Yfirlýsing vegna ritstuldar úr Leitinni að svarta víkingnum Bergsveinn Birgisson skrifar 7. mars 2022 11:17 Snemma í desember síðasta árs las ég bók dr. Ásgeirs Jónssonar, Eyjan hans Ingólfs. Sá ég þar tilgátur og túlkanir úr minni eigin bók, Leitin að svarta víkingnum, settar fram án þess að mín eða minnar bókar væri getið. Ég leit á þetta sem brot á grundvallarsiðareglum fræðasamfélagsins, og setti því saman greinargerð sem ég sendi annarsvegar til Siðanefndar Háskóla Íslands og hinsvegar til Nefndar um vandaða starfshætti í vísindum. Ákvað siðanefnd skömmu síðar að taka málið fyrir. Greinargerðin birtist einnig á Vísi þann 8. desember 2021. Ásgeir hefur þverneitað ásökunum mínum. Þessu næst hafði hann samband við Helga Þorláksson, fyrrverandi prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands, og lét hann svara fyrir sína hönd á opinberum vettvangi. Birtist álitsgerð Helga á Facebook-vegg Ásgeirs Jónssonar þann 6. janúar 2022. Í stuttu máli reynir Helgi að hvítþvo Ásgeir Jónsson af öllum ásökunum. Samráð Ásgeirs og rektors Þann 10. febrúar síðastliðinn fékk ég síðan bréf frá Siðanefnd Háskóla Íslands sem tjáði að hún hefði sagt af sér þann 7. febrúar 2022. Ástæður uppsagnarinnar voru samkvæmt bréfinu, að annar málsaðila hefði „kosið að nýta ekki það tækifæri sem siðanefndin veitti honum til að koma sjónarmiðum sínum á framfæri“, en þess í stað „valið að fá stjórnendur skólans til samtals við sig um málareksturinn“. (Yfirlýsing um afsögn siðanefndar, bls. 1). Eins og fram kemur í greinargerð siðanefndar um málið á föstudaginn var, 4. mars, hér á Vísi, brást rektor við þeim umleitunum og tjáði Ásgeiri að mál hans ætti ekki heima á borði siðanefndar. Ásgeir skrifaði síðan siðanefnd út frá þessu „að málinu væri sjálfhætt“. Hafði siðanefnd enga vitneskju um þetta samráð Ásgeirs og rektors fyrr hún fékk bréf Ásgeirs. Tjáði þar rektor Ásgeiri þessa skoðun sína u.þ.b. tveimur mánuðum eftir að siðanefnd ákvað að taka málið fyrir, og tók þannig fram fyrir hendur sjálfstætt starfandi nefndar. Er afsögn siðanefndar til vitnis um fagmennsku hennar, og er sú staðreynd að nefndin láti ekki skilaboð að ofan stjórna sér, hið eina sanna fagnaðarefni þessa máls, þó vissulega sé illa fyrir Háskólanum komið fyrir vikið. Ég hafði sent hlutaðilum bréf um að það gætu verið tengsl í siðanefnd við Ásgeir, en sé ég nú, að ekki var ástæða til að efast um hlutlægni Skúla Skúlasonar formanns, hann líkt og aðrir nefndarmeðlimir hafa sýnt sig í þessu máli vera fyllilega traustsins verða. Andmæli Ásgeir Jónsson hefur síðan birt andmæli gegn minni kvörtun á Vísi, þann 15. febrúar síðastliðinn. Kemur þar fram að hann hafi einnig „sent greinargerð sína til Siðanefndar Háskóla Íslands“. Er þetta í besta falli leikaraskapur til þess gerður að sýnast vilja málefnalega umfjöllun. Ekki aðeins hafði siðanefnd sagt af sér viku áður, eins og kom fram í áðurnefndu bréfi til okkar málsaðila, heldur hefur Ásgeir sjálfur gripið fram fyrir hendur siðanefndar með því að fullyrða að nefndin sé ekki yfir hann sett, með því að blanda Helga Þorlákssyni inn í málið, og með því að hafa beint samband við rektor Háskóla Íslands og beita viðbrögðum hans gegn siðanefnd. Hef ég því gert það eina sem ég get gert í þessu máli, og skrifað ítarlega grein þar sem ég hrek bæði málflutning Helga Þorlákssonar frá 6. janúar og Ásgeirs Jónssonar frá 15. febrúar, um leið og ég skoða grundvallar-siðareglur er varða ritstuld og óvönduð vinnubrögð í víðara samhengi. Þar sýni ég svart á hvítu hvernig Ásgeir hefur tekið sértækar túlkanir og tilgátur úr bók minni og gert að sínum, og er þar alls ekki um almennar hugmyndir um rostungsveiðar að ræða, eins og ranglega hefur verið hermt á samfélagsmiðlum, í fréttamiðlum og í andmælum Helga og Ásgeirs. Þá er ekki flókið að sýna fram á að Ásgeir Jónsson hefur stundað óæskileg vinnubrögð í bók sinni. Hvorki í miðaldaheimildum né meðal seinni tíma fræðimanna birtist Geirmundur heljarskinn í forsvari fyrir rostungsveiðimenningu. Það var kenning sem birtist fyrst í bók minni um svarta víkinginn, rökstudd á tæpum 300 blaðsíðum, byggð á viðamikilli þverfaglegri rannsókn til áratuga. Þessa kenningu eignar Ásgeir Jónsson sér án þess að geta mín í einu orði. Hið sama gildir um fleiri persónur eins og tengdason Geirmundar, Ketil gufu. Eru aðferðir Ásgeirs í andmælunum 15. febrúar fordæmalausar, þegar hann tekur upp á því að skálda inn í miðaldaheimildir til að sverja af sér sína sekt. Má ekki skilja það öðruvísi en sem örvæntingarfulla tilraun til að þyrla upp ryki í von um að enginn nenni að skoða slíka „textafræði“ ofan í kjölinn. Mun því og öðrum málflutningi hans svarað lið fyrir lið af fræðilegri nákvæmni, og greinin birt í fagtímariti á vormánuðum. Við hvað eru menn hræddir? Svo margt er að undrast í þessu máli, að maður hlýtur að spyrja sig í hvers konar absúrd-leikriti maður sé hafnaður. Í fyrsta lagi læt ég í mér heyra út frá grundvallar-siðareglum í fræðastarfi. Ef þær eru brotnar, og ef enginn gerir neitt til að verja þær eins og útlit er fyrir – þá á enginn vísindamaður neina kenningu eða rannsókn. Ef sú er raunin getur hver sem er seilst í smiðju annarra og gert ævistarf þeirra að sínu. Er það feigðarmerki sérhvers fræðasamfélags, en þangað virðumst við því miður vera að fljóta ef slík vinnubrögð verða óátalin. Þannig má undrast þá háttvirtu prófessora og fræðimenn sem hafa tekið afstöðu með Ásgeiri í ræðu og riti sem og á samfélagsmiðlum án þess að gera sér grein fyrir því að þær grundvallarsiðareglur vísindasamfélagsins sem ég tel Ásgeir hafa brotið, eru forsenda þess að þeir sjálfir geti stundað sína vinnu og skilið eitthvað eftir sig. Fyrir þessum flokki fer Helgi Þorláksson og mistekst hrapallega að vera málefnalegur, en aðrir hafa láta nægja að gjamma á Facebook og fréttamiðlum. Ekki er hægt að túlka viðbrögð Ásgeirs Jónssonar sem hefur beint samband við forseta Háskólaráðs, eða viðbrögð rektors Jóns Atla Benediktssonar sem annað en hræðslu við að hið rétta komi fram. Þeir óttast það mest að málið fái málefnalega umfjöllun og því eru settir steinar í götu siðanefndar. Ef Ásgeir er saklaus eins og hann segist vera, hefði hann átt að taka því fagnandi að siðanefnd fjallaði um málið. Þegar maður gengur inn í háskólasamfélagið er sú kenning höfð í frammi að maður sé kominn á stað þar sem fólk leitar sannleikans óháð hagsmunum og pólitík. Rektor Háskóla Íslands er vitanlega sá sem ætti að leitast við að persónugera þessa fögru hugsjón með sínu starfi, en ekki vinna gegn henni eins og hann hefur gert í þessu máli. Rektor hefur fullyrt eitthvað sem ekkert háskólasamfélag hins siðmenntaða heims kannast við, nefnilega að starfsfólk í leyfi frá háskólum hafi engar skyldur við háskólasamfélagið. Undanbrögð Ásgeirs og rektors Hefur rektor borið fyrir sig „verklagsreglur við HÍ“. Siðanefnd hefði tæplega tekið málið fyrir ef eitthvað væri hæft í þessu, og skrifar: „Sæmilega upplýstur lestur á siðareglum skólans ásamt þeirri lögfræðiráðgjöf sem lá fyrir leiddi einfaldlega til þeirrar niðurstöðu að málið ætti erindi við nefndina“ (https://www.visir.is/g/20222230591d, kafli IV), og segir ennfremur: „Þess skal þó getið að verklagsreglur um launalaus leyfi starfsmanna háskólans koma alls ekki inn á þessa hlið mála“ (sama heimild, kafli II). Annað er það að leyfi Ásgeirs, sem hann og rektor bera fyrir sig, á ekki við. Þarf ekki mikla rannsókn til að sjá að Ásgeir staðhæfir sjálfur í inngangi bókar að hún hafi verið „lengi í smíðum“, og ber við rannsóknum á „síðustu árum og áratugum“ (Eyjan hans Ingólfs, bls. 11). Fellur það vitanlega saman við þann tíma þegar Ásgeir var starfsmaður við Háskóla Íslands. Er sú fordæmisgefandi regla all-svakaleg ef standa fengi, að starfsmenn geti ástundað ritstuld á launum hjá Háskólanum, en skráð sig í leyfi meðan verkið kemur út, og firrt sig allri ábyrgð á þessháttar vinnubrögðum. Hið ærna verkefni Háskólaráðs felst nú í því að reyna að endurreisa virðingu stærstu menntastofnunar landsins. Leiðinlegur slagur Illa er nú komið fyrir þeim á Íslandi sem verða fyrir því að aðrir eigni sér tilgátur þeirra og rannsóknarstarf. Ekki mun Siðanefnd Háskóla Íslands blanda sér í slíkt meðan hún liggur niðri, og efast má af ofangreindum ástæðum um hæfi núverandi rektors til að tilnefna nýjan formann siðanefndar, hvers hlutlægni megi treysta. Í öðru lagi sendi ég mál mitt til Nefndar um vandaða starfshætti í vísindum sem skipuð var af forsætisráðherra, Katrínu Jakobsdóttur, árið 2019. Sú nefnd er enn á vergangi milli ráðuneyta og hefur verið óstarfhæf síðan hún var skipuð. En ef svo vildi til að skikk kæmist á umræddar nefndir, þá yrði að óbreyttu sú lausn í boði að starfsfólk Háskóla Íslands geti skráð sig í launalaust leyfi á meðan það hyggst gera eitthvað vafasamt. Í stuttu máli hef ég í engin hús að venda með mitt mál, sem ég tel varða ritstuld úr einni fræðibók í aðra. Það eina sem ég get er að birta tímaritsgrein með fræðilega vandaðri umfjöllun og leggja þarmeð málið í dóm fræðasamfélags og almennings. Ég hef litið svo á að með því að láta í mér heyra, hafi ég reynt að leggja mitt lóð á vogarskálar heilbrigðara vísindasamfélags. Er það leiðinlegur slagur og alger andstæða þeirrar forvitni og lærdómsgleði sem bjó Leitina að svarta víkingnum til, og sem ég vonaðist eftir að hrifi lesendur hennar. Annaðhvort gilda prinsipp og siðareglur um alla menn eða engan mann. Höfundur er Dr. art. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Höfundarréttur Háskólar Bergsveinn Birgisson sakar Ásgeir Jónsson um ritstuld Bókaútgáfa Mest lesið Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Viðreisn lætur verkin tala Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Viðreisn lætur verkin tala Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Villa um fyrir bæjarbúum Vilhjálmur Árnason skrifar Sjá meira
Snemma í desember síðasta árs las ég bók dr. Ásgeirs Jónssonar, Eyjan hans Ingólfs. Sá ég þar tilgátur og túlkanir úr minni eigin bók, Leitin að svarta víkingnum, settar fram án þess að mín eða minnar bókar væri getið. Ég leit á þetta sem brot á grundvallarsiðareglum fræðasamfélagsins, og setti því saman greinargerð sem ég sendi annarsvegar til Siðanefndar Háskóla Íslands og hinsvegar til Nefndar um vandaða starfshætti í vísindum. Ákvað siðanefnd skömmu síðar að taka málið fyrir. Greinargerðin birtist einnig á Vísi þann 8. desember 2021. Ásgeir hefur þverneitað ásökunum mínum. Þessu næst hafði hann samband við Helga Þorláksson, fyrrverandi prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands, og lét hann svara fyrir sína hönd á opinberum vettvangi. Birtist álitsgerð Helga á Facebook-vegg Ásgeirs Jónssonar þann 6. janúar 2022. Í stuttu máli reynir Helgi að hvítþvo Ásgeir Jónsson af öllum ásökunum. Samráð Ásgeirs og rektors Þann 10. febrúar síðastliðinn fékk ég síðan bréf frá Siðanefnd Háskóla Íslands sem tjáði að hún hefði sagt af sér þann 7. febrúar 2022. Ástæður uppsagnarinnar voru samkvæmt bréfinu, að annar málsaðila hefði „kosið að nýta ekki það tækifæri sem siðanefndin veitti honum til að koma sjónarmiðum sínum á framfæri“, en þess í stað „valið að fá stjórnendur skólans til samtals við sig um málareksturinn“. (Yfirlýsing um afsögn siðanefndar, bls. 1). Eins og fram kemur í greinargerð siðanefndar um málið á föstudaginn var, 4. mars, hér á Vísi, brást rektor við þeim umleitunum og tjáði Ásgeiri að mál hans ætti ekki heima á borði siðanefndar. Ásgeir skrifaði síðan siðanefnd út frá þessu „að málinu væri sjálfhætt“. Hafði siðanefnd enga vitneskju um þetta samráð Ásgeirs og rektors fyrr hún fékk bréf Ásgeirs. Tjáði þar rektor Ásgeiri þessa skoðun sína u.þ.b. tveimur mánuðum eftir að siðanefnd ákvað að taka málið fyrir, og tók þannig fram fyrir hendur sjálfstætt starfandi nefndar. Er afsögn siðanefndar til vitnis um fagmennsku hennar, og er sú staðreynd að nefndin láti ekki skilaboð að ofan stjórna sér, hið eina sanna fagnaðarefni þessa máls, þó vissulega sé illa fyrir Háskólanum komið fyrir vikið. Ég hafði sent hlutaðilum bréf um að það gætu verið tengsl í siðanefnd við Ásgeir, en sé ég nú, að ekki var ástæða til að efast um hlutlægni Skúla Skúlasonar formanns, hann líkt og aðrir nefndarmeðlimir hafa sýnt sig í þessu máli vera fyllilega traustsins verða. Andmæli Ásgeir Jónsson hefur síðan birt andmæli gegn minni kvörtun á Vísi, þann 15. febrúar síðastliðinn. Kemur þar fram að hann hafi einnig „sent greinargerð sína til Siðanefndar Háskóla Íslands“. Er þetta í besta falli leikaraskapur til þess gerður að sýnast vilja málefnalega umfjöllun. Ekki aðeins hafði siðanefnd sagt af sér viku áður, eins og kom fram í áðurnefndu bréfi til okkar málsaðila, heldur hefur Ásgeir sjálfur gripið fram fyrir hendur siðanefndar með því að fullyrða að nefndin sé ekki yfir hann sett, með því að blanda Helga Þorlákssyni inn í málið, og með því að hafa beint samband við rektor Háskóla Íslands og beita viðbrögðum hans gegn siðanefnd. Hef ég því gert það eina sem ég get gert í þessu máli, og skrifað ítarlega grein þar sem ég hrek bæði málflutning Helga Þorlákssonar frá 6. janúar og Ásgeirs Jónssonar frá 15. febrúar, um leið og ég skoða grundvallar-siðareglur er varða ritstuld og óvönduð vinnubrögð í víðara samhengi. Þar sýni ég svart á hvítu hvernig Ásgeir hefur tekið sértækar túlkanir og tilgátur úr bók minni og gert að sínum, og er þar alls ekki um almennar hugmyndir um rostungsveiðar að ræða, eins og ranglega hefur verið hermt á samfélagsmiðlum, í fréttamiðlum og í andmælum Helga og Ásgeirs. Þá er ekki flókið að sýna fram á að Ásgeir Jónsson hefur stundað óæskileg vinnubrögð í bók sinni. Hvorki í miðaldaheimildum né meðal seinni tíma fræðimanna birtist Geirmundur heljarskinn í forsvari fyrir rostungsveiðimenningu. Það var kenning sem birtist fyrst í bók minni um svarta víkinginn, rökstudd á tæpum 300 blaðsíðum, byggð á viðamikilli þverfaglegri rannsókn til áratuga. Þessa kenningu eignar Ásgeir Jónsson sér án þess að geta mín í einu orði. Hið sama gildir um fleiri persónur eins og tengdason Geirmundar, Ketil gufu. Eru aðferðir Ásgeirs í andmælunum 15. febrúar fordæmalausar, þegar hann tekur upp á því að skálda inn í miðaldaheimildir til að sverja af sér sína sekt. Má ekki skilja það öðruvísi en sem örvæntingarfulla tilraun til að þyrla upp ryki í von um að enginn nenni að skoða slíka „textafræði“ ofan í kjölinn. Mun því og öðrum málflutningi hans svarað lið fyrir lið af fræðilegri nákvæmni, og greinin birt í fagtímariti á vormánuðum. Við hvað eru menn hræddir? Svo margt er að undrast í þessu máli, að maður hlýtur að spyrja sig í hvers konar absúrd-leikriti maður sé hafnaður. Í fyrsta lagi læt ég í mér heyra út frá grundvallar-siðareglum í fræðastarfi. Ef þær eru brotnar, og ef enginn gerir neitt til að verja þær eins og útlit er fyrir – þá á enginn vísindamaður neina kenningu eða rannsókn. Ef sú er raunin getur hver sem er seilst í smiðju annarra og gert ævistarf þeirra að sínu. Er það feigðarmerki sérhvers fræðasamfélags, en þangað virðumst við því miður vera að fljóta ef slík vinnubrögð verða óátalin. Þannig má undrast þá háttvirtu prófessora og fræðimenn sem hafa tekið afstöðu með Ásgeiri í ræðu og riti sem og á samfélagsmiðlum án þess að gera sér grein fyrir því að þær grundvallarsiðareglur vísindasamfélagsins sem ég tel Ásgeir hafa brotið, eru forsenda þess að þeir sjálfir geti stundað sína vinnu og skilið eitthvað eftir sig. Fyrir þessum flokki fer Helgi Þorláksson og mistekst hrapallega að vera málefnalegur, en aðrir hafa láta nægja að gjamma á Facebook og fréttamiðlum. Ekki er hægt að túlka viðbrögð Ásgeirs Jónssonar sem hefur beint samband við forseta Háskólaráðs, eða viðbrögð rektors Jóns Atla Benediktssonar sem annað en hræðslu við að hið rétta komi fram. Þeir óttast það mest að málið fái málefnalega umfjöllun og því eru settir steinar í götu siðanefndar. Ef Ásgeir er saklaus eins og hann segist vera, hefði hann átt að taka því fagnandi að siðanefnd fjallaði um málið. Þegar maður gengur inn í háskólasamfélagið er sú kenning höfð í frammi að maður sé kominn á stað þar sem fólk leitar sannleikans óháð hagsmunum og pólitík. Rektor Háskóla Íslands er vitanlega sá sem ætti að leitast við að persónugera þessa fögru hugsjón með sínu starfi, en ekki vinna gegn henni eins og hann hefur gert í þessu máli. Rektor hefur fullyrt eitthvað sem ekkert háskólasamfélag hins siðmenntaða heims kannast við, nefnilega að starfsfólk í leyfi frá háskólum hafi engar skyldur við háskólasamfélagið. Undanbrögð Ásgeirs og rektors Hefur rektor borið fyrir sig „verklagsreglur við HÍ“. Siðanefnd hefði tæplega tekið málið fyrir ef eitthvað væri hæft í þessu, og skrifar: „Sæmilega upplýstur lestur á siðareglum skólans ásamt þeirri lögfræðiráðgjöf sem lá fyrir leiddi einfaldlega til þeirrar niðurstöðu að málið ætti erindi við nefndina“ (https://www.visir.is/g/20222230591d, kafli IV), og segir ennfremur: „Þess skal þó getið að verklagsreglur um launalaus leyfi starfsmanna háskólans koma alls ekki inn á þessa hlið mála“ (sama heimild, kafli II). Annað er það að leyfi Ásgeirs, sem hann og rektor bera fyrir sig, á ekki við. Þarf ekki mikla rannsókn til að sjá að Ásgeir staðhæfir sjálfur í inngangi bókar að hún hafi verið „lengi í smíðum“, og ber við rannsóknum á „síðustu árum og áratugum“ (Eyjan hans Ingólfs, bls. 11). Fellur það vitanlega saman við þann tíma þegar Ásgeir var starfsmaður við Háskóla Íslands. Er sú fordæmisgefandi regla all-svakaleg ef standa fengi, að starfsmenn geti ástundað ritstuld á launum hjá Háskólanum, en skráð sig í leyfi meðan verkið kemur út, og firrt sig allri ábyrgð á þessháttar vinnubrögðum. Hið ærna verkefni Háskólaráðs felst nú í því að reyna að endurreisa virðingu stærstu menntastofnunar landsins. Leiðinlegur slagur Illa er nú komið fyrir þeim á Íslandi sem verða fyrir því að aðrir eigni sér tilgátur þeirra og rannsóknarstarf. Ekki mun Siðanefnd Háskóla Íslands blanda sér í slíkt meðan hún liggur niðri, og efast má af ofangreindum ástæðum um hæfi núverandi rektors til að tilnefna nýjan formann siðanefndar, hvers hlutlægni megi treysta. Í öðru lagi sendi ég mál mitt til Nefndar um vandaða starfshætti í vísindum sem skipuð var af forsætisráðherra, Katrínu Jakobsdóttur, árið 2019. Sú nefnd er enn á vergangi milli ráðuneyta og hefur verið óstarfhæf síðan hún var skipuð. En ef svo vildi til að skikk kæmist á umræddar nefndir, þá yrði að óbreyttu sú lausn í boði að starfsfólk Háskóla Íslands geti skráð sig í launalaust leyfi á meðan það hyggst gera eitthvað vafasamt. Í stuttu máli hef ég í engin hús að venda með mitt mál, sem ég tel varða ritstuld úr einni fræðibók í aðra. Það eina sem ég get er að birta tímaritsgrein með fræðilega vandaðri umfjöllun og leggja þarmeð málið í dóm fræðasamfélags og almennings. Ég hef litið svo á að með því að láta í mér heyra, hafi ég reynt að leggja mitt lóð á vogarskálar heilbrigðara vísindasamfélags. Er það leiðinlegur slagur og alger andstæða þeirrar forvitni og lærdómsgleði sem bjó Leitina að svarta víkingnum til, og sem ég vonaðist eftir að hrifi lesendur hennar. Annaðhvort gilda prinsipp og siðareglur um alla menn eða engan mann. Höfundur er Dr. art.
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun