Útganga Breta gæti leitt til endaloka Evrópusambandsins sunna karen sigurþórsdóttir skrifar 23. júní 2016 14:15 Kjörklefar voru opnaðir í Bretlandi í klukkan sjö að staðartíma í morgun þar sem almenningur mun kjósa um framtíð landsins innan Evrópusambandsins. Gert er ráð fyrir að 46,5 milljónir manna muni greiða atkvæði í dag en á kjörseðlinum eru kjósendur spurðir hvort Bretland eigi að vera áfram aðildarríki að Evrópusambandinu eða ganga úr því. Um er að ræða þriðju þjóðaratkvæðagreiðslu í sögu landsins og hefur kosningabaráttan nú staðið yfir í fjóra mánuði. Talsmenn úr báðum herbúðum hafa ferðast um landið þvert og endilangt og reynt að sannfæra fólk um að ganga í sitt lið.Sögulegar kosningar Guðmundur Hálfdánarson, prófessor í sagnfræði, segir að um sé að ræða sögulegar kosningar, en hann telur að þegar upp verði staðið muni Bretland kjósa áframhaldandi veru í sambandinu. „Þetta eru mjög sögulegar kosningar því þetta er í fyrsta sinn sem reynir á eiginlega útgöngumöguleika úr Evrópusambandinu, að minnsta kosti þegar heilt stórt ríki ákveður þetta. Grænlendingar gengu úr sambandinu á sínum tíma en þeir eru ekki sjálfstætt fullvalda ríki, þannig að þetta er í fyrsta sinn sem þetta gerist á þetta,” segir Guðmundur.David Cameron, forsætisráðherra Bretlands, og Boris Johnson, fyrrverandi borgarstjóri Lundúna, eru á öndverðum meiði. Cameron talar fyrir áframhaldandi veru á meðan Johnson vill út.vísir/epaHann segir erfitt að spá fyrir um hvað útganga Breta myndi þýða fyrir Evrópusambandið. „Það er mjög óljóst hvað mun gerast ef þeir ákveða að ganga út úr því og það svona stangast á yfirlýsingar og eiginlega spádómar. Ég myndi halda að til að byrja með þá muni Evrópusambandið og forystumenn þar reyna að láta áhrifin verða dálítið mikil af því það er þeim til hagsbóta þær dómsdagsspár sem heyrst hafa rætist að einhverju leyti. Kannski ekki að allt fari á hliðina en að minnsta kosti að Bretar finni fyrir þessu.”Fleiri íhugi að segja sig úr sambandinu sem gæti markað endalok þess Guðmundur segir flest benda til að fleiri muni íhuga að ganga úr sambandinu, hverfi Bretar á brott. „Alveg örugglega munu fleiri hugsa um það. Það mun ýta undir slíkar kröfur í ýmsum ríkjum Evrópusambandsins. Það er ekkert leyndarmál að Evrópusambandið er mjög umdeilt. Það er mjög misjafnt eftir ríkjum Evrópusambandsins hvað andstaðan er mikil en í löndum eins Póllandi og Norðurlöndunum er mjög áberandi andstaða við veruna í ESB. Þannig að slíkar hugmyndir munu örugglega fá byr undir báða vængi með þessu,” segir hann. Hins vegar gæti möguleg útganga Breta opna á fleiri möguleika, líkt og tveggja þrepa samband. „Það er ekkert ljóst hvað verður af þessu. Mun þá verða til einhvers konar tveggja þrepa samband þar sem ríki hafa aðild að sumum hlutum þess sem Evrópusambandið hefur snúist um eða mun þetta þýða það að þessi ríki sem ákveða að ganga út muni einfaldlega vera þar algjörlega fyrir utan.” Aðspurður hvort útganga Breta gæti leitt til endaloka Evrópusambandsins segir hann: „Já það getur alveg leitt til þess. Evrópusambandið hefur undanfarin 20-30 ár verið rekið á þeirri stefnu að sambandið eigi að vera inklúsívt, þar eigi flest Evrópuríki að vera þar inni, það skuli vera stórt, vera þétt og samstarfið mjög náið. Þetta hefur verið megin stefnan. Það eru mjög margir Bretar óánægðir með þessa dýpkun samstarfsins, þeir eru hrifnir af sumum hlutum samstarfsins, sérstaklega efnahagssamstarfsins. Þeir eru minna hrifnir af öðrum hlutum sem snúa ekki síst að félagsmálum. Þannig að ef þau ríki sem hafa slíkar efasemdir að þau ákveða að það sé best að yfirgefa sambandið að þá mun sambandið í þeirri mynd sem það er í núna leysast upp.”Flest bendir til hnífjafnra úrslita, bæði í skoðanakönnunum og hjá veðbönkum.vísir/afpTogstreitan alltaf verið til staðar Bretar gengu formlega í Evrópusambandið árið 1975 eftir þjóðaratkvæðagreiðslu. Guðmundur bendir á að fyrir þann tíma hafi það lengi verið metnaðarmál Breta að komast inn í sambandið, en fyrst og fremst hafi það verið vegna efnahagsmála og frekari viðskipta við önnur Evrópuríki. „Einnig vildu þeir gera sig gildandi í álfunni. Það er ástæða þess að þeir eru ekki hrifnir af EES-lausninni, þeir hafa ekki áhuga á þessu samstarfi öðruvísi en að þeir hafi raunveruleg áhrif. En Frakkar höfðu staðið mjög eindregið á móti og gegn inngöngu Breta nokkuð lengi þannig að þetta varð dálítið metnaðarmál fyrir Breta að komast inn,“ segir Guðmundur. „Þessar mismunandi skoðanir á hvernig Evrópusambandið ætti að vera hafa alla tíð verið til staðar. Bretar hafa fyrst og fremst viljað einblína að efnahagslega samstarfinu á meðan þjóðirnar á meginlandinu, þá Frakkar og Þjóðverjar, hafa hins vegar staðið fyrir dýpkun samstarfsins. Þannig að þessi togstreita er gömul.“ Flest bendir til hnífjafnra úrslita, bæði í skoðanakönnunum og hjá veðbönkum. Samkvæmt meðaltali skoðanakannanna sem The Financial Times gerði munar einu prósentustigi; fjörutíu og fimm prósent myndu kjósa áframhaldandi veru í Evropusambandinu en fjörutíu og fjögur prósent aðskilnað. Breska ríkisútvarpið gefur sömu niðurstöðu á meðan meðaltal Bloomberg sýnir öfuga niðurstöðu.Kristjana Guðbrandsdóttir fréttamaður sem stödd er í Lundúnum fór yfir stöðu mála í hádegisfréttum Bylgjunnar í dag. Hlusta má á viðtalið við hana í spilaranum hér fyrir neðan. Brexit Tengdar fréttir Þúsundir komu saman á Trafalgar-torgi til að minnast Jo Cox Þúsundir Breta tóku þátt í minningarathöfn um þingkonuna Jo Cox á Trafalgar-torgi í Lundúnum í dag sem hefði verið afmælisdagur hennar. 22. júní 2016 20:18 Bretar ganga að kjörborðinu í dag Kosið verður um úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu í dag. Hart var barist á lokametrum kosningabaráttunnar og hamrað var á málstaðnum. Afar lítill munur mælist í skoðanakönnunum en skoðanakannanir í Bretlandi hafa ekki reynst áreiðanlegar. 23. júní 2016 07:30 Mest lesið Tugir drengja fastir í rústum skóla sem hrundi til grunna Erlent Leiðtogar fagna áætluninni en bíða svara frá Hamas Erlent Hættir sem þingflokksformaður Innlent Hópslagsmál og hundaárás Innlent Sundlaugar borgarinnar verði bættar fyrir ungbarnafjölskyldur Innlent Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Innlent Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Innlent Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Innlent Misstu allt samband við Internetið Erlent Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Innlent Fleiri fréttir Ná ekki að leika árangur Wagner Group eftir Vilja Diddy í ellefu ára fangelsi „Við erum ekki í stríði en við búum ekki við frið“ Um þúsund manns teknir af lífi í Íran það sem af er ári Tugir drengja fastir í rústum skóla sem hrundi til grunna Leiðtogar fagna áætluninni en bíða svara frá Hamas Misstu allt samband við Internetið Erlendir miðlar fjalla um gjaldþrot Play Ísraelar samþykkja friðaráætlun Trumps Mafíósar dæmdir til dauða Öruggur um að brátt ríki friður á Gasa Freista þess að koma aðildarumsókn Úkraínu fram hjá Orbán Adams hættir og Cuomo og Mamdani skiptast á skotum Fyrrverandi landgönguliði drap að minnsta kosti fjóra í Michigan Evrópusinnar héldu meirihluta í Moldóvu Orrustuþotur yfir Borgundarhólmi og drónar trufla flug í Noregi Fjöldi fórnarlamba eftir skothríð og íkveikju í kirkju mormóna Æðsti leiðtogi mormóna látinn Banna dróna yfir Danmörku Óttast úrbræðslu vegna rafmagnsleysis í kjarnorkuveri Sjálft lýðræðið undir er Moldóvar ganga til kosninga Vill fá Trump til að gefa Taívan upp á bátinn Segist hafa hafnað boði til einkaeyju Epsteins Árásir stóðu yfir í rúma tólf tíma Dróna- og skuggastríð í Evrópu: Hvað gengur Rússum til og hvað getur NATO gert? Sigar hernum á „hryðjuverkamenn“ í Portland Ráku starfsmenn FBI sem fóru á hnéð eftir morðið á Floyd Fundu leynilega sígarettuverksmiðju í neðanjarðarbyrgi Drónar sáust á flugi yfir herflugvelli í Danmörku og Noregi Ræningjar fjölmenntu með byssur og haka í skartgripabúð Sjá meira
Kjörklefar voru opnaðir í Bretlandi í klukkan sjö að staðartíma í morgun þar sem almenningur mun kjósa um framtíð landsins innan Evrópusambandsins. Gert er ráð fyrir að 46,5 milljónir manna muni greiða atkvæði í dag en á kjörseðlinum eru kjósendur spurðir hvort Bretland eigi að vera áfram aðildarríki að Evrópusambandinu eða ganga úr því. Um er að ræða þriðju þjóðaratkvæðagreiðslu í sögu landsins og hefur kosningabaráttan nú staðið yfir í fjóra mánuði. Talsmenn úr báðum herbúðum hafa ferðast um landið þvert og endilangt og reynt að sannfæra fólk um að ganga í sitt lið.Sögulegar kosningar Guðmundur Hálfdánarson, prófessor í sagnfræði, segir að um sé að ræða sögulegar kosningar, en hann telur að þegar upp verði staðið muni Bretland kjósa áframhaldandi veru í sambandinu. „Þetta eru mjög sögulegar kosningar því þetta er í fyrsta sinn sem reynir á eiginlega útgöngumöguleika úr Evrópusambandinu, að minnsta kosti þegar heilt stórt ríki ákveður þetta. Grænlendingar gengu úr sambandinu á sínum tíma en þeir eru ekki sjálfstætt fullvalda ríki, þannig að þetta er í fyrsta sinn sem þetta gerist á þetta,” segir Guðmundur.David Cameron, forsætisráðherra Bretlands, og Boris Johnson, fyrrverandi borgarstjóri Lundúna, eru á öndverðum meiði. Cameron talar fyrir áframhaldandi veru á meðan Johnson vill út.vísir/epaHann segir erfitt að spá fyrir um hvað útganga Breta myndi þýða fyrir Evrópusambandið. „Það er mjög óljóst hvað mun gerast ef þeir ákveða að ganga út úr því og það svona stangast á yfirlýsingar og eiginlega spádómar. Ég myndi halda að til að byrja með þá muni Evrópusambandið og forystumenn þar reyna að láta áhrifin verða dálítið mikil af því það er þeim til hagsbóta þær dómsdagsspár sem heyrst hafa rætist að einhverju leyti. Kannski ekki að allt fari á hliðina en að minnsta kosti að Bretar finni fyrir þessu.”Fleiri íhugi að segja sig úr sambandinu sem gæti markað endalok þess Guðmundur segir flest benda til að fleiri muni íhuga að ganga úr sambandinu, hverfi Bretar á brott. „Alveg örugglega munu fleiri hugsa um það. Það mun ýta undir slíkar kröfur í ýmsum ríkjum Evrópusambandsins. Það er ekkert leyndarmál að Evrópusambandið er mjög umdeilt. Það er mjög misjafnt eftir ríkjum Evrópusambandsins hvað andstaðan er mikil en í löndum eins Póllandi og Norðurlöndunum er mjög áberandi andstaða við veruna í ESB. Þannig að slíkar hugmyndir munu örugglega fá byr undir báða vængi með þessu,” segir hann. Hins vegar gæti möguleg útganga Breta opna á fleiri möguleika, líkt og tveggja þrepa samband. „Það er ekkert ljóst hvað verður af þessu. Mun þá verða til einhvers konar tveggja þrepa samband þar sem ríki hafa aðild að sumum hlutum þess sem Evrópusambandið hefur snúist um eða mun þetta þýða það að þessi ríki sem ákveða að ganga út muni einfaldlega vera þar algjörlega fyrir utan.” Aðspurður hvort útganga Breta gæti leitt til endaloka Evrópusambandsins segir hann: „Já það getur alveg leitt til þess. Evrópusambandið hefur undanfarin 20-30 ár verið rekið á þeirri stefnu að sambandið eigi að vera inklúsívt, þar eigi flest Evrópuríki að vera þar inni, það skuli vera stórt, vera þétt og samstarfið mjög náið. Þetta hefur verið megin stefnan. Það eru mjög margir Bretar óánægðir með þessa dýpkun samstarfsins, þeir eru hrifnir af sumum hlutum samstarfsins, sérstaklega efnahagssamstarfsins. Þeir eru minna hrifnir af öðrum hlutum sem snúa ekki síst að félagsmálum. Þannig að ef þau ríki sem hafa slíkar efasemdir að þau ákveða að það sé best að yfirgefa sambandið að þá mun sambandið í þeirri mynd sem það er í núna leysast upp.”Flest bendir til hnífjafnra úrslita, bæði í skoðanakönnunum og hjá veðbönkum.vísir/afpTogstreitan alltaf verið til staðar Bretar gengu formlega í Evrópusambandið árið 1975 eftir þjóðaratkvæðagreiðslu. Guðmundur bendir á að fyrir þann tíma hafi það lengi verið metnaðarmál Breta að komast inn í sambandið, en fyrst og fremst hafi það verið vegna efnahagsmála og frekari viðskipta við önnur Evrópuríki. „Einnig vildu þeir gera sig gildandi í álfunni. Það er ástæða þess að þeir eru ekki hrifnir af EES-lausninni, þeir hafa ekki áhuga á þessu samstarfi öðruvísi en að þeir hafi raunveruleg áhrif. En Frakkar höfðu staðið mjög eindregið á móti og gegn inngöngu Breta nokkuð lengi þannig að þetta varð dálítið metnaðarmál fyrir Breta að komast inn,“ segir Guðmundur. „Þessar mismunandi skoðanir á hvernig Evrópusambandið ætti að vera hafa alla tíð verið til staðar. Bretar hafa fyrst og fremst viljað einblína að efnahagslega samstarfinu á meðan þjóðirnar á meginlandinu, þá Frakkar og Þjóðverjar, hafa hins vegar staðið fyrir dýpkun samstarfsins. Þannig að þessi togstreita er gömul.“ Flest bendir til hnífjafnra úrslita, bæði í skoðanakönnunum og hjá veðbönkum. Samkvæmt meðaltali skoðanakannanna sem The Financial Times gerði munar einu prósentustigi; fjörutíu og fimm prósent myndu kjósa áframhaldandi veru í Evropusambandinu en fjörutíu og fjögur prósent aðskilnað. Breska ríkisútvarpið gefur sömu niðurstöðu á meðan meðaltal Bloomberg sýnir öfuga niðurstöðu.Kristjana Guðbrandsdóttir fréttamaður sem stödd er í Lundúnum fór yfir stöðu mála í hádegisfréttum Bylgjunnar í dag. Hlusta má á viðtalið við hana í spilaranum hér fyrir neðan.
Brexit Tengdar fréttir Þúsundir komu saman á Trafalgar-torgi til að minnast Jo Cox Þúsundir Breta tóku þátt í minningarathöfn um þingkonuna Jo Cox á Trafalgar-torgi í Lundúnum í dag sem hefði verið afmælisdagur hennar. 22. júní 2016 20:18 Bretar ganga að kjörborðinu í dag Kosið verður um úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu í dag. Hart var barist á lokametrum kosningabaráttunnar og hamrað var á málstaðnum. Afar lítill munur mælist í skoðanakönnunum en skoðanakannanir í Bretlandi hafa ekki reynst áreiðanlegar. 23. júní 2016 07:30 Mest lesið Tugir drengja fastir í rústum skóla sem hrundi til grunna Erlent Leiðtogar fagna áætluninni en bíða svara frá Hamas Erlent Hættir sem þingflokksformaður Innlent Hópslagsmál og hundaárás Innlent Sundlaugar borgarinnar verði bættar fyrir ungbarnafjölskyldur Innlent Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Innlent Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Innlent Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Innlent Misstu allt samband við Internetið Erlent Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Innlent Fleiri fréttir Ná ekki að leika árangur Wagner Group eftir Vilja Diddy í ellefu ára fangelsi „Við erum ekki í stríði en við búum ekki við frið“ Um þúsund manns teknir af lífi í Íran það sem af er ári Tugir drengja fastir í rústum skóla sem hrundi til grunna Leiðtogar fagna áætluninni en bíða svara frá Hamas Misstu allt samband við Internetið Erlendir miðlar fjalla um gjaldþrot Play Ísraelar samþykkja friðaráætlun Trumps Mafíósar dæmdir til dauða Öruggur um að brátt ríki friður á Gasa Freista þess að koma aðildarumsókn Úkraínu fram hjá Orbán Adams hættir og Cuomo og Mamdani skiptast á skotum Fyrrverandi landgönguliði drap að minnsta kosti fjóra í Michigan Evrópusinnar héldu meirihluta í Moldóvu Orrustuþotur yfir Borgundarhólmi og drónar trufla flug í Noregi Fjöldi fórnarlamba eftir skothríð og íkveikju í kirkju mormóna Æðsti leiðtogi mormóna látinn Banna dróna yfir Danmörku Óttast úrbræðslu vegna rafmagnsleysis í kjarnorkuveri Sjálft lýðræðið undir er Moldóvar ganga til kosninga Vill fá Trump til að gefa Taívan upp á bátinn Segist hafa hafnað boði til einkaeyju Epsteins Árásir stóðu yfir í rúma tólf tíma Dróna- og skuggastríð í Evrópu: Hvað gengur Rússum til og hvað getur NATO gert? Sigar hernum á „hryðjuverkamenn“ í Portland Ráku starfsmenn FBI sem fóru á hnéð eftir morðið á Floyd Fundu leynilega sígarettuverksmiðju í neðanjarðarbyrgi Drónar sáust á flugi yfir herflugvelli í Danmörku og Noregi Ræningjar fjölmenntu með byssur og haka í skartgripabúð Sjá meira
Þúsundir komu saman á Trafalgar-torgi til að minnast Jo Cox Þúsundir Breta tóku þátt í minningarathöfn um þingkonuna Jo Cox á Trafalgar-torgi í Lundúnum í dag sem hefði verið afmælisdagur hennar. 22. júní 2016 20:18
Bretar ganga að kjörborðinu í dag Kosið verður um úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu í dag. Hart var barist á lokametrum kosningabaráttunnar og hamrað var á málstaðnum. Afar lítill munur mælist í skoðanakönnunum en skoðanakannanir í Bretlandi hafa ekki reynst áreiðanlegar. 23. júní 2016 07:30