Landspítalinn er ekki elliheimili Þorbjörn Þórðarson skrifar 21. febrúar 2017 00:00 Gríðarlegt framboð hefur verið af fréttum af rekstrar- og húsnæðisvanda Landspítalans á síðustu árum. Það sem hefur hins vegar vantað er að þessi vandamál spítalans séu sett í samhengi. Til dæmis hvernig aukinn ferðamannastraumur hefur bitnað á rekstri spítalans, hvernig breytt aldurssamsetning þjóðarinnar hefur haft áhrif á hann og svo framvegis. Stjórnendur Landspítalans eru loksins byrjaðir að viðurkenna að rekstrarvandi spítalans er tilkominn vegna þess að spítalinn er ekki bara hátæknisjúkrahús því hann er á margan hátt einnig rekinn eins og hjúkrunarheimili. Spítalinn getur ekki útskrifað sjúklinga því ekki eru úrræði annars staðar í heilbrigðiskerfinu fyrir þá sem búnir eru að fá meðhöndlun inni á sjúkrahúsinu en geta ekki farið heim til sín. Þetta er kjarni þess sem kallað hefur verið „fráflæðisvandi“ Landspítalans. Ólafur Baldursson, framkvæmdastjóri lækninga hjá Landspítalanum, fór yfir þetta í viðtali á Stöð 2 hinn 4. febrúar. „Aðalástæðan fyrir því að við erum í þessum vanda er að allt árið eru fimmtíu til hundrað manns hjá okkur sem hafa lokið meðferð og eiga í sjálfu sér ekki að vera á spítalanum. Það þarf að bæta meðferðina fyrir þetta fólk. Mest er þetta aldrað fólk og það er skömm að því að heilbrigðiskerfið skuli ekki sinna þessu sómafólki betur en gert er í dag,“ sagði Ólafur. Setja verður aukna fjárþörf Landspítalans í samhengi við þetta. Ríkisvaldið hefur vanrækt að byggja ný hjúkrunarheimili fyrir aldraða í réttu hlutfalli við eftirspurn. Landspítalinn hefur haldið áfram að þjónusta þessa skjólstæðinga heilbrigðiskerfisins eftir að eiginlegri meðferð lýkur því engin úrræði eru fyrir þá annars staðar í kerfinu. Biðlistar eftir hjúkrunarrýmum hafa lengst um 25 prósent á síðustu sjö árum. Í lok árs 2015 biðu um 400 manns eftir hjúkrunarheimili og um fjórðungur þess hóps lá inni á Landspítalanum. Vandamál tengd skorti á hjúkrunarrýmum fyrir aldraða eiga bara eftir að aukast á næstu árum vegna hækkandi lífaldurs þjóðarinnar. Þau munu ná hámarki þegar „baby boomer“ kynslóðin fer á eftirlaunaaldur. Breytt aldurssamsetning þjóðarinnar mun hafa gríðarleg áhrif á alla innviði íslensks samfélags hvort sem litið er til heilbrigðisþjónustu, lífeyriskerfis eða fjárfestingarþarfar vegna byggingar hjúkrunar- og öldrunarheimila. Á næsta áratug eru mjög stórir hópar fólks að setjast í helgan stein hér á landi og samhliða mun eftirspurn eftir heilbrigðisþjónustu aukast mikið. Af þessu leiðir að „fráflæðisvandinn“ sem Landspítalinn glímir við í dag mun bara aukast að óbreyttu. Auknar fjárveitingar til spítalans munu þá hrökkva skammt ef ekki verður tekið á rót vandans samhliða þeim. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörn Þórðarson Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Verklausi milljónakennarinn Þórunn Sveinbjarnardóttir Skoðun
Gríðarlegt framboð hefur verið af fréttum af rekstrar- og húsnæðisvanda Landspítalans á síðustu árum. Það sem hefur hins vegar vantað er að þessi vandamál spítalans séu sett í samhengi. Til dæmis hvernig aukinn ferðamannastraumur hefur bitnað á rekstri spítalans, hvernig breytt aldurssamsetning þjóðarinnar hefur haft áhrif á hann og svo framvegis. Stjórnendur Landspítalans eru loksins byrjaðir að viðurkenna að rekstrarvandi spítalans er tilkominn vegna þess að spítalinn er ekki bara hátæknisjúkrahús því hann er á margan hátt einnig rekinn eins og hjúkrunarheimili. Spítalinn getur ekki útskrifað sjúklinga því ekki eru úrræði annars staðar í heilbrigðiskerfinu fyrir þá sem búnir eru að fá meðhöndlun inni á sjúkrahúsinu en geta ekki farið heim til sín. Þetta er kjarni þess sem kallað hefur verið „fráflæðisvandi“ Landspítalans. Ólafur Baldursson, framkvæmdastjóri lækninga hjá Landspítalanum, fór yfir þetta í viðtali á Stöð 2 hinn 4. febrúar. „Aðalástæðan fyrir því að við erum í þessum vanda er að allt árið eru fimmtíu til hundrað manns hjá okkur sem hafa lokið meðferð og eiga í sjálfu sér ekki að vera á spítalanum. Það þarf að bæta meðferðina fyrir þetta fólk. Mest er þetta aldrað fólk og það er skömm að því að heilbrigðiskerfið skuli ekki sinna þessu sómafólki betur en gert er í dag,“ sagði Ólafur. Setja verður aukna fjárþörf Landspítalans í samhengi við þetta. Ríkisvaldið hefur vanrækt að byggja ný hjúkrunarheimili fyrir aldraða í réttu hlutfalli við eftirspurn. Landspítalinn hefur haldið áfram að þjónusta þessa skjólstæðinga heilbrigðiskerfisins eftir að eiginlegri meðferð lýkur því engin úrræði eru fyrir þá annars staðar í kerfinu. Biðlistar eftir hjúkrunarrýmum hafa lengst um 25 prósent á síðustu sjö árum. Í lok árs 2015 biðu um 400 manns eftir hjúkrunarheimili og um fjórðungur þess hóps lá inni á Landspítalanum. Vandamál tengd skorti á hjúkrunarrýmum fyrir aldraða eiga bara eftir að aukast á næstu árum vegna hækkandi lífaldurs þjóðarinnar. Þau munu ná hámarki þegar „baby boomer“ kynslóðin fer á eftirlaunaaldur. Breytt aldurssamsetning þjóðarinnar mun hafa gríðarleg áhrif á alla innviði íslensks samfélags hvort sem litið er til heilbrigðisþjónustu, lífeyriskerfis eða fjárfestingarþarfar vegna byggingar hjúkrunar- og öldrunarheimila. Á næsta áratug eru mjög stórir hópar fólks að setjast í helgan stein hér á landi og samhliða mun eftirspurn eftir heilbrigðisþjónustu aukast mikið. Af þessu leiðir að „fráflæðisvandinn“ sem Landspítalinn glímir við í dag mun bara aukast að óbreyttu. Auknar fjárveitingar til spítalans munu þá hrökkva skammt ef ekki verður tekið á rót vandans samhliða þeim. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu.