Samskip fá áheyrn Hæstaréttar í samkeppnismálinu Árni Sæberg skrifar 11. desember 2024 10:23 Hæstiréttur Íslands. Vísir/Vilhelm Hæstiréttur hefur samþykkt beiðni Samskipa um áfrýjunarleyfi í máli þeirra á hendur Samkeppniseftirlitinu. Landsréttur taldi Samskip ekki geta skotið sátt sem Eimskip gerði við eftirlitið til áfrýjunarnefndar samkeppnismála. Sáttin gerir það að verkum að Eimskip og Samskip mega ekki eiga viðskipti við sömu fyrirtæki í flutningsþjónustu. Í ákvörðun Hæstaréttar um áfrýjunarleyfið segir að Samskip hafi leitað leyfisins í október vegna dóms Landsréttar sem kveðinn var upp í september. Samkeppniseftilitið hafi lagst gegn beiðninni. Landsréttur komst að þeirri niðurstöðu að Samskip hafi ekki haft hagsmuna að gæta í sátt sem Eimskip gerði við Samkeppniseftirliti í samráðsmáli fyrirtækjanna tveggja. Landsréttur sneri við niðurstöðu héraðsdóms sem hafði fallist á kröfur Samskipa um að reyna að fá sáttinni hnekkt. Samkeppniseftirlitið lagði í fyrra 4,2 milljarða króna sekt á Samskip fyrir alvarleg brot á samkeppnislögum með ólöglegu samráði við Eimskip á árunum 2008 til 2013. Sektin var sú hæsta sinnar tegundar. Eimskip gerði sátt við eftirlitið vegna sömu brota árið 2021 og samþykkti að greiða 1,5 milljarða króna sekt. Hafi ekki sýnt fram á lögvarða hagsmuni Í ákvörðun Hæstaréttar segir að Landsréttur hafi talið að aðili að samráðsmáli sem ekki hefði viðurkennt samkeppnisbrot sem til rannsóknar hefði verið, eins og ætti við um Samskip, gæti ekki talist aðili að sátt annars aðila sem viðurkennt hefði slíkt brot. Ætti það bæði við um þau skilyrði sem viðkomandi aðili hefði undirgengist með sáttinni og greiðslu sektar. Aðild að stjórnsýslumáli sem varðaði ólögmætt samráð sem væri lokið gagnvart einum aðila gæti ekki sjálfkrafa leitt til aðildar annars málsaðila að þeirri úrlausn, enda beindust þau málalok að þeim sem gengist hefði undir sáttina. Landsréttur hafi vísað til þess að við rannsókn Samkeppniseftirlitsins á ætluðum brotum Samskipa hefðu þau átt kost á að koma sínum sjónarmiðum að, meðal annars varðandi skuldbindingar Eimskips samkvæmt sátt við Samkeppniseftirlitið og áhrif sáttarinnar á hagsmuni Samskipa . Samskip hafi því ekki verið talin hafa sýnt fram á lögvarða hagsmuni af úrlausn um hvaða skuldbindingu Eimskip gekkst undir gagnvart Samkeppniseftilitinu með sátt þeirra á milli. Samskip hafi ekki verið talin njóta kæruaðildar fyrir áfrýjunarnefnd samkeppnismála vegna þeirrar ákvörðunar Samkeppniseftirlitsins sem fólst í gerð sáttarinnar og eftilitið hafi því verið sýknað af kröfum Samskipa. Fyrsta mál sinnar tegundar Í ákvörðuninni segir að Samskip telji að niðurstaða Landsréttar hafi verulegt fordæmisgildi og varði mikilsverða hagsmuni sína. Ekki hafi áður gerst að Samkeppniseftirlitið hafi sett bindandi fyrirmæli í sátt sem beinist að fyrirtæki sem stendur utan sáttar. Samskip telji að sáttin brjóti gegn rétti félagsins til að teljast saklaust uns sekt er sönnuð og atvinnufrelsis þess. Skilyrðin í sáttarákvæðinu sem ógildingarkrafan beinist að hafi í för með sér að Samskipum og Eimskip sé eftirleiðis óheimilt að nota sömu þjónustuaðila eða eiga í viðskiptum við sömu fyrirtæki í flutningsþjónustu nema Eimskip sýni fram á að slík viðskipti séu ekki samkeppnishamlandi. Þetta geti haft þær afleiðingar að þjónustufyrirtæki í flutningastarfsemi sem Samskip hafi átt í viðskiptum við kjósi frekar að eiga viðskipti við Eimskip en Samskip, enda ljóst að hagsmunir þeirra af viðskiptum við Eimskip séu mun meiri. Eimskip sé stærra fyrirtæki en leyfisbeiðandi og með einokunarstöðu á sumum mörkuðum. Keppinautar Eimskips eigi af þessum sökum mikla hagsmuni af því að geta átt viðskipti við fyrirtækið. Með sáttinni séu möguleikar Samskipa til að eiga viðskipti við Eimskip takmarkaðir og samkeppnisstaða þeirra þannig skert. Samskip hafi því sérstaklega mikilvæga hagsmuni af því að fá dómi Landsréttar hnekkt. Fordæmisgildi um réttaráhrif sátta Niðurstaða Hæstaréttar var sú að að virtum gögnum málsins yrði talið að dómur í því gæti haft fordæmisgildi, einkum um réttaráhrif stjórnvaldssáttar á sviði samkeppnisréttar á þriðja aðila og möguleika hans á að bera gildi ákvæða í slíkri sátt, sem kunna að varða hagsmuni hans, undir áfrýjunarnefnd samkeppnismála. Beiðni um áfrýjunarleyfi væri því samþykkt. Ólöglegt samráð Eimskips og Samskipa Samkeppnismál Dómsmál Eimskip Mest lesið Kaupsamningur undirritaður um Grósku Viðskipti innlent Ísfélagið greiðir út tveggja milljarða arð Viðskipti innlent Frumkvöðlar í áratugi: „Launalaus sjálfboðavinna fyrstu árin“ Atvinnulíf Gefur eftir í tollastríði við Kína Viðskipti erlent Breyta Kaffi Kjós í íbúðarhús Viðskipti innlent Nova eignast tuttugu prósenta hlut í Dineout Viðskipti innlent Munu opna tvö Starbucks-kaffihús í miðborginni Viðskipti innlent Nýjar íbúðir seljast verr en aðrar vegna stærðar Viðskipti innlent Reynst betur að kaupa fasteign en hlutabréf Viðskipti innlent Ætlar að einbeita sér að Tesla eftir slæmt uppgjör Viðskipti erlent Fleiri fréttir Kaupsamningur undirritaður um Grósku Ísfélagið greiðir út tveggja milljarða arð Breyta Kaffi Kjós í íbúðarhús Reynst betur að kaupa fasteign en hlutabréf Nova eignast tuttugu prósenta hlut í Dineout Munu opna tvö Starbucks-kaffihús í miðborginni Nýjar íbúðir seljast verr en aðrar vegna stærðar Bærinn vildi húsið en þurfti svo að borga tvöfalt meira Aðalgeir frá Lucinity til Símans Latabæjarnammið vel þekkt um allan heim Ölgerðin ræður tvo markaðsstjóra Íslenskur kauphallarsjóður á markað í Bandaríkjunum Ekkert samtal í gangi milli stjórnvalda og sjávarútvegs VÍS opnar aftur skrifstofu á Akranesi KS fyrstir til að nýta sér nýja varaleið um gervihnetti Jón Guðni tekur við formennsku Algengast að óljósar starfslýsingar valdi togstreitu og gremju Sigurjón Örn tekur við af Sveini hjá Kletti „Þar skeikar milljörðum í vanmati ráðuneytisins“ Hætta við flug til Madeira, Pula, Düsseldorf og Hamborgar Allri stjórn Landsvirkjunar skipt út Um 80 prósent vilja að gjöld útgerða taki mið af raunverulegu aflaverðmæti Álögur ríkisins á bankana lendi að miklu leyti á almenningi Þriggja ára fangelsi og tveggja milljarða sekt Stofnandinn búinn að eignast Mandi á ný Matvælastofnun gerir ekki athugsemdir við kjötvinnslu í Álfabakka Íslandshótel taka að óbreyttu yfir rekstur Nordica og Natura Ánægjulegt að breið sátt liggi fyrir um uppgjör vegna ÍL-sjóðs Hafa samþykkt tillögu um uppgjör ríkisins á bréfum ÍL-sjóðs Icelandair skrúfar fyrir fría gosið Sjá meira
Í ákvörðun Hæstaréttar um áfrýjunarleyfið segir að Samskip hafi leitað leyfisins í október vegna dóms Landsréttar sem kveðinn var upp í september. Samkeppniseftilitið hafi lagst gegn beiðninni. Landsréttur komst að þeirri niðurstöðu að Samskip hafi ekki haft hagsmuna að gæta í sátt sem Eimskip gerði við Samkeppniseftirliti í samráðsmáli fyrirtækjanna tveggja. Landsréttur sneri við niðurstöðu héraðsdóms sem hafði fallist á kröfur Samskipa um að reyna að fá sáttinni hnekkt. Samkeppniseftirlitið lagði í fyrra 4,2 milljarða króna sekt á Samskip fyrir alvarleg brot á samkeppnislögum með ólöglegu samráði við Eimskip á árunum 2008 til 2013. Sektin var sú hæsta sinnar tegundar. Eimskip gerði sátt við eftirlitið vegna sömu brota árið 2021 og samþykkti að greiða 1,5 milljarða króna sekt. Hafi ekki sýnt fram á lögvarða hagsmuni Í ákvörðun Hæstaréttar segir að Landsréttur hafi talið að aðili að samráðsmáli sem ekki hefði viðurkennt samkeppnisbrot sem til rannsóknar hefði verið, eins og ætti við um Samskip, gæti ekki talist aðili að sátt annars aðila sem viðurkennt hefði slíkt brot. Ætti það bæði við um þau skilyrði sem viðkomandi aðili hefði undirgengist með sáttinni og greiðslu sektar. Aðild að stjórnsýslumáli sem varðaði ólögmætt samráð sem væri lokið gagnvart einum aðila gæti ekki sjálfkrafa leitt til aðildar annars málsaðila að þeirri úrlausn, enda beindust þau málalok að þeim sem gengist hefði undir sáttina. Landsréttur hafi vísað til þess að við rannsókn Samkeppniseftirlitsins á ætluðum brotum Samskipa hefðu þau átt kost á að koma sínum sjónarmiðum að, meðal annars varðandi skuldbindingar Eimskips samkvæmt sátt við Samkeppniseftirlitið og áhrif sáttarinnar á hagsmuni Samskipa . Samskip hafi því ekki verið talin hafa sýnt fram á lögvarða hagsmuni af úrlausn um hvaða skuldbindingu Eimskip gekkst undir gagnvart Samkeppniseftilitinu með sátt þeirra á milli. Samskip hafi ekki verið talin njóta kæruaðildar fyrir áfrýjunarnefnd samkeppnismála vegna þeirrar ákvörðunar Samkeppniseftirlitsins sem fólst í gerð sáttarinnar og eftilitið hafi því verið sýknað af kröfum Samskipa. Fyrsta mál sinnar tegundar Í ákvörðuninni segir að Samskip telji að niðurstaða Landsréttar hafi verulegt fordæmisgildi og varði mikilsverða hagsmuni sína. Ekki hafi áður gerst að Samkeppniseftirlitið hafi sett bindandi fyrirmæli í sátt sem beinist að fyrirtæki sem stendur utan sáttar. Samskip telji að sáttin brjóti gegn rétti félagsins til að teljast saklaust uns sekt er sönnuð og atvinnufrelsis þess. Skilyrðin í sáttarákvæðinu sem ógildingarkrafan beinist að hafi í för með sér að Samskipum og Eimskip sé eftirleiðis óheimilt að nota sömu þjónustuaðila eða eiga í viðskiptum við sömu fyrirtæki í flutningsþjónustu nema Eimskip sýni fram á að slík viðskipti séu ekki samkeppnishamlandi. Þetta geti haft þær afleiðingar að þjónustufyrirtæki í flutningastarfsemi sem Samskip hafi átt í viðskiptum við kjósi frekar að eiga viðskipti við Eimskip en Samskip, enda ljóst að hagsmunir þeirra af viðskiptum við Eimskip séu mun meiri. Eimskip sé stærra fyrirtæki en leyfisbeiðandi og með einokunarstöðu á sumum mörkuðum. Keppinautar Eimskips eigi af þessum sökum mikla hagsmuni af því að geta átt viðskipti við fyrirtækið. Með sáttinni séu möguleikar Samskipa til að eiga viðskipti við Eimskip takmarkaðir og samkeppnisstaða þeirra þannig skert. Samskip hafi því sérstaklega mikilvæga hagsmuni af því að fá dómi Landsréttar hnekkt. Fordæmisgildi um réttaráhrif sátta Niðurstaða Hæstaréttar var sú að að virtum gögnum málsins yrði talið að dómur í því gæti haft fordæmisgildi, einkum um réttaráhrif stjórnvaldssáttar á sviði samkeppnisréttar á þriðja aðila og möguleika hans á að bera gildi ákvæða í slíkri sátt, sem kunna að varða hagsmuni hans, undir áfrýjunarnefnd samkeppnismála. Beiðni um áfrýjunarleyfi væri því samþykkt.
Ólöglegt samráð Eimskips og Samskipa Samkeppnismál Dómsmál Eimskip Mest lesið Kaupsamningur undirritaður um Grósku Viðskipti innlent Ísfélagið greiðir út tveggja milljarða arð Viðskipti innlent Frumkvöðlar í áratugi: „Launalaus sjálfboðavinna fyrstu árin“ Atvinnulíf Gefur eftir í tollastríði við Kína Viðskipti erlent Breyta Kaffi Kjós í íbúðarhús Viðskipti innlent Nova eignast tuttugu prósenta hlut í Dineout Viðskipti innlent Munu opna tvö Starbucks-kaffihús í miðborginni Viðskipti innlent Nýjar íbúðir seljast verr en aðrar vegna stærðar Viðskipti innlent Reynst betur að kaupa fasteign en hlutabréf Viðskipti innlent Ætlar að einbeita sér að Tesla eftir slæmt uppgjör Viðskipti erlent Fleiri fréttir Kaupsamningur undirritaður um Grósku Ísfélagið greiðir út tveggja milljarða arð Breyta Kaffi Kjós í íbúðarhús Reynst betur að kaupa fasteign en hlutabréf Nova eignast tuttugu prósenta hlut í Dineout Munu opna tvö Starbucks-kaffihús í miðborginni Nýjar íbúðir seljast verr en aðrar vegna stærðar Bærinn vildi húsið en þurfti svo að borga tvöfalt meira Aðalgeir frá Lucinity til Símans Latabæjarnammið vel þekkt um allan heim Ölgerðin ræður tvo markaðsstjóra Íslenskur kauphallarsjóður á markað í Bandaríkjunum Ekkert samtal í gangi milli stjórnvalda og sjávarútvegs VÍS opnar aftur skrifstofu á Akranesi KS fyrstir til að nýta sér nýja varaleið um gervihnetti Jón Guðni tekur við formennsku Algengast að óljósar starfslýsingar valdi togstreitu og gremju Sigurjón Örn tekur við af Sveini hjá Kletti „Þar skeikar milljörðum í vanmati ráðuneytisins“ Hætta við flug til Madeira, Pula, Düsseldorf og Hamborgar Allri stjórn Landsvirkjunar skipt út Um 80 prósent vilja að gjöld útgerða taki mið af raunverulegu aflaverðmæti Álögur ríkisins á bankana lendi að miklu leyti á almenningi Þriggja ára fangelsi og tveggja milljarða sekt Stofnandinn búinn að eignast Mandi á ný Matvælastofnun gerir ekki athugsemdir við kjötvinnslu í Álfabakka Íslandshótel taka að óbreyttu yfir rekstur Nordica og Natura Ánægjulegt að breið sátt liggi fyrir um uppgjör vegna ÍL-sjóðs Hafa samþykkt tillögu um uppgjör ríkisins á bréfum ÍL-sjóðs Icelandair skrúfar fyrir fría gosið Sjá meira