Erum við að springa úr gestrisni? - Opið bréf til yfirvalda Marta Eiríksdóttir skrifar 15. október 2022 09:00 Ég er með stórt hjarta þegar kemur að því að hjálpa fólki sem á bágt. Fólki sem er á flótta vegna stríðsátaka í heimalandi sínu og fólki sem á erfitt almennt. Ég finn til með erlendu fólki sem býr við bág kjör á Íslandi. Ég finn einnig til með Íslendingum sem eiga erfitt með að ná endum saman vegna lélegra lífskjara. Öllu fólki sem á erfitt með að draga fram lífið á sómasamlegan hátt. Ég er fædd á Íslandi um miðja síðustu öld og ólst upp í einsleitu friðsælu fjölskyldusamfélagi á lítilli eyju í miðju ballarhafi. Þar skiptu líka amma og afi, frænkur og frændur máli. Það voru ákveðin forréttindi að búa hér og margar sælar minningar ylja mér í dag frá þessum tímum. Ég geri mér vel grein fyrir því að allt er breytingum háð en hvernig þessar breytingar verða til hljótum við mennirnir að geta haft áhrif á. Eða eru kannski stjórnlausar breytingar að eiga sér stað núna á Íslandi í skjóli yfirvalda? Fyrir nokkrum árum byrjuðum við Íslendingar að fá til landsins fólk af erlendum uppruna sem langaði til að vinna hér og setjast að í stuttan tíma og fólk sem langaði að búa hér til frambúðar með okkur. Það vildi læra málið okkar og ná þannig meiri starfsframa. Gott og vel. Velkomin. Við fengum einnig einhvern lítinn hóp af fólki til landsins sem bað um að fá neyðaraðstoð. Gott og vel, við kíkjum á málið. Velkomin. Við opnuðum landið af okkar einskæru góðmennsku, hjartahlýju og gestrisni, eðlilega. Okkur vantaði líka fleiri hendur til að keyra þjóðarskútuna áfram og við vorkenndum þeim sem voru að flýja heimalandið sitt vegna lífshættu heima fyrir. Auðvitað. Íslendingar eru gott fólk. Bæjarfélög sýndu sínar bestu hliðar og gerðu sitt til að búa vel í haginn fyrir þá sem fluttu til landsins í leit að gæfu og gjörvileika með börnin sín. Þetta var ekki allt fólk sem flúði vegna stríðsátaka. Nú geisar stríð í Úkraínu og við erum auðvitað að taka á móti flóttafólki þaðan. Eðlilega. Við erum einnig að fá flóttafólk frá öðrum löndum en þó aðallega fullt af karlmönnum. Venezúela hefur nú frétt af góðmennsku íslenska kerfisins og fólk er farið að streyma þaðan hingað til lands. Eðlilega. Eigum við að taka á móti öllu þessu flóttafólki, endalaust? Svari hver fyrir sig. Hvað segja lögregluyfirvöld á Íslandi? Erum við að hleypa inn fólki sem er af misjöfnu bergi brotið? Ráðherra félagsmála segir að landinn eigi að sýna nærgætni. Þetta fólk búi við hryllilegar aðstæður heima fyrir, aðstæður sem hann myndi sjálfur ekki vilja búa við og þess vegna eigum við að halda áfram að taka vel á móti. Sveitarfélögin eru farin að grenja alls staðar á landinu því þau ráða ekki við fleiri gesti, eða fleiri börn inn í skólana. Þau eiga heldur ekki húsnæði handa öllu þessu fólki. Þau eru úrræðalaus, fjársvelt og geta ekki lengur þjónað öllum þessum fjölda sem á að demba yfir þau. En skiptir það einhverju máli? Svari hver fyrir sig. Íslenska þjóðin er kjaftstopp. Hún má ekki opna munninn og kvarta yfir ástandinu því þá er henni lýst sem rasistum og fasistum af verstu sort. Fólkið sem byggði landið á að þegja. Fólkið sem hefur lagt inn í sjóði, byggt upp velferðarkerfið á Íslandi í mörg ár skal haga sér pent og sýna af sér gestrisni. Sama hvað það kostar þjóðina sjálfa. Hún er algjört auka atriði í þessu samhengi. Við erum að hjálpa öðrum þjóðum sem eiga miklu meira bágt en við getum ímyndað okkur. Ég hlustaði á viðtal föstudagskvöldið á RUV við Guðmund ráðherra vegna flóttamanna og mig langar að benda á að veruleikinn er öðruvísi en birtist í því viðtali. Hann býr greinilega í glerhúsi 101 Reykjavík. Hér er raunverulegt dæmi úr bæjarfélagi þar sem mikið er af flóttamönnum núna; Ég fór í banka vegna erinda og sá að þar sat hópur flóttamanna sem drukku kaffi í boði bankans. Starfskona bankans sagði mér að þetta væri svona meira eða minna alla daga þegar ég spurði út í þennan hóp. Í framhaldi sagði hún mér að flóttamenn virtust hafa kaldara viðhorf til kvenna en hún ætti að venjast sem íslensk kona. Frekjan og yfirgangurinn væri mikill. Ef hún neitar þeim um ákveðna þjónustu sem þeim finnst þeir eiga skilið í bankanum, þá reka þeir fram bringuna og gefa í skyn að svona eiga konur ekki að tala en margir þessara karlmanna koma frá löndum þar sem konur bera slæður á höfði og eru bældar af karlmönnum. Þegar þessir sömu karlmenn sýna henni ógnandi framkomu í bankanum og mikla kvenfyrirlitningu, þá segist hún setja á sig horn og hala að hætti íslenskra kvenna og mæta þeim af sama krafti. Þeir eru nú ekki ánægðir með það. Hún segist alls ekki vera hrifin af framkomu þessara hælisleitenda í sinn garð og annarra starfskvenna í bankanum. Svona ógnandi framkoma grefur undan hlýlegu viðmóti Íslendinga í garð þessa fólks. Önnur íslensk kona segist ekki vilja ferðast lengur með strætó á kvöldin því hann sé ávallt fullur af flóttamönnum sem ferðast frítt með strætó og góni á hana eins og enginn sé morgundagurinn. Henni þykir þetta mjög óþægilegt því að íslenskir karlmenn sýna henni ekki svona framkomu. Þessir menn mæla hana út eins og hún sé vara til sölu. Já svona er ískaldur veruleikinn á Íslandi í dag Guðmundur. Landið þar sem Íslendingar hafa byggt upp velferðarkerfi sem átti að nýtast þeim sjálfum í harðindum en vegna nærgætni við útlendinga þá erum við komin á heljarþröm með okkur sjálf og þá sem eiga bágt úr okkar eigin röðum. Þetta er staðreynd sem við verðum að horfast í augu við. Við verðum að þora að tala upphátt um þetta ástand sem er að skapast í samfélagi okkar og á málefnalegum grunni. Hlusta á allar hliðar málsins. Þarf ekki að endurskoða reglurnar varðandi hverjir fá inngöngu í landið, einfalda reglurnar, gera þær skilvirkari og stytta biðtímann gagnvart fólki sem á ekki erindi hingað inn? Yfirvöld þurfa að hljóta að endurskoða þessi mál á meðan enn er tími til þess. Mér þykir vænt um fólk og líka fólkið sem átti hér heima áður en landið opnaðist upp á gátt. Við megum ekki gleyma okkur sjálfum í allri þessari gestrisni. Maður heyrir það í kringum sig núna að margir Íslendingar upplifa óþol gagnvart þessu ástandi og eru orðnir nettpirraðir út í yfirvöld, út í VG og ráðherrann vegna þessarar linkindar og raunveruleikafirringar. Það er spurning hversu lengi Íslendingar þola ástandið eða missa þolinmæðina. Þarf ekki að fara að hugsa þetta upp á nýtt og muna líka eftir fólkinu sem byggði landið upphaflega? Nú eru norræn velferðarsamfélög orðin vinsæll áfangastaður á meðal þjóða sem ekki hafa byggt upp kerfi sem hlúir að þegnum sínum. Nú seilast flóttamenn frá þessum löndum í að búa og njóta áður óþekktra lífsgæða í norrænum löndum. Fólk sem hefur ekki áunnið sér nein réttindi með störfum sínum í norræna velferðarkerfinu en fær þau í skjóli neyðar og stundum á kostnað þeirra þegna er byggðu upp þetta kerfi. Hvers vegna ætli Danir séu farnir að endurskoða sín innflytjendamál, einnig Svíar og jafnvel Norðmenn, gætum við lært eitthvað af þeirra mistökum í þessum málaflokki? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttafólk á Íslandi Flóttamenn Innflytjendamál Marta Eiríksdóttir Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson skrifar Sjá meira
Ég er með stórt hjarta þegar kemur að því að hjálpa fólki sem á bágt. Fólki sem er á flótta vegna stríðsátaka í heimalandi sínu og fólki sem á erfitt almennt. Ég finn til með erlendu fólki sem býr við bág kjör á Íslandi. Ég finn einnig til með Íslendingum sem eiga erfitt með að ná endum saman vegna lélegra lífskjara. Öllu fólki sem á erfitt með að draga fram lífið á sómasamlegan hátt. Ég er fædd á Íslandi um miðja síðustu öld og ólst upp í einsleitu friðsælu fjölskyldusamfélagi á lítilli eyju í miðju ballarhafi. Þar skiptu líka amma og afi, frænkur og frændur máli. Það voru ákveðin forréttindi að búa hér og margar sælar minningar ylja mér í dag frá þessum tímum. Ég geri mér vel grein fyrir því að allt er breytingum háð en hvernig þessar breytingar verða til hljótum við mennirnir að geta haft áhrif á. Eða eru kannski stjórnlausar breytingar að eiga sér stað núna á Íslandi í skjóli yfirvalda? Fyrir nokkrum árum byrjuðum við Íslendingar að fá til landsins fólk af erlendum uppruna sem langaði til að vinna hér og setjast að í stuttan tíma og fólk sem langaði að búa hér til frambúðar með okkur. Það vildi læra málið okkar og ná þannig meiri starfsframa. Gott og vel. Velkomin. Við fengum einnig einhvern lítinn hóp af fólki til landsins sem bað um að fá neyðaraðstoð. Gott og vel, við kíkjum á málið. Velkomin. Við opnuðum landið af okkar einskæru góðmennsku, hjartahlýju og gestrisni, eðlilega. Okkur vantaði líka fleiri hendur til að keyra þjóðarskútuna áfram og við vorkenndum þeim sem voru að flýja heimalandið sitt vegna lífshættu heima fyrir. Auðvitað. Íslendingar eru gott fólk. Bæjarfélög sýndu sínar bestu hliðar og gerðu sitt til að búa vel í haginn fyrir þá sem fluttu til landsins í leit að gæfu og gjörvileika með börnin sín. Þetta var ekki allt fólk sem flúði vegna stríðsátaka. Nú geisar stríð í Úkraínu og við erum auðvitað að taka á móti flóttafólki þaðan. Eðlilega. Við erum einnig að fá flóttafólk frá öðrum löndum en þó aðallega fullt af karlmönnum. Venezúela hefur nú frétt af góðmennsku íslenska kerfisins og fólk er farið að streyma þaðan hingað til lands. Eðlilega. Eigum við að taka á móti öllu þessu flóttafólki, endalaust? Svari hver fyrir sig. Hvað segja lögregluyfirvöld á Íslandi? Erum við að hleypa inn fólki sem er af misjöfnu bergi brotið? Ráðherra félagsmála segir að landinn eigi að sýna nærgætni. Þetta fólk búi við hryllilegar aðstæður heima fyrir, aðstæður sem hann myndi sjálfur ekki vilja búa við og þess vegna eigum við að halda áfram að taka vel á móti. Sveitarfélögin eru farin að grenja alls staðar á landinu því þau ráða ekki við fleiri gesti, eða fleiri börn inn í skólana. Þau eiga heldur ekki húsnæði handa öllu þessu fólki. Þau eru úrræðalaus, fjársvelt og geta ekki lengur þjónað öllum þessum fjölda sem á að demba yfir þau. En skiptir það einhverju máli? Svari hver fyrir sig. Íslenska þjóðin er kjaftstopp. Hún má ekki opna munninn og kvarta yfir ástandinu því þá er henni lýst sem rasistum og fasistum af verstu sort. Fólkið sem byggði landið á að þegja. Fólkið sem hefur lagt inn í sjóði, byggt upp velferðarkerfið á Íslandi í mörg ár skal haga sér pent og sýna af sér gestrisni. Sama hvað það kostar þjóðina sjálfa. Hún er algjört auka atriði í þessu samhengi. Við erum að hjálpa öðrum þjóðum sem eiga miklu meira bágt en við getum ímyndað okkur. Ég hlustaði á viðtal föstudagskvöldið á RUV við Guðmund ráðherra vegna flóttamanna og mig langar að benda á að veruleikinn er öðruvísi en birtist í því viðtali. Hann býr greinilega í glerhúsi 101 Reykjavík. Hér er raunverulegt dæmi úr bæjarfélagi þar sem mikið er af flóttamönnum núna; Ég fór í banka vegna erinda og sá að þar sat hópur flóttamanna sem drukku kaffi í boði bankans. Starfskona bankans sagði mér að þetta væri svona meira eða minna alla daga þegar ég spurði út í þennan hóp. Í framhaldi sagði hún mér að flóttamenn virtust hafa kaldara viðhorf til kvenna en hún ætti að venjast sem íslensk kona. Frekjan og yfirgangurinn væri mikill. Ef hún neitar þeim um ákveðna þjónustu sem þeim finnst þeir eiga skilið í bankanum, þá reka þeir fram bringuna og gefa í skyn að svona eiga konur ekki að tala en margir þessara karlmanna koma frá löndum þar sem konur bera slæður á höfði og eru bældar af karlmönnum. Þegar þessir sömu karlmenn sýna henni ógnandi framkomu í bankanum og mikla kvenfyrirlitningu, þá segist hún setja á sig horn og hala að hætti íslenskra kvenna og mæta þeim af sama krafti. Þeir eru nú ekki ánægðir með það. Hún segist alls ekki vera hrifin af framkomu þessara hælisleitenda í sinn garð og annarra starfskvenna í bankanum. Svona ógnandi framkoma grefur undan hlýlegu viðmóti Íslendinga í garð þessa fólks. Önnur íslensk kona segist ekki vilja ferðast lengur með strætó á kvöldin því hann sé ávallt fullur af flóttamönnum sem ferðast frítt með strætó og góni á hana eins og enginn sé morgundagurinn. Henni þykir þetta mjög óþægilegt því að íslenskir karlmenn sýna henni ekki svona framkomu. Þessir menn mæla hana út eins og hún sé vara til sölu. Já svona er ískaldur veruleikinn á Íslandi í dag Guðmundur. Landið þar sem Íslendingar hafa byggt upp velferðarkerfi sem átti að nýtast þeim sjálfum í harðindum en vegna nærgætni við útlendinga þá erum við komin á heljarþröm með okkur sjálf og þá sem eiga bágt úr okkar eigin röðum. Þetta er staðreynd sem við verðum að horfast í augu við. Við verðum að þora að tala upphátt um þetta ástand sem er að skapast í samfélagi okkar og á málefnalegum grunni. Hlusta á allar hliðar málsins. Þarf ekki að endurskoða reglurnar varðandi hverjir fá inngöngu í landið, einfalda reglurnar, gera þær skilvirkari og stytta biðtímann gagnvart fólki sem á ekki erindi hingað inn? Yfirvöld þurfa að hljóta að endurskoða þessi mál á meðan enn er tími til þess. Mér þykir vænt um fólk og líka fólkið sem átti hér heima áður en landið opnaðist upp á gátt. Við megum ekki gleyma okkur sjálfum í allri þessari gestrisni. Maður heyrir það í kringum sig núna að margir Íslendingar upplifa óþol gagnvart þessu ástandi og eru orðnir nettpirraðir út í yfirvöld, út í VG og ráðherrann vegna þessarar linkindar og raunveruleikafirringar. Það er spurning hversu lengi Íslendingar þola ástandið eða missa þolinmæðina. Þarf ekki að fara að hugsa þetta upp á nýtt og muna líka eftir fólkinu sem byggði landið upphaflega? Nú eru norræn velferðarsamfélög orðin vinsæll áfangastaður á meðal þjóða sem ekki hafa byggt upp kerfi sem hlúir að þegnum sínum. Nú seilast flóttamenn frá þessum löndum í að búa og njóta áður óþekktra lífsgæða í norrænum löndum. Fólk sem hefur ekki áunnið sér nein réttindi með störfum sínum í norræna velferðarkerfinu en fær þau í skjóli neyðar og stundum á kostnað þeirra þegna er byggðu upp þetta kerfi. Hvers vegna ætli Danir séu farnir að endurskoða sín innflytjendamál, einnig Svíar og jafnvel Norðmenn, gætum við lært eitthvað af þeirra mistökum í þessum málaflokki?
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar