Stjórnarskráin brotin við útgáfu laxeldisleyfa að mati lögmanna eigenda veiðiréttar Þorbjörn Þórðarson skrifar 6. apríl 2017 19:30 Matvælastofnun braut íslensku stjórnarskrána þegar hún gaf út leyfi til laxeldis í sjókvíum að mati lögmanna eigenda veiðiréttinda. Nánast allt laxeldið á Íslandi er í eigu norskra eldisfyrirtækja og stjórnir veiðifélaganna við Húnaflóa segja að norsku fyrirtækin skeyti engu um mengun náttúrunnar. Íslensk stjórnvöld hafa ekki haft neina stefnu þegar kemur að ræktun á laxi í sjókvíum. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir núverandi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra viðurkenndi þetta í viðtali okkar á mánudag en stefnuleysið varð ekki á hennar vakt. Í sumar skilar starfshópur ráðherra skýrslu sem forveri hennar lét vinna. Í millitíðinni hafa fyrirtækið eins og Arnarlax nýtt sér stefnuleysi stjórnvalda til vaxtar. Áttatíu og sex prósent hlutafjár í Arnarlaxi eru í eigu norska fyrirtækisins Kviteholmen A/S. Tryggingamiðstöðin á 11,6 prósent en aðrir minna. Í deilu um sjókvíalaxeldið takast á hagsmunir laxeldisfyrirtækja og hagsmunir eigenda veiðiréttar í sjó, vötnum og ám sem hafa áhyggjur af áhrifum laxeldis í sjókvíum á lífríki villtra fiska. Ef eigendur veiðiréttar hafa rétt fyrir sér mun laxeldi í sjókvíum hafa mjög skaðlegar afleiðingar fyrir lífríkið.Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva.Vísir/Þorbjörn ÞórðarsonVeiðifélög við Húnaflóa lýsa þungum áhyggjum af vexti fiskeldisstöðva um land allt. Í ályktun þeirra segir meðal annars: „Stjórnirnar benda á, að nánast allt laxeldið er í meirihlutaeigu norskra eldisfyrirtækja sem eru að sækja í ókeypis afnot hafsins í óspilltum íslenskum fjörðum og sem virðast engu skeyta um mengun náttúrunnar og eyðileggingu eigna annarra. Nú þegar allt nýtt eldi í opnum sjókvíum með ógeltum laxi hefur verið sett á ís í Noregi, keppast þeir hinir sömu við að helga sér ókeypis íslenskan sjó, áður en Íslendingar átta sig á þeim hrikalega umhverfisskaða sem þessi stóriðja mun valda að óbreyttu.“ Blóðsýking sem kom upp í eldislaxi í Færeyjum var í sjókvíum alveg eins og þeim sem Arnarlax notar.Er einhver leið að vita það ef það sleppur ræktaður lax út í náttúruna? „Það á nú að vera hægt í flestum tilvikum held ég. Auðvitað er ekki hægt að útiloka að einhver tilvik komi upp þar sem menn vita þetta ekki nákvæmlega. Stóra málið er að fyrirtækin sjálf eru með sitt innra eftirlit. Fyrirtækin geta fylgst með kvíunum í gegnum myndavélar og slíkt samtímaeftirlit skiptir miklu máli fyrir fyrirtækin sjálf. Þau hafa beinan fjárhagslegan hag af því,“ segir Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva. Náttúrvernd 1 málsóknarfélag hefur höfðað mál á hendur Arnarlaxi og Matvælastofnun til ógildingar á leyfum sem Matvælastofnun veitti Arnarlaxi til laxeldis í sjókvíum. Meðal annars er byggt á því að samkvæmt 2. ml. 40. gr. stjórnarskrárinnar geti íslenska ríkið ekki afhent eignar- eða afnotarétt að hafsvæði við landið, sé ekki fyrir hendi sérstök lagaheimild til hinnar tilteknu ráðstöfunar hafsvæðisins. „Við útgáfu starfs- og rekstrarleyfanna naut ekki heimildar í settum lögum til hinnar tilteknu afhendingar afnotaréttar hafsins til stefnda Arnarlax hf.,“ segir í stefnunni. Þá er í stefnunni vísað til brots á varúðarreglu í 9. gr. laga um náttúruvernd en í stefnunni segir: „Í þessu tilviki er hætta á verulegum og óafturkræfum náttúruspjöllum og því er ekki hægt að beita skorti á vísindalegri þekkingu sem rökum til að láta hjá líða að grípa til skilvirkra aðgerða sem koma í veg fyrir spjöllin eða draga úr þeim. Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins. Á sama tíma eru mjög mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun.“ Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins og hefur þegar höfðað mál í gegnum félagið Náttúrvernd 2 gegn Matvælastofnun og Löxum Fiskeldi ehf. Á sama eru mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra sagði í fréttum okkar á mánudag að hún vildi hægja á útgáfu nýrra leyfa til laxeldis í sjókvíum á meðan starfshópur um framtíðarstefnu stjórnvalda í laxeldi er að störfum. Starfshópurinn á að skila niðurstöðum sínum í ágúst næstkomandi. Mest lesið Inga endurvekur 25 metra regluna Innlent Heimurinn undrist villimennsku Íslendinga Innlent „Ég vil fá að ráða hvar ég slátra og hverja ég er í viðskiptum við“ Innlent Hrottalegu ofbeldi lýst í ákæru á hendur Stefáni, Lúkasi og Matthíasi Innlent Stöðvaði miðasölu um leið og hann áttaði sig á stöðu mála Innlent Musk hraunar yfir „stórt og fallegt“ frumvarp Trumps Erlent Ákærðir fyrir manndráp, frelsissviptingu og rán Innlent „Þetta eru alveg galin vinnubrögð“ Innlent Sex ára fangelsi fyrir árás á fyrrverandi sambýliskonu Innlent „Djöflablístur“ stafi líklega af svölum nýbygginga Innlent Fleiri fréttir Hlutfall barna sem beitti foreldra eða skylda ofbeldi tvöfaldaðist Strandveiðimenn huga að samstöðufundi við Austurvöll Tilkynningum um heimilisofbeldi fjölgar og endurfrumsýning Brúðubílsins Skemmtiferðaskipi snúið vegna vinds „Djöflablístur“ stafi líklega af svölum nýbygginga Stöðvaði miðasölu um leið og hann áttaði sig á stöðu mála Hrottalegu ofbeldi lýst í ákæru á hendur Stefáni, Lúkasi og Matthíasi Tvöfalt fleiri Parkinson-sjúklingar eftir fimmtán ár Alvarlegum ofbeldisbrotum fjölgað á síðustu kvartöld „Þetta eru alveg galin vinnubrögð“ Sex ára fangelsi fyrir árás á fyrrverandi sambýliskonu Mygla í Árnasafni: „Handritin eru örugg“ Inga endurvekur 25 metra regluna Bílastæðið rifið upp með rótum Hlýjasti maímánuður á landinu frá upphafi mælinga „Ég vil fá að ráða hvar ég slátra og hverja ég er í viðskiptum við“ Krefur Ríkisútvarpið um leiðréttingu Ekki ólíklegt að þingið fari nokkra daga fram yfir „Hef mikinn skilning á því að Víðir hafi gert þetta“ Horft til tillagna um að minni fyrirtæki verði undanskyld jafnlaunavottun Heimurinn undrist villimennsku Íslendinga Landskjörstjórn vill breyta stjórnarskránni og Víðir gefur lítið fyrir gagnrýni Ákærðir fyrir manndráp, frelsissviptingu og rán „Það er rétt skilið“ Sjö tilkynningar um heimilisofbeldi á dag að meðaltali Ákærðar tveimur árum eftir tunnumótmælin Vill rannsaka störf sérstaks saksóknara eftir hrun Landskjörstjórn segir nauðsynlegt að breyta stjórnarskrá Elsta svæði Vopnafjarðar staðfest sem verndarsvæði Viðvaranir enn í gildi fyrir norðan Sjá meira
Matvælastofnun braut íslensku stjórnarskrána þegar hún gaf út leyfi til laxeldis í sjókvíum að mati lögmanna eigenda veiðiréttinda. Nánast allt laxeldið á Íslandi er í eigu norskra eldisfyrirtækja og stjórnir veiðifélaganna við Húnaflóa segja að norsku fyrirtækin skeyti engu um mengun náttúrunnar. Íslensk stjórnvöld hafa ekki haft neina stefnu þegar kemur að ræktun á laxi í sjókvíum. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir núverandi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra viðurkenndi þetta í viðtali okkar á mánudag en stefnuleysið varð ekki á hennar vakt. Í sumar skilar starfshópur ráðherra skýrslu sem forveri hennar lét vinna. Í millitíðinni hafa fyrirtækið eins og Arnarlax nýtt sér stefnuleysi stjórnvalda til vaxtar. Áttatíu og sex prósent hlutafjár í Arnarlaxi eru í eigu norska fyrirtækisins Kviteholmen A/S. Tryggingamiðstöðin á 11,6 prósent en aðrir minna. Í deilu um sjókvíalaxeldið takast á hagsmunir laxeldisfyrirtækja og hagsmunir eigenda veiðiréttar í sjó, vötnum og ám sem hafa áhyggjur af áhrifum laxeldis í sjókvíum á lífríki villtra fiska. Ef eigendur veiðiréttar hafa rétt fyrir sér mun laxeldi í sjókvíum hafa mjög skaðlegar afleiðingar fyrir lífríkið.Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva.Vísir/Þorbjörn ÞórðarsonVeiðifélög við Húnaflóa lýsa þungum áhyggjum af vexti fiskeldisstöðva um land allt. Í ályktun þeirra segir meðal annars: „Stjórnirnar benda á, að nánast allt laxeldið er í meirihlutaeigu norskra eldisfyrirtækja sem eru að sækja í ókeypis afnot hafsins í óspilltum íslenskum fjörðum og sem virðast engu skeyta um mengun náttúrunnar og eyðileggingu eigna annarra. Nú þegar allt nýtt eldi í opnum sjókvíum með ógeltum laxi hefur verið sett á ís í Noregi, keppast þeir hinir sömu við að helga sér ókeypis íslenskan sjó, áður en Íslendingar átta sig á þeim hrikalega umhverfisskaða sem þessi stóriðja mun valda að óbreyttu.“ Blóðsýking sem kom upp í eldislaxi í Færeyjum var í sjókvíum alveg eins og þeim sem Arnarlax notar.Er einhver leið að vita það ef það sleppur ræktaður lax út í náttúruna? „Það á nú að vera hægt í flestum tilvikum held ég. Auðvitað er ekki hægt að útiloka að einhver tilvik komi upp þar sem menn vita þetta ekki nákvæmlega. Stóra málið er að fyrirtækin sjálf eru með sitt innra eftirlit. Fyrirtækin geta fylgst með kvíunum í gegnum myndavélar og slíkt samtímaeftirlit skiptir miklu máli fyrir fyrirtækin sjálf. Þau hafa beinan fjárhagslegan hag af því,“ segir Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva. Náttúrvernd 1 málsóknarfélag hefur höfðað mál á hendur Arnarlaxi og Matvælastofnun til ógildingar á leyfum sem Matvælastofnun veitti Arnarlaxi til laxeldis í sjókvíum. Meðal annars er byggt á því að samkvæmt 2. ml. 40. gr. stjórnarskrárinnar geti íslenska ríkið ekki afhent eignar- eða afnotarétt að hafsvæði við landið, sé ekki fyrir hendi sérstök lagaheimild til hinnar tilteknu ráðstöfunar hafsvæðisins. „Við útgáfu starfs- og rekstrarleyfanna naut ekki heimildar í settum lögum til hinnar tilteknu afhendingar afnotaréttar hafsins til stefnda Arnarlax hf.,“ segir í stefnunni. Þá er í stefnunni vísað til brots á varúðarreglu í 9. gr. laga um náttúruvernd en í stefnunni segir: „Í þessu tilviki er hætta á verulegum og óafturkræfum náttúruspjöllum og því er ekki hægt að beita skorti á vísindalegri þekkingu sem rökum til að láta hjá líða að grípa til skilvirkra aðgerða sem koma í veg fyrir spjöllin eða draga úr þeim. Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins. Á sama tíma eru mjög mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun.“ Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins og hefur þegar höfðað mál í gegnum félagið Náttúrvernd 2 gegn Matvælastofnun og Löxum Fiskeldi ehf. Á sama eru mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra sagði í fréttum okkar á mánudag að hún vildi hægja á útgáfu nýrra leyfa til laxeldis í sjókvíum á meðan starfshópur um framtíðarstefnu stjórnvalda í laxeldi er að störfum. Starfshópurinn á að skila niðurstöðum sínum í ágúst næstkomandi.
Mest lesið Inga endurvekur 25 metra regluna Innlent Heimurinn undrist villimennsku Íslendinga Innlent „Ég vil fá að ráða hvar ég slátra og hverja ég er í viðskiptum við“ Innlent Hrottalegu ofbeldi lýst í ákæru á hendur Stefáni, Lúkasi og Matthíasi Innlent Stöðvaði miðasölu um leið og hann áttaði sig á stöðu mála Innlent Musk hraunar yfir „stórt og fallegt“ frumvarp Trumps Erlent Ákærðir fyrir manndráp, frelsissviptingu og rán Innlent „Þetta eru alveg galin vinnubrögð“ Innlent Sex ára fangelsi fyrir árás á fyrrverandi sambýliskonu Innlent „Djöflablístur“ stafi líklega af svölum nýbygginga Innlent Fleiri fréttir Hlutfall barna sem beitti foreldra eða skylda ofbeldi tvöfaldaðist Strandveiðimenn huga að samstöðufundi við Austurvöll Tilkynningum um heimilisofbeldi fjölgar og endurfrumsýning Brúðubílsins Skemmtiferðaskipi snúið vegna vinds „Djöflablístur“ stafi líklega af svölum nýbygginga Stöðvaði miðasölu um leið og hann áttaði sig á stöðu mála Hrottalegu ofbeldi lýst í ákæru á hendur Stefáni, Lúkasi og Matthíasi Tvöfalt fleiri Parkinson-sjúklingar eftir fimmtán ár Alvarlegum ofbeldisbrotum fjölgað á síðustu kvartöld „Þetta eru alveg galin vinnubrögð“ Sex ára fangelsi fyrir árás á fyrrverandi sambýliskonu Mygla í Árnasafni: „Handritin eru örugg“ Inga endurvekur 25 metra regluna Bílastæðið rifið upp með rótum Hlýjasti maímánuður á landinu frá upphafi mælinga „Ég vil fá að ráða hvar ég slátra og hverja ég er í viðskiptum við“ Krefur Ríkisútvarpið um leiðréttingu Ekki ólíklegt að þingið fari nokkra daga fram yfir „Hef mikinn skilning á því að Víðir hafi gert þetta“ Horft til tillagna um að minni fyrirtæki verði undanskyld jafnlaunavottun Heimurinn undrist villimennsku Íslendinga Landskjörstjórn vill breyta stjórnarskránni og Víðir gefur lítið fyrir gagnrýni Ákærðir fyrir manndráp, frelsissviptingu og rán „Það er rétt skilið“ Sjö tilkynningar um heimilisofbeldi á dag að meðaltali Ákærðar tveimur árum eftir tunnumótmælin Vill rannsaka störf sérstaks saksóknara eftir hrun Landskjörstjórn segir nauðsynlegt að breyta stjórnarskrá Elsta svæði Vopnafjarðar staðfest sem verndarsvæði Viðvaranir enn í gildi fyrir norðan Sjá meira