Afleiðingar heimilisofbeldis og hvernig ofbeldismenn nota “kerfið” til að halda áfram ofbeldi Líf Steinunn Lárusdóttir skrifar 10. febrúar 2025 22:01 Heimilisofbeldi er ekki aðeins líkamlegt ofbeldi, heldur líka andlegt, tilfinningalegt og fjárhagslegt. Afleiðingar þess eru djúpstæðar og geta haft langvarandi áhrif á þolendur, sérstaklega börn sem alast upp við ótta og óöryggi. Þegar kona sleppur úr ofbeldissambandi er það þó oft aðeins upphaf nýrrar baráttu, því ofbeldismaðurinn notar gjarnan lagalegt og kerfisbundið vald til að halda áfram ógnarstjórninni. Afleiðingar heimilisofbeldis Þolendur heimilisofbeldis glíma við fjölda afleiðinga, bæði líkamlega og andlega. Þeir geta þróað með sér kvíða, þunglyndi, áfallastreituröskun og jafnvel sjálfsvígshugsanir. Börn sem verða vitni að ofbeldi eru í aukinni hættu á að þróa með sér hegðunarvanda, námsörðugleika og að endurtaka mynstur ofbeldis í sínum samböndum síðar á lífsleiðinni. En þó að konunni takist að sleppa frá ofbeldismanninum, er það ekki alltaf endirinn á ofbeldinu. Þvert á móti getur ofbeldismaðurinn haldið áfram að beita konuna ofbeldi, en nú í gegnum kerfið. Kerfisbundnar ofsóknir og valdbeiting eftir flótta Margar konur sem flýja ofbeldissamband upplifa að ofbeldið heldur áfram með nýjum hætti. Ofbeldismenn beita oft eftirtöldum aðferðum til að viðhalda stjórn sinni: 1.Dómskerfið og forræðisdeilur Ofbeldismenn nota oft forræðis- og umgengnismál til að halda áfram að stjórna fyrrverandi maka sínum. Þeir draga konur í langdregnar og kostnaðarsamar forræðisdeilur. Markmiðið er ekki velferð barnanna heldur að refsa konunni fyrir að hafa farið. Þeir krefjast jafnvel umgengni eingöngu til að viðhalda valdi yfir henni og neyða hana í áframhaldandi samskipti. Í sumum tilfellum veit ofbeldismaðurinn það að börnin eru það sem konan lifir fyrir og að ná börnunum af henni væri hin fullkomna hefnd. Því miður virðist þetta ekki vera af væntumþyggju föður til barnanna í öllum tilfellum. Algengt er að ofbeldismaðurinn sé búinn að hóta þessu áður en konan nær að flýja frá honum. 2.Fjárhagsleg stjórnun Ef ofbeldismaðurinn hafði yfirráð yfir fjárhagnum í sambandinu, getur hann haldið því áfram eftir sambandsslit með því að draga skilnaðarmál á langinn, neita að greiða meðlag eða halda eignum frá konunni. 3.Ósannindi og ásakanir Margar konur lenda í því að ofbeldismaðurinn snýr sannleikanum gegn þeim og gerir sig að „fórnarlambinu“. Hann getur reynt að fá hana úrskurðaða geðveika með aðstoð matsmanns foreldrahæfnis, sem notar meðal annars úrelt sálfræðipróf, sem er vitað að kemur mjög illa út fyrir mæður sem hafa verið beittar ofbeldi og eru einnig með ADHD. Þetta gera ofbeldis mennirnir til að draga úr trúverðugleika konunnar í forræðismálum. Í sumum tilvikum tekst þeim að sannfæra samfélagið eða jafnvel kerfið um að það sé konan sem sé vandamálið. 4.Lögreglan og stofnanir Þrátt fyrir góðan ásetning getur kerfið stundum ómeðvitað unnið með ofbeldismanninum. Ef lögreglan eða barnavernd lítur á ágreining sem „foreldra deilur“ frekar en áframhaldandi ofbeldi, getur það veikt stöðu konunnar. Jafnvel dómstólar geta litið á hana sem „óvinveitta foreldrið“ ef hún reynir að vernda börnin gegn ofbeldi föður. Hvað er til ráða? Til að vernda þolendur þarf kerfið að viðurkenna hvernig ofbeldi getur haldið áfram í gegnum lög og stofnanir. Það þarf: •Betri fræðslu fyrir dómara, lögreglu og barnavernd þannig að þeir greini muninn á raunverulegum foreldradeilum og áframhaldandi heimilisofbeldi. •Skýrar reglur sem tryggja að ofbeldismenn geti ekki misnotað dómstóla og barnaverndarkerfið til að viðhalda stjórn. Einnig að dómstólar fari eftir þeim barnaverndarlögum sem til eru og að dómarar og aðrir embættismenn vinni vinnuna sína og lesi öll þau gögn sem lögð eru fram. •Aukna fjárhagslega aðstoð við konur sem flýja, svo þær geti staðið á eigin fótum án þess að vera háðar gerandanum. Að sleppa frá ofbeldi ætti að marka upphaf nýs lífs, ekki nýja martröð. Það er á ábyrgð samfélagsins að tryggja að þolendur fái raunverulegt frelsi, ekki bara nýtt form kúgunar. Höfundur er fórnarlamb heimilisofbeldis. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heimilisofbeldi Mest lesið Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra „iðnaðarmanna“: Áhrif á húskaupendur Kristinn R Guðlaugsson Skoðun Loftslagsverkfallið krefst aðgerða strax! Tinna Hallgrímsdóttir Skoðun Látum draumana rætast, á kostnað hverra? Takmarkanir menntastefnu Reykjavíkurborgar Ingólfur Dan Þórisson,Margrét Dan Þórisdóttir,Ana Victoria Cate,Helga Dögg Yngvadóttir Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Heimilisofbeldi er ekki aðeins líkamlegt ofbeldi, heldur líka andlegt, tilfinningalegt og fjárhagslegt. Afleiðingar þess eru djúpstæðar og geta haft langvarandi áhrif á þolendur, sérstaklega börn sem alast upp við ótta og óöryggi. Þegar kona sleppur úr ofbeldissambandi er það þó oft aðeins upphaf nýrrar baráttu, því ofbeldismaðurinn notar gjarnan lagalegt og kerfisbundið vald til að halda áfram ógnarstjórninni. Afleiðingar heimilisofbeldis Þolendur heimilisofbeldis glíma við fjölda afleiðinga, bæði líkamlega og andlega. Þeir geta þróað með sér kvíða, þunglyndi, áfallastreituröskun og jafnvel sjálfsvígshugsanir. Börn sem verða vitni að ofbeldi eru í aukinni hættu á að þróa með sér hegðunarvanda, námsörðugleika og að endurtaka mynstur ofbeldis í sínum samböndum síðar á lífsleiðinni. En þó að konunni takist að sleppa frá ofbeldismanninum, er það ekki alltaf endirinn á ofbeldinu. Þvert á móti getur ofbeldismaðurinn haldið áfram að beita konuna ofbeldi, en nú í gegnum kerfið. Kerfisbundnar ofsóknir og valdbeiting eftir flótta Margar konur sem flýja ofbeldissamband upplifa að ofbeldið heldur áfram með nýjum hætti. Ofbeldismenn beita oft eftirtöldum aðferðum til að viðhalda stjórn sinni: 1.Dómskerfið og forræðisdeilur Ofbeldismenn nota oft forræðis- og umgengnismál til að halda áfram að stjórna fyrrverandi maka sínum. Þeir draga konur í langdregnar og kostnaðarsamar forræðisdeilur. Markmiðið er ekki velferð barnanna heldur að refsa konunni fyrir að hafa farið. Þeir krefjast jafnvel umgengni eingöngu til að viðhalda valdi yfir henni og neyða hana í áframhaldandi samskipti. Í sumum tilfellum veit ofbeldismaðurinn það að börnin eru það sem konan lifir fyrir og að ná börnunum af henni væri hin fullkomna hefnd. Því miður virðist þetta ekki vera af væntumþyggju föður til barnanna í öllum tilfellum. Algengt er að ofbeldismaðurinn sé búinn að hóta þessu áður en konan nær að flýja frá honum. 2.Fjárhagsleg stjórnun Ef ofbeldismaðurinn hafði yfirráð yfir fjárhagnum í sambandinu, getur hann haldið því áfram eftir sambandsslit með því að draga skilnaðarmál á langinn, neita að greiða meðlag eða halda eignum frá konunni. 3.Ósannindi og ásakanir Margar konur lenda í því að ofbeldismaðurinn snýr sannleikanum gegn þeim og gerir sig að „fórnarlambinu“. Hann getur reynt að fá hana úrskurðaða geðveika með aðstoð matsmanns foreldrahæfnis, sem notar meðal annars úrelt sálfræðipróf, sem er vitað að kemur mjög illa út fyrir mæður sem hafa verið beittar ofbeldi og eru einnig með ADHD. Þetta gera ofbeldis mennirnir til að draga úr trúverðugleika konunnar í forræðismálum. Í sumum tilvikum tekst þeim að sannfæra samfélagið eða jafnvel kerfið um að það sé konan sem sé vandamálið. 4.Lögreglan og stofnanir Þrátt fyrir góðan ásetning getur kerfið stundum ómeðvitað unnið með ofbeldismanninum. Ef lögreglan eða barnavernd lítur á ágreining sem „foreldra deilur“ frekar en áframhaldandi ofbeldi, getur það veikt stöðu konunnar. Jafnvel dómstólar geta litið á hana sem „óvinveitta foreldrið“ ef hún reynir að vernda börnin gegn ofbeldi föður. Hvað er til ráða? Til að vernda þolendur þarf kerfið að viðurkenna hvernig ofbeldi getur haldið áfram í gegnum lög og stofnanir. Það þarf: •Betri fræðslu fyrir dómara, lögreglu og barnavernd þannig að þeir greini muninn á raunverulegum foreldradeilum og áframhaldandi heimilisofbeldi. •Skýrar reglur sem tryggja að ofbeldismenn geti ekki misnotað dómstóla og barnaverndarkerfið til að viðhalda stjórn. Einnig að dómstólar fari eftir þeim barnaverndarlögum sem til eru og að dómarar og aðrir embættismenn vinni vinnuna sína og lesi öll þau gögn sem lögð eru fram. •Aukna fjárhagslega aðstoð við konur sem flýja, svo þær geti staðið á eigin fótum án þess að vera háðar gerandanum. Að sleppa frá ofbeldi ætti að marka upphaf nýs lífs, ekki nýja martröð. Það er á ábyrgð samfélagsins að tryggja að þolendur fái raunverulegt frelsi, ekki bara nýtt form kúgunar. Höfundur er fórnarlamb heimilisofbeldis.
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra „iðnaðarmanna“: Áhrif á húskaupendur Kristinn R Guðlaugsson Skoðun
Látum draumana rætast, á kostnað hverra? Takmarkanir menntastefnu Reykjavíkurborgar Ingólfur Dan Þórisson,Margrét Dan Þórisdóttir,Ana Victoria Cate,Helga Dögg Yngvadóttir Skoðun
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra „iðnaðarmanna“: Áhrif á húskaupendur Kristinn R Guðlaugsson Skoðun
Látum draumana rætast, á kostnað hverra? Takmarkanir menntastefnu Reykjavíkurborgar Ingólfur Dan Þórisson,Margrét Dan Þórisdóttir,Ana Victoria Cate,Helga Dögg Yngvadóttir Skoðun