Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Árni Sæberg skrifar 18. apríl 2024 09:31 Hildur Ýr er varaformaður Húseigendafélagsins. Hæstaréttarlögmaður segir frumvarp um húsaleigulög, sem ætlað er auka réttarvernd og húsnæðisöryggi leigjenda, geta leitt til þess að húseigendur vilji síður leigja út eignir sínar. Þannig myndi framboð minnka og leiguverð hækka. Hildur Ýr Viðarsdóttir hæstaréttarlögmaður og varaformaður Húseigendafélagsins ritar aðsenda grein hér á Vísi þar sem hún útskýrir hvað felst í frumvarpi innviðaráðherra um húsaleigulög, sem er nú í umsagnarferli. „Þó maður sé að lesa texta alla daga þá þurfti ég aðeins að liggja yfir þessu, til þess að sjá hvað þetta þýðir. Þess vegna ákvað ég að taka þetta saman á mannamáli, hvað þessar breytingar þýða,“ segir Hildur Ýr í samtali við Vísi. Meðal þess sem felst í frumvarpinu er að leigusala verði gert að skrá leigusamninga hjá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun, ekki verði lengur heimilt að tengja leiguverð við vísitölu í tímabundnum leigusamningum og að aðilar að leigusamningi geti að tólf mánuðum liðnum farið fram á leiðréttingu leigufjárhæðar í samræmi við markaðsverð. Nái aðilar ekki saman falli það í skaut Kæruefndar húsamála að ákveða leiguverðið. „Mér finnst verið að ganga langt og leggja miklar skyldur á herðar leigusölum. Það eru gerðar kröfur um að það eigi að skrá leigusamninga og ef það gleymist þá varðar það sektum. Mér finnst mjög sérstakt að það eigi að skrá einkaréttarlega samninga. Svo er náttúrulega verið að skerða samningsfrelsið töluvert,“ segir Hildur Ýr. Hætta á að einstaklingar hætti leigusölu Húseigendafélagið hefur skilað inn ítarlegri umsögn um frumvarpið þar sem gerð er grein fyrir verulegum áhyggjum félagsins og alvarlegum athugasemdum við frumvarpið. Hildur Ýr segir félagið alls ekki leggjast gegn markmiði frumvarpsins um aukið húsnæðisöryggi. „En hættan er sú, af því að 65 prósent af leigumarkaðnum eru eignir sem Jón og Gunna úti í bæ eru að leigja, að Jón og Gunna nenni því ekki lengur. Ákveði að kaupa hlutbréf fyrir peninginn eða nota húsnæðið fyrir skammtímaleigu. Hættan er að þetta dragi úr framboði leiguhúsnæðis. Það mun gera stöðu leigjenda verri. Þannig gengur frumvarpið í raun gegn tilgangi sínum.“ Kærunefndin sprungin Sem áður segir gerir frumvarpið meðal annars ráð fyrir því að hægt verði að skjóta ágreiningi um hvað teljist sanngjörn leiga til Kærunefndar húsamála, þegar tólf mánuðir eru liðnir frá gildistöku leigusamnings. „Kærunefnd húsamála fjallar um ágreining vegna húsaleigu og ég veit að hún er að drukkna eins og staðan er núna. Og hvað þá þegar það á að leggja á þessa nefnd að ákveða hvað er rétt leiguverð,“ segir Hildur Ýr. Kærunefnd húsamála hefur einnig skilað inn umsögn um frumvarpið þar sem segir að verulegur málahali hafi safnast upp hjá nefndinni og því komi verulega á óvart að til standi að auka álagið á nefndinni. Núgildandi lög virki vel Í umsögn Húseigendafélagsins segir að nú sé talað hátt á torgum um að nauðsynlegt sé að bæta réttarstöðu leigjenda og að nauðsynlegt sé að breyta húsaleigulögunum í því skyni. „Núgildandi húsaleigulög virka þvert á móti vel og standa ekki á nokkurn hátt leiguviðskiptum fyrir þrifum. Þau eru eða voru öllu heldur í það heila sanngjörn í garð beggja samningsaðila. Hagsmunir leigjenda eru vel varðir og leiguréttur þeirra er mjög ríkur. Engum verður hent út fyrirvaralaust og geðþóttahækkun húsaleigu á sér ekki lagastoð,“ segir í umsögninni. Hildur Ýr segir að jafnvægi verði að vera á leigumarkaði, það sé best fyrir alla. Ef of mikið sé þrengt að leigusölum vilji þeir ekki leigja eignir sínar. „Þá er minna framboð og það bitnar líka á leigutökum. Þó að markmiðið sé göfugt með þessu frumvarpi þá held ég að það sé of langt gengið þarna.“ Leigumarkaður Húsnæðismál Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Alþingi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Svona getur þú sagt Nei í vinnunni án þess að fá samviskubit Atvinnulíf Hver verður Iðnaðarmaður ársins 2024 - kosning Samstarf Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Viðskipti innlent Apple biðst afsökunar á auglýsingu fyrir nýjan iPad Viðskipti erlent Mun stýra tæknisviði Carbfix Viðskipti innlent Einstakt tækifæri til að sjá einn merkasta sportbíl sögunna - Porsche 911 Dakar Samstarf Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Viðskipti innlent Rannsaka hvort Tesla hafi blekkt neytendur og fjárfesta Viðskipti erlent Engin hópuppsögn í apríl Viðskipti innlent Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Viðskipti innlent Fleiri fréttir MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Hagnaðist um tæpa ellefu milljarða þrátt slæman búskap Miklar verðbólguvæntingar halda vöxtunum uppi Gera þrjátíu til fjörutíu kaupsamninga á hverjum degi Áhorf á Eurovision hríðfellur Aukið atvinnuleysi Kynning á yfirlýsingu peningastefnunefndar Seðlabankinn heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ráðin aðstoðarforstjóri og fjármálastjóri Sidekick Kaupa Íslensk verðbréf Rekstrarafkoma Sýnar ekki ásættanleg Einar hættir með Grillbúðina Hætta skerðingum til stórnotenda Davíð Tómas ráðinn framkvæmdastjóri Farþegum fjölgaði og sætanýting um 85 prósent Ráðin forstöðumaður hjá OK Snýr aftur til Snjallgagna Ballið búið fyrir fullt og allt á B5 Yfir milljón farþegar fyrstu fjóra mánuði ársins Háttsemi dómara ekki saknæm og Isavia fær því enga milljarða Mímir nýr forstöðumaður hjá Högum Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Sjá meira
Hildur Ýr Viðarsdóttir hæstaréttarlögmaður og varaformaður Húseigendafélagsins ritar aðsenda grein hér á Vísi þar sem hún útskýrir hvað felst í frumvarpi innviðaráðherra um húsaleigulög, sem er nú í umsagnarferli. „Þó maður sé að lesa texta alla daga þá þurfti ég aðeins að liggja yfir þessu, til þess að sjá hvað þetta þýðir. Þess vegna ákvað ég að taka þetta saman á mannamáli, hvað þessar breytingar þýða,“ segir Hildur Ýr í samtali við Vísi. Meðal þess sem felst í frumvarpinu er að leigusala verði gert að skrá leigusamninga hjá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun, ekki verði lengur heimilt að tengja leiguverð við vísitölu í tímabundnum leigusamningum og að aðilar að leigusamningi geti að tólf mánuðum liðnum farið fram á leiðréttingu leigufjárhæðar í samræmi við markaðsverð. Nái aðilar ekki saman falli það í skaut Kæruefndar húsamála að ákveða leiguverðið. „Mér finnst verið að ganga langt og leggja miklar skyldur á herðar leigusölum. Það eru gerðar kröfur um að það eigi að skrá leigusamninga og ef það gleymist þá varðar það sektum. Mér finnst mjög sérstakt að það eigi að skrá einkaréttarlega samninga. Svo er náttúrulega verið að skerða samningsfrelsið töluvert,“ segir Hildur Ýr. Hætta á að einstaklingar hætti leigusölu Húseigendafélagið hefur skilað inn ítarlegri umsögn um frumvarpið þar sem gerð er grein fyrir verulegum áhyggjum félagsins og alvarlegum athugasemdum við frumvarpið. Hildur Ýr segir félagið alls ekki leggjast gegn markmiði frumvarpsins um aukið húsnæðisöryggi. „En hættan er sú, af því að 65 prósent af leigumarkaðnum eru eignir sem Jón og Gunna úti í bæ eru að leigja, að Jón og Gunna nenni því ekki lengur. Ákveði að kaupa hlutbréf fyrir peninginn eða nota húsnæðið fyrir skammtímaleigu. Hættan er að þetta dragi úr framboði leiguhúsnæðis. Það mun gera stöðu leigjenda verri. Þannig gengur frumvarpið í raun gegn tilgangi sínum.“ Kærunefndin sprungin Sem áður segir gerir frumvarpið meðal annars ráð fyrir því að hægt verði að skjóta ágreiningi um hvað teljist sanngjörn leiga til Kærunefndar húsamála, þegar tólf mánuðir eru liðnir frá gildistöku leigusamnings. „Kærunefnd húsamála fjallar um ágreining vegna húsaleigu og ég veit að hún er að drukkna eins og staðan er núna. Og hvað þá þegar það á að leggja á þessa nefnd að ákveða hvað er rétt leiguverð,“ segir Hildur Ýr. Kærunefnd húsamála hefur einnig skilað inn umsögn um frumvarpið þar sem segir að verulegur málahali hafi safnast upp hjá nefndinni og því komi verulega á óvart að til standi að auka álagið á nefndinni. Núgildandi lög virki vel Í umsögn Húseigendafélagsins segir að nú sé talað hátt á torgum um að nauðsynlegt sé að bæta réttarstöðu leigjenda og að nauðsynlegt sé að breyta húsaleigulögunum í því skyni. „Núgildandi húsaleigulög virka þvert á móti vel og standa ekki á nokkurn hátt leiguviðskiptum fyrir þrifum. Þau eru eða voru öllu heldur í það heila sanngjörn í garð beggja samningsaðila. Hagsmunir leigjenda eru vel varðir og leiguréttur þeirra er mjög ríkur. Engum verður hent út fyrirvaralaust og geðþóttahækkun húsaleigu á sér ekki lagastoð,“ segir í umsögninni. Hildur Ýr segir að jafnvægi verði að vera á leigumarkaði, það sé best fyrir alla. Ef of mikið sé þrengt að leigusölum vilji þeir ekki leigja eignir sínar. „Þá er minna framboð og það bitnar líka á leigutökum. Þó að markmiðið sé göfugt með þessu frumvarpi þá held ég að það sé of langt gengið þarna.“
Leigumarkaður Húsnæðismál Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Alþingi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Svona getur þú sagt Nei í vinnunni án þess að fá samviskubit Atvinnulíf Hver verður Iðnaðarmaður ársins 2024 - kosning Samstarf Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Viðskipti innlent Apple biðst afsökunar á auglýsingu fyrir nýjan iPad Viðskipti erlent Mun stýra tæknisviði Carbfix Viðskipti innlent Einstakt tækifæri til að sjá einn merkasta sportbíl sögunna - Porsche 911 Dakar Samstarf Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Viðskipti innlent Rannsaka hvort Tesla hafi blekkt neytendur og fjárfesta Viðskipti erlent Engin hópuppsögn í apríl Viðskipti innlent Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Viðskipti innlent Fleiri fréttir MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Hagnaðist um tæpa ellefu milljarða þrátt slæman búskap Miklar verðbólguvæntingar halda vöxtunum uppi Gera þrjátíu til fjörutíu kaupsamninga á hverjum degi Áhorf á Eurovision hríðfellur Aukið atvinnuleysi Kynning á yfirlýsingu peningastefnunefndar Seðlabankinn heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ráðin aðstoðarforstjóri og fjármálastjóri Sidekick Kaupa Íslensk verðbréf Rekstrarafkoma Sýnar ekki ásættanleg Einar hættir með Grillbúðina Hætta skerðingum til stórnotenda Davíð Tómas ráðinn framkvæmdastjóri Farþegum fjölgaði og sætanýting um 85 prósent Ráðin forstöðumaður hjá OK Snýr aftur til Snjallgagna Ballið búið fyrir fullt og allt á B5 Yfir milljón farþegar fyrstu fjóra mánuði ársins Háttsemi dómara ekki saknæm og Isavia fær því enga milljarða Mímir nýr forstöðumaður hjá Högum Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Sjá meira