Sviðnir sviðslistamenn við útdeilingu úr aðgerðapakkanum Jakob Bjarnar skrifar 13. maí 2020 07:52 Tómt hús. Samkomubannið kemur verst við þá sem reiða sig á flutning listar sinnar fyrir áhorfendum. Þeim er hins vegar aðeins ætlað brot af því sem útdeila á aukalega vegna kórónuveirunnar. GETTY/JACOBS STOCK PHOTOGRAPHY LTD Í aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar til að mæta þrengingum vegna Covid-19 er ætlunin að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. Áður var 650 milljónum króna varið í málaflokkinn og hlutu 325 listamenn af þeim 1544 sem um sóttu starfslaun listamanna. Í fyrstu leist listamönnum prýðilega á þetta en nú er komið babb í bátinn varðandi skiptingu þessara fjármuna en lögum samkvæmt deilist féð eftir tiltekinni formúlu: Rithöfundar fá um 35 prósent starfslauna, myndlistarmenn 27 prósent, hönnuðir 3 prósent, sviðslistarfólk tæp 12 prósent, tónlistarflytjendur 11 prósent og tónskáld 12 prósent. Sem er ekki í nokkru samræmi við það hvar skórinn kreppir helst. Enginn spurði bransann Ríkisútvarpið greindi frá því í vikunni að í umsögn forsvarsmanna stéttar-og fagfélaga tónlistar og sviðslistarfólks til efnahags-og viðskiptanefndar sé lýst yfir verulegum áhyggjum vegna þessa. Enda er ekki í neinu samræmi við það hvar þrengingarnar koma þyngst niður. Einkum eru það sviðslistamenn; tónlistarmenn og leikarar, sem fá að súpa seyðið af samkomubanni. Eins og kom berlega fram í umfjöllun Vísis af viðbrögðum listamanna við ummælum Þórólfs Guðnasonar sóttvarnarlæknis þess efnis að tveggja metra reglan yrði í gildi út árið. Erling Jóhannesson er forseti BÍL. Hann segir að gleymst hafi að spyrja bransann þegar tekin var ákvörðun um framkvæmdina. Erling Jóhannesson, forseti Bandalags íslenskra listamanna, segir þetta rétt. „Ákvörðun um skiptinguna var tekin í ráðuneytinu án aðkomu okkar og byggist á þeim prósentuhlutföllum sem fyrir eru í skiptingunni. Óánægjan er sú að þeir sem eru í hópi „performing“ listgreina hafa fyrir lágt hlutfall en telja sig hafa orðið fyrir mestum áföllum í þessu ástandi.“ Erling segir þetta hlutfall úthlutana bundin í lög og ef úthluta eigi aukafjármagni úr sjóðnum þurfi að koma til lagabreyting. „Það er ekki hægt að gera með reglugerð eða einhliða ákvörðun til dæmis ráðherra. Þegar viðskipta og efnahagsnefnd útfærði lagabreytinguna, held ég að þeir hafi leitað eftir ráðleggingu frá menntamálaráðuneytinu en enginn spurði bransann.“ Hafa kannað stöðu mismunandi hópa listamanna Og það má ætla, eðli máls samkvæmt, að covid-faraldurinn hafi einmitt minnst áhrif á störf rithöfunda, ef svo má segja? Meðan sviðslistamenn eru úti á köldum klaka? „Við eigum ekki mjög áreiðanleg gögn til að bera greinarnar saman, en flestar greinar þar með talið rithöfundar, hafa gert kannanir á stöðu sinnar stéttar. Það sem þær sýna er að höggið var vissulega fyrst og harðast á tónlistarmenn og leiklistarfólk en læddist hægar og eigum við að segja lymskulegar inn á greinar rithöfunda og myndlistarmanna þannig að þær greinar hafa verið að hægfrjósa.“ Erling vill ekki taka undir það sjónarmið að þetta ástand hafi að einhverju leyti afhjúpað það að listamannalaunin, eins takmörkuð og þau eru, geti virkað mismunandi. „Nei. Tilgangur listamannalauna er einn og hann er að efla listsköpun í landinu og eini mælikvarðinn er sá, hvort með aukningu og eflingu þeirra, að við fáum meiri skáldskap, fleiri tónverk og meira af myndlist. Sá er tilgangur og þeirra og besta fjárfesting hins opinbera í menningu og listsköpun er að beina fjármagni sem næst starfi listamanna. Þetta er eingöngu prósent af fjármagni sem rennur til menningar og listar í landinu svo líklega best ráðstafað hluta þess sjóðs. En það eru margir veikleikar okkar samfélagsgerðar að opinberast í þessu áhlaupi og hvað listamenn varðar er það líklegast afleit staða þeirra varðandi almenn vinnumarkaðsúrræði.“ Skelfileg staða listamanna Jájá, tilgangurinn er ábyggilega góður en opinberar þetta ekki vankanta á fyrirkomulaginu? „Nei, ég vil greina á milli þessarar einskiptisaðgerðar þar sem ágreiningurinn stendur um það hvernig til hafi tekist hjá hinu opinbera með skiptingu aukafjárveitingar og laganna um starfslaun listamanna sem eru í ákaflega góðum farvegi, þó eflaust megi endurskoða þau, síðasta endurskoðun þeirra var árið 2009.“ Erling segir ef til vill mikilvægast í þessu að átta sig á að starfslaun eru ekki vinnumarkaðsúræði, þau séu fjárfestng í innviðum. „Þessi staða kemur upp núna því hin hefðbundnu vinnumarkaðsúrræði virka ekki. Sjötíu og fimm prósent listamanna sem leitað hafa til Vinnumálastofnunar hafa ekki fengið úrlausn sinna mála vegna flækjustigs einyrkjaumhverfisins sem VMST getur ekki dílað við. Þessi hópur hefur verið settur á ís fram á haust af stofnuninni. Ásamt, reikna ég með, stórum hópi einyrkja úr ýmsum greinum samfélagsins.“ Samkomubann á Íslandi Efnahagsmál Vinnumarkaður Tónlist Leikhús Listamannalaun Tengdar fréttir Segir marga veikleika í atvinnuumhverfi listamanna hafa komið upp á yfirborðið Í nýjum aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar kemur fram að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. 21. apríl 2020 23:00 Veislustjórar á köldum klaka vegna kórónuveirunnar Skemmtikraftar afbókaðir í stórum stíl. 6. mars 2020 07:39 Mest lesið Útlit fyrir mestu snjókomu í október í manna minnum Innlent Nafn mannsins sem lést vegna voðaskots Innlent Erfitt að segja til um viðbrögð við nýjum faraldri miðað við Covid-viðbrögð Innlent Skreppiferðir í Jysk meðal þess sem ráðgjafi rukkaði fyrir Innlent Um 140 umsækjendur um alþjóðlega vernd týndir og eftirlýstir Innlent Ófremdarástandi lýst: Þrír stjórar í leyfi, einelti og hrun í starfsánægju Innlent Segja „fljúgandi Chernobyl“ hafa flogið í fimmtán klukkustundir Erlent Hafa fundið Cessna-vélina Erlent Er enn að vinna úr því að hafa lifað Innlent Heitavatnslaust á Suðurnesjum og rafmagnslaust víða um land Innlent Fleiri fréttir Skvísur geti virkað sem hálfgerðir þroskaþjófar Ráðgjafinn ráðinn í tímabundið starf eftir dýra skreppitúra Misvægi atkvæða bitnar mest á Kraganum Heitavatnslaust á Suðurnesjum og rafmagnslaust víða um land Skreppiferðir í Jysk meðal þess sem ráðgjafi rukkaði fyrir „Ég tel ekki tilefni til að íhuga stöðu mína“ Áhyggjur af lánaframboði og ógnarlangar biðraðir Vara við ferðum á Fagradalsfjall þar sem aðstæður geti orðið hættulegar Kristmundur verður lögreglustjóri á Austurlandi „Vonandi klárast þetta á morgun“ Sá látni var á rjúpnaveiðum þegar hann varð fyrir voðaskotinu Kvartanir mannsins um ómannúðlega meðferð áður til skoðunar hjá NEL Ungi ökumaðurinn á Ísafirði úr lífshættu Nefnd SÞ gegn pyndingum skráir erindi hælisleitenda sem vísað var frá Íslandi Ófremdarástandi lýst: Þrír stjórar í leyfi, einelti og hrun í starfsánægju Bíða í allt að þrjá tíma: „Ætli það sé ekki bara helvítis veðurspáin“ Alger óvissa í lánamálum og margra tíma bið eftir dekkjaskiptum Kláfur á Ísafirði fari í opinbera kynningu Hófu ekki rannsókn á heimilisofbeldi fyrir misskilning Erfitt að segja til um viðbrögð við nýjum faraldri miðað við Covid-viðbrögð Allt að þriggja tíma bið í dekkjaskipti Komu innlyksa mæðginum til bjargar í Landmannalaugum Um 140 umsækjendur um alþjóðlega vernd týndir og eftirlýstir Garðheimar ljósið í myrkrinu við meinta gímaldsgötu Útlit fyrir mestu snjókomu í október í manna minnum Brennu–Njáls saga vekur alltaf lukku í Hvolsskóla Bresk freigáta í Akureyrarhöfn Beittur piparúða í fangaklefa, hótað með rafbyssu og sveltur Beittur piparúða, hótað með rafbyssu og sveltur í fangaklefa Sendiferðabíll í ljósum logum á Reykjanesbraut Sjá meira
Í aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar til að mæta þrengingum vegna Covid-19 er ætlunin að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. Áður var 650 milljónum króna varið í málaflokkinn og hlutu 325 listamenn af þeim 1544 sem um sóttu starfslaun listamanna. Í fyrstu leist listamönnum prýðilega á þetta en nú er komið babb í bátinn varðandi skiptingu þessara fjármuna en lögum samkvæmt deilist féð eftir tiltekinni formúlu: Rithöfundar fá um 35 prósent starfslauna, myndlistarmenn 27 prósent, hönnuðir 3 prósent, sviðslistarfólk tæp 12 prósent, tónlistarflytjendur 11 prósent og tónskáld 12 prósent. Sem er ekki í nokkru samræmi við það hvar skórinn kreppir helst. Enginn spurði bransann Ríkisútvarpið greindi frá því í vikunni að í umsögn forsvarsmanna stéttar-og fagfélaga tónlistar og sviðslistarfólks til efnahags-og viðskiptanefndar sé lýst yfir verulegum áhyggjum vegna þessa. Enda er ekki í neinu samræmi við það hvar þrengingarnar koma þyngst niður. Einkum eru það sviðslistamenn; tónlistarmenn og leikarar, sem fá að súpa seyðið af samkomubanni. Eins og kom berlega fram í umfjöllun Vísis af viðbrögðum listamanna við ummælum Þórólfs Guðnasonar sóttvarnarlæknis þess efnis að tveggja metra reglan yrði í gildi út árið. Erling Jóhannesson er forseti BÍL. Hann segir að gleymst hafi að spyrja bransann þegar tekin var ákvörðun um framkvæmdina. Erling Jóhannesson, forseti Bandalags íslenskra listamanna, segir þetta rétt. „Ákvörðun um skiptinguna var tekin í ráðuneytinu án aðkomu okkar og byggist á þeim prósentuhlutföllum sem fyrir eru í skiptingunni. Óánægjan er sú að þeir sem eru í hópi „performing“ listgreina hafa fyrir lágt hlutfall en telja sig hafa orðið fyrir mestum áföllum í þessu ástandi.“ Erling segir þetta hlutfall úthlutana bundin í lög og ef úthluta eigi aukafjármagni úr sjóðnum þurfi að koma til lagabreyting. „Það er ekki hægt að gera með reglugerð eða einhliða ákvörðun til dæmis ráðherra. Þegar viðskipta og efnahagsnefnd útfærði lagabreytinguna, held ég að þeir hafi leitað eftir ráðleggingu frá menntamálaráðuneytinu en enginn spurði bransann.“ Hafa kannað stöðu mismunandi hópa listamanna Og það má ætla, eðli máls samkvæmt, að covid-faraldurinn hafi einmitt minnst áhrif á störf rithöfunda, ef svo má segja? Meðan sviðslistamenn eru úti á köldum klaka? „Við eigum ekki mjög áreiðanleg gögn til að bera greinarnar saman, en flestar greinar þar með talið rithöfundar, hafa gert kannanir á stöðu sinnar stéttar. Það sem þær sýna er að höggið var vissulega fyrst og harðast á tónlistarmenn og leiklistarfólk en læddist hægar og eigum við að segja lymskulegar inn á greinar rithöfunda og myndlistarmanna þannig að þær greinar hafa verið að hægfrjósa.“ Erling vill ekki taka undir það sjónarmið að þetta ástand hafi að einhverju leyti afhjúpað það að listamannalaunin, eins takmörkuð og þau eru, geti virkað mismunandi. „Nei. Tilgangur listamannalauna er einn og hann er að efla listsköpun í landinu og eini mælikvarðinn er sá, hvort með aukningu og eflingu þeirra, að við fáum meiri skáldskap, fleiri tónverk og meira af myndlist. Sá er tilgangur og þeirra og besta fjárfesting hins opinbera í menningu og listsköpun er að beina fjármagni sem næst starfi listamanna. Þetta er eingöngu prósent af fjármagni sem rennur til menningar og listar í landinu svo líklega best ráðstafað hluta þess sjóðs. En það eru margir veikleikar okkar samfélagsgerðar að opinberast í þessu áhlaupi og hvað listamenn varðar er það líklegast afleit staða þeirra varðandi almenn vinnumarkaðsúrræði.“ Skelfileg staða listamanna Jájá, tilgangurinn er ábyggilega góður en opinberar þetta ekki vankanta á fyrirkomulaginu? „Nei, ég vil greina á milli þessarar einskiptisaðgerðar þar sem ágreiningurinn stendur um það hvernig til hafi tekist hjá hinu opinbera með skiptingu aukafjárveitingar og laganna um starfslaun listamanna sem eru í ákaflega góðum farvegi, þó eflaust megi endurskoða þau, síðasta endurskoðun þeirra var árið 2009.“ Erling segir ef til vill mikilvægast í þessu að átta sig á að starfslaun eru ekki vinnumarkaðsúræði, þau séu fjárfestng í innviðum. „Þessi staða kemur upp núna því hin hefðbundnu vinnumarkaðsúrræði virka ekki. Sjötíu og fimm prósent listamanna sem leitað hafa til Vinnumálastofnunar hafa ekki fengið úrlausn sinna mála vegna flækjustigs einyrkjaumhverfisins sem VMST getur ekki dílað við. Þessi hópur hefur verið settur á ís fram á haust af stofnuninni. Ásamt, reikna ég með, stórum hópi einyrkja úr ýmsum greinum samfélagsins.“
Samkomubann á Íslandi Efnahagsmál Vinnumarkaður Tónlist Leikhús Listamannalaun Tengdar fréttir Segir marga veikleika í atvinnuumhverfi listamanna hafa komið upp á yfirborðið Í nýjum aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar kemur fram að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. 21. apríl 2020 23:00 Veislustjórar á köldum klaka vegna kórónuveirunnar Skemmtikraftar afbókaðir í stórum stíl. 6. mars 2020 07:39 Mest lesið Útlit fyrir mestu snjókomu í október í manna minnum Innlent Nafn mannsins sem lést vegna voðaskots Innlent Erfitt að segja til um viðbrögð við nýjum faraldri miðað við Covid-viðbrögð Innlent Skreppiferðir í Jysk meðal þess sem ráðgjafi rukkaði fyrir Innlent Um 140 umsækjendur um alþjóðlega vernd týndir og eftirlýstir Innlent Ófremdarástandi lýst: Þrír stjórar í leyfi, einelti og hrun í starfsánægju Innlent Segja „fljúgandi Chernobyl“ hafa flogið í fimmtán klukkustundir Erlent Hafa fundið Cessna-vélina Erlent Er enn að vinna úr því að hafa lifað Innlent Heitavatnslaust á Suðurnesjum og rafmagnslaust víða um land Innlent Fleiri fréttir Skvísur geti virkað sem hálfgerðir þroskaþjófar Ráðgjafinn ráðinn í tímabundið starf eftir dýra skreppitúra Misvægi atkvæða bitnar mest á Kraganum Heitavatnslaust á Suðurnesjum og rafmagnslaust víða um land Skreppiferðir í Jysk meðal þess sem ráðgjafi rukkaði fyrir „Ég tel ekki tilefni til að íhuga stöðu mína“ Áhyggjur af lánaframboði og ógnarlangar biðraðir Vara við ferðum á Fagradalsfjall þar sem aðstæður geti orðið hættulegar Kristmundur verður lögreglustjóri á Austurlandi „Vonandi klárast þetta á morgun“ Sá látni var á rjúpnaveiðum þegar hann varð fyrir voðaskotinu Kvartanir mannsins um ómannúðlega meðferð áður til skoðunar hjá NEL Ungi ökumaðurinn á Ísafirði úr lífshættu Nefnd SÞ gegn pyndingum skráir erindi hælisleitenda sem vísað var frá Íslandi Ófremdarástandi lýst: Þrír stjórar í leyfi, einelti og hrun í starfsánægju Bíða í allt að þrjá tíma: „Ætli það sé ekki bara helvítis veðurspáin“ Alger óvissa í lánamálum og margra tíma bið eftir dekkjaskiptum Kláfur á Ísafirði fari í opinbera kynningu Hófu ekki rannsókn á heimilisofbeldi fyrir misskilning Erfitt að segja til um viðbrögð við nýjum faraldri miðað við Covid-viðbrögð Allt að þriggja tíma bið í dekkjaskipti Komu innlyksa mæðginum til bjargar í Landmannalaugum Um 140 umsækjendur um alþjóðlega vernd týndir og eftirlýstir Garðheimar ljósið í myrkrinu við meinta gímaldsgötu Útlit fyrir mestu snjókomu í október í manna minnum Brennu–Njáls saga vekur alltaf lukku í Hvolsskóla Bresk freigáta í Akureyrarhöfn Beittur piparúða í fangaklefa, hótað með rafbyssu og sveltur Beittur piparúða, hótað með rafbyssu og sveltur í fangaklefa Sendiferðabíll í ljósum logum á Reykjanesbraut Sjá meira
Segir marga veikleika í atvinnuumhverfi listamanna hafa komið upp á yfirborðið Í nýjum aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar kemur fram að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. 21. apríl 2020 23:00
Veislustjórar á köldum klaka vegna kórónuveirunnar Skemmtikraftar afbókaðir í stórum stíl. 6. mars 2020 07:39