Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar 25. júní 2025 16:32 Ég hef aldrei verið virkur í flokkapólitík og beinist hugur minn fremur að nýsköpun og uppbyggingu atvinnulífs. Ég vil landið í byggð og blóma, þá ekki síst Vestfirði. Það krefst fjölbreyttra atvinnukosta, frelsis til athafna og öflugs og samheldins samfélags. Fólk og fjármagn dregið á braut Fyrir nokkrum áratugum urðu bæir og þorp á Vestfjörðum hart úti. Upp úr 1980 gengu byggðirnar í gegnum mikið niðurlægingar- og samdráttarskeið þegar ofveiði hafði kallað á að brugðist yrði við henni með upptöku kvótakerfis. Við bættist óstöðugleiki í efnahagsmálum, síendurteknar gengisfellingar, verðbólga og ríkisafskipti sem drógu kraft úr athafnafólki og skyggðu á fyrirsjáanleika atvinnulífsins. Skipin voru seld, fyrirtæki hættu rekstri og fólkið flutti burt. Eldra fólk á Vestfjörðum minnist þess tíma sem samfelldrar martraðar þegar systurnar Ofstjórn og Óstjórn réðu ríkjum. Vaknað af vetrardvala Síðustu ár hafa Vestfirðir vaknað af vetrardvala. Nýsköpun hefur eflst á mörgum sviðum og slagkraftur atvinnulífsins hefur vaxið með aukinni fjárfestingagetu. Efnahags- og menningarlíf er í blóma. Hátt atvinnustig á Vestfjörðum hefur ýtt undir fólksfjölgun. Nemendur á öllum skólastigum hafa ekki verið fleiri í tugi ára. Fjölbreytt fyrirtæki huga mörg að því að ráða fleira fólk og að frekari fjárfestingum. Rekstur sveitarfélaganna gengur betur. Skattspor Vestfirðinga stækkar sem aldrei fyrr, landsmönnum öllum til ábata. - Krafturinn er þvílíkur að rætt er um vestfirska efnahagsævintýrið í þessu sambandi. Líklega 100 milljarðar Skattaframlag Vestfjarða undanfarin fimm ár var 30 milljarðar króna og fyrirsjáanlegt er að næstu fimm ár verði skattaframlagið 60 milljarðar króna og leggjast við það til viðbótar 40 milljarðar króna vegna aukaskattgreiðslna við sölu hugverka til móðurfélags Kerecis í Danmörku. Í þessu ljósi má búast við að næstu fimm árin verði skattaframlagið líklega um 100 milljarðar. Adam ekki lengi í Paradís En Adam var ekki lengi í Paradís. Þennan árangur efnahagslegs vaxtar sjávarþorpanna ætlar ríkisstjórnin nú að ofurskatta og leggja sína visnu hönd yfir með íþyngjandi álögum sem á næstu árum munu minnka skattaframlag Vestfjarða frá sjávarútvegi sem og veikja byggðirnar. Þessu hlýtur allt réttsýnt fólk, bæði það sem ann landsbyggðinni og þeim sem er annt um auknar tekjur til ríkissjóðs, að mótmæla kröftuglega. Allt lagt undir Þeir sem andæfa áformum stjórnmálamanna eru sagðir gæta sérhagsmuna „stórútgerða” eða fjögurra eða fimm fjölskyldna. Slíkt tal er fjarri öllum raunveruleika. Flest sjávarútvegsfyrirtæki landsins eru í grunninn fjölskyldufyrirtæki sem keyptu kvóta og veðsettu hús og híbýli til kaupanna. Fjölskyldur sem tóku áhættur í rekstri, unnu myrkranna á milli og áttu stundum ekki fyrir launum. Í sumum tilfellum fór illa og allt tapaðist. Ég þekki persónulega til fjölskyldna sem lögðu allt undir og töpuðu öllu. En fjölskyldurnar stóðu saman og með harðfylgni og vinnusemi komu þær undir sér fótunum aftur og áratug síðar var rekstur víðast kominn í ásættanlegt horf. Fjárfestingar í vinnslu og skipum hafa aukið veltu og umsvif. Að sama skapi hefur skattspor rekstrarins aukist og þar með framlag til rekstrar þjóðfélagsins. Það má ekki gleymast að 90 prósent kvótans á Íslandi hafa skipt um hendur á þennan máta, með framtaks- og vinnusemi. Fyrirhuguð ofursköttun mun draga úr framtaks- og vinnusemi. Sovésk eignaupptaka Meðfylgjandi mynd sýnir hvað mun sitja eftir hjá Hraðfrystihúsinu-Gunnvöru, farsælu fyrirtæki hér fyrir vestan, til nýsköpunar og framtíðaruppbyggingar. Beinar álögur ríkisins sem hlutfall af rekstrarafkomu eru áætlaðar 91 prósent sé miðað við tillögur ríkisstjórnarinnar um tvöföldun veiðileyfagjalda. Útreikningarnir koma frá Skattinum, stofnun sem við flest virðum og treystum upplýsingum frá. Þeir sýna svo ekki verður um villst að áformum um stórauknar álögur má líkja við sovéska eignaupptöku. Flestum ætti að vera ljóst að slík áform í anda Ráðstjórnar munu enda með ósköpum. Verjum lífvænlegar landsbyggðir Ég hvet Vestfirðinga og forsvarsmenn fyrirtækja og byggðarlaga að láta nú heyra í sér sem aldrei fyrr. Oft var þörf en nú er nauðsyn. Höfundur er Vestfirðingur og áhugamaður um lífvænlegar landsbyggðir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Breytingar á veiðigjöldum Sjávarútvegur Byggðamál Mest lesið Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Halldór 27.03.2024 Halldór Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen Skoðun Skoðun Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Ég hef aldrei verið virkur í flokkapólitík og beinist hugur minn fremur að nýsköpun og uppbyggingu atvinnulífs. Ég vil landið í byggð og blóma, þá ekki síst Vestfirði. Það krefst fjölbreyttra atvinnukosta, frelsis til athafna og öflugs og samheldins samfélags. Fólk og fjármagn dregið á braut Fyrir nokkrum áratugum urðu bæir og þorp á Vestfjörðum hart úti. Upp úr 1980 gengu byggðirnar í gegnum mikið niðurlægingar- og samdráttarskeið þegar ofveiði hafði kallað á að brugðist yrði við henni með upptöku kvótakerfis. Við bættist óstöðugleiki í efnahagsmálum, síendurteknar gengisfellingar, verðbólga og ríkisafskipti sem drógu kraft úr athafnafólki og skyggðu á fyrirsjáanleika atvinnulífsins. Skipin voru seld, fyrirtæki hættu rekstri og fólkið flutti burt. Eldra fólk á Vestfjörðum minnist þess tíma sem samfelldrar martraðar þegar systurnar Ofstjórn og Óstjórn réðu ríkjum. Vaknað af vetrardvala Síðustu ár hafa Vestfirðir vaknað af vetrardvala. Nýsköpun hefur eflst á mörgum sviðum og slagkraftur atvinnulífsins hefur vaxið með aukinni fjárfestingagetu. Efnahags- og menningarlíf er í blóma. Hátt atvinnustig á Vestfjörðum hefur ýtt undir fólksfjölgun. Nemendur á öllum skólastigum hafa ekki verið fleiri í tugi ára. Fjölbreytt fyrirtæki huga mörg að því að ráða fleira fólk og að frekari fjárfestingum. Rekstur sveitarfélaganna gengur betur. Skattspor Vestfirðinga stækkar sem aldrei fyrr, landsmönnum öllum til ábata. - Krafturinn er þvílíkur að rætt er um vestfirska efnahagsævintýrið í þessu sambandi. Líklega 100 milljarðar Skattaframlag Vestfjarða undanfarin fimm ár var 30 milljarðar króna og fyrirsjáanlegt er að næstu fimm ár verði skattaframlagið 60 milljarðar króna og leggjast við það til viðbótar 40 milljarðar króna vegna aukaskattgreiðslna við sölu hugverka til móðurfélags Kerecis í Danmörku. Í þessu ljósi má búast við að næstu fimm árin verði skattaframlagið líklega um 100 milljarðar. Adam ekki lengi í Paradís En Adam var ekki lengi í Paradís. Þennan árangur efnahagslegs vaxtar sjávarþorpanna ætlar ríkisstjórnin nú að ofurskatta og leggja sína visnu hönd yfir með íþyngjandi álögum sem á næstu árum munu minnka skattaframlag Vestfjarða frá sjávarútvegi sem og veikja byggðirnar. Þessu hlýtur allt réttsýnt fólk, bæði það sem ann landsbyggðinni og þeim sem er annt um auknar tekjur til ríkissjóðs, að mótmæla kröftuglega. Allt lagt undir Þeir sem andæfa áformum stjórnmálamanna eru sagðir gæta sérhagsmuna „stórútgerða” eða fjögurra eða fimm fjölskyldna. Slíkt tal er fjarri öllum raunveruleika. Flest sjávarútvegsfyrirtæki landsins eru í grunninn fjölskyldufyrirtæki sem keyptu kvóta og veðsettu hús og híbýli til kaupanna. Fjölskyldur sem tóku áhættur í rekstri, unnu myrkranna á milli og áttu stundum ekki fyrir launum. Í sumum tilfellum fór illa og allt tapaðist. Ég þekki persónulega til fjölskyldna sem lögðu allt undir og töpuðu öllu. En fjölskyldurnar stóðu saman og með harðfylgni og vinnusemi komu þær undir sér fótunum aftur og áratug síðar var rekstur víðast kominn í ásættanlegt horf. Fjárfestingar í vinnslu og skipum hafa aukið veltu og umsvif. Að sama skapi hefur skattspor rekstrarins aukist og þar með framlag til rekstrar þjóðfélagsins. Það má ekki gleymast að 90 prósent kvótans á Íslandi hafa skipt um hendur á þennan máta, með framtaks- og vinnusemi. Fyrirhuguð ofursköttun mun draga úr framtaks- og vinnusemi. Sovésk eignaupptaka Meðfylgjandi mynd sýnir hvað mun sitja eftir hjá Hraðfrystihúsinu-Gunnvöru, farsælu fyrirtæki hér fyrir vestan, til nýsköpunar og framtíðaruppbyggingar. Beinar álögur ríkisins sem hlutfall af rekstrarafkomu eru áætlaðar 91 prósent sé miðað við tillögur ríkisstjórnarinnar um tvöföldun veiðileyfagjalda. Útreikningarnir koma frá Skattinum, stofnun sem við flest virðum og treystum upplýsingum frá. Þeir sýna svo ekki verður um villst að áformum um stórauknar álögur má líkja við sovéska eignaupptöku. Flestum ætti að vera ljóst að slík áform í anda Ráðstjórnar munu enda með ósköpum. Verjum lífvænlegar landsbyggðir Ég hvet Vestfirðinga og forsvarsmenn fyrirtækja og byggðarlaga að láta nú heyra í sér sem aldrei fyrr. Oft var þörf en nú er nauðsyn. Höfundur er Vestfirðingur og áhugamaður um lífvænlegar landsbyggðir.
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun