Hornafjörður hefur risið um 15 sentímetra frá 1997 Svavar Hávarðsson skrifar 3. apríl 2014 10:26 Grímsvatnagos 2011. Grímsvötn undir Vatnajökli eru virkasta eldstöð landsins og hafa að öllum líkindum gosið oftar en hundrað sinnum frá landnámi og 13 sinnum frá aldamótum 1900. Fréttablaðið/Egill Höfn í Hornafirði stendur nú 15 sentímetrum hærra en bærinn gerði árið 1997, en ástæðan er minna farg af bráðnandi jökulþekju. Súrnun sjávar mun taka yfir sem helsta rannsóknar- og áhyggjuefni manna vegna hlýnunar jarðar af völdum loftslagsbreytinga. Þetta kom fram í máli Halldórs Björnssonar, verkefnisstjóra loftslagsrannsókna, á ársfundi Veðurstofu Íslands sem haldinn var á dögunum. Hann sagði að þegar væri súrnun sjávar tekin að hafa áhrif á efnahag í einstökum ríkjum og hún væri verulegt áhyggjuefni. Halldór reifaði helstu breytingar sem hér verða ef spár ganga eftir. Jöklar munu hopa enn frekar, og eftir öld eða tvær munu aðeins finnast hér fjallajöklar. Afrennsli jökuláa mun því breytast mikið og tækifæri til raforkuvinnslu aukast um 20% um tíma, ef raforkukerfi verða hönnuð til þess að nýta það vatn sem til fellur. Landið mun grænka með hlýnun; skógarmörk færast ofar og sjálfsprottnir skógar verða algengari. Afrakstur ræktarlands verður meiri. Samsetning flökkustofna fugla og fiska mun breytast hér á landi; fuglar leita til landsins á meðan aðrir víkja sem kjósa kaldara loftslag. Gengd síldar, loðnu og makríls eru þekkt dæmi og breytingar halda áfram. Aðrar breytingar eru hins vegar óvæntari og ekki eins vel kynntar. Höfn í Hornafirði stendur til dæmis 15 sentímetrum hærra en bærinn gerði árið 1997. „Það sem gerist þegar jöklar hopa og þynnast er að þá lyftist jarðskorpan þegar fargið minnkar. […] Suðausturströndin er að lyftast mjög mikið,“ sagði Halldór sem sýndi gögn þar sem sést að jörð rís á svæðinu um 0,8 til 1,4 sentímetra á ári vegna bráðnunarinnar og verður það rakið beint til Vatnajökuls. Halldór vék að því að losun koltvísýrings mun vera um tíu gígatonn á ári, en árið 1990, þegar hinn frægi Kyoto-sáttmáli var undirritaður, var losunin um sex gígatonn. Iðnríkin hafa að mestu staðið við það að auka ekki losun, en aukningin kemur mest öll frá þróunarríkjum og þá vegna kolabruna. Í Kína, ekki síst, eru byggð kolaraforkuver í stórum stíl, og losun frá kolabruna vex um 2,8% á ári um þessar mundir. Notkun og tækninýjungar við vinnslu jarðgass hafa haft þau áhrif að kolabruni iðnríkja dregst saman.Bráðnun jökla eykur eldvirkni Íslenskir jarðvísindamenn hafa um langt skeið rannsakað og birt niðurstöður sínar um bráðnun jökla – og þá ekki síst varðandi Vatnajökul. Niðurstöður þeirra sýna: Vatnajökull er 8.000 ferkílómetrar að flatarmáli og að meðaltali um 400 metra þykkur. Rúmmál hans er ríflega 3.000 rúmkílómetrar og þyngdin rúmlega 3.000 milljarðar tonna. Áætlað er að þegar jökullinn hefur hopað allur muni land undir honum miðjum rísa um rúma 100 metra, en allt að 20 metra við Höfn í Hornafirði. Fargléttirinn við bráðnun jökulsins mun stórauka eldvirkni enda á þá kvikan greiðari leið upp á yfirborðið. Loftslagsmál Mest lesið Dæmdur fyrir sérstaklega hættulega líkamsárás Innlent Vildi drepa soninn svo hann kæmist til himna Innlent Þurftu að búa í næstu götu við morðingja bróður síns Innlent Alræmdi túristahópurinn tók líka yfir pítsustað Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Gefa út gula viðvörun fyrir allt landið vegna norðan áhlaups Veður Áfrýjun tólf ára fangelsisdóms vegna sjö þúsund króna hafnað Erlent Stór aurskriða féll við Eyrarhlíð Innlent „Sænska ástandið“ orðið að norrænu Innlent „Þetta er auðvitað grafalvarlegt mál“ Innlent Fleiri fréttir Forsætisráðherra segir málið hugarburð, Píratar vilja rannsókn Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum „Þetta er auðvitað grafalvarlegt mál“ Fjöldahjálparstöðvar opnaðar vegna skriðuhættu Súðavíkurhlíð líka lokað og fjöldahjálparstöðvar reyndust óþarfar Jón muni ekki koma nálægt meðferð „hvalamálsins“ Stór aurskriða féll við Eyrarhlíð Þurftu að búa í næstu götu við morðingja bróður síns Vísbendingar um að andleg heilsa barna á Íslandi hafi batnað Móðirin ætlar að áfrýja „Sænska ástandið“ orðið að norrænu Segist ekki skulda dómsmálaráðherra skýringar Viðhorf til kvenna í leiðtogastörfum versnar Bein útsending: Kosningafundur Sambands íslenskra sveitarfélaga Kynna niðurstöður Íslensku æskulýðsrannsóknarinnar Tvö vilja í Endurupptökudóm Kvarta til umboðsmanns Alþingis vegna blóðmerahalds Dæmdur fyrir sérstaklega hættulega líkamsárás Ferðaðist frá Flateyri til Ísafjarðar til að fylla á vatnsflöskur Skriðuföll á Vestfjörðum og lokað fyrir vatnið á Flateyri Neysluvatnið í Bolungarvík drullugt og í ólagi Vildi drepa soninn svo hann kæmist til himna Loka fyrir vatnið á Flateyri eftir skriðu Opna sundlaugina í Grindavík á ný Þeim fækkar sem lesa og skrifa skilaboð við akstur Varað við vatnavöxtum og skriðuföllum: Vegir lokuðust á Vestfjörðum Fjórir handteknir í tengslum við rán Sóttvarnaraðgerðir „aldeilis ekki“ meiri en í Svíþjóð Bíll festist eftir aurskriðu við Dýrafjarðargöng Alræmdi túristahópurinn tók líka yfir pítsustað Sjá meira
Höfn í Hornafirði stendur nú 15 sentímetrum hærra en bærinn gerði árið 1997, en ástæðan er minna farg af bráðnandi jökulþekju. Súrnun sjávar mun taka yfir sem helsta rannsóknar- og áhyggjuefni manna vegna hlýnunar jarðar af völdum loftslagsbreytinga. Þetta kom fram í máli Halldórs Björnssonar, verkefnisstjóra loftslagsrannsókna, á ársfundi Veðurstofu Íslands sem haldinn var á dögunum. Hann sagði að þegar væri súrnun sjávar tekin að hafa áhrif á efnahag í einstökum ríkjum og hún væri verulegt áhyggjuefni. Halldór reifaði helstu breytingar sem hér verða ef spár ganga eftir. Jöklar munu hopa enn frekar, og eftir öld eða tvær munu aðeins finnast hér fjallajöklar. Afrennsli jökuláa mun því breytast mikið og tækifæri til raforkuvinnslu aukast um 20% um tíma, ef raforkukerfi verða hönnuð til þess að nýta það vatn sem til fellur. Landið mun grænka með hlýnun; skógarmörk færast ofar og sjálfsprottnir skógar verða algengari. Afrakstur ræktarlands verður meiri. Samsetning flökkustofna fugla og fiska mun breytast hér á landi; fuglar leita til landsins á meðan aðrir víkja sem kjósa kaldara loftslag. Gengd síldar, loðnu og makríls eru þekkt dæmi og breytingar halda áfram. Aðrar breytingar eru hins vegar óvæntari og ekki eins vel kynntar. Höfn í Hornafirði stendur til dæmis 15 sentímetrum hærra en bærinn gerði árið 1997. „Það sem gerist þegar jöklar hopa og þynnast er að þá lyftist jarðskorpan þegar fargið minnkar. […] Suðausturströndin er að lyftast mjög mikið,“ sagði Halldór sem sýndi gögn þar sem sést að jörð rís á svæðinu um 0,8 til 1,4 sentímetra á ári vegna bráðnunarinnar og verður það rakið beint til Vatnajökuls. Halldór vék að því að losun koltvísýrings mun vera um tíu gígatonn á ári, en árið 1990, þegar hinn frægi Kyoto-sáttmáli var undirritaður, var losunin um sex gígatonn. Iðnríkin hafa að mestu staðið við það að auka ekki losun, en aukningin kemur mest öll frá þróunarríkjum og þá vegna kolabruna. Í Kína, ekki síst, eru byggð kolaraforkuver í stórum stíl, og losun frá kolabruna vex um 2,8% á ári um þessar mundir. Notkun og tækninýjungar við vinnslu jarðgass hafa haft þau áhrif að kolabruni iðnríkja dregst saman.Bráðnun jökla eykur eldvirkni Íslenskir jarðvísindamenn hafa um langt skeið rannsakað og birt niðurstöður sínar um bráðnun jökla – og þá ekki síst varðandi Vatnajökul. Niðurstöður þeirra sýna: Vatnajökull er 8.000 ferkílómetrar að flatarmáli og að meðaltali um 400 metra þykkur. Rúmmál hans er ríflega 3.000 rúmkílómetrar og þyngdin rúmlega 3.000 milljarðar tonna. Áætlað er að þegar jökullinn hefur hopað allur muni land undir honum miðjum rísa um rúma 100 metra, en allt að 20 metra við Höfn í Hornafirði. Fargléttirinn við bráðnun jökulsins mun stórauka eldvirkni enda á þá kvikan greiðari leið upp á yfirborðið.
Loftslagsmál Mest lesið Dæmdur fyrir sérstaklega hættulega líkamsárás Innlent Vildi drepa soninn svo hann kæmist til himna Innlent Þurftu að búa í næstu götu við morðingja bróður síns Innlent Alræmdi túristahópurinn tók líka yfir pítsustað Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Gefa út gula viðvörun fyrir allt landið vegna norðan áhlaups Veður Áfrýjun tólf ára fangelsisdóms vegna sjö þúsund króna hafnað Erlent Stór aurskriða féll við Eyrarhlíð Innlent „Sænska ástandið“ orðið að norrænu Innlent „Þetta er auðvitað grafalvarlegt mál“ Innlent Fleiri fréttir Forsætisráðherra segir málið hugarburð, Píratar vilja rannsókn Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum „Þetta er auðvitað grafalvarlegt mál“ Fjöldahjálparstöðvar opnaðar vegna skriðuhættu Súðavíkurhlíð líka lokað og fjöldahjálparstöðvar reyndust óþarfar Jón muni ekki koma nálægt meðferð „hvalamálsins“ Stór aurskriða féll við Eyrarhlíð Þurftu að búa í næstu götu við morðingja bróður síns Vísbendingar um að andleg heilsa barna á Íslandi hafi batnað Móðirin ætlar að áfrýja „Sænska ástandið“ orðið að norrænu Segist ekki skulda dómsmálaráðherra skýringar Viðhorf til kvenna í leiðtogastörfum versnar Bein útsending: Kosningafundur Sambands íslenskra sveitarfélaga Kynna niðurstöður Íslensku æskulýðsrannsóknarinnar Tvö vilja í Endurupptökudóm Kvarta til umboðsmanns Alþingis vegna blóðmerahalds Dæmdur fyrir sérstaklega hættulega líkamsárás Ferðaðist frá Flateyri til Ísafjarðar til að fylla á vatnsflöskur Skriðuföll á Vestfjörðum og lokað fyrir vatnið á Flateyri Neysluvatnið í Bolungarvík drullugt og í ólagi Vildi drepa soninn svo hann kæmist til himna Loka fyrir vatnið á Flateyri eftir skriðu Opna sundlaugina í Grindavík á ný Þeim fækkar sem lesa og skrifa skilaboð við akstur Varað við vatnavöxtum og skriðuföllum: Vegir lokuðust á Vestfjörðum Fjórir handteknir í tengslum við rán Sóttvarnaraðgerðir „aldeilis ekki“ meiri en í Svíþjóð Bíll festist eftir aurskriðu við Dýrafjarðargöng Alræmdi túristahópurinn tók líka yfir pítsustað Sjá meira