Áhrifavaldar María Bjarnadóttir skrifar 19. janúar 2018 07:00 Börn og ungt fólk eru miklir notendur samfélagsmiðla. Ekki síst á Íslandi sem nýverið var talið upplýsingatæknivænsta land í heimi. Auðvitað. Notkun unglingsstúlkna á samfélagsmiðlum getur ýtt undir þunglyndi og kvíða samkvæmt rannsóknum. Allir sem einhvern tíma hafa verið unglingsstúlka vita að það er flókið ferli, en samfélagsmiðlar fela í sér enn eitt tækið til þess að höggva í brotakennt sjálfstraust og sjálfsmynd í mótun. Vandinn er ekki samfélagsmiðlarnir sem slíkir. Vandinn er efnið sem þeim birtist á samfélagsmiðlum. Efni sem er ekki síst framleitt af áhrifavöldum, fólki sem veitir aðgang að einkalífi sínu, áhugamálum og misdjúpri sérfræðiþekkingu. Margir eiga þeir það sameiginlegt að vera gjörsamlega helteknir af útliti sínu og ímynd. Þessi endalausa innsýn í einkalíf er líklega hluti af dægurmenningu sem markast af áralöngu áhorfi á framleitt raunveruleikasjónvarp og því að fylgjast með YouTube-stjörnum sem sumar hafa öðlast heimsfrægð með því að spila tölvuleik í kjallaranum hjá mömmu sinni, eða mála sig í herberginu sínu. Framleiddur hversdagsleiki annars fólks í beinni útsendingu er þó oft frekar viðstöðulaus bein markaðssetningarherferð þar sem stjörnurnar hafa þróað vörur til að selja, eða fá greitt fyrir að koma á framfæri. Fylgjendurnir eru markhópurinn. Efnið er vara. Það eru fjárhagslegir hagsmunir fyrir marga fólgnir í því að veikja sjálfstraust unglingsstúlkna með því að halda á lofti óraunhæfum kröfum um útlit og lífsstíl og selja þeim um leið lausnina við tilbúna vandanum. Eða í það minnsta redda afsláttarkóða á varaífyllingar. Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu María Bjarnadóttir Mest lesið Halldór 13.09.2025 Halldór Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir Skoðun Ég er eins og ég er – um heilbrigðisþjónustu við trans fólk Alma D. Möller Skoðun Hagsmunir sveitanna í vasa heildsala Anton Guðmundsson Skoðun Frá upplausn til uppbyggingar Þór Pálsson Skoðun Við elskum pizzur Herdís Magna Gunnarsdóttir Skoðun Verið að vinna sér í haginn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Furðuleg meðvirkni með fúskurum Jón Kaldal Skoðun Grafið undan grunnstoð samfélagsins Skoðun Hæfniviðmið eða tölulegar einkunnir, hvað segir okkur meira um nám? Bryngeir Valdimarsson Skoðun
Börn og ungt fólk eru miklir notendur samfélagsmiðla. Ekki síst á Íslandi sem nýverið var talið upplýsingatæknivænsta land í heimi. Auðvitað. Notkun unglingsstúlkna á samfélagsmiðlum getur ýtt undir þunglyndi og kvíða samkvæmt rannsóknum. Allir sem einhvern tíma hafa verið unglingsstúlka vita að það er flókið ferli, en samfélagsmiðlar fela í sér enn eitt tækið til þess að höggva í brotakennt sjálfstraust og sjálfsmynd í mótun. Vandinn er ekki samfélagsmiðlarnir sem slíkir. Vandinn er efnið sem þeim birtist á samfélagsmiðlum. Efni sem er ekki síst framleitt af áhrifavöldum, fólki sem veitir aðgang að einkalífi sínu, áhugamálum og misdjúpri sérfræðiþekkingu. Margir eiga þeir það sameiginlegt að vera gjörsamlega helteknir af útliti sínu og ímynd. Þessi endalausa innsýn í einkalíf er líklega hluti af dægurmenningu sem markast af áralöngu áhorfi á framleitt raunveruleikasjónvarp og því að fylgjast með YouTube-stjörnum sem sumar hafa öðlast heimsfrægð með því að spila tölvuleik í kjallaranum hjá mömmu sinni, eða mála sig í herberginu sínu. Framleiddur hversdagsleiki annars fólks í beinni útsendingu er þó oft frekar viðstöðulaus bein markaðssetningarherferð þar sem stjörnurnar hafa þróað vörur til að selja, eða fá greitt fyrir að koma á framfæri. Fylgjendurnir eru markhópurinn. Efnið er vara. Það eru fjárhagslegir hagsmunir fyrir marga fólgnir í því að veikja sjálfstraust unglingsstúlkna með því að halda á lofti óraunhæfum kröfum um útlit og lífsstíl og selja þeim um leið lausnina við tilbúna vandanum. Eða í það minnsta redda afsláttarkóða á varaífyllingar. Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins.