Lífsskráin geti auðveldað aðstandendum að taka erfiðar ákvarðanir Lovísa Arnardóttir skrifar 29. maí 2024 14:29 Ingrid telur mikilvægt að fólk ræði þessi óskir sínar og vilja við aðstandendur og ástvini. Vísir/Vilhelm Ingrid Kuhlman, formaður Lífsvirðingar - félags um dánaraðstoð, segir það ákaflega jákvætt að koma eigi upp svokallaðri Lífsskrá. Þar mun fólk geta skráð niður vilja sinn um takmarkaða meðferð við lífslok geti það ekki tekið ákvörðun sjálft. Ingrid ræddi þessi mál í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Heilbrigðisráðherra hefur mælt fyrir frumvarpi á Alþingi um sjúkraskrár, landlækni og lýðheilsu. Verði frumvarpið samþykkt verður slík skrá sett á stofn. Ingrid segir félagið fagna stofnun slíkrar skrár. Þetta auki þátttöku sjúklinga í meðferðarvali. Skráin hafi verið til 2005 til 2015 en þáverandi landlæknir hafi lagt hana niður. Ýmsar ástæður voru fyrir því en skráin var til dæmis aðeins þá til á pappír, fólk hafi átt að fylla hana út í fjórum eintökum og votta hana. Eintökunum hafi svo verið dreift til ólíkra aðila eins og sérstaks talsmanna, heimilislæknis og Landlæknis. Því hafi hún aðeins verið aðgengileg á skrifstofutíma og það hafi oft komið sér illa þegar atvik áttu sér stað utan skrifstofutíma. Þá hafi skort lagastoð fyrir skránni. Hún hafi verið ígildi viljayfirlýsingar og ekki alltaf hægt að taka tillit til hennar vegna þess að fólk gæti mögulega hafa skipt um skoðun. Vilji fólks einn daginn geti verið annar einhvern annan dag. Það sem hafi breyst sé Heilsuvera og möguleikinn á að hafa slíka skráningu miðlæga. Hingað til hafi þessar upplýsingar aðeins verið skráðar þar sem þær eru teknar niður, það er á ákveðnum deildum spítalans eða eitthvað slíkt. Fyrirkomulagið á skránni verði þó þannig að einstaklingar geta ekki sjálfir breytt upplýsingunum í lífsskánni sinni einir heldur er það aðeins gert eftir samtal við heimilislækni. Ingrid segir að í skránni geti fólk látið skrá það ef það vill takmarkaða meðferð við lífslok við ákveðnar aðstæður eins og ef fólk með krabbamein á lokastigi, mikla heilabilun eða hjartabilun. „Við erum í raun að tala um að halda að sér höndum.“ Hjartahnoð eða lyfjagjöf Meðferðir sem þetta gæti átt við eru til dæmis hjartahnoð eða lyf til endurlífgunar eða jafnvel sýklalyf, næringu eða vökva í æð fyrir háaldraða manneskju sem fær lungnabólgu að sögn Ingridar. Fólk megi hafna meðferð og með þessari skrá sé hægt að hafa það skráð og skýrt. „Maður hefur alveg heyrt sögur af því að fólk hafi skráð þessar upplýsingar og sjúkraflutningamenn mæta svo á staðinn og byrja að hnoða. Í stað þess að skoða fyrst þessar upplýsingar,“ segir hún og að það þurfi að skoða vel að það verði gert. Ingrid segir að það þurfi einnig að skoða hvort eða hver aðkoma hjúkrunarfræðinga gæti verið að þessu verkefni. Þær séu oftast í meiri nánd og góðri aðstöðu til að hefja svona samtal. „Í framtíðinni væri líka hægt að skrá upplýsingar um dánaraðstoð þegar hún verður heimiluð,“ segir Ingrid. Á eftir öðrum þjóðum Ingrid segir Íslendinga nokkuð eftir á öðrum þjóðum þegar kemur að þessum málum. Á ensku kallist þetta advanced directive eða living will og aðrar þjóðir hafi verið með eitthvað svona fyrirkomulag lengi. „Oft sitja aðstandendur uppi með þessa ákvörðun þegar einhver náinn aðstandandi eða ástvinur veikist og eru settir í erfiða stöðu,“ segir Ingrid. Fólk muni auðvitað áfram veikjast og aðstandendur þurfa að takast á við það en verði af stofnun lífsskrárinnar verði þessar upplýsingar í það minnsta skráðar þar. Ingrid segir einstaklinga á sama tíma bera ábyrgð á því að ræða þessi mál við aðstandendur og ástvini. Þeirra óskir og vilja verði þau einhvern tímann í þeirri aðstöðu að geta ekki tekið slíkar ákvarðanir sjálf. Þá segist hún óska þess að víðtæk umræða fari fram um þessi mál á Íslandi Heilbrigðismál Landspítalinn Dánaraðstoð Mest lesið Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Sigurvegarar í keppni Musks ekki valdir af handahófi Erlent Bandaríkjamenn ganga að kjörborðinu Erlent Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Erlent Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Ekki lægri meðalhiti frá árinu 1997 Veður Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Innlent „Þetta var hræðilegt slys“ Innlent Pennsylvanía nauðsynleg til að tryggja sigur Erlent Fleiri fréttir Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Leituðu áfram undir ís vegna misræmis milli lista og leiðsögumanna Yfirbuguðu konu með lítið barn og hníf í hendi Sjálfstæðismenn vilja taka upp samræmd próf Sjónum beint til vinstri í kosningapallborðinu Ríkið þrýsti læknum út í harðari verkfallsaðgerðir Aukaþingmaður leikur enn lausum hala Baráttan í Bandaríkjunum á lokametrunum Málið komið á „endastöð“ og rannsókn lokið Bergþór hæðist að Bjarna og Sigurði Inga Enginn stjórnmálamaður á loftslagsráðstefnu „Brottfararúrræði þurfa ekki að vera grimm eða harðneskjuleg” Enginn verið stuðaður með rafbyssu ennþá Þétt skjálftavirkni í nótt en ekki nægur kraftur fyrir kvikuhlaup Verkfallið hafi mikil áhrif á fáar fjölskyldur og lítil áhrif á samfélagið Umræða á Bylgjunni ekki ígildi stjórnvaldsákvörðunar Selur íbúð sem hann gerði upp og flytur í ódýrari íbúð Banaslys við Tungufljót Sjá meira
Heilbrigðisráðherra hefur mælt fyrir frumvarpi á Alþingi um sjúkraskrár, landlækni og lýðheilsu. Verði frumvarpið samþykkt verður slík skrá sett á stofn. Ingrid segir félagið fagna stofnun slíkrar skrár. Þetta auki þátttöku sjúklinga í meðferðarvali. Skráin hafi verið til 2005 til 2015 en þáverandi landlæknir hafi lagt hana niður. Ýmsar ástæður voru fyrir því en skráin var til dæmis aðeins þá til á pappír, fólk hafi átt að fylla hana út í fjórum eintökum og votta hana. Eintökunum hafi svo verið dreift til ólíkra aðila eins og sérstaks talsmanna, heimilislæknis og Landlæknis. Því hafi hún aðeins verið aðgengileg á skrifstofutíma og það hafi oft komið sér illa þegar atvik áttu sér stað utan skrifstofutíma. Þá hafi skort lagastoð fyrir skránni. Hún hafi verið ígildi viljayfirlýsingar og ekki alltaf hægt að taka tillit til hennar vegna þess að fólk gæti mögulega hafa skipt um skoðun. Vilji fólks einn daginn geti verið annar einhvern annan dag. Það sem hafi breyst sé Heilsuvera og möguleikinn á að hafa slíka skráningu miðlæga. Hingað til hafi þessar upplýsingar aðeins verið skráðar þar sem þær eru teknar niður, það er á ákveðnum deildum spítalans eða eitthvað slíkt. Fyrirkomulagið á skránni verði þó þannig að einstaklingar geta ekki sjálfir breytt upplýsingunum í lífsskánni sinni einir heldur er það aðeins gert eftir samtal við heimilislækni. Ingrid segir að í skránni geti fólk látið skrá það ef það vill takmarkaða meðferð við lífslok við ákveðnar aðstæður eins og ef fólk með krabbamein á lokastigi, mikla heilabilun eða hjartabilun. „Við erum í raun að tala um að halda að sér höndum.“ Hjartahnoð eða lyfjagjöf Meðferðir sem þetta gæti átt við eru til dæmis hjartahnoð eða lyf til endurlífgunar eða jafnvel sýklalyf, næringu eða vökva í æð fyrir háaldraða manneskju sem fær lungnabólgu að sögn Ingridar. Fólk megi hafna meðferð og með þessari skrá sé hægt að hafa það skráð og skýrt. „Maður hefur alveg heyrt sögur af því að fólk hafi skráð þessar upplýsingar og sjúkraflutningamenn mæta svo á staðinn og byrja að hnoða. Í stað þess að skoða fyrst þessar upplýsingar,“ segir hún og að það þurfi að skoða vel að það verði gert. Ingrid segir að það þurfi einnig að skoða hvort eða hver aðkoma hjúkrunarfræðinga gæti verið að þessu verkefni. Þær séu oftast í meiri nánd og góðri aðstöðu til að hefja svona samtal. „Í framtíðinni væri líka hægt að skrá upplýsingar um dánaraðstoð þegar hún verður heimiluð,“ segir Ingrid. Á eftir öðrum þjóðum Ingrid segir Íslendinga nokkuð eftir á öðrum þjóðum þegar kemur að þessum málum. Á ensku kallist þetta advanced directive eða living will og aðrar þjóðir hafi verið með eitthvað svona fyrirkomulag lengi. „Oft sitja aðstandendur uppi með þessa ákvörðun þegar einhver náinn aðstandandi eða ástvinur veikist og eru settir í erfiða stöðu,“ segir Ingrid. Fólk muni auðvitað áfram veikjast og aðstandendur þurfa að takast á við það en verði af stofnun lífsskrárinnar verði þessar upplýsingar í það minnsta skráðar þar. Ingrid segir einstaklinga á sama tíma bera ábyrgð á því að ræða þessi mál við aðstandendur og ástvini. Þeirra óskir og vilja verði þau einhvern tímann í þeirri aðstöðu að geta ekki tekið slíkar ákvarðanir sjálf. Þá segist hún óska þess að víðtæk umræða fari fram um þessi mál á Íslandi
Heilbrigðismál Landspítalinn Dánaraðstoð Mest lesið Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Sigurvegarar í keppni Musks ekki valdir af handahófi Erlent Bandaríkjamenn ganga að kjörborðinu Erlent Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Erlent Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Ekki lægri meðalhiti frá árinu 1997 Veður Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Innlent „Þetta var hræðilegt slys“ Innlent Pennsylvanía nauðsynleg til að tryggja sigur Erlent Fleiri fréttir Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Leituðu áfram undir ís vegna misræmis milli lista og leiðsögumanna Yfirbuguðu konu með lítið barn og hníf í hendi Sjálfstæðismenn vilja taka upp samræmd próf Sjónum beint til vinstri í kosningapallborðinu Ríkið þrýsti læknum út í harðari verkfallsaðgerðir Aukaþingmaður leikur enn lausum hala Baráttan í Bandaríkjunum á lokametrunum Málið komið á „endastöð“ og rannsókn lokið Bergþór hæðist að Bjarna og Sigurði Inga Enginn stjórnmálamaður á loftslagsráðstefnu „Brottfararúrræði þurfa ekki að vera grimm eða harðneskjuleg” Enginn verið stuðaður með rafbyssu ennþá Þétt skjálftavirkni í nótt en ekki nægur kraftur fyrir kvikuhlaup Verkfallið hafi mikil áhrif á fáar fjölskyldur og lítil áhrif á samfélagið Umræða á Bylgjunni ekki ígildi stjórnvaldsákvörðunar Selur íbúð sem hann gerði upp og flytur í ódýrari íbúð Banaslys við Tungufljót Sjá meira