Mikill skortur á fræðslu og forvörnum vegna áreitni á vinnumarkaði á Íslandi Lovísa Arnardóttir skrifar 7. desember 2017 06:00 Stjórnmálakonur voru þær fyrstu sem stigu fram á Íslandi með sögum um áreitni og ofbeldi. Á myndinni eru Heiða Björg Hilmisdóttir, Unnur Brá Konráðsdóttir, Björt Ólafsdóttir og Rósa Björk Brynjólfsdóttir. vísir/anton brink Síðastliðnar vikur hafa konur í stjórnmálum, sviðslistum, kvikmyndagerð og vísindum sent frá sér sameiginlegar yfirlýsingar um kynferðislega áreitni, ofbeldi og aðra óviðeigandi hegðun karlmanna í þeirra garð. Vinnustaðir og stofnanir, stéttarfélög og félagasamtök hafa brugðist við þessum yfirlýsingum kvenna með vilja til breytinga á verklagi og menningu á vinnustöðum, sem er þó eitthvað sem vinnustaðir áttu að vera byrjaðir að vinna að samkvæmt reglugerð nr. 1009 frá 2015. Í reglugerðinni er lögð áhersla á að innan hvers vinnustaðar sé stuðlað að forvörnum og aðgerðum gegn slíkri háttsemi.Rakel Davíðsdóttir, sálfræðingurVinnueftirlitið hefur leiðbeinandi hlutverk og eftirlitsskyldu í þessum málum. Stofnuninni ber að stuðla að og efla forvarnir og sjá til þess að atvinnurekandi grípi til viðeigandi úrbóta í vinnuumhverfinu þegar við á. „Þetta þarf að vera til staðar á öllum vinnustöðum á Íslandi en það er, eins og svo margt sem snýr að vinnuvernd, bara ekki til staðar,“ segir Jóhann Friðrik Friðriksson, sérfræðingur hjá Vinnueftirlitinu. „Ég veit að við þurfum að fara í heljarinnar átak á þessu sviði, við þurfum að fara í átak til að tryggja að vinnustaðir séu að fylgja lögum og reglum, við þurfum að tryggja að starfsmenn viti hvar þeir standa og hvar þeirra réttur liggur. Við þurfum að ýta undir að almenningur skilji til hvers er ætlast af vinnuveitendum og starfsmönnum. Þeir bera líka ábyrgð. Þetta helst allt í hendur,“ segir Jóhann Friðrik. Samkvæmt heimasíðu Vinnueftirlitsins eru 22 utanaðkomandi aðilar með vottun til að sinna slíkri þjónustu. Rakel Davíðsdóttir, sálfræðingur hjá Lífi og sál – Sálfræðistofu, segir að þau hafi fundið mun strax eftir að reglugerð var sett árið 2015, en núna, í kjölfar #metoo, sé talsverð eftirspurn eftir þjónustu þeirra. Hún hafði ekki tölur um hversu mikil aukningin er á milli ára eða mánaða en sagði þó að næstu vikur og mánuði væri mjög mikið að gera í þessu hjá þeim. „Forvarnarvinna hefur aukist töluvert, fræðsla um þetta málefni. Að við séum beðin um það og eins stuðningsviðtöl við fólk sem verður fyrir þessu,“ segir Rakel. „Þetta eru alls konar vinnustaðir og í öllum geirum,“ segir Rakel. „Við sjáum þetta í ýmsum birtingarmyndum. Mjög margir leita til okkar í forvarnarskyni og vilja sinna sinni skyldu. Síðan erum við líka að fá beiðnir um ráðgjöf og stuðningsviðtöl inni á vinnustöðunum. Ég held að það sé alveg hægt að segja að þetta sé að hafa áhrif. Að fólk þori frekar að koma fram.“ Rakel telur að #metoo sé að hafa mikil áhrif á vinnumarkaðinn. „Sumir eru bara mjög áhugasamir um að átta sig betur á þessu og skilja að mörk okkar eru ólík og það sem einum kann að finnast í lagi finnst öðrum kannski bara mjög óþægilegt,“ heldur Rakel áfram. „Við getum ekki leyft okkur að segja bara eins og kannski var gert áður fyrr: „Æ, hann er bara svona eða hvaða viðkvæmni er þetta.“ Svona viðhorf ganga ekki lengur. Það er þessi vitundarvakning í þjóðfélaginu.“ Birtist í Fréttablaðinu MeToo Mest lesið 8,8 stiga skjálfti í Rússlandi: Flóðbylgjuviðvaranir gefnar út víða um Kyrrahaf Erlent Ákærð fyrir að bana föður og tilraun til að bana móður Innlent Fjöldi ferðamanna slíkur að rotþróin ræður ekki við það Innlent „Hann stal henni“ Erlent Veðurspáin fyrir helgina að skána Innlent Langþreyttur á bensínbrúsum og „bílakirkjugarði“ Innlent Pokrovsk riðar til falls Erlent Lögreglan leitar þessara manna Innlent Vill greiða sex milljarða tryggingu til að losna úr haldi Erlent Stöðfirðingar þreyttir á ferðamönnum sem geri þarfir sínar um allan bæ Innlent Fleiri fréttir Lögreglan leitar upplýsinga um þennan mann Lögreglan leitar þessara manna Eldur kviknaði í hjúkrunarheimili á Höfn Stöðfirðingar þreyttir á ferðamönnum sem geri þarfir sínar um allan bæ Fagnar tillögu Sigurjóns og segir veiðiráðgjöf Hafró ranga Langþreyttur á bensínbrúsum og „bílakirkjugarði“ Úkraínumenn vilja fá Íslendinga í almannavarnabandalag Risaskjálfti í Kyrrahafi og bensínbrúsabílar í Breiðholti Ákærð fyrir að bana föður og tilraun til að bana móður Skýrsla Guðlaugs Þórs frá 2018: „Aðildarviðræðunum var ekki formlega slitið“ Veðurspáin fyrir helgina að skána Fjallabaksleið syðri lokuð vegna vatnavaxta Engin nóróveira í Laugarvatni Fjöldi ferðamanna slíkur að rotþróin ræður ekki við það Reyndi að skemma bíl og hljóp svo undan lögreglu Brennisteinsdíoxíð gæti borist um suðvesturhornið Ísland og Palestína gera samkomulag um samstarf Fundu týnda brú við Suðurlandsbraut Engin framlög til jarðganga en óljós áform um innviðafélag Hvað á að gera um Verslunarmannahelgina? Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ökumaður stöðvaður og kærður fyrir fjölmörg umferðalagabrot Lauma sér inn í útfarir og senda kirkjuvörðum fingurinn Versta sviðsmyndin, galið greiðslumat og óvæntur fundur Fimm prósent fallið fyrir ástarsvikum Halla og Björn ætla til Nýja Íslands Engin fjármögnun gereyðingarvopna á Íslandi Enn varað við svikapóstum: „Við hlökkum til að fá jákvæða svörun frá þér“ Samstarfið við Íra og Frakka tímafrekt Hefja gjaldtöku við höfnina í Stykkishólmi Sjá meira
Síðastliðnar vikur hafa konur í stjórnmálum, sviðslistum, kvikmyndagerð og vísindum sent frá sér sameiginlegar yfirlýsingar um kynferðislega áreitni, ofbeldi og aðra óviðeigandi hegðun karlmanna í þeirra garð. Vinnustaðir og stofnanir, stéttarfélög og félagasamtök hafa brugðist við þessum yfirlýsingum kvenna með vilja til breytinga á verklagi og menningu á vinnustöðum, sem er þó eitthvað sem vinnustaðir áttu að vera byrjaðir að vinna að samkvæmt reglugerð nr. 1009 frá 2015. Í reglugerðinni er lögð áhersla á að innan hvers vinnustaðar sé stuðlað að forvörnum og aðgerðum gegn slíkri háttsemi.Rakel Davíðsdóttir, sálfræðingurVinnueftirlitið hefur leiðbeinandi hlutverk og eftirlitsskyldu í þessum málum. Stofnuninni ber að stuðla að og efla forvarnir og sjá til þess að atvinnurekandi grípi til viðeigandi úrbóta í vinnuumhverfinu þegar við á. „Þetta þarf að vera til staðar á öllum vinnustöðum á Íslandi en það er, eins og svo margt sem snýr að vinnuvernd, bara ekki til staðar,“ segir Jóhann Friðrik Friðriksson, sérfræðingur hjá Vinnueftirlitinu. „Ég veit að við þurfum að fara í heljarinnar átak á þessu sviði, við þurfum að fara í átak til að tryggja að vinnustaðir séu að fylgja lögum og reglum, við þurfum að tryggja að starfsmenn viti hvar þeir standa og hvar þeirra réttur liggur. Við þurfum að ýta undir að almenningur skilji til hvers er ætlast af vinnuveitendum og starfsmönnum. Þeir bera líka ábyrgð. Þetta helst allt í hendur,“ segir Jóhann Friðrik. Samkvæmt heimasíðu Vinnueftirlitsins eru 22 utanaðkomandi aðilar með vottun til að sinna slíkri þjónustu. Rakel Davíðsdóttir, sálfræðingur hjá Lífi og sál – Sálfræðistofu, segir að þau hafi fundið mun strax eftir að reglugerð var sett árið 2015, en núna, í kjölfar #metoo, sé talsverð eftirspurn eftir þjónustu þeirra. Hún hafði ekki tölur um hversu mikil aukningin er á milli ára eða mánaða en sagði þó að næstu vikur og mánuði væri mjög mikið að gera í þessu hjá þeim. „Forvarnarvinna hefur aukist töluvert, fræðsla um þetta málefni. Að við séum beðin um það og eins stuðningsviðtöl við fólk sem verður fyrir þessu,“ segir Rakel. „Þetta eru alls konar vinnustaðir og í öllum geirum,“ segir Rakel. „Við sjáum þetta í ýmsum birtingarmyndum. Mjög margir leita til okkar í forvarnarskyni og vilja sinna sinni skyldu. Síðan erum við líka að fá beiðnir um ráðgjöf og stuðningsviðtöl inni á vinnustöðunum. Ég held að það sé alveg hægt að segja að þetta sé að hafa áhrif. Að fólk þori frekar að koma fram.“ Rakel telur að #metoo sé að hafa mikil áhrif á vinnumarkaðinn. „Sumir eru bara mjög áhugasamir um að átta sig betur á þessu og skilja að mörk okkar eru ólík og það sem einum kann að finnast í lagi finnst öðrum kannski bara mjög óþægilegt,“ heldur Rakel áfram. „Við getum ekki leyft okkur að segja bara eins og kannski var gert áður fyrr: „Æ, hann er bara svona eða hvaða viðkvæmni er þetta.“ Svona viðhorf ganga ekki lengur. Það er þessi vitundarvakning í þjóðfélaginu.“
Birtist í Fréttablaðinu MeToo Mest lesið 8,8 stiga skjálfti í Rússlandi: Flóðbylgjuviðvaranir gefnar út víða um Kyrrahaf Erlent Ákærð fyrir að bana föður og tilraun til að bana móður Innlent Fjöldi ferðamanna slíkur að rotþróin ræður ekki við það Innlent „Hann stal henni“ Erlent Veðurspáin fyrir helgina að skána Innlent Langþreyttur á bensínbrúsum og „bílakirkjugarði“ Innlent Pokrovsk riðar til falls Erlent Lögreglan leitar þessara manna Innlent Vill greiða sex milljarða tryggingu til að losna úr haldi Erlent Stöðfirðingar þreyttir á ferðamönnum sem geri þarfir sínar um allan bæ Innlent Fleiri fréttir Lögreglan leitar upplýsinga um þennan mann Lögreglan leitar þessara manna Eldur kviknaði í hjúkrunarheimili á Höfn Stöðfirðingar þreyttir á ferðamönnum sem geri þarfir sínar um allan bæ Fagnar tillögu Sigurjóns og segir veiðiráðgjöf Hafró ranga Langþreyttur á bensínbrúsum og „bílakirkjugarði“ Úkraínumenn vilja fá Íslendinga í almannavarnabandalag Risaskjálfti í Kyrrahafi og bensínbrúsabílar í Breiðholti Ákærð fyrir að bana föður og tilraun til að bana móður Skýrsla Guðlaugs Þórs frá 2018: „Aðildarviðræðunum var ekki formlega slitið“ Veðurspáin fyrir helgina að skána Fjallabaksleið syðri lokuð vegna vatnavaxta Engin nóróveira í Laugarvatni Fjöldi ferðamanna slíkur að rotþróin ræður ekki við það Reyndi að skemma bíl og hljóp svo undan lögreglu Brennisteinsdíoxíð gæti borist um suðvesturhornið Ísland og Palestína gera samkomulag um samstarf Fundu týnda brú við Suðurlandsbraut Engin framlög til jarðganga en óljós áform um innviðafélag Hvað á að gera um Verslunarmannahelgina? Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ökumaður stöðvaður og kærður fyrir fjölmörg umferðalagabrot Lauma sér inn í útfarir og senda kirkjuvörðum fingurinn Versta sviðsmyndin, galið greiðslumat og óvæntur fundur Fimm prósent fallið fyrir ástarsvikum Halla og Björn ætla til Nýja Íslands Engin fjármögnun gereyðingarvopna á Íslandi Enn varað við svikapóstum: „Við hlökkum til að fá jákvæða svörun frá þér“ Samstarfið við Íra og Frakka tímafrekt Hefja gjaldtöku við höfnina í Stykkishólmi Sjá meira