Stöndum með íbúalýðræði Jódís Skúladóttir skrifar 13. maí 2022 14:11 Mikið hefur verið fjallað um áætlanir um fiskeldi í Seyðisfirði á undanförnum misserum. Ekki er laust við að ýmsum íbúum Múlaþings, Seyðfirðingum sérstaklega, sé misboðið hvernig aðdragandi þessa máls hefur verið. Fulltrúar VG í sveitarstjórn Múlaþings hafa beitt sér af hörku í þessu máli. Fyrst og fremst hafa þau haldið tveim sjónarmiðum á lofti, annars vegar náttúruverndarsjónarmið og hins vegar sjónarmið um íbúðalýðræði sem vega þungt. Það er alveg skýrt að VG í Múlaþingi stendur með afgerandi hætti með íbúum á Seyðisfirði gegn fiskeldisáformum. Fulltrúar í Múlaþingi tala hvorki fyrir hönd ráðherra Vinstri grænna eða hreyfingarinnar í heild en í aumu yfirklóri annarra framboða má heyra að ef eitthvað væri að marka orð VG í Múlaþingi væri fiskeldið bara slegið af með einu pennastriki af ráðherra. Þannig ganga hlutirnir ekki fyrir sig í lýðræðisríki, fara þarf að lögum. Svandís Svavarsdóttir, matvælaráðherra, hefur sagt mikilvægt að ná meiri sátt um fiskeldi og að mikilvægt sé að taka tillit til íbúalýðræðis við uppbyggingu fiskeldis. VG hefur það ekki á sinni stefnuskrá að leggja niður fiskeldi, síður en svo. Stefna VG í fiskeldismálum er að greinin byggist upp í sátt við umhverfi og samfélög, með sjálfbærni að leiðarljósi. Það verður ekki litið fram hjá því að uppgangur í fiskeldi hefur verið gríðarlegur en stjórnvöld og regluverk hafa því miður ekki náð að fylgja þeim mikla hraða sem uppgangnum hefur fylgt. Matvælaráðherra, vinnur nú að því að ná utan um og tryggja það að regluverkið sé í lagi hvort heldur er varðandi leyfisveitingar, eftirlit og að nærsamfélög njóti góðs af uppbyggingu og að hún sé unnin í sátt. Klárlega þarf að stórauka rannsóknir og eftirlit og að þess sé gætt í hvívetna að ekki sé gengið á náttúrulegar auðlindir og að kolefnissporið sé sem minnst. Fiskeldi skapar sívaxandi hluta af útflutningstekjum Íslands auk starfa í þjónustu og tengdum rannsóknum. Við sameiningu sveitarfélaga á Austurlandi og tilkomu hins unga Múlaþings var ein af forsendum sameiningar mikilvægi þess að tryggja íbúalýðræði. Önnur áhersla var líka mjög fyrirferðarmikil í sameiningarferlinu en það var sú afstaða að hvert hinna gömlu sveitarfélaga ættu að fá að halda sérstöðu sinni. Flestir firðir Austurlands eru nú undir laxeldi. Sérstaða Seyðisfjarðar er öllum ljós sem vilja sjá það en það er hin gróskumikla ferðaþjónusta, menningar- og lista starfsemi auk uppbyggingar í rannsóknum og annarri háskólastarfsemi. Sérstaða sem íbúar hafa lagt mikið á sig við að byggja upp með hugviti, hugrekki og nýrri nálgun. Það er talsverð ábyrgð sem fylgir þeim forréttindum að hafa fengið leyfi til þess að nýta firði við Ísland til þess að rækta lax. Hluti af þeirri ábyrgð er skilgreind í lögum og í skilmálum leyfanna. En annar hluti snýr að samfélagslegri ábyrgð sem snýst um að greinin skilji eftir sem mest verðmæti á Íslandi. Að það verði til fjölbreytt störf til hliðar við iðnaðinn, við nýsköpun, við framleiðslu fóðurs, við nýtingu afurða og svona mætti lengi telja. Þessa samfélagslegu ábyrgð þarf greinin að axla – en stjórnvöld verða að skapa ákveðin ramma. Það er sýn Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs að stjórnvöld þurfi að stilla upp ramma fyrir greinina sem tryggi vernd náttúrunnar, bæði staðbundins lífríkis og líffræðilegan fjölbreytileika en að stuðla að því að greinin byggist upp á grundvelli verðmætasköpunar frekar en magnframleiðslu. Þannig vonast ég til að við lærum af reynslu Færeyinga og við byggjum upp fiskeldi í sátt við umhverfi, efnahag og samfélag. Það er til mikils að vinna. Við verðum þó líka að velta því fyrir okkur hvort fiskeldi eigi alls staðar heima og hvort að á sínum tími hafi verið gengið ansi langt í því skipulagi sem samþykkt var á sínum tíma og ég spyr, var það nægilega kynnt fyrir þjóðinni? Þarna hefði þurft að vanda betur til verka en fara verður að því regluverki sem gildir. Með samþykkt nýrra laga um skipulagningu haf og strandsvæða kom nýr vettvangur til þess að leiða fram vilja borgarana um hvernig haf og strandsvæði skulu nýtt. Þar skiptir máli að sjónarmið allra íbúa Múlaþings séu við borðið Á þessu kjörtímabili verður mótuð heildstæð stefna um uppbyggingu, umgjörð og gjaldtöku fiskeldis. Þar verður lögð áhersla á tækifæri til atvinnusköpunar og mikilvægi þess að greinin byggist upp á grundvelli sjálfbærni, vísindalegrar þekkingar og verndar villtra laxastofna. Með hliðsjón af þessum atriðum, sem kveðið er á um í stjórnarsáttmála og öðrum áherslum ráðherra mun stefnumótun í fiskeldi skiptast í nokkur aðskilin verkefni. Að ósk Svandísar Svavarsdóttur hefur Ríkisendurskoðun samþykkt að fara í stjórnsýsluúttekt á málefnum fiskeldis. Þá verður unnið mat á stöðu greinarinnar þar sem greindur verður bæði þjóðhagslegur ávinningur greinarinnar í heild en einnig staðbundinn ávinningur byggðarlaga þar sem fiskeldi er stundað. Gjaldtaka og skipting hennar verða sérstaklega skoðuð ásamt fleiri þáttum. Síðast en ekki síst þarf að móta umhverfi þar sem verðmætasköpun í sátt við samfélag og umhverfi er í forgrunni. Slíkt umhverfi þarf að taka mið af áskorunum og tækifærum og verður greint af innlendum og erlendum sérfræðingum og ráðgjafafyrirtækjum. Það er engin sátt um laxeldi í Seyðisfirði, VG í Múlaþingi stendur með vilja meirihluta íbúa og felur sig ekki á bak við valdaleysi í málinu eins og öll önnur framboð virðast gera. Fiskeldi verður aldrei byggt upp nema með samvinnu og sátt við sveitarfélagið. Höfum í huga að öfluga þjónustu þarf í landi hvar sveitarfélagið hefur allt skipulagsvald. Tölum hreint út um hlutina og virðum vilja íbúa í þessu máli sem og öðrum. Setjum X við V á laugardaginn. Höfundur er þingmaður VG í Norðausturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jódís Skúladóttir Skoðun: Kosningar 2022 Vinstri græn Múlaþing Fiskeldi Mest lesið Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Auglýsingaskrum Landsvirkjunar Stefán Georgsson Skoðun Að reikna veiðigjald af raunverulegum aflaverðmætum Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Gerist þetta aftur á morgun? Ísak Hilmarsson Skoðun Týndu hermennirnir okkar Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson Skoðun Ábyrg stefna í útlendingamálum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Stóðhryssur ekki moldvörpur Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Við getum gert betur Einar Bárðarson skrifar Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Ábyrg stefna í útlendingamálum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Týndu hermennirnir okkar Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Gerist þetta aftur á morgun? Ísak Hilmarsson skrifar Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson skrifar Skoðun Að reikna veiðigjald af raunverulegum aflaverðmætum Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Fréttir af baggavélum og lömbum Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Auglýsingaskrum Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar Skoðun Takk Trump! Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fíllinn á teikniborði Landsvirkjunar Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tími til að staldra við Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Hvar er fyrirsjáanleikinn, forsætisráðherra? Monika Margrét Stefánsdóttir skrifar Skoðun 25 metrar í Fannborg Hákon Gunnarsson skrifar Skoðun Krossferðir - Íslamófóbía - Palestína Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Gefum heimild fyrir kyrrð og kærleik Aðalheiður Mjöll Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Frumvarp til ólaga Jón Ásgeir Sigurvinsson skrifar Skoðun Hervirki í höfuðborg - Svefngenglar við stjórnvölinn Örn Sigurðsson skrifar Skoðun „Drifkraftur að óöryggi og óvissu“ Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Klerkaveldi, trú og stjórnmál Sigurður Árni Þórðarson skrifar Skoðun Stöðvum áætlanir um sjókvíaeldi í Eyjafirði! Harpa Barkardóttir skrifar Skoðun Gamla Reykjavíkurhöfn - Vesturbugt – ákall um nýtt skipulag Páll Jakob Líndal skrifar Skoðun Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Þegar Sjálfstæðisflokkurinn fann málbeinið sitt Ásta Guðrún Helgadóttir skrifar Skoðun Sex hlutir sem þú vissir ekki um húsnæðisfélög Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Þegar hið óhugsanlega gerist Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Sjá meira
Mikið hefur verið fjallað um áætlanir um fiskeldi í Seyðisfirði á undanförnum misserum. Ekki er laust við að ýmsum íbúum Múlaþings, Seyðfirðingum sérstaklega, sé misboðið hvernig aðdragandi þessa máls hefur verið. Fulltrúar VG í sveitarstjórn Múlaþings hafa beitt sér af hörku í þessu máli. Fyrst og fremst hafa þau haldið tveim sjónarmiðum á lofti, annars vegar náttúruverndarsjónarmið og hins vegar sjónarmið um íbúðalýðræði sem vega þungt. Það er alveg skýrt að VG í Múlaþingi stendur með afgerandi hætti með íbúum á Seyðisfirði gegn fiskeldisáformum. Fulltrúar í Múlaþingi tala hvorki fyrir hönd ráðherra Vinstri grænna eða hreyfingarinnar í heild en í aumu yfirklóri annarra framboða má heyra að ef eitthvað væri að marka orð VG í Múlaþingi væri fiskeldið bara slegið af með einu pennastriki af ráðherra. Þannig ganga hlutirnir ekki fyrir sig í lýðræðisríki, fara þarf að lögum. Svandís Svavarsdóttir, matvælaráðherra, hefur sagt mikilvægt að ná meiri sátt um fiskeldi og að mikilvægt sé að taka tillit til íbúalýðræðis við uppbyggingu fiskeldis. VG hefur það ekki á sinni stefnuskrá að leggja niður fiskeldi, síður en svo. Stefna VG í fiskeldismálum er að greinin byggist upp í sátt við umhverfi og samfélög, með sjálfbærni að leiðarljósi. Það verður ekki litið fram hjá því að uppgangur í fiskeldi hefur verið gríðarlegur en stjórnvöld og regluverk hafa því miður ekki náð að fylgja þeim mikla hraða sem uppgangnum hefur fylgt. Matvælaráðherra, vinnur nú að því að ná utan um og tryggja það að regluverkið sé í lagi hvort heldur er varðandi leyfisveitingar, eftirlit og að nærsamfélög njóti góðs af uppbyggingu og að hún sé unnin í sátt. Klárlega þarf að stórauka rannsóknir og eftirlit og að þess sé gætt í hvívetna að ekki sé gengið á náttúrulegar auðlindir og að kolefnissporið sé sem minnst. Fiskeldi skapar sívaxandi hluta af útflutningstekjum Íslands auk starfa í þjónustu og tengdum rannsóknum. Við sameiningu sveitarfélaga á Austurlandi og tilkomu hins unga Múlaþings var ein af forsendum sameiningar mikilvægi þess að tryggja íbúalýðræði. Önnur áhersla var líka mjög fyrirferðarmikil í sameiningarferlinu en það var sú afstaða að hvert hinna gömlu sveitarfélaga ættu að fá að halda sérstöðu sinni. Flestir firðir Austurlands eru nú undir laxeldi. Sérstaða Seyðisfjarðar er öllum ljós sem vilja sjá það en það er hin gróskumikla ferðaþjónusta, menningar- og lista starfsemi auk uppbyggingar í rannsóknum og annarri háskólastarfsemi. Sérstaða sem íbúar hafa lagt mikið á sig við að byggja upp með hugviti, hugrekki og nýrri nálgun. Það er talsverð ábyrgð sem fylgir þeim forréttindum að hafa fengið leyfi til þess að nýta firði við Ísland til þess að rækta lax. Hluti af þeirri ábyrgð er skilgreind í lögum og í skilmálum leyfanna. En annar hluti snýr að samfélagslegri ábyrgð sem snýst um að greinin skilji eftir sem mest verðmæti á Íslandi. Að það verði til fjölbreytt störf til hliðar við iðnaðinn, við nýsköpun, við framleiðslu fóðurs, við nýtingu afurða og svona mætti lengi telja. Þessa samfélagslegu ábyrgð þarf greinin að axla – en stjórnvöld verða að skapa ákveðin ramma. Það er sýn Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs að stjórnvöld þurfi að stilla upp ramma fyrir greinina sem tryggi vernd náttúrunnar, bæði staðbundins lífríkis og líffræðilegan fjölbreytileika en að stuðla að því að greinin byggist upp á grundvelli verðmætasköpunar frekar en magnframleiðslu. Þannig vonast ég til að við lærum af reynslu Færeyinga og við byggjum upp fiskeldi í sátt við umhverfi, efnahag og samfélag. Það er til mikils að vinna. Við verðum þó líka að velta því fyrir okkur hvort fiskeldi eigi alls staðar heima og hvort að á sínum tími hafi verið gengið ansi langt í því skipulagi sem samþykkt var á sínum tíma og ég spyr, var það nægilega kynnt fyrir þjóðinni? Þarna hefði þurft að vanda betur til verka en fara verður að því regluverki sem gildir. Með samþykkt nýrra laga um skipulagningu haf og strandsvæða kom nýr vettvangur til þess að leiða fram vilja borgarana um hvernig haf og strandsvæði skulu nýtt. Þar skiptir máli að sjónarmið allra íbúa Múlaþings séu við borðið Á þessu kjörtímabili verður mótuð heildstæð stefna um uppbyggingu, umgjörð og gjaldtöku fiskeldis. Þar verður lögð áhersla á tækifæri til atvinnusköpunar og mikilvægi þess að greinin byggist upp á grundvelli sjálfbærni, vísindalegrar þekkingar og verndar villtra laxastofna. Með hliðsjón af þessum atriðum, sem kveðið er á um í stjórnarsáttmála og öðrum áherslum ráðherra mun stefnumótun í fiskeldi skiptast í nokkur aðskilin verkefni. Að ósk Svandísar Svavarsdóttur hefur Ríkisendurskoðun samþykkt að fara í stjórnsýsluúttekt á málefnum fiskeldis. Þá verður unnið mat á stöðu greinarinnar þar sem greindur verður bæði þjóðhagslegur ávinningur greinarinnar í heild en einnig staðbundinn ávinningur byggðarlaga þar sem fiskeldi er stundað. Gjaldtaka og skipting hennar verða sérstaklega skoðuð ásamt fleiri þáttum. Síðast en ekki síst þarf að móta umhverfi þar sem verðmætasköpun í sátt við samfélag og umhverfi er í forgrunni. Slíkt umhverfi þarf að taka mið af áskorunum og tækifærum og verður greint af innlendum og erlendum sérfræðingum og ráðgjafafyrirtækjum. Það er engin sátt um laxeldi í Seyðisfirði, VG í Múlaþingi stendur með vilja meirihluta íbúa og felur sig ekki á bak við valdaleysi í málinu eins og öll önnur framboð virðast gera. Fiskeldi verður aldrei byggt upp nema með samvinnu og sátt við sveitarfélagið. Höfum í huga að öfluga þjónustu þarf í landi hvar sveitarfélagið hefur allt skipulagsvald. Tölum hreint út um hlutina og virðum vilja íbúa í þessu máli sem og öðrum. Setjum X við V á laugardaginn. Höfundur er þingmaður VG í Norðausturkjördæmi.
Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson Skoðun
Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar
Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar
Skoðun Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson Skoðun