Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins arfleifð heldur líka framtíð okkar Íslendinga Halla Hrund Logadóttir skrifar 9. nóvember 2024 09:01 Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins hluti af arfleifð okkar heldur einnig ómissandi þáttur í framtíð landsins, sjálfstæði og fæðuöryggi þjóðarinnar. Hann er grunnstoð blómlegrar byggðar og efnahagslegs stöðugleika fyrir komandi kynslóðir, auk þess að vera burðarás í sjálfbærni og loftslagsaðgerðum. Hann er samofinn menningu okkar og styður beint við vaxandi greinar líkt og ferðaþjónustu sem til langs tíma hvílir á náttúrufegurð landsins og braðgóðum mat úr héraði. Öflugur og fjölbreyttur landbúnaður er líka undirstaða heilsu og velferðar, þar sem heilnæmi innlendrar framleiðslu stuðlar að langlífi og vellíðan þjóðarinnar. Stuðningur við landbúnað í takt við hagsmuni almennings Með því að efla landbúnaðinn og sýna honum þann metnað sem hann á skilið, tryggjum við framtíð landsins okkar á fjölþættan hátt. Það er metnaður og markmið sem ætti að sameina okkur öll. Til að ná slíkri framtíðarsýn er nauðsynlegt að við leggjum rækt við þau skilyrði sem bændur þurfa til að starfa af öryggi og árangri. Þeir þurfa hagstæðari fjármögnunarskilyrði, betri afkomu, hvata fyrir nýliðun og stuðning við sjálfbærar ræktunaraðferðir. Þetta er lykilatriði á tímum þar sem fólki fjölgar en bændum fækkar og hlutfall innflutnings matvæla eykst. Tíminn til að snúa vörn í sókn er ekki á morgun - heldur núna. Íslenskur landbúnaður er ekki fortíðin heldur framtíðin – grunnur sem er þjóðinni allri mikilvægur og okkur má ekki standa á sama um heldur ber að hlúa að. Landbúnaðarland er takmörkuð auðlind Landbúnaðarland er takmörkuð auðlind, sérstaklega á Íslandi, þar sem náttúruleg skilyrði til ræktunar eru viðkvæm og bundin við ákveðin svæði. Góðar jarðir eiga að fá þá virðingu sem verðmæt auðlind á skilið og lög og stefnumótun ættu að endurspegla það. Þetta er sérlega mikilvægt nú, þar sem samkeppni um landnotkun eykst stöðugt. Það birtist í tugum vindorkuverkefna sem áhugi er á að reisa um allt land. Við sjáum það í jarðarkaupum til kolefnisbindingar sem munu færast enn í aukana. Við sjáum það í ásókn í auðlindaríkar jarðir vegna jarðhita og vatns. Og við sjáum það í metnaði og auknum umsvifum nýrra greina líkt og ferðaþjónustu. Í þessu samkeppnisumhverfi er mikilvægt að hafa skýra sýn á framtíð landbúnaðarlands, svo þessi sjónarmið verði sterk í heildarmyndinni, ekki út undan. Með því móti má viðhalda framleiðslugetu landsins og tryggja að við getum áfram ræktað og framleitt mat fyrir þjóðina, á sama tíma og stuðlað er að fjölbreyttu atvinnulífi og styrkri byggð um landið. Þetta kallar á skýran lagaramma og stefnu sem tryggir gæði og varðveislu landbúnaðarlandsins. Í Noregi þurfa erlendir aðilar, bæði innan og utan Evrópska efnahagssvæðisins (EES), að sækja um leyfi til að eignast landbúnaðarland. Með þessari nálgun vinna Norðmenn að því að tryggja að landbúnaðarland haldist í innlendri nýtingu, með sjálfbærni og fæðuöryggi þjóðarinnar að leiðarljósi. Við Íslendingar ættum að taka þessa hugsun til fyrirmyndar í okkar eigin stefnumótun. Langtímahugsun lykilatriði Ég hef áður fjallað um mikilvægi þess að móta skýra stefnu um jarðakaup erlendra aðila (sjá Jarðakaup í nýjum tilgangi). Við þurfum að viðhalda langtímahugsun og finna lausnir þar sem nýting náttúruauðlinda þjónar almannahagsmunum. Ólík nýting getur vel farið saman án þess að ganga á rétt hvors annars. Bújarðir eiga að vera metnar sem samfélagslega verðmætar auðlindir, ekki sem söluvörur fyrir hvern sem er og hvað sem er. Samhliða þessu þarf að skapa skilyrði sem gera landbúnaðinn að eftirsóttum starfsvettvangi, fullan af nýsköpun og krafti metnaðarfulls fólks um allt land. Þannig getum við byggt sjálfbæran grunn fyrir íslenskan landbúnað, sem mun bæði þjóna komandi kynslóðum og skapa örugg og góð störf fyrir ungt fólk sem vill helga sig búskapnum. Landbúnað sem við erum öll stolt af og er í sókn á Íslandi um ókomna tíð. Höfundur er orkumálastjóri og skipar 1. sæti Framsóknar í Suðurkjördæmi Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Halla Hrund Logadóttir Landbúnaður Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Framsóknarflokkurinn Mest lesið Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Sjá meira
Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins hluti af arfleifð okkar heldur einnig ómissandi þáttur í framtíð landsins, sjálfstæði og fæðuöryggi þjóðarinnar. Hann er grunnstoð blómlegrar byggðar og efnahagslegs stöðugleika fyrir komandi kynslóðir, auk þess að vera burðarás í sjálfbærni og loftslagsaðgerðum. Hann er samofinn menningu okkar og styður beint við vaxandi greinar líkt og ferðaþjónustu sem til langs tíma hvílir á náttúrufegurð landsins og braðgóðum mat úr héraði. Öflugur og fjölbreyttur landbúnaður er líka undirstaða heilsu og velferðar, þar sem heilnæmi innlendrar framleiðslu stuðlar að langlífi og vellíðan þjóðarinnar. Stuðningur við landbúnað í takt við hagsmuni almennings Með því að efla landbúnaðinn og sýna honum þann metnað sem hann á skilið, tryggjum við framtíð landsins okkar á fjölþættan hátt. Það er metnaður og markmið sem ætti að sameina okkur öll. Til að ná slíkri framtíðarsýn er nauðsynlegt að við leggjum rækt við þau skilyrði sem bændur þurfa til að starfa af öryggi og árangri. Þeir þurfa hagstæðari fjármögnunarskilyrði, betri afkomu, hvata fyrir nýliðun og stuðning við sjálfbærar ræktunaraðferðir. Þetta er lykilatriði á tímum þar sem fólki fjölgar en bændum fækkar og hlutfall innflutnings matvæla eykst. Tíminn til að snúa vörn í sókn er ekki á morgun - heldur núna. Íslenskur landbúnaður er ekki fortíðin heldur framtíðin – grunnur sem er þjóðinni allri mikilvægur og okkur má ekki standa á sama um heldur ber að hlúa að. Landbúnaðarland er takmörkuð auðlind Landbúnaðarland er takmörkuð auðlind, sérstaklega á Íslandi, þar sem náttúruleg skilyrði til ræktunar eru viðkvæm og bundin við ákveðin svæði. Góðar jarðir eiga að fá þá virðingu sem verðmæt auðlind á skilið og lög og stefnumótun ættu að endurspegla það. Þetta er sérlega mikilvægt nú, þar sem samkeppni um landnotkun eykst stöðugt. Það birtist í tugum vindorkuverkefna sem áhugi er á að reisa um allt land. Við sjáum það í jarðarkaupum til kolefnisbindingar sem munu færast enn í aukana. Við sjáum það í ásókn í auðlindaríkar jarðir vegna jarðhita og vatns. Og við sjáum það í metnaði og auknum umsvifum nýrra greina líkt og ferðaþjónustu. Í þessu samkeppnisumhverfi er mikilvægt að hafa skýra sýn á framtíð landbúnaðarlands, svo þessi sjónarmið verði sterk í heildarmyndinni, ekki út undan. Með því móti má viðhalda framleiðslugetu landsins og tryggja að við getum áfram ræktað og framleitt mat fyrir þjóðina, á sama tíma og stuðlað er að fjölbreyttu atvinnulífi og styrkri byggð um landið. Þetta kallar á skýran lagaramma og stefnu sem tryggir gæði og varðveislu landbúnaðarlandsins. Í Noregi þurfa erlendir aðilar, bæði innan og utan Evrópska efnahagssvæðisins (EES), að sækja um leyfi til að eignast landbúnaðarland. Með þessari nálgun vinna Norðmenn að því að tryggja að landbúnaðarland haldist í innlendri nýtingu, með sjálfbærni og fæðuöryggi þjóðarinnar að leiðarljósi. Við Íslendingar ættum að taka þessa hugsun til fyrirmyndar í okkar eigin stefnumótun. Langtímahugsun lykilatriði Ég hef áður fjallað um mikilvægi þess að móta skýra stefnu um jarðakaup erlendra aðila (sjá Jarðakaup í nýjum tilgangi). Við þurfum að viðhalda langtímahugsun og finna lausnir þar sem nýting náttúruauðlinda þjónar almannahagsmunum. Ólík nýting getur vel farið saman án þess að ganga á rétt hvors annars. Bújarðir eiga að vera metnar sem samfélagslega verðmætar auðlindir, ekki sem söluvörur fyrir hvern sem er og hvað sem er. Samhliða þessu þarf að skapa skilyrði sem gera landbúnaðinn að eftirsóttum starfsvettvangi, fullan af nýsköpun og krafti metnaðarfulls fólks um allt land. Þannig getum við byggt sjálfbæran grunn fyrir íslenskan landbúnað, sem mun bæði þjóna komandi kynslóðum og skapa örugg og góð störf fyrir ungt fólk sem vill helga sig búskapnum. Landbúnað sem við erum öll stolt af og er í sókn á Íslandi um ókomna tíð. Höfundur er orkumálastjóri og skipar 1. sæti Framsóknar í Suðurkjördæmi
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun