RÚV og Ríkisútvarp 28. september 2011 06:00 Að undanförnu hafa margir tekið eftir því að núorðið er jafnan vísað til Ríkisútvarpsins með skammstöfuninni RÚV í kynningu á efni í miðlum félagsins, á vefsíðu þess og víðar. Þetta ræða menn og telja sumir að verið sé að útrýma hugtakinu Ríkisútvarp. Það er mikill misskilningur enda sjá og heyra glöggir notendur miðla RÚV að ekki er öllu dagskrárgerðarfólki þetta nýmæli tamt og það notar þá að sjálfsögðu það hugtak sem því fellur betur. Vangaveltur um nafngiftina komu meðal annars fram í pistli Eiðs Guðnasonar nýlega, en hann telur útvarpsstjóra hafa staðið einan að þessari breytingu. Nú er rétt að útskýra fyrir þeim sem velta þessu fyrir sér að þessi hógværa breyting er gerð að vandlega yfirveguðu ráði. Um langt skeið hafði ríkt talsverð ósamkvæmni og ruglingur í því hvernig fjallað var um Ríkisútvarpið og miðla þess, hljóðvarpið (sem hefur tvær rásir), sjónvarpið og vefinn bæði í RÚV og öðrum miðlum. Mikill ruglingur var á notkun hugtakanna „útvarp“, „hljóðvarp“ og „sjónvarp“ og fólk vísaði t.d. gjarna til „gufunnar“ eða jafnvel „gömlu gufunnar“ hvort sem rætt var um efni í hljóðvarpi eða sjónvarpi. Vissulega á kært barn mörg nöfn – en þetta þótti óheppilegt. Að auki var þó nokkur vandræðagangur á notkun þeirra myndrænu kennimerkja sem tákna þessa ólíku miðla en slíkt þykir ekki gott í nútíma fyrirtæki – þótt gamalt sé og gróið. Til þess að komast að því hvernig þjóðin, eigendur RÚV, notuðu þessi hugtök voru gerðar þrjár Capacent/Gallup kannanir í september og október 2010. Þar kom í ljós að yfirgnæfandi meirihluti svarenda notaði samheitið „RÚV“ fyrir bæði sjónvarp og útvarp. Þegar spurt var t.d. „Á hvaða sjónvarpsstöð er Kastljósið?” svaraði tæplega 90% „RÚV“ – og þegar spurt var um kennimerki sjónvarpsins tengdu langflestir það við RÚV í heild en fáir við sjónvarpið sérstaklega. Þessar niðurstöður voru ræddar í þaula á fundum bæði stjórnar og starfsmanna og niðurstaðan var sú að nota í næstu framtíð hugtakið RÚV fyrir alla miðla Ríkisútvarpsins og laga framsetninguna þannig að almennri málnotkun þjóðarinnar. Stjórn RÚV fól útvarpsstjóra að fylgja þessari ákvörðun eftir. Það er því ekki við útvarpsstjóra einan að sakast heldur þjóðina sjálfa samkvæmt niðurstöðu Gallupkönnunarinnar, mikinn meirihluta starfsmannanna og einróma niðurstöðu stjórnarinnar. Auk þessa má benda á að allir ríkisfjölmiðlar í Evrópu nota skammstafanir af þessu tagi og aðgreina síðan ólíka miðla sína, t.d. með tölum líka, eins og þeir þekkja sem fylgjast með erlendum sjónvarps- og hljóðvarpsrásum. Í pistli Eiðs Guðnasonar var m.a. bent á að ekkert finnst þegar leitað er eftir orðinu Ríkisútvarp á ja.is. Þessi ábending er vel þegin, og sú handvömm verður leiðrétt nú þegar. Pistill hans er einnig gott tilefni til að minna á það frábæra starf sem sinnt er í RÚV þrátt fyrir ýmsar hremmingar á síðustu árum. Þar er sannarlega leitast við að sinna þeirri skyldu ríkisútvarps að mennta, fræða og skemmta og þarf varla annað en að vísa til íslenska kvikmyndasumarsins þar sem landsmenn hafa átt þess kost að sjá heima í stofu 34 íslenskar kvikmyndir, eða glæsilegt afrek útvarpsleikhússins undir stjórn Viðars Eggertssonar sem hlotið hefur fjölda tilnefninga og viðurkenninga á alþjóðlegum vettvangi. Um þessar mundir eru líka að hefja göngu sína margir nýir þættir bæði í útvarpi og sjónvarpi sem vonandi falla sem flestum í geð auk þess sem sígilt íslenskt efni á borð við Útsvar og Landann í sjónvarpi, Víðsjá, morgunútvarp, sunnudagsleikrit og útvarpssögur í hljóðvarpi verða áfram á dagskrá. Það er að sjálfsögðu sárt að einhverjir, þar á meðal Eiður, séu leiðir yfir því að hugtakið Ríkisútvarp hafi vikið fyrir skammstöfuninni „RÚV“ í almennri framsetningu af hálfu félagsins. Vonandi eiga þessi fyrrverandi starfsmaður og aðrir eftir að sætta sig við þá breytingu þegar fram líða stundir og njóta vel þeirrar vönduðu dagskrár sem allir miðlar RÚV bjóða upp á. Það er líka einlæg von mín að hann og aðrir átti sig á því að það er stjórn RÚV sem ræður úrslitum þegar á hólminn er komið en ekki útvarpsstjórinn einn þótt hann sé allra góðra gjalda verður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Sjá meira
Að undanförnu hafa margir tekið eftir því að núorðið er jafnan vísað til Ríkisútvarpsins með skammstöfuninni RÚV í kynningu á efni í miðlum félagsins, á vefsíðu þess og víðar. Þetta ræða menn og telja sumir að verið sé að útrýma hugtakinu Ríkisútvarp. Það er mikill misskilningur enda sjá og heyra glöggir notendur miðla RÚV að ekki er öllu dagskrárgerðarfólki þetta nýmæli tamt og það notar þá að sjálfsögðu það hugtak sem því fellur betur. Vangaveltur um nafngiftina komu meðal annars fram í pistli Eiðs Guðnasonar nýlega, en hann telur útvarpsstjóra hafa staðið einan að þessari breytingu. Nú er rétt að útskýra fyrir þeim sem velta þessu fyrir sér að þessi hógværa breyting er gerð að vandlega yfirveguðu ráði. Um langt skeið hafði ríkt talsverð ósamkvæmni og ruglingur í því hvernig fjallað var um Ríkisútvarpið og miðla þess, hljóðvarpið (sem hefur tvær rásir), sjónvarpið og vefinn bæði í RÚV og öðrum miðlum. Mikill ruglingur var á notkun hugtakanna „útvarp“, „hljóðvarp“ og „sjónvarp“ og fólk vísaði t.d. gjarna til „gufunnar“ eða jafnvel „gömlu gufunnar“ hvort sem rætt var um efni í hljóðvarpi eða sjónvarpi. Vissulega á kært barn mörg nöfn – en þetta þótti óheppilegt. Að auki var þó nokkur vandræðagangur á notkun þeirra myndrænu kennimerkja sem tákna þessa ólíku miðla en slíkt þykir ekki gott í nútíma fyrirtæki – þótt gamalt sé og gróið. Til þess að komast að því hvernig þjóðin, eigendur RÚV, notuðu þessi hugtök voru gerðar þrjár Capacent/Gallup kannanir í september og október 2010. Þar kom í ljós að yfirgnæfandi meirihluti svarenda notaði samheitið „RÚV“ fyrir bæði sjónvarp og útvarp. Þegar spurt var t.d. „Á hvaða sjónvarpsstöð er Kastljósið?” svaraði tæplega 90% „RÚV“ – og þegar spurt var um kennimerki sjónvarpsins tengdu langflestir það við RÚV í heild en fáir við sjónvarpið sérstaklega. Þessar niðurstöður voru ræddar í þaula á fundum bæði stjórnar og starfsmanna og niðurstaðan var sú að nota í næstu framtíð hugtakið RÚV fyrir alla miðla Ríkisútvarpsins og laga framsetninguna þannig að almennri málnotkun þjóðarinnar. Stjórn RÚV fól útvarpsstjóra að fylgja þessari ákvörðun eftir. Það er því ekki við útvarpsstjóra einan að sakast heldur þjóðina sjálfa samkvæmt niðurstöðu Gallupkönnunarinnar, mikinn meirihluta starfsmannanna og einróma niðurstöðu stjórnarinnar. Auk þessa má benda á að allir ríkisfjölmiðlar í Evrópu nota skammstafanir af þessu tagi og aðgreina síðan ólíka miðla sína, t.d. með tölum líka, eins og þeir þekkja sem fylgjast með erlendum sjónvarps- og hljóðvarpsrásum. Í pistli Eiðs Guðnasonar var m.a. bent á að ekkert finnst þegar leitað er eftir orðinu Ríkisútvarp á ja.is. Þessi ábending er vel þegin, og sú handvömm verður leiðrétt nú þegar. Pistill hans er einnig gott tilefni til að minna á það frábæra starf sem sinnt er í RÚV þrátt fyrir ýmsar hremmingar á síðustu árum. Þar er sannarlega leitast við að sinna þeirri skyldu ríkisútvarps að mennta, fræða og skemmta og þarf varla annað en að vísa til íslenska kvikmyndasumarsins þar sem landsmenn hafa átt þess kost að sjá heima í stofu 34 íslenskar kvikmyndir, eða glæsilegt afrek útvarpsleikhússins undir stjórn Viðars Eggertssonar sem hlotið hefur fjölda tilnefninga og viðurkenninga á alþjóðlegum vettvangi. Um þessar mundir eru líka að hefja göngu sína margir nýir þættir bæði í útvarpi og sjónvarpi sem vonandi falla sem flestum í geð auk þess sem sígilt íslenskt efni á borð við Útsvar og Landann í sjónvarpi, Víðsjá, morgunútvarp, sunnudagsleikrit og útvarpssögur í hljóðvarpi verða áfram á dagskrá. Það er að sjálfsögðu sárt að einhverjir, þar á meðal Eiður, séu leiðir yfir því að hugtakið Ríkisútvarp hafi vikið fyrir skammstöfuninni „RÚV“ í almennri framsetningu af hálfu félagsins. Vonandi eiga þessi fyrrverandi starfsmaður og aðrir eftir að sætta sig við þá breytingu þegar fram líða stundir og njóta vel þeirrar vönduðu dagskrár sem allir miðlar RÚV bjóða upp á. Það er líka einlæg von mín að hann og aðrir átti sig á því að það er stjórn RÚV sem ræður úrslitum þegar á hólminn er komið en ekki útvarpsstjórinn einn þótt hann sé allra góðra gjalda verður.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun