Nýtt líkan nýjung á Íslandi: VG og Sósíalistar nái ekki á þing og óvissa um Miðflokk Tómas Arnar Þorláksson skrifar 10. nóvember 2024 16:25 Svandís Svavarsdóttir, formaður Vinstri hreyfingarinnar – græns framboðs, og Sanna Magdalena Mörtudóttur, leiðtogi Sósíalistaflokks Íslands. Nýtt kosningalíkan bendir til að hvorki Vinstri græn né Sósíalistaflokkurinn nái manni á þing í komandi alþingiskosningum í lok mánaðar. Samkvæmt líkaninu munu Samfylkingin og Viðreisn enda með töluvert minna fylgi en reiknað er með í skoðanakönnunum á meðan Sjálfstæðisflokkurinn sækir í sig veðrið. Kosningalíkanið er nýjung hér á landi og ber nafnið Kosningaspá Metils. Það byggir á gögnum úr skoðanakönnunum en einnig kosningaúrslitum fyrri ára og sögulegum gögnum um áhrif efnahagsmála og árangur ríkisstjórnarflokka í kosningum auk fleiri þátta. Fjögur þúsund ólíkar sviðsmyndir Hafsteinn Einarsson stjórnmálafræðingur er einn þeirra sem kom að gerð kosningalíkansins ásamt Brynjólfi Gauta Guðrúnar Jónssyni tölfræðingi, Agnari Frey Helgasyni og Rafael Daniel Vias. Hafsteinn segir að spáin muni að öllum líkindum verða nákvæmari eftir því sem að líður að kosningum. „Það er ýmislegt sem getur sveiflast með kerfisbundnum hætti fram að kosningum. Hefur flokkurinn verið vanmetinn eða ofmetinn áður? Tökum inn stöðu efnahagsmála, til dæmis ef það er mikil verðbólga þá bitnar það á sitjandi ríkisstjórn en ef það er hagvöxtur þá græða þau á því,“ segir hann í samtali við Vísi. „Spáin byggir á 4 þúsund hermum úr tölfræðilíkaninu okkar, en það þýðir að við notum bestu fyrirliggjandi gögn og látum líkanið búa til 4 þúsund ólíkar sviðsmyndir um hvernig fylgið gæti þróast fram til kjördags,“ segir á vefsíðu líkansins. Hér má sjá spá KosningaMetils fyrir komandi þingkosningar. Að sögn Hafsteins mun spáin verða nákvæmari og nákvæmari eftir því sem líður að kosningum.Skjáskot Sjálfstæðisflokkurinn sækir í sig veðrið samkvæmt líkaninu Gangi líkanið eftir mun Samfylkingin fá 18% atkvæða og vera nokkuð jöfn Sjálfstæðisflokki með 17%. Í síðustu könnun Maskínu sem birt var á fimmtudag mældist Samfylkingin með 20,9% stuðning og Sjálfstæðisflokkur með 13,3%. Spá líkansins gefur til kynna að Viðreisn endi með fjórtán prósenta fylgi. Það er töluvert minna en í nýjustu könnun Maskínu þar sem flokkurinn mældist með 19,4 prósenta fylgi. „Þetta er aðeins önnur mynd en við sjáum í skoðanakönnunum dags daglega. Það sem mun hafa veruleg áhrif á stjórnarmyndun er hvaða flokkar muni ná yfir fimm prósent þröskuldinn. Miðgildisspáin hjá VG og Sósíalistaflokknum er undir fimm prósentum en það þýðir ekki að það sé útilokað að þeir nái fimm prósentum,“ segir Hafsteinn. Mesta óvissan í líkaninu væri bundin við Miðflokkinn enda um tiltölulega ungan flokk að ræða. „Fylgi flokksins hefur verið á mikilli hreyfingu á milli kjörtímabila. Það er erfitt fyrir líkanið að festa fylgi Miðflokksins.“ Óvissan mjög mikil Hafsteinn segir líkanið gefa upp aðra sviðsmynd en skoðanakannanir benda til. Samkvæmt líkaninu stefni í jafnari kosningar. „Lykilatriði í þessu er að það eru enn þrjár vikur í kosningar og óvissan mjög mikil. Við sjáum til dæmis að Samfylkingin er efst í líkaninu eins og er en fylgi hennar getur verið töluvert frá þessum átján prósentum sem er miðgildisspáin í dag. Þegar nær dregur kosningum minnkar þetta óvissubil, því þá er minni tími fyrir óvænta atburði að gerast.“ Hann segir ekki sömu líkur á að kjósendur kjósi taktískt í flokkakosningum eins með sama hætti og í persónuvaldi eins og í síðustu forsetakosningum. „Yfirleitt leiða fjölflokkakosningar ekki af sér taktíska kosningu, ólíkt því sem við sáum í forsetakosningunum þar sem er verið að velja einn sigurvegara. Það er minni hvati í fjölflokkakosningum til að kjósa taktískt. Auðvitað ef þessir flokkar eru að mælast með bara tvö prósent nær kosningum þá fara kannski sumir kjósendur að hugsa sitt mál.“ Kosningapróf - Kjóstu rétt Taka prófið Skoðanakannanir Alþingiskosningar 2024 Viðreisn Vinstri græn Sjálfstæðisflokkurinn Miðflokkurinn Framsóknarflokkurinn Flokkur fólksins Sósíalistaflokkurinn Píratar Mest lesið Vaktin: Totur farnar að teygja sig til norðurs Innlent Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Innlent Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Innlent Eigandi gistiheimilis handtekinn í gengslum við metanóleitrun Erlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segir notkun eldflaugarinnar fela í sér stigmögnun átaka Erlent Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Innlent Bættu krakkpípu við styttu Nínu Sæmundsson í Los Angeles Erlent Kostnaðurinn við krýningu Karls konungs 13 milljarðar króna Erlent Hótaði heimilismönnum með skærum Innlent Fleiri fréttir Útkall vegna reyks við Borgarholtsbraut Ekki þörf enn á að stækka varnargarða við Bláa lónið Bein útsending: Heilbrigðisstarfsfólk grillar frambjóðendur Meirihluti styður verkfallsaðgerðir kennara Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Hótaði heimilismönnum með skærum Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Gætu kosið strategískt þegar svo margir flokkar eru á mörkunum Funda áfram hjá sáttasemjara á morgun „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varað í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Sjá meira
Kosningalíkanið er nýjung hér á landi og ber nafnið Kosningaspá Metils. Það byggir á gögnum úr skoðanakönnunum en einnig kosningaúrslitum fyrri ára og sögulegum gögnum um áhrif efnahagsmála og árangur ríkisstjórnarflokka í kosningum auk fleiri þátta. Fjögur þúsund ólíkar sviðsmyndir Hafsteinn Einarsson stjórnmálafræðingur er einn þeirra sem kom að gerð kosningalíkansins ásamt Brynjólfi Gauta Guðrúnar Jónssyni tölfræðingi, Agnari Frey Helgasyni og Rafael Daniel Vias. Hafsteinn segir að spáin muni að öllum líkindum verða nákvæmari eftir því sem að líður að kosningum. „Það er ýmislegt sem getur sveiflast með kerfisbundnum hætti fram að kosningum. Hefur flokkurinn verið vanmetinn eða ofmetinn áður? Tökum inn stöðu efnahagsmála, til dæmis ef það er mikil verðbólga þá bitnar það á sitjandi ríkisstjórn en ef það er hagvöxtur þá græða þau á því,“ segir hann í samtali við Vísi. „Spáin byggir á 4 þúsund hermum úr tölfræðilíkaninu okkar, en það þýðir að við notum bestu fyrirliggjandi gögn og látum líkanið búa til 4 þúsund ólíkar sviðsmyndir um hvernig fylgið gæti þróast fram til kjördags,“ segir á vefsíðu líkansins. Hér má sjá spá KosningaMetils fyrir komandi þingkosningar. Að sögn Hafsteins mun spáin verða nákvæmari og nákvæmari eftir því sem líður að kosningum.Skjáskot Sjálfstæðisflokkurinn sækir í sig veðrið samkvæmt líkaninu Gangi líkanið eftir mun Samfylkingin fá 18% atkvæða og vera nokkuð jöfn Sjálfstæðisflokki með 17%. Í síðustu könnun Maskínu sem birt var á fimmtudag mældist Samfylkingin með 20,9% stuðning og Sjálfstæðisflokkur með 13,3%. Spá líkansins gefur til kynna að Viðreisn endi með fjórtán prósenta fylgi. Það er töluvert minna en í nýjustu könnun Maskínu þar sem flokkurinn mældist með 19,4 prósenta fylgi. „Þetta er aðeins önnur mynd en við sjáum í skoðanakönnunum dags daglega. Það sem mun hafa veruleg áhrif á stjórnarmyndun er hvaða flokkar muni ná yfir fimm prósent þröskuldinn. Miðgildisspáin hjá VG og Sósíalistaflokknum er undir fimm prósentum en það þýðir ekki að það sé útilokað að þeir nái fimm prósentum,“ segir Hafsteinn. Mesta óvissan í líkaninu væri bundin við Miðflokkinn enda um tiltölulega ungan flokk að ræða. „Fylgi flokksins hefur verið á mikilli hreyfingu á milli kjörtímabila. Það er erfitt fyrir líkanið að festa fylgi Miðflokksins.“ Óvissan mjög mikil Hafsteinn segir líkanið gefa upp aðra sviðsmynd en skoðanakannanir benda til. Samkvæmt líkaninu stefni í jafnari kosningar. „Lykilatriði í þessu er að það eru enn þrjár vikur í kosningar og óvissan mjög mikil. Við sjáum til dæmis að Samfylkingin er efst í líkaninu eins og er en fylgi hennar getur verið töluvert frá þessum átján prósentum sem er miðgildisspáin í dag. Þegar nær dregur kosningum minnkar þetta óvissubil, því þá er minni tími fyrir óvænta atburði að gerast.“ Hann segir ekki sömu líkur á að kjósendur kjósi taktískt í flokkakosningum eins með sama hætti og í persónuvaldi eins og í síðustu forsetakosningum. „Yfirleitt leiða fjölflokkakosningar ekki af sér taktíska kosningu, ólíkt því sem við sáum í forsetakosningunum þar sem er verið að velja einn sigurvegara. Það er minni hvati í fjölflokkakosningum til að kjósa taktískt. Auðvitað ef þessir flokkar eru að mælast með bara tvö prósent nær kosningum þá fara kannski sumir kjósendur að hugsa sitt mál.“
Kosningapróf - Kjóstu rétt Taka prófið Skoðanakannanir Alþingiskosningar 2024 Viðreisn Vinstri græn Sjálfstæðisflokkurinn Miðflokkurinn Framsóknarflokkurinn Flokkur fólksins Sósíalistaflokkurinn Píratar Mest lesið Vaktin: Totur farnar að teygja sig til norðurs Innlent Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Innlent Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Innlent Eigandi gistiheimilis handtekinn í gengslum við metanóleitrun Erlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segir notkun eldflaugarinnar fela í sér stigmögnun átaka Erlent Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Innlent Bættu krakkpípu við styttu Nínu Sæmundsson í Los Angeles Erlent Kostnaðurinn við krýningu Karls konungs 13 milljarðar króna Erlent Hótaði heimilismönnum með skærum Innlent Fleiri fréttir Útkall vegna reyks við Borgarholtsbraut Ekki þörf enn á að stækka varnargarða við Bláa lónið Bein útsending: Heilbrigðisstarfsfólk grillar frambjóðendur Meirihluti styður verkfallsaðgerðir kennara Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Hótaði heimilismönnum með skærum Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Gætu kosið strategískt þegar svo margir flokkar eru á mörkunum Funda áfram hjá sáttasemjara á morgun „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varað í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Sjá meira