Tilkynning frá vitamálastjóra, engin tilkynning frá vitamálastjóra í dag Kári Stefánsson skrifar 10. janúar 2018 07:00 Opið bréf til forsætisráðherra Katrín, ég er enn þeirrar skoðunar að útkoman úr alþingiskosningunum í haust hafi verið á þá lund að það væri í mestu samræmi við hugmyndir um lýðræði að úr yrði ríkisstjórn sem teygði sig jafnt til hægri sem vinstri. Slík ríkisstjórn er ekki endilega í miklu samræmi við stjórnmálaskoðanir mínar, né er það ríkisstjórn sem ég hefði valið ef mér væri sama um lýðræðið og hefði vald til valsins. Nú fengum við þess konar ríkisstjórn, sitjum uppi með Vinstri græna, Framsókn og Sjálfstæðisflokk í Stjórnarráðinu. Það hefði verið í meira samræmi við lýðræðisspekúlasjónirnar að forsætisráðherra hefði verið úr Framsóknarflokknum, en þú, Katrín Jakobsdóttir úr Vinstri grænum, ferð hins vegar fyrir hópnum sem staðsetur veruleikann nær draumsýn minni en lýðræðinu. Það sem er hættulegast við drauma er að stundum rætast þeir og þá endar maður gjarnan á því að spyrja sjálfan sig: Hvað í ósköpunum var ég að hugsa? Ég hafði reiknað með því að þú yrðir málsvari þeirra sem minnst mega sín í íslensku samfélagi og þess vegna gladdist ég yfir því að þú varðst forsætisráðherra. Ég er líka viss um að þú vildir verða málsvari þeirra sem minnst mega sín. En nú er ég farinn að velta því fyrir mér hvort það sé komin ástæða fyrir mig til þess að spyrja hvers vegna, og kannski þú sért farin að velta því fyrir þér líka. Það fyrsta sem heyrðist frá þér eftir að þú tókst við embætti var að það ætti að fella niður virðisaukaskatt af bókum og tónlist. Þeir sem minnst mega sín í íslensku samfélagi kaupa hvorki bækur né tónlist. Í þeirra augum lítur þetta sjálfsagt svipað út og þegar Dagur lét mála myndir eftir Erró á blokkir uppi í Efra-Breiðholti. Þetta er greiði við menn eins og mig. Þetta er greiði við mennta- og listaelítuna. Þetta er greiði við fólk sem er með annan smekk og aðrar þarfir en þeir sem minnst mega sín. Ég er persónulega feginn því að hlúð sé að bókmenntum og tónlist með því að fella niður virðisaukaskatt á afurðir þeirra og ég er hrifinn af Erró. En þetta hefur ekkert með þá að gera sem minnst mega sín í samfélaginu. Þeir hefðu fagnað niðurfellingu á virðisaukaskatti á mjólk og fiski þannig að þeir hefðu efni á því að fæða börn sín á öðru en pitsum og hamborgurum. Það næsta sem heyrðist frá þér var af fundi um umhverfismál í Kaupmannahöfn þar sem þú hést því að við Íslendingar myndum ná utan um kolefnisvandann löngu á undan nágrönnum okkar. Ég er montinn af því háleita markmiði sem þú setur okkur. Kolefnisvandinn vegur hins vegar að möguleikum mannsins til þess að lifa á þessum hnetti í framtíð sem er þó nokkuð í burtu frá okkur. Þeir sem minnst mega sín í okkar samfélagi eru að berjast við að framfleyta sér út mánuðinn. Svo komu fjárlögin þar sem átta hundrað milljónum var bætt við Háskóla Íslands en engin vísbending um að það eigi að hlúa betur að leikskólum og grunnskólum landsins. Ég er býsna ánægður með að stuðningurinn við Háskólann sé aukinn en hann er sá skóli þar sem hlutfall afkvæma þeirra sem vel standa í íslensku samfélagi er hæst og þeirra sem verst standa er lægst. Leikskólar og grunnskólar eru þeir staðir í skólakerfinu þar sem hægt væri að leggja mikið af mörkum til þess að jafna þau tækifæri sem börn hafa án tillits til fjölskylduaðstæðna. Það búa í það minnsta 6.000 börn á Íslandi undir fátæktarmörkum og það væri gleðilegt ef við hefðum það á tilfinningunni að það væri efst á forgangslista formanns Vinstri grænna að vinna að því að þau fái betri tækifæri í lífinu en bíða þeirra núna. Mér hafa alltaf fundist skrýtnar röksemdirnar fyrir því að ég, auðkýfingurinn, borgi miklu minni skatt af tekjum sem ég hef af eignum mínum en konurnar sem þrífa skrifstofuna mína borga af tekjum sem þær afla í sveita síns andlits. Með fjárlögunum var fjármagnstekjuskattur hækkaður úr 20% upp í 22%. Það eru góðar fréttir í mín eyru að fjármagnstekjuskattur sé hækkaður en tvö prósent eru einhvers staðar milli þess að vera skammarlega og hlægilega lítið. Þegar ég sá þetta var það fyrsta sem mér datt í hug að þarna hefðir þú, Katrín, látið í minni pokann fyrir félögum þínum í samsteypustjórn og það er í eðli samsteypustjórnar af þeirri gerð sem ég hafði vonast eftir og við höfum í dag að stundum láti menn í minni pokann þegar þeir berjast fyrir góðum málum. En svo kom nýársávarpið þitt sem var býsna gott fyrir utan þessa vesaldarlegu yfirlýsingu sem bendir til þess að þú hafir glatað einhverjum hluta af eðlilegri jarðtengingu: „Þegar glímt er við ójöfnuð er mikilvægt að líta til þess hvar ójöfnuðurinn er mestur en á Íslandi er það í eignatekjum. Þess vegna er hækkun fjármagnstekjuskatts sem samþykkt var nú fyrir áramót leið til að gera skattbyrðina réttlátari og auka jöfnuð.“ Tvö prósentin eru langt innan skekkjumarka í áætlun tekna af fjármagnstekjuskatti og leggja því ekkert af mörkum til þess að gera byrðina réttlátari í áætlunum fyrir 2018. Ef þessi yfirlýsing hefði komið frá vitamálastjóra í stað forsætisráðherra hefði hún hljómað svona: Tilkynning frá vitamálstjóra, engin tilkynning frá vitamálastjóra í dag. Það kórónaði svo klaufaskapinn í þér þegar þú settir á laggirnar í síðustu viku vinnuhóp til þess að stuðla að trausti í stjórnmálum. Það bendir til þess að þú hafir ekki bara glatað jarðtengingu heldur tengingu við Vetrarbrautina alla. Þjóðin kaus sér fyrir skömmu hóp sem hún vonast til þess að auki traust hennar á stjórnmálum. Sá hópur heitir Alþingi. Enginn annar hópur er þess umkominn að hafa áhrif á afstöðu þjóðarinnar til stjórnmálanna. Það er greinilega erfitt starf og flókið að vera forsætisráðherra og enn erfiðara að vera forsætisráðherra og maður sjálfur á sama augnablikinu. Katrín, ég er einn af aðdáendum þínum og ef það var einhver vafi á því í mínum huga hvarf hann þegar þú rúllaðir mér upp á málþingi SÁÁ í sumar eins og notaðri, gólftusku, illa lyktandi. Og ég er ekki í nokkrum vafa um að þú vilt vera málsvari lítilmagnans og vilt hlúa að honum, en á þessum fyrstu vikum þínum sem forsætisráðherra hefurðu hvorki verið né gert þetta. Hvernig skyldi standa á því? Það reynist ykkur stjórnmálamönnum gjarnan auðveldara að þjóna þeim sem kjósa ykkur heldur en þeim sem þurfa raunverulega á ykkur að halda. Kjósendur Vinstri grænna eru menntaelítan í landinu og menntaelítan eins og peningaelítan er gráðug og tekur til sín það sem ætti að tilheyra öðrum. Það er ekki nóg að vera Vinstri grænn og segjast vilja hlúa að þeim sem minna mega sín og hlúa svo bara að öðrum sem segjast vilja hlúa að þeim sem minna mega sín en gera það ekki. Ég sagði að það hlyti að vera erfitt að vera forsætisráðherra og maður sjálfur á sama augnablikinu. En allt er hægt. Á gamlárskvöld kom stór hópur afkomenda í heimsókn til okkar Völu og þar á meðal önnur Katrín, sonardóttir okkar þrettán ára. Hún þykir lágvaxin í okkar fjölskyldu og nett, undir fjörutíu kíló að þyngd. Hún kom inn á skrifstofuna mína og sá þar fyrir tvær kúabjöllur, hvor um sig þrjátíu og tvö kíló og beygði sig niður og tók þær upp eins og þær væru helíumblöðrur. Ég hef aldrei orðið vitni að öðrum eins styrk í svo litlum líkama. Hún er fimleikakona og æfir mikið. Þar sem ég horfði á hana datt mér hug að kannski væri eina bótin sem vantaði í íslenska stjórnarskrá ákvæði um að sá sem vildi vera forsætisráðherra lýðveldisins yrði að æfa fimleika í Gróttu tuttugu og fjóra tíma í viku. Það ætti að duga. Höfundur er forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Kári Stefánsson Mest lesið Mengum meira Heiðar Guðjónsson Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason Skoðun Halldór 05.07.2024 Halldór Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir Skoðun Þegar fórnarlamb verður böðull Sigurður Skúlason Skoðun Skoðun Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason skrifar Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Að eiga tertuna og borða hana líka – svar til formanns Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Sjá meira
Opið bréf til forsætisráðherra Katrín, ég er enn þeirrar skoðunar að útkoman úr alþingiskosningunum í haust hafi verið á þá lund að það væri í mestu samræmi við hugmyndir um lýðræði að úr yrði ríkisstjórn sem teygði sig jafnt til hægri sem vinstri. Slík ríkisstjórn er ekki endilega í miklu samræmi við stjórnmálaskoðanir mínar, né er það ríkisstjórn sem ég hefði valið ef mér væri sama um lýðræðið og hefði vald til valsins. Nú fengum við þess konar ríkisstjórn, sitjum uppi með Vinstri græna, Framsókn og Sjálfstæðisflokk í Stjórnarráðinu. Það hefði verið í meira samræmi við lýðræðisspekúlasjónirnar að forsætisráðherra hefði verið úr Framsóknarflokknum, en þú, Katrín Jakobsdóttir úr Vinstri grænum, ferð hins vegar fyrir hópnum sem staðsetur veruleikann nær draumsýn minni en lýðræðinu. Það sem er hættulegast við drauma er að stundum rætast þeir og þá endar maður gjarnan á því að spyrja sjálfan sig: Hvað í ósköpunum var ég að hugsa? Ég hafði reiknað með því að þú yrðir málsvari þeirra sem minnst mega sín í íslensku samfélagi og þess vegna gladdist ég yfir því að þú varðst forsætisráðherra. Ég er líka viss um að þú vildir verða málsvari þeirra sem minnst mega sín. En nú er ég farinn að velta því fyrir mér hvort það sé komin ástæða fyrir mig til þess að spyrja hvers vegna, og kannski þú sért farin að velta því fyrir þér líka. Það fyrsta sem heyrðist frá þér eftir að þú tókst við embætti var að það ætti að fella niður virðisaukaskatt af bókum og tónlist. Þeir sem minnst mega sín í íslensku samfélagi kaupa hvorki bækur né tónlist. Í þeirra augum lítur þetta sjálfsagt svipað út og þegar Dagur lét mála myndir eftir Erró á blokkir uppi í Efra-Breiðholti. Þetta er greiði við menn eins og mig. Þetta er greiði við mennta- og listaelítuna. Þetta er greiði við fólk sem er með annan smekk og aðrar þarfir en þeir sem minnst mega sín. Ég er persónulega feginn því að hlúð sé að bókmenntum og tónlist með því að fella niður virðisaukaskatt á afurðir þeirra og ég er hrifinn af Erró. En þetta hefur ekkert með þá að gera sem minnst mega sín í samfélaginu. Þeir hefðu fagnað niðurfellingu á virðisaukaskatti á mjólk og fiski þannig að þeir hefðu efni á því að fæða börn sín á öðru en pitsum og hamborgurum. Það næsta sem heyrðist frá þér var af fundi um umhverfismál í Kaupmannahöfn þar sem þú hést því að við Íslendingar myndum ná utan um kolefnisvandann löngu á undan nágrönnum okkar. Ég er montinn af því háleita markmiði sem þú setur okkur. Kolefnisvandinn vegur hins vegar að möguleikum mannsins til þess að lifa á þessum hnetti í framtíð sem er þó nokkuð í burtu frá okkur. Þeir sem minnst mega sín í okkar samfélagi eru að berjast við að framfleyta sér út mánuðinn. Svo komu fjárlögin þar sem átta hundrað milljónum var bætt við Háskóla Íslands en engin vísbending um að það eigi að hlúa betur að leikskólum og grunnskólum landsins. Ég er býsna ánægður með að stuðningurinn við Háskólann sé aukinn en hann er sá skóli þar sem hlutfall afkvæma þeirra sem vel standa í íslensku samfélagi er hæst og þeirra sem verst standa er lægst. Leikskólar og grunnskólar eru þeir staðir í skólakerfinu þar sem hægt væri að leggja mikið af mörkum til þess að jafna þau tækifæri sem börn hafa án tillits til fjölskylduaðstæðna. Það búa í það minnsta 6.000 börn á Íslandi undir fátæktarmörkum og það væri gleðilegt ef við hefðum það á tilfinningunni að það væri efst á forgangslista formanns Vinstri grænna að vinna að því að þau fái betri tækifæri í lífinu en bíða þeirra núna. Mér hafa alltaf fundist skrýtnar röksemdirnar fyrir því að ég, auðkýfingurinn, borgi miklu minni skatt af tekjum sem ég hef af eignum mínum en konurnar sem þrífa skrifstofuna mína borga af tekjum sem þær afla í sveita síns andlits. Með fjárlögunum var fjármagnstekjuskattur hækkaður úr 20% upp í 22%. Það eru góðar fréttir í mín eyru að fjármagnstekjuskattur sé hækkaður en tvö prósent eru einhvers staðar milli þess að vera skammarlega og hlægilega lítið. Þegar ég sá þetta var það fyrsta sem mér datt í hug að þarna hefðir þú, Katrín, látið í minni pokann fyrir félögum þínum í samsteypustjórn og það er í eðli samsteypustjórnar af þeirri gerð sem ég hafði vonast eftir og við höfum í dag að stundum láti menn í minni pokann þegar þeir berjast fyrir góðum málum. En svo kom nýársávarpið þitt sem var býsna gott fyrir utan þessa vesaldarlegu yfirlýsingu sem bendir til þess að þú hafir glatað einhverjum hluta af eðlilegri jarðtengingu: „Þegar glímt er við ójöfnuð er mikilvægt að líta til þess hvar ójöfnuðurinn er mestur en á Íslandi er það í eignatekjum. Þess vegna er hækkun fjármagnstekjuskatts sem samþykkt var nú fyrir áramót leið til að gera skattbyrðina réttlátari og auka jöfnuð.“ Tvö prósentin eru langt innan skekkjumarka í áætlun tekna af fjármagnstekjuskatti og leggja því ekkert af mörkum til þess að gera byrðina réttlátari í áætlunum fyrir 2018. Ef þessi yfirlýsing hefði komið frá vitamálastjóra í stað forsætisráðherra hefði hún hljómað svona: Tilkynning frá vitamálstjóra, engin tilkynning frá vitamálastjóra í dag. Það kórónaði svo klaufaskapinn í þér þegar þú settir á laggirnar í síðustu viku vinnuhóp til þess að stuðla að trausti í stjórnmálum. Það bendir til þess að þú hafir ekki bara glatað jarðtengingu heldur tengingu við Vetrarbrautina alla. Þjóðin kaus sér fyrir skömmu hóp sem hún vonast til þess að auki traust hennar á stjórnmálum. Sá hópur heitir Alþingi. Enginn annar hópur er þess umkominn að hafa áhrif á afstöðu þjóðarinnar til stjórnmálanna. Það er greinilega erfitt starf og flókið að vera forsætisráðherra og enn erfiðara að vera forsætisráðherra og maður sjálfur á sama augnablikinu. Katrín, ég er einn af aðdáendum þínum og ef það var einhver vafi á því í mínum huga hvarf hann þegar þú rúllaðir mér upp á málþingi SÁÁ í sumar eins og notaðri, gólftusku, illa lyktandi. Og ég er ekki í nokkrum vafa um að þú vilt vera málsvari lítilmagnans og vilt hlúa að honum, en á þessum fyrstu vikum þínum sem forsætisráðherra hefurðu hvorki verið né gert þetta. Hvernig skyldi standa á því? Það reynist ykkur stjórnmálamönnum gjarnan auðveldara að þjóna þeim sem kjósa ykkur heldur en þeim sem þurfa raunverulega á ykkur að halda. Kjósendur Vinstri grænna eru menntaelítan í landinu og menntaelítan eins og peningaelítan er gráðug og tekur til sín það sem ætti að tilheyra öðrum. Það er ekki nóg að vera Vinstri grænn og segjast vilja hlúa að þeim sem minna mega sín og hlúa svo bara að öðrum sem segjast vilja hlúa að þeim sem minna mega sín en gera það ekki. Ég sagði að það hlyti að vera erfitt að vera forsætisráðherra og maður sjálfur á sama augnablikinu. En allt er hægt. Á gamlárskvöld kom stór hópur afkomenda í heimsókn til okkar Völu og þar á meðal önnur Katrín, sonardóttir okkar þrettán ára. Hún þykir lágvaxin í okkar fjölskyldu og nett, undir fjörutíu kíló að þyngd. Hún kom inn á skrifstofuna mína og sá þar fyrir tvær kúabjöllur, hvor um sig þrjátíu og tvö kíló og beygði sig niður og tók þær upp eins og þær væru helíumblöðrur. Ég hef aldrei orðið vitni að öðrum eins styrk í svo litlum líkama. Hún er fimleikakona og æfir mikið. Þar sem ég horfði á hana datt mér hug að kannski væri eina bótin sem vantaði í íslenska stjórnarskrá ákvæði um að sá sem vildi vera forsætisráðherra lýðveldisins yrði að æfa fimleika í Gróttu tuttugu og fjóra tíma í viku. Það ætti að duga. Höfundur er forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun