Tími óðagotsins er liðinn Ingimar Einarsson skrifar 3. desember 2011 06:00 Undanfarin ár hefur athygli margra frumkvöðla á sviði heilbrigðisvísinda og velferðar beinst að alþjóðavæðingu heilbrigðisþjónustunnar. Fólk hefur ekki aðeins sjálft leitað sér í vaxandi mæli lækninga og heilsubótar utan síns heimalands, heldur hafa borgarar í mörgum ríkjum heims nú þegar lögbundinn rétt til að sækja sér heilbrigðisþjónustu til annarra landa, hafi þeir beðið í tiltekinn tíma eða ef ekki er unnt að veita þeim þjónustu heima fyrir. Margir hafa séð í hillingum alþjóðlegan heilbrigðismarkað þar sem þúsundir leiti sér lækninga á þeim stöðum sem það væri faglega sem fjárhagslega hagstæðast. Stærð markaðarÞað vekur athygli að í greinum og úttektum um stærð þessa alþjóðamarkaðar er engin samstaða um lykiltölur. Hinir bjartsýnustu telja að fjöldi þeirra sem leiti sér lækninga erlendis í heiminum í dag sé árlega á bilinu 30-50 milljónir manna. Aðrir telja að hér sé um ofmat að ræða og hinn raunverulegi fjöldi sé um þessar mundir á bilinu 60-85 þúsund sjúklingar. Ræður þar vafalaust miklu við hvaða skilgreiningar er stuðst. Í nýrri skýrslu OECD – „Medical Tourism: Treatments, Markets and Health System Implication: A scoping review.“ – segir að ekki verði skorið úr þessu fyrr en öll útgjöld vegna þjónustu við erlenda borgara verða tekin upp í reiknisskilakerfi þeirra SHA – „System of Health Accounts.“ (OECD, 2011). Þó eru menn sammála um að þessi markaður muni fara stækkandi á næstu árum og áratugum. Inn á sviðiðHeilbrigðisstofnanir á Íslandi hafa þegar byrjað að feta sig inn á alþjóðlegan heilbrigðismarkað. Enn eru þó fleiri íslenskir sjúklingar sem leita sér lækninga erlendis en þeir erlendu sjúklingar sem gangast undir meðferð á sjúkrahúsum hér á landi. Utan sjúkrahúsanna hafa það einkum verið augnlæknastöðvar og tæknifrjóvgunarstöðin ART Medica sem hafa haslað sér völl í þjónustu við erlenda viðskiptavini. Jafnframt hafa ýmsir aðilar erlendir sem innlendir unnið að því að koma á laggirnar einkasjúkrahúsum og tannlæknastofum fyrir erlenda borgara á Íslandi. Þar er helst að nefna Lava Clinic í gamla hersjúkrahúsinu á Keflavíkurflugvelli, PrimaCare í Mosfellsbæ og tannlæknastofuna Nordic Smile í Reykjavík. Forsvarsmenn þessara aðila hafa einkum nefnt að þau muni sérhæfa sig í liðskiptaaðgerðum í hné og mjöðm ásamt aðgerðum vegna offitu og sérhæfðri endurhæfingu. Þau áform hafa sennilega í tilviki Lava Clinic verið lögð á hilluna, óvissa ríkir um framtíð PrimaCare, og Nordic Smile, sem hóf starfsemi sína í byrjun ársins 2011, hefur verið lokað. Mat erlendra sérfræðingaÁ árinu 2010 komu hingað til lands tveir bandarískir sérfræðingar, Jerome Mee og Mark Quigley, frá ráðgjafafyrirtækinu ATLANTIC GROUP í Houston, Texas. Þeir kynntu sér m.a. áform um uppbyggingu heilbrigðisþjónustu fyrir erlenda sjúklinga og í skýrslu þeirra um heimsóknina kemur fram að íslensk heilbrigðisþjónusta eigi helst möguleika á því að hasla sér völl á alþjóðavísu á sviðum þar sem Íslendingar geti sýnt fram á að hafa náð árangri, t.d. á sviði hjartalækninga og bæklunarlækninga. Ein meginforsenda þess að starfrækja árangursríka heilbrigðisþjónustu fyrir erlenda aðila væri sú að hún byggði á grunni þeirrar starfsemi sem fyrir er í landinu og hefði unnið sér tiltrú og traust innanlands sem utan. Sú niðurstaða þeirra felur í sér að Landspítalinn hljóti að verða þungamiðjan í uppbyggingu og þróun alþjóðlegrar spítalaþjónustu á Íslandi. Auk þess má gera ráð fyrir að aðilar eins og Læknastöðin Orkuhúsið muni í krafti reynslu og faglegs árangurs á sviði bæklunaraðgerða geta lagt sitt lóð á vogarskálarnar. Raunsærri nálgunSvo virðist sem þeir frumkvöðlar, sem hafa ætlað að byggja upp sjúkrahúsþjónustu fyrir útlendinga á Íslandi, hafi ekki alveg tekið réttan pól í hæðina. Sjúkrahússtarfsemi fyrir erlenda borgara verður að uppfylla ýtrustu gæða- og öryggiskröfur og jafnframt verður sú heilbrigðisþjónusta sem veitt er á hverju sviði fyrir sig að byggja á sannreyndri hæfni og traustu orðspori. Bandarísku læknasamtökin ráðleggja til dæmis þeim sem leita sér lækninga erlendis að kanna vel hvort viðkomandi stofnun uppfylli kröfur vottunaraðila eins og Joint Commission International (JCI) og afla jafnvel upplýsinga um viðkomandi lækna og árangur þeirra. Það virðist því nokkuð viðvaningsleg nálgun að ætla að reisa eða innrétta sjúkrahús á mettíma og reka það svo aðallega með verktakalæknum erlendis frá. Í stað þess að ana af stað í óljós verkefni þarf að hugsa heilbrigðisþjónustu fyrir erlenda borgara sem þátt í framtíðarstefnumótun og skipulagi íslenska heilbrigðiskerfisins. Hér þarf að hugsa í áratugum en ekki aðeins í fáeinum mánuðum eða misserum. Sömuleiðis er mikilvægt að læknar og aðrir heilbrigðisstarfsmenn fái tækifæri til þess að taka virkan þátt í uppbyggingu alþjóðlegrar heilbrigðisþjónustu á Íslandi. Þegar hefur náðst töluverður árangur í markaðssetningu íslenskrar heilbrigðisþjónustu í Færeyjum og á Grænlandi og ef vel gengur að byggja upp gott orðspor eru alþjóðleg verkefni örugglega handan við hornið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ingimar Einarsson Skoðanir Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Sjá meira
Undanfarin ár hefur athygli margra frumkvöðla á sviði heilbrigðisvísinda og velferðar beinst að alþjóðavæðingu heilbrigðisþjónustunnar. Fólk hefur ekki aðeins sjálft leitað sér í vaxandi mæli lækninga og heilsubótar utan síns heimalands, heldur hafa borgarar í mörgum ríkjum heims nú þegar lögbundinn rétt til að sækja sér heilbrigðisþjónustu til annarra landa, hafi þeir beðið í tiltekinn tíma eða ef ekki er unnt að veita þeim þjónustu heima fyrir. Margir hafa séð í hillingum alþjóðlegan heilbrigðismarkað þar sem þúsundir leiti sér lækninga á þeim stöðum sem það væri faglega sem fjárhagslega hagstæðast. Stærð markaðarÞað vekur athygli að í greinum og úttektum um stærð þessa alþjóðamarkaðar er engin samstaða um lykiltölur. Hinir bjartsýnustu telja að fjöldi þeirra sem leiti sér lækninga erlendis í heiminum í dag sé árlega á bilinu 30-50 milljónir manna. Aðrir telja að hér sé um ofmat að ræða og hinn raunverulegi fjöldi sé um þessar mundir á bilinu 60-85 þúsund sjúklingar. Ræður þar vafalaust miklu við hvaða skilgreiningar er stuðst. Í nýrri skýrslu OECD – „Medical Tourism: Treatments, Markets and Health System Implication: A scoping review.“ – segir að ekki verði skorið úr þessu fyrr en öll útgjöld vegna þjónustu við erlenda borgara verða tekin upp í reiknisskilakerfi þeirra SHA – „System of Health Accounts.“ (OECD, 2011). Þó eru menn sammála um að þessi markaður muni fara stækkandi á næstu árum og áratugum. Inn á sviðiðHeilbrigðisstofnanir á Íslandi hafa þegar byrjað að feta sig inn á alþjóðlegan heilbrigðismarkað. Enn eru þó fleiri íslenskir sjúklingar sem leita sér lækninga erlendis en þeir erlendu sjúklingar sem gangast undir meðferð á sjúkrahúsum hér á landi. Utan sjúkrahúsanna hafa það einkum verið augnlæknastöðvar og tæknifrjóvgunarstöðin ART Medica sem hafa haslað sér völl í þjónustu við erlenda viðskiptavini. Jafnframt hafa ýmsir aðilar erlendir sem innlendir unnið að því að koma á laggirnar einkasjúkrahúsum og tannlæknastofum fyrir erlenda borgara á Íslandi. Þar er helst að nefna Lava Clinic í gamla hersjúkrahúsinu á Keflavíkurflugvelli, PrimaCare í Mosfellsbæ og tannlæknastofuna Nordic Smile í Reykjavík. Forsvarsmenn þessara aðila hafa einkum nefnt að þau muni sérhæfa sig í liðskiptaaðgerðum í hné og mjöðm ásamt aðgerðum vegna offitu og sérhæfðri endurhæfingu. Þau áform hafa sennilega í tilviki Lava Clinic verið lögð á hilluna, óvissa ríkir um framtíð PrimaCare, og Nordic Smile, sem hóf starfsemi sína í byrjun ársins 2011, hefur verið lokað. Mat erlendra sérfræðingaÁ árinu 2010 komu hingað til lands tveir bandarískir sérfræðingar, Jerome Mee og Mark Quigley, frá ráðgjafafyrirtækinu ATLANTIC GROUP í Houston, Texas. Þeir kynntu sér m.a. áform um uppbyggingu heilbrigðisþjónustu fyrir erlenda sjúklinga og í skýrslu þeirra um heimsóknina kemur fram að íslensk heilbrigðisþjónusta eigi helst möguleika á því að hasla sér völl á alþjóðavísu á sviðum þar sem Íslendingar geti sýnt fram á að hafa náð árangri, t.d. á sviði hjartalækninga og bæklunarlækninga. Ein meginforsenda þess að starfrækja árangursríka heilbrigðisþjónustu fyrir erlenda aðila væri sú að hún byggði á grunni þeirrar starfsemi sem fyrir er í landinu og hefði unnið sér tiltrú og traust innanlands sem utan. Sú niðurstaða þeirra felur í sér að Landspítalinn hljóti að verða þungamiðjan í uppbyggingu og þróun alþjóðlegrar spítalaþjónustu á Íslandi. Auk þess má gera ráð fyrir að aðilar eins og Læknastöðin Orkuhúsið muni í krafti reynslu og faglegs árangurs á sviði bæklunaraðgerða geta lagt sitt lóð á vogarskálarnar. Raunsærri nálgunSvo virðist sem þeir frumkvöðlar, sem hafa ætlað að byggja upp sjúkrahúsþjónustu fyrir útlendinga á Íslandi, hafi ekki alveg tekið réttan pól í hæðina. Sjúkrahússtarfsemi fyrir erlenda borgara verður að uppfylla ýtrustu gæða- og öryggiskröfur og jafnframt verður sú heilbrigðisþjónusta sem veitt er á hverju sviði fyrir sig að byggja á sannreyndri hæfni og traustu orðspori. Bandarísku læknasamtökin ráðleggja til dæmis þeim sem leita sér lækninga erlendis að kanna vel hvort viðkomandi stofnun uppfylli kröfur vottunaraðila eins og Joint Commission International (JCI) og afla jafnvel upplýsinga um viðkomandi lækna og árangur þeirra. Það virðist því nokkuð viðvaningsleg nálgun að ætla að reisa eða innrétta sjúkrahús á mettíma og reka það svo aðallega með verktakalæknum erlendis frá. Í stað þess að ana af stað í óljós verkefni þarf að hugsa heilbrigðisþjónustu fyrir erlenda borgara sem þátt í framtíðarstefnumótun og skipulagi íslenska heilbrigðiskerfisins. Hér þarf að hugsa í áratugum en ekki aðeins í fáeinum mánuðum eða misserum. Sömuleiðis er mikilvægt að læknar og aðrir heilbrigðisstarfsmenn fái tækifæri til þess að taka virkan þátt í uppbyggingu alþjóðlegrar heilbrigðisþjónustu á Íslandi. Þegar hefur náðst töluverður árangur í markaðssetningu íslenskrar heilbrigðisþjónustu í Færeyjum og á Grænlandi og ef vel gengur að byggja upp gott orðspor eru alþjóðleg verkefni örugglega handan við hornið.
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar