Krefjast þess að hætt verði að mis­muna börnum sem missa for­eldri

Sigurjón Nói Ríkharðsson (18 ára) og Sindri Dan Vignisson (16 ára) upplifðu föðurmissi fyrir tæpum tíu árum. Sigurjón var níu ára þegar faðir hans féll frá og hann man ljóslifandi eftir áfallinu og dögunum þungu sem fylgdu. Sindri var sex ára en hann lýsir tímanum sem leið eftir að hann fékk sorgarfregnina sem frekar þokukenndum. Hann muni sumt en annað sé í móðu.

Dýrmætt að vera innan um aðra með sömu reynslu

Sigurjón og Sindri kynntust fyrst í starfinu hjá Ljónshjarta og fannst gott að upplifa jafningjastuðninginn. Þá hafa þeir einnig unnið úr sorginni hjá Erninum styrktar- og minningarsjóði en þeir segja starfið hafa reynst sér afar vel og hjálpað í gegnum erfiða tíma.

„Eins og tveir bestu vinir mínir, ég kynntist þeim hér og við erum búnir að vera vinir í sjö ár. Það er dýrmætt að vera með krökkum sem hafa deilt sömu reynslu og sem vita hvernig það er að missa,“ útskýrir Sigurjón.

Sigurjón segir líf sitt ekki eina samfellda sorg. Lífið sé raunar alls konar og að sorgin komi í bylgjum.

„Það er auðvitað erfitt að eiga ekki pabba dagsdaglega,“ útskýrir Sigurjón en bætir við að það sé virkilega sárt að upplifa söknuðinn á hápunktum lífsins.

„Á þessum stóru augnablikum í lífinu; fermingu, útskrift og öllu sem á eftir að koma. Giftingar og barneignir og allt það en líka þetta hversdagslega, að geta ekki farið í veiði með pabba; að geta ekki verið með pabba.“

Búa yfir bjargráðum

Reynsla þeirra af föðurmissi og sorgarúrvinnslan í kjölfarið hefur orðið til þess að þeir hafa sankað að sér alls konar bjargráðum sem þeir vilja deila með öðrum til að grípa þau börn sem kunna að upplifa að missa foreldri en um það bil hundrað börn missa foreldri árlega.

„Það þarf að halda sér í rútínu, halda öllu eðlilegu en samt hafa sinn tíma fyrir það sem maður þarf að gera en maður þarf líka að gera eitthvað skemmtilegt, og meira skemmtilegt en vanalega, fara í keilu, bíó og alls konar. Fá boð frá ömmu, það er alltaf gott fyrir ömmurnar að muna hvað það er gott fyrir börn að fá boð í bíó eða mat eða fyrir frænku og frænda. Alltaf að hafa eitthvað skemmtilegt fram undan,“ segir Sindri.

Sigurjón segir samveruna vina og ættingja heilandi.

„Það sem hefur hjálpað mér eru vinir og ættingjar. Fjölskyldan hefur stutt vel við bakið á mér. Síðan er mikilvægt að halda áfram að gera það sem maður elskar. Eins og ég var í fótbolta og að halda þá áfram í fótbolta. Hreyfing hjálpar með alla heilsu.“

Nauðsynlegt að halda minningunni á lofti

Drengirnir fara sínar leiðir til að halda minningu feðra sinna á lofti. Sindri hugsar til föður síns þegar hann iðkar íþróttir til dæmis.

„Hann var svo mikill júdómaður, pabbi minn, og í alls konar íþróttum. Ég hugsa um hann þegar ég er að gera þannig og finn fyrir tengingu.“

Sigurjóni finnst hlýlegt að klæðast fötum föður síns heitins.

„Eins og núna í dag, þá er ég í gömlu skónum hans, ég er í gömlu buxunum hans, ég er í gömlu treyjunni hans, ég er í gamla jakkanum hans. Ég er kominn á þann aldur að ég get fengið að vera í gömlu fötunum hans. Ég held áfram að leyfa minningu hans að lifa.“

Sitja ekki við sama borð hjá Tryggingastofnun

Þeir deila sárri reynslu en ekki kjörum en 18-20 ára ungmenni geta sótt um barnalífeyri vegna náms hjá Tryggingastofnun en viðkomandi má ekki eiga innistæðu í banka hærri en 4 milljónir króna, sem útilokar Sindra því hann býr hjá móður í skiptu búi og hefur þegar fengið föðurarf sinn.

„Mér finnst svolítið verið að mismuna börnum sem hafa misst foreldri því við fáum ekki menntameðlag því við höfum fengið arf snemma á undan öllum hinum vinum mínum til dæmis,“ segir Sindri sem segist vilja laga þetta misræmi fyrir þá krakka sem á eftir honum koma.

Sindri útskýrir að öll börn erfi forelda sína. Þetta sé hinsta gjöf foreldris til barns og hugmyndin sé að hjálpa barni að koma undir sig fótunum. Hann upplifi sig ekki „heppinn“ að fá arfinn sinn snemma og skilur ekki hvers vegna aðeins hann - og önnur börn í hans stöðu - geti ekki fengið menntunarmeðlag, hin börnin fái sinn arf síðar.

Sigurjón á bágt með að skilja hvers vegna hann eigi rétt á einhverju en ekki Sindri félagi sinn. Sigurjón fær framlagið því móður hans situr í óskiptu búi og er hann því ekki búinn að fá arfinn inn á reikninginn sinn.

„Mér finnst bara ósanngjarnt að við höfum deilt sömu reynslu og við höfum gengið í gegnum það sama en bara vegna þess að ég sit í óskiptu búi þá á ég möguleika á að fá þetta en ekki hann.“

Sindri sneri sér að myndavélinni og talaði beint til stjórnvalda.

„Ég skora á ráðherra að koma til okkar og fá kaffi með okkur til að ræða þetta aðeins.“