Þetta er höfðinglegur gjörningur Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 18. apríl 2016 15:15 Erlendur í pontu eftir móttöku myndanna hans Óskars. Á bak við hann sést ljósmynd sem sýnir biðröðina eftir miðum á Síðasta bæinn í dalnum. Vísir/Anton Brink „Fólk er ekki alltaf að hugsa um það í nútímanum að Íslendingar hafi verið farnir að sýna leiknar bíómyndir í kvikmyndahúsum um miðja síðustu öld, sem voru svo vinsælar að það voru biðraðir frá miðasöluopinu og hálfa leið í kringum húsið,“ segir Erlendur Sveinsson, forstöðumaður Kvikmyndasafns Íslands. Tilefni ummælanna er að safninu áskotnuðust nýlega allar kvikmyndir Óskars Gíslasonar, brautryðjanda í kvikmyndun á Íslandi. Fjölskylda Óskars afhenti þær formlega en þær höfðu verið varðveittar í safninu um árabil. Auk þess eignaðist safnið gögn og margvíslega gripi sem Óskar lét eftir sig. „Það er merkilegt fyrir kvikmyndasafnið að fá fullan yfirráðarétt yfir þessu mikla framlagi Óskars til íslenskrar kvikmyndagerðar sem eru bæði leiknar myndir sem voru sýndar í samkeppni við leiknar myndir Lofts Guðmundssonar, og síðan þetta gríðarlega magn merkilegra heimildamynda sem Óskar hefur gert. Þetta er höfðinglegur gjörningur því þjóðinni er í raun gefinn þessi arfur,“ segir Erlendur. Fyrsta mynd Óskars lifir enn með þjóðinni, Síðasti bærinn í dalnum. „Í Síðasta bænum í dalnum náði Óskar að fanga eitthvað sem undirmeðvitund þjóðarinnar vill vita um og varðar rætur okkar - þessa ömmuveröld. Enda sagði Óskar sjálfur að hann hefði endursýnt þá mynd á tíu ára fresti, gjarnan í Tjarnarbíói og hún hefði alltaf virkað sem ný. Auðvitað ber sú mynd merki fjárskorts og frumstæðra tækja, það var enginn alvöru kvikmyndaiðnaður orðinn til í landinu. Engu að síður er hún mikils virði.“Forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson þakkaði fjölskyldu Óskars fyrir gjöfina til þjóðarinnar. Hér tekur hann í höndina á Alvari Óskarssyni.Í heimildarmyndapakkanum sem Óskar lét eftir sig segir Erlendur eina mynd skera sig úr og seint verða toppaða. Það er Björgunarafrekið við Látrabjarg. Framleiðslusaga þeirrar myndar var einstæð því þegar tökur stóðu yfir, ári eftir björgunarafrekið, strandaði annað skip á sama stað svo menn þurftu að fara í raunverulega björgun. Erlendur nefnir líka heilmikinn myndabálk um Reykjavík sem var tekinn rétt fyrir miðja síðustu öld, Reykjavík vorra daga. „Það er freistandi fyrir alla sem fást við þetta tímabil bæði í sjónvarpsefni og kvikmyndum að leita í þann sjóð,“ segir hann. Erlendur segir brýnt að koma upp sýningaraðstöðu í kvikmyndasafninu, sem er á Hvaleyrarbraut 13 í Hafnarfirði. Einnig þarfnist safnið nauðsynlega nýs skanna til að geta komið kvikmyndaarfinum í form sem nútíminn geti nýtt sér. Menning Mest lesið Heitt, sveitt og óhugnanlegt á klúbbnum Lífið Aron selur húsið ári eftir kaupin Lífið Björn keypti sex hundruð ára höll í Frakklandi og ætlar að gera hana upp Lífið Með 120 þúsund króna Dior der í golfi Lífið Þrjár menntastofnanir og þrír kennarar handhafar Íslensku menntaverðlaunanna Lífið Frægt fólk og feimnir karlar leita til Valgerðar spákonu Lífið Versti óttinn að raungerast Lífið Fólk grípi til sænsku dauðhreinsunarinnar fyrr en ella Lífið Myndaveisla: Víkingskonur kunna að halda gott partí Lífið Setning Steinda gerði keppendur brjálaða Lífið Fleiri fréttir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira
„Fólk er ekki alltaf að hugsa um það í nútímanum að Íslendingar hafi verið farnir að sýna leiknar bíómyndir í kvikmyndahúsum um miðja síðustu öld, sem voru svo vinsælar að það voru biðraðir frá miðasöluopinu og hálfa leið í kringum húsið,“ segir Erlendur Sveinsson, forstöðumaður Kvikmyndasafns Íslands. Tilefni ummælanna er að safninu áskotnuðust nýlega allar kvikmyndir Óskars Gíslasonar, brautryðjanda í kvikmyndun á Íslandi. Fjölskylda Óskars afhenti þær formlega en þær höfðu verið varðveittar í safninu um árabil. Auk þess eignaðist safnið gögn og margvíslega gripi sem Óskar lét eftir sig. „Það er merkilegt fyrir kvikmyndasafnið að fá fullan yfirráðarétt yfir þessu mikla framlagi Óskars til íslenskrar kvikmyndagerðar sem eru bæði leiknar myndir sem voru sýndar í samkeppni við leiknar myndir Lofts Guðmundssonar, og síðan þetta gríðarlega magn merkilegra heimildamynda sem Óskar hefur gert. Þetta er höfðinglegur gjörningur því þjóðinni er í raun gefinn þessi arfur,“ segir Erlendur. Fyrsta mynd Óskars lifir enn með þjóðinni, Síðasti bærinn í dalnum. „Í Síðasta bænum í dalnum náði Óskar að fanga eitthvað sem undirmeðvitund þjóðarinnar vill vita um og varðar rætur okkar - þessa ömmuveröld. Enda sagði Óskar sjálfur að hann hefði endursýnt þá mynd á tíu ára fresti, gjarnan í Tjarnarbíói og hún hefði alltaf virkað sem ný. Auðvitað ber sú mynd merki fjárskorts og frumstæðra tækja, það var enginn alvöru kvikmyndaiðnaður orðinn til í landinu. Engu að síður er hún mikils virði.“Forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson þakkaði fjölskyldu Óskars fyrir gjöfina til þjóðarinnar. Hér tekur hann í höndina á Alvari Óskarssyni.Í heimildarmyndapakkanum sem Óskar lét eftir sig segir Erlendur eina mynd skera sig úr og seint verða toppaða. Það er Björgunarafrekið við Látrabjarg. Framleiðslusaga þeirrar myndar var einstæð því þegar tökur stóðu yfir, ári eftir björgunarafrekið, strandaði annað skip á sama stað svo menn þurftu að fara í raunverulega björgun. Erlendur nefnir líka heilmikinn myndabálk um Reykjavík sem var tekinn rétt fyrir miðja síðustu öld, Reykjavík vorra daga. „Það er freistandi fyrir alla sem fást við þetta tímabil bæði í sjónvarpsefni og kvikmyndum að leita í þann sjóð,“ segir hann. Erlendur segir brýnt að koma upp sýningaraðstöðu í kvikmyndasafninu, sem er á Hvaleyrarbraut 13 í Hafnarfirði. Einnig þarfnist safnið nauðsynlega nýs skanna til að geta komið kvikmyndaarfinum í form sem nútíminn geti nýtt sér.
Menning Mest lesið Heitt, sveitt og óhugnanlegt á klúbbnum Lífið Aron selur húsið ári eftir kaupin Lífið Björn keypti sex hundruð ára höll í Frakklandi og ætlar að gera hana upp Lífið Með 120 þúsund króna Dior der í golfi Lífið Þrjár menntastofnanir og þrír kennarar handhafar Íslensku menntaverðlaunanna Lífið Frægt fólk og feimnir karlar leita til Valgerðar spákonu Lífið Versti óttinn að raungerast Lífið Fólk grípi til sænsku dauðhreinsunarinnar fyrr en ella Lífið Myndaveisla: Víkingskonur kunna að halda gott partí Lífið Setning Steinda gerði keppendur brjálaða Lífið Fleiri fréttir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira