Menning

Baðstofan sem rannsóknarstofa

Sigríður Jónsdóttir skrifar
Leikararnir í hlutverkum sínum í verkinu Natan í Borgarleikhúsinu.
Leikararnir í hlutverkum sínum í verkinu Natan í Borgarleikhúsinu. Mynd/Tobbi
Leikhús

Natan

eftir Sölku Guðmundsdóttur og leikhópinn

Borgarleikhúsið í samstarfi við Aldrei óstelandi

Leikstjóri: Marta Nordal

Leikarar: Stefán Hallur Stefánsson, Edda Björg Eyjólfsdóttir, Birna Rún Eiríksdóttir og Kjartan Darri Kristjánsson

Leikmynd: Axel Hallkell Jóhannesson

Búningar: Helga I. Stefánsdóttir

Tónlist og hljóðmynd: Guðmundur Vignir Karlsson

Myndbandshönnun: Kjartan Darri Kristjánsson

Margir telja sig þekkja söguna af morðinu á Natani Ketilssyni enda hefur hún verið skoðuð og endurskoðuð fjölmörgum sinnum í akademískum greinum, bíómyndum og skáldsögum. En leikhópurinn Aldrei óstelandi í samvinnu við Borgarleikhúsið býður áhorfendum ekki bara á nýja túlkun á örlögum þeirra Agnesar, Friðriks og Sigríðar heldur tækifæri til að skoða ástæður ofbeldisverksins frá mörgum mismunandi sjónarhornum. Hver var rótin að þessum hrottalega glæp? Hver ber ábyrgðina? Er hægt að vita það með vissu?

Handritið er í umsjá Sölku Guðmundsdóttur með aðstoð leikhópsins og ekki fer framhjá neinum hversu tæknilega fær hún er í textauppbyggingu og formi. Samt sýnir hún á sér nýjar hliðar með tilraunakenndri nálgun á klassískan texta. Senurnar eru snarpar, umgjörð framvindunnar sterk og hljómburður textans minnir oft frekar á tónverk en leiktexta. Þetta er jákvæð framför og góð sem ber vonandi þess merki að hún skrifi fleiri dramatísk verk í náinni framtíð.

Naumhyggjan hefur verið eitt aðalsmerki Mörtu Nordal síðastliðin misseri og hefur hún gott vald á þessari fagurfræði. Þess væri þó óskandi að hún hætti sér aðeins út á ókönnuð mið því nú er kominn tími til að hrista upp í þessari stílhreinu nálgun. Uppstillingar leikaranna verða stundum orkulausar, einstaka ákvarðanir s.s. glímudans þeirra Friðriks og Natans vondar og uppbrotin ganga ekki alltaf upp. Þrátt fyrir gallana er hugmyndaheimur hennar ávallt áhugaverður og krefjandi fyrir leikara.

Leikarahópurinn myndar sterka heild og allir leikararnir fá sitt tækifæri til að setja sitt mark á sýninguna. Leikverkinu er skipt upp í fjóra þætti byggða á tilgátum um orsök morðsins: ofbeldi, ástríða, ágirnd og misnotkun. Af kvartettinum er Edda Björg Eyjólfsdóttir sterkust í sinni vinnu og sýnir fjölbreyttar hliðar á hinni skemmdu Agnesi sem gerir allt sem hún getur til að lifa af. Stefán Hallur Stefánsson situr uppi með svolítið flatan karakter en sýnir styrk sinn í einræðu Natans um frelsið. Þau Birna Rún Eiríksdóttir og Kjartan Darri Kristjánsson ná góðri tengingu við sakleysi og varnar­leysi Sigríðar og Friðriks en þurfa bæði að stækka tilfinningaskalann.

Leikmyndin er stílhrein, nánast sótthreinsuð. Litla sviðið er afmarkað af þrívíðum trékassa með bakvegg en Axel Hallkell Jóhannesson sér um hönnunina. Rýmið skapar návígi og einangrun sem kyndir undir tilfinningaróti persónanna en sjónlínan var oft takmörkuð af fremri póstum baðstofunnar. Grá bómullarfötin, hönnuð af Helgu I. Stefánsdóttur endurspegla vinnuföt 19. aldarinnar á nýstárlegan hátt og lýsingin er í góðum höndum Jóns Þorgeirs Kristjánssonar þar sem fallega er unnið með skugga og skæra birtu.

Svipuð þemu má finna í hljóðmynd og tónlist Guðmundar Vignis Karlssonar en hann finnur þó hugmyndafræðilega dýpt í sínu verkefni sem kannski skortir örlítið annars staðar. Tónlistin endurspeglar inntak verksins og notkunin á hljóðvídd míkrófónanna er áhrifarík. Einnig er myndbandshönnun Kjartans Darra snjöll og skynsamlega notuð.

Natan er útpæld og forvitnileg sýning en aðstandendur hennar treysta kannski um of á einfalda nálgun sem verður frekar einhæf þrátt fyrir stuttan sýningartíma. Aftur á móti er handritið lipurlega útfært, skýrt og merki þess að Salka sé að finna taktinn á ný.

Niðurstaða: Athyglisvert sjónarhorn á sögu sem margir telja sig þekkja.

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 31. október.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×