Atvinnumissir: „Það var rosa skrýtið að lenda í þessu“

Því Sævar var einn þeirra 150 starfsmanna sem missti vinnuna sína hjá fyrirtækinu í lok ágúst. Og fjölmiðlar fjölluðu um.

„Ég fór samt aldrei í sjokk. Og tók þessu aldrei persónulega. Í nokkurn tíma hafði ég meira að segja velt því fyrir mér, hvað ég myndi gera ef eitthvað svona myndi gerast. Ráðgjafahlutverkið hafði ég velt fyrir mér lengi. Að væri mögulega eitthvað sem mig langaði að gera. Og nú er bara komið að því,“ bætir Sævar við.

Sem gefur einnig nokkur góð ráð til þeirra, sem mögulega lenda í uppsögnum á starfi sínu. Þrátt fyrir glæstan starfsferil og almenna velgengni í starfi.

Sævar starfaði til dæmis í mörg ár hjá Marel og Össur, áður en hann réði sig til Controlant í ársbyrjun í fyrra. 

Í kjölfar meistaranáms í rafmagnsverkfræði í Þýskalandi á sínum tíma, starfaði Sævar hjá Bosch.

Síðari viðtal af tveimur í umfjöllun Atvinnulífsins um atvinnumissi og hvernig hægt er að snúa vörn í sókn þegar fólk missir vinnuna sína. 

Fyrra viðtal má sjá hér:

Að snúa vörn í sókn

Það má segja að orðatiltækið „Enginn veit sína ævi fyrr en öll er…,“ eigi við um viðfangsefni umfjöllunar Atvinnulífsins um atvinnumissi.

Því svo sannarlega gerir enginn ráð fyrir því að vera sagt upp í vinnunni.

Sama hversu velgengnin hefur verið, er það þó staðreynd að uppsögn á starfi getur einfaldlega verið áskorun sem getur dúkkað upp hjá öllum: Óháð því hver um ræðir.

Nema þá þeim, sem einfaldlega vinnur hjá sjálfum sér, eins og Sævar ákvað að gera.

„Ég hef í raun ekki tekið einn frídag,“ segir Sævar og brosir. Sem í ráðgjafastarfi sínu, býður fram sína þekkingu og þjónustu fyrir vöruþróun og vörustjórnun.

„En þetta er vissulega algjörlega nýtt fyrir mér. Eitthvað sem ég hef aldrei gert áður,“ bætir hann við og viðurkennir fúslega að það að fara í sjálfstætt, kallar alveg á að fara út fyrir þægindarrammann.

Sérstaklega hjá manni sem lengst af hefur starfað hjá fyrri vinnuveitendum til margra ára í senn.

Árið 2005 flutti Sævar með fjölskyldu sinni aftur til Íslands, eftir fimm ára dvöl í Þýskalandi.

Þá tók við að starfa fyrir Marel þar sem hann vann í tíu ár.

„Að vinna fyrir Marel var æðislegur tími. Þar var ég að vinna með skemmtilegum hópi, sem fékk mörg tækifæri til að vinna í framsæknum og spennandi verkefnum,“ segir Sævar.

Frá árinu 2015 til ársloka 2022 vann Sævar hjá Össuri.

„Það kom mér svolítið á óvart hvað það var síðan ólíkt að vinna hjá Össuri. Sem var rosalega fínt líka. En fyrirtækjamenningin er allt öðruvísi, lækningatækjageirinn stífari ef svo má að orði komast og kannski erfiðari að vissu leyti,“ segir Sævar og bætir við:

„En þar var ég líka heppinn. Vann með góðum hópi fólks að framsæknum og spennandi verkefnum sem mér fannst líka mjög skemmtileg. Enda flott fyrirtæki.“

En hvað fékk þig til að hætta hjá Marel og ráða þig til Össurar?

„Mig langaði einfaldlega að prófa nýja hluti. Maður lærir svo mikið af því. Kannski var það ákveðin ævintýraþrá en mér finnst líka mikilvægt að staðna ekki. Að skipta um starf er gott tækifæri til að passa það.“

Sævar segir svipað hafa verið upp á teningnum þegar hann ákvað að hætta hjá Össuri og sækja um starf hjá Controlant.

„Ég byrjaði 1.janúar árið 2023 hjá Controlant. Langaði að prófa eitthvað nýtt og það var virkilega gaman að prófa að vinna í svona dýnamísku umhverfi. Því í Controlant er start-up stemningin enn mjög ríkjandi og mér fannst gaman að hoppa á þann vagn.“

Ást í lúðrasveit

Til að setja góðu ráðin sem við fáum frá Sævari í smá samhengi, er ágætt fyrir okkur að kynnast honum sem karakter fyrst.

Og vita meira um starfsframabrautina.

Sævar er fæddur árið 1976, ólst upp á Seltjarnarnesi, kláraði stúdentinn í MR en fór síðan í rafmagnsverkfræði í Háskóla Íslands. Enda hafði hann þá þegar haft áhuga á tækninni nokkuð lengi: Að skrúfa í sundur tæki og svona.“

„Ég var alveg ákveðin í að fara í verkfræðina eftir stúdentinn. En viðurkenni alveg að ég þurfti að böðlast í gegnum það. Sérstaklega fyrst. Því skemmtilegri hlutinn tók við þegar leið lengra á námið. Þetta var þó skemmtilegt allan tímann því félagsskapurinn var góður.“

Frá barnsaldri og allt til dagsins í dag, er það þó tónlistin sem ræður ríkjum þegar kemur að ástríðunni. Enda velti Sævar því fyrir sér sem hugmynd, hvort hann ætti kannski frekar að nema tónlist en verkfræði.

Sævar byrjaði í tónlistarskóla átta ára. Blokkflautan var fyrsta hljóðfærið, þótt Sævari fyndist það nú harla lítið spennandi nám. En fljótlega byrjaði hann að læra á trompet og segja má að trompetið hafi verið áfast við hann síðan.

Í Lúðrasveitinni Svani, kynntist hann síðan eiginkonu sinni og barnsmóður, Írisi Dögg Gísladóttur, en þau eiga saman synina Hlyn (f.2001) og Kára (f.2008).

„Íris og vinkona hennar skráðu sig í lúðrasveitina að ég held bara upp á grín,“ segir Sævar samt og hlær.

„Íris er fiðluleikari en þær skráðu sig í sveitina til að spila á trommur. Þetta átti bara að vera skemmtilegt grín í smá stund.“

En varð að hjónabandi. Með manninum sem síðastliðin tvö ár hefur meira að segja verið formaður Lúðrasveitarinnar Svans.

Meira um það á eftir…

Góðu ráðin: Að þora

Það eru alls konar ráð sem koma upp úr krafsinu í samtalinu við Sævar. Því það sem gerist hjá fólki sem óvænt lendir í því áfalli að missa vinnuna sína, er að fólk þarf að horfa svolítið inn á við.

Eitt af því sem Sævar ráðleggur fólki að gera, er einmitt það.

Þótt ég hafi verið búinn að hugsa svolítið um ráðgjafadrauminn minn í aðdraganda uppsagnarinnar, myndi ég mæla með því að þegar fólk missir svona vinnuna, setjist það niður og velti fyrir sér gömlum draumum og hugmyndum. 

Að missa vinnuna er tilvalið tækifæri til að hugsa: Já hvaða hugmyndir hef ég annars verið með í gegnum tíðina….?“

Sumir sem gera það, hafa meira að segja skipt alveg um gír: Farið í eitthvað allt annað en áður.

Hjá Sævari var það strax hugmynd um að stofna ráðgjafafyrirtæki, Sjöund vöruþróun og ráðgjöf ehf.

„Annað sem mér finnst mjög mikilvægt þegar þessi staða kemur upp, er að halda sér mjög virkum í félagslegum tengslum. Ég veit þetta er erfitt fyrir marga. Það getur verið auðvelt að sitja bara heima yfir kaffibolla og tala ekki við neinn. En að setja sér þetta sem markmið, nota símann og heyra í fólki skiptir miklu máli.“

Enda segir Sævar það lið í því að byggja upp tengslanetið og gera lífið skemmtilegra.

Annað er síðan að hugsa alltaf út frá því: 

Hvað finnst mér gaman að gera og í hverju er ég góður í?“

Margt við það að stofna sitt eigið fyrirtæki, kallar þó á algjöra óvissu.

Tökum til dæmis heimilisbókhaldið. Því það er tvennt ólíkt að vera sjálfstætt starfandi ráðgjafi eða að vera öruggur með launin sín um hver mánaðarmót á stórum vinnustað.

„Það sem er að nýtast mér vel er að ég fór strax af stað á meðan þriggja mánaðar uppsagnarfresturinn er enn að líða,“ segir Sævar og mælir með því að fólk nýti mjög vel þann tíma sem það þó enn er á launum, þannig að öll óvissa verði mögulega minni og ný tækifæri farin að skila sér þegar þeim greiðslum lýkur.

Til dæmis er Sævar nú þegar komin með nokkur verkefni á sviði vöruþróunar og vörustjórnunar. Og þó er ekki mánuður liðinn frá uppsögn.

„En ég hef aldrei gert neitt svona áður. Það til dæmis að koma mér á framfæri eða að selja sjálfan mig er algjörlega nýtt.“

Tengslanetið og tónlistin nýttist þó vel þar.

Því þegar Sævar stofnaði fyrirtækið, leitaði hann ráða hjá vinum og mælir með því að fólk gerir það.

„Oft er fólk líka miklu meira til í að hjálpa en maður heldur.“

Annað er að nýta sér alla reynslu sem verið hefur.

„Síðustu tvö árin hef ég til dæmis þurft að sinna markaðsmálum fyrir lúðrasveitina. Að læra á samfélagsmiðlana til að auglýsa eða að fá einhvern til að kaupa miða á gigg og svo framvegis. Þetta hefur hjálpað mér aðeins við að vinna í því að koma mér á framfæri,“ segir Sævar.

Sem þó viðurkennir að það að birta tilkynningu á samfélagsmiðlunum um að hann hefði misst vinnuna og ætlaði í sjálfstætt, kallaði alveg á fiðrildi í magann.

„Ég skal alveg viðurkenna að ég vandaði mig við þessa færslu. Undirbjó textann og fékk vin minn til að renna yfir hann. En síðan var ekkert annað en að ýta bara á birta og þá var þetta komið,“ segir Sævar og brosir.

„LinkdIn er þó sá samfélagsmiðill sem ég ætla að nota fyrir ráðgjafastarfið, en ekki Facebook,“ bætir Sævar við, sem er ágætis ábending til fólks sem missir vinnuna að LinkedIn er mikilvægur tengslanets vettvangur fyrir fólk í atvinnulífinu og því um að gera að huga að síðunni sinni þar.

En hvað með samfélagið og annað fólk? Eða að segja makanum sínum frá því að þú hafir misst vinnuna?

„Jú það var alveg óþægilegt,“ viðurkennir Sævar.

,, Í okkar tilfelli kom fréttin um uppsagnirnar líka bara strax í fjölmiðlum. Það var til dæmis mjög skrýtin upplifun.“

Sem þó reyndist ágæt á endanum því fréttir fjölmiðla gerðu það í raun að verkum að Sævar hefur lítið þurft að skýra út. Fólk hefur einfaldlega verið upplýst og því enginn hissa á að heyra að hann hafi misst vinnuna.

Það sem Sævar segir líka nýtast ágætlega ef uppsagnir koma fram sem fréttir fjölmiðla, er að nýta það tækifæri sem fréttirnar skapa.

„Að huga að næsta skrefi strax. Og taka það skref strax. Kýla á það sem þú vilt gera og vanda þig við að gera það vel. Þótt maður sé að fara svolítið blint í allt sem nýtt er.“

Sem þýðir þó ekkert að hræðast of mikið eða ofhugsa.

„Ég hef til dæmis alltaf sagt að þegar maður er í nýrri vinnu, má maður ekki hræðast það að vera nýi gaurinn. Þetta er svolítið svipað.“

Já, það er eflaust nokkuð ólíkt vinnuumhverfið að vinna hjá 400 þúsund manna fyrirtæki eins og Bosch, síðan Marel, síðan Össuri og vera síðan sagt upp í 150 manna hópuppsögn hjá startup fyrirtæki.

En Sævar reynir að vera skipulagður.

Það skiptir miklu máli að hafa gaman af því sem þú ert að gera. 

En ég reyni líka að vera svolítið skipulagður og vinnudagarnir mínir hjá Sjöund hafa því ekkert verið mjög ólíkir þeim vinnudögum þegar ég var að vinna fyrir aðra. 

Ég reyni að skipuleggja verkefni fyrir hvern dag, vera félagslega virkur, er einmitt núna að leggja áherslu á að nota símann og heyra í fólki. 

Og hvað sem verður, þá eru alla vega einhver verkefni strax að skila sér inn.“