Búast við vatni undan jökli í kvöld eða nótt Jóhann K. Jóhannsson skrifar 3. ágúst 2018 12:48 Miklar skemmdir urðu á landi í Skaftárhlaupi árið 2015. Vísir/Vilhelm Rafleiðni í Skaftá hefur aukist til muna en Veðurstofan tilkynnti í gær að búist væri við því að Skaftárhlaup muni koma undan jökli í kvöld eða nótt. Fólk er hvatt til að halda sig fjarri þessum slóðum. Jarðfræðingur býst við að hlaupið mundi brjótast hratt undan jökli. Lögregla gerir ráð fyrir því að lokað verði fyrir umferð um Fjallabaksleið nyrðri og yfir brúnna um Eldvötn seinnipartinn. Um miðnætti sýndu GPS mælingar að íshellan í Eystri-Skaftárkatli hafi tekið að lækka og að rennsli úr lóni við jökulbotninn væri hafið. Síðasta hlaup í Skaftá var í október fyrir tæpum þremur árum og var það stærsta hlaup frá upphafi mælinga en tjón vegna hlaupsins þá var metið á hundruð milljóna króna. Sérfræðingar Veðurstofunnar telja að hlaupið nú verði minna en hlaupið 2015. Snorri Zóphoníasson, jarðfræðingur hjá Veðurstofu Íslands, segir að hlaupið nú gæti orðið nokkuð stórt en Snorri hefur fylgst með hlaupum í Skaftá í um fjóra áratugi. „Það eru nú 36 mánuðir síðan að stóra hlaupið varð og það er nú með lengri millibilum sem er á milli. Svo var íshellan komin hátt og hefur risið hratt síðustu mánuði.“ 10 til 12 tíma að ná byggð Í tilkynningu Veðurstofunnar frá því í gær er varað sérstaklega við því að ef hlaupið komi fram í Hverfisfljóti undan Síðujökli þá gæti það náð að þjóðvegi 1 en ekki er talið líklegt að svo verði. Snorri segist búast við því hlaupið nú muni koma hratt undan jöklinum en um leið og það nær fyrsta mæli sé hægt að segja til um hversu hratt það vex og hversu mikið hlaupið gæti orðið. Hlaup sé um 10-12 tíma að koma niður að byggð. Áttið þið ykkur á því hvort það komi til með að hlaupa hratt fram? „Já, það eru allar líkur á því. Þetta er eystri ketillinn og hlaup úr honum verða alla jafna mjög snögg,“ segir Snorri. Vegalengdin fyrir jökulvatnið að koma undan jökli er mjög löng. „Frá kötlunum að jökuljaðri eru 40 kílómetrar. Vatnið er einhvers staðar þar á leiðinni sennilega en síðan eru 20 kílómetrar frá jökulröndinni og niður að fyrsta mæli og það er ekki komið þangað,“ segir Snorri. Ferðafólk haldi sig fjarri Veðurstofan segir að brennisteinsvetni sé í hlaupvatninu og sprungumyndunum við ketilinn og er ferðafólki ráðlagt að halda sig fjarri farvegi Skaftár ofan Skaftárdals, jöðrum Skaftárjökuls, Tungnaárjökuls og Síðujökuls. „Þetta dreifist þarna, fer mest af þessu niður Eldvatn hjá Ásum. Síðan fer mjög mikið út í hraunið þar sem Skaftá rennur með Skálahrauni austur að Kirkjubæjarklaustri. En venjulega eru það ekki nema svona 10 prósent af hlaupvatninu sem nær þangað. Ef hlaupið verður mjög mikið eins og síðast þá er þarna stór garður sem veitir ánni út í Eldvatnið úr gömlum farvegi og þá er vegurinn austan við Eldvatnsbrúna, það kemur á hann og fólk á ekkert að vera þar eins og síðast,“ segir Snorri. Lögreglan á Suðurlandi gerir ráð fyrir því að lokað verði fyrir umferð um Fjallabaksleið nyrðri og yfir brúna um Eldvötn seinnipartinn í dag. Þá er unnið að því að komast í samband við ferðafólk á svæðinu. Mikið álag á viðbragðsaðila Ljóst er að mikið álag verður á viðbragðsaðila á Suðurlandi um helgina þar sem flestar útihátíðir fara fram um helgina. Að því viðbættu er búist við því að Skaftárhlaup nái undan jökli næsta sólarhringinn. Sveinn Kristján Rúnarsson, yfirlögregluþjónn hjá Lögreglunni á Suðurlandi, segir að búið sé að gera ráðstafanir vegna yfirvofandi hlaups. „Við erum í sambandi við Vegagerðina fyrir austan og sveitarfélagið. Þannig að allir aðilar eru orðnir meðvitaðir og komnir inn í „samskiptalúppuna“, að halda hvert öðru upplýstu.“ Veðurstofan mun funda með Lögreglunni á Suðurlandi og almannavarnadeild ríkislögreglustóra klukkan tvö í dag þar sem staðan verður metin en búist er við því að einhverjum vegum og svæðum verði lokað seinnipartinn í dag. „Ég geri ráð fyrir því að við munum loka á Nyrðri-Fjallabaksleið upp í Hólaskjól og þar fyrir ofan. Það allavega flæddi illa 2015 í flóðinu þar og ég geri ráð fyrir því að við munum loka því svæði á meðan við vitum ekki nákvæmlega stærðina, þannig að fólk veðri ekki innlyksa einhvers staðar.“ Gera ráð fyrir að loka brú yfir Eldvötn Brúin yfir Eldvötn fór illa í síðasta hlaupi og búast menn jafnvel við því að hún gefi sig í þessu hlaupi. „Ég ræddi við Vegagerðina í gærkvöldi og við gerum ráð fyrir að loka henni á meðan flóðið gengur yfir. Því miðað við reynslu síðasta flóðs þá stendur hún það tæpt að hún þolir kannski ekki meiri ágang. Þannig að við erum ekkert að taka áhættu með því að hafa umferð á henni,“ segir Sveinn. Sveinn segir á yfirvöld geri hvað þau geta til að gefa fólki á svæðinu viðvart um yfirvofandi ástand. „Það er eitthvað af fólki þarna á svæðinu og við reynum að koma okkur í samband við bæði þjóðgarðinn og skálaverði og landverði sem eru þarna á svæðinu, og erum að vinna í þeim málum núna.“ Hlaup í Skaftá Almannavarnir Skaftárhreppur Mest lesið Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Innlent Fjórir látnir eftir skotárás á Manhattan Erlent Maxwell biðlar til Hæstaréttar Erlent Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns Innlent „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Innlent Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Innlent Íhuga að greiða sextíu milljarða til að friðþægja Trump Erlent Ungir menn staðnir að því að skjóta gelkúlum á vegfarendur Innlent Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Innlent Mögulegur fyrirboði um goslok Innlent Fleiri fréttir Neyðarástand á Gasa og ágengir túristar angra kirkjugesti Dóttirin í Súlunesi ákærð Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Rannsaka áhrif samfélagsmiðla á heilastarfsemi barna Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Gat ekki sannað að verkstæðið tjónaði vélina Mögulegur fyrirboði um goslok Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Ungir menn staðnir að því að skjóta gelkúlum á vegfarendur Enn gýs úr einum megingíg og virknin nokkuð stöðug Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Styttist í háþróuð gervigreindarsvindl á íslensku Setja þurfi meiri þunga í hagsmunagæslu gagnvart ESB Neyðast til að endurbyggja grunnskólann vegna myglu Bílar fullir af bensínbrúsum séu úti um alla borg Áhyggjur af tollum ESB, olíuþjófur gómaður og fífldjarfir ferðamenn „Í minningu sonar - og allra þeirra sem aldrei komu heim“ MBA-nemi kvartaði og kveinaði en beið lægri hlut Hjólreiðamaður slasaður við Kerlingarfjöll Árekstur í Öxnadal Ung stúlka varð fyrir húsbíl og hljóp af vettvangi Vilja að ríkisstjórnin leggi allt kapp í að afstýra tollunum Sagði sig úr þingmannahóp: „Ég læt ekki nota mig í slíkum tilgangi“ Ekkert hægt að gera nema húseigendur kæri Segir afkomu hundraða ógnað með beinum hætti Mikil umferð á gosstöðvunum og óvissa á Grundartanga Gripinn glóðvolgur í skjóli nætur við að tappa af bílnum Sóttu veikan ferðamann í Loðmundarfjörð Óteljandi skiptin sem lögregla hefur þurft að vísa sömu mönnum út Sjá meira
Rafleiðni í Skaftá hefur aukist til muna en Veðurstofan tilkynnti í gær að búist væri við því að Skaftárhlaup muni koma undan jökli í kvöld eða nótt. Fólk er hvatt til að halda sig fjarri þessum slóðum. Jarðfræðingur býst við að hlaupið mundi brjótast hratt undan jökli. Lögregla gerir ráð fyrir því að lokað verði fyrir umferð um Fjallabaksleið nyrðri og yfir brúnna um Eldvötn seinnipartinn. Um miðnætti sýndu GPS mælingar að íshellan í Eystri-Skaftárkatli hafi tekið að lækka og að rennsli úr lóni við jökulbotninn væri hafið. Síðasta hlaup í Skaftá var í október fyrir tæpum þremur árum og var það stærsta hlaup frá upphafi mælinga en tjón vegna hlaupsins þá var metið á hundruð milljóna króna. Sérfræðingar Veðurstofunnar telja að hlaupið nú verði minna en hlaupið 2015. Snorri Zóphoníasson, jarðfræðingur hjá Veðurstofu Íslands, segir að hlaupið nú gæti orðið nokkuð stórt en Snorri hefur fylgst með hlaupum í Skaftá í um fjóra áratugi. „Það eru nú 36 mánuðir síðan að stóra hlaupið varð og það er nú með lengri millibilum sem er á milli. Svo var íshellan komin hátt og hefur risið hratt síðustu mánuði.“ 10 til 12 tíma að ná byggð Í tilkynningu Veðurstofunnar frá því í gær er varað sérstaklega við því að ef hlaupið komi fram í Hverfisfljóti undan Síðujökli þá gæti það náð að þjóðvegi 1 en ekki er talið líklegt að svo verði. Snorri segist búast við því hlaupið nú muni koma hratt undan jöklinum en um leið og það nær fyrsta mæli sé hægt að segja til um hversu hratt það vex og hversu mikið hlaupið gæti orðið. Hlaup sé um 10-12 tíma að koma niður að byggð. Áttið þið ykkur á því hvort það komi til með að hlaupa hratt fram? „Já, það eru allar líkur á því. Þetta er eystri ketillinn og hlaup úr honum verða alla jafna mjög snögg,“ segir Snorri. Vegalengdin fyrir jökulvatnið að koma undan jökli er mjög löng. „Frá kötlunum að jökuljaðri eru 40 kílómetrar. Vatnið er einhvers staðar þar á leiðinni sennilega en síðan eru 20 kílómetrar frá jökulröndinni og niður að fyrsta mæli og það er ekki komið þangað,“ segir Snorri. Ferðafólk haldi sig fjarri Veðurstofan segir að brennisteinsvetni sé í hlaupvatninu og sprungumyndunum við ketilinn og er ferðafólki ráðlagt að halda sig fjarri farvegi Skaftár ofan Skaftárdals, jöðrum Skaftárjökuls, Tungnaárjökuls og Síðujökuls. „Þetta dreifist þarna, fer mest af þessu niður Eldvatn hjá Ásum. Síðan fer mjög mikið út í hraunið þar sem Skaftá rennur með Skálahrauni austur að Kirkjubæjarklaustri. En venjulega eru það ekki nema svona 10 prósent af hlaupvatninu sem nær þangað. Ef hlaupið verður mjög mikið eins og síðast þá er þarna stór garður sem veitir ánni út í Eldvatnið úr gömlum farvegi og þá er vegurinn austan við Eldvatnsbrúna, það kemur á hann og fólk á ekkert að vera þar eins og síðast,“ segir Snorri. Lögreglan á Suðurlandi gerir ráð fyrir því að lokað verði fyrir umferð um Fjallabaksleið nyrðri og yfir brúna um Eldvötn seinnipartinn í dag. Þá er unnið að því að komast í samband við ferðafólk á svæðinu. Mikið álag á viðbragðsaðila Ljóst er að mikið álag verður á viðbragðsaðila á Suðurlandi um helgina þar sem flestar útihátíðir fara fram um helgina. Að því viðbættu er búist við því að Skaftárhlaup nái undan jökli næsta sólarhringinn. Sveinn Kristján Rúnarsson, yfirlögregluþjónn hjá Lögreglunni á Suðurlandi, segir að búið sé að gera ráðstafanir vegna yfirvofandi hlaups. „Við erum í sambandi við Vegagerðina fyrir austan og sveitarfélagið. Þannig að allir aðilar eru orðnir meðvitaðir og komnir inn í „samskiptalúppuna“, að halda hvert öðru upplýstu.“ Veðurstofan mun funda með Lögreglunni á Suðurlandi og almannavarnadeild ríkislögreglustóra klukkan tvö í dag þar sem staðan verður metin en búist er við því að einhverjum vegum og svæðum verði lokað seinnipartinn í dag. „Ég geri ráð fyrir því að við munum loka á Nyrðri-Fjallabaksleið upp í Hólaskjól og þar fyrir ofan. Það allavega flæddi illa 2015 í flóðinu þar og ég geri ráð fyrir því að við munum loka því svæði á meðan við vitum ekki nákvæmlega stærðina, þannig að fólk veðri ekki innlyksa einhvers staðar.“ Gera ráð fyrir að loka brú yfir Eldvötn Brúin yfir Eldvötn fór illa í síðasta hlaupi og búast menn jafnvel við því að hún gefi sig í þessu hlaupi. „Ég ræddi við Vegagerðina í gærkvöldi og við gerum ráð fyrir að loka henni á meðan flóðið gengur yfir. Því miðað við reynslu síðasta flóðs þá stendur hún það tæpt að hún þolir kannski ekki meiri ágang. Þannig að við erum ekkert að taka áhættu með því að hafa umferð á henni,“ segir Sveinn. Sveinn segir á yfirvöld geri hvað þau geta til að gefa fólki á svæðinu viðvart um yfirvofandi ástand. „Það er eitthvað af fólki þarna á svæðinu og við reynum að koma okkur í samband við bæði þjóðgarðinn og skálaverði og landverði sem eru þarna á svæðinu, og erum að vinna í þeim málum núna.“
Hlaup í Skaftá Almannavarnir Skaftárhreppur Mest lesið Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Innlent Fjórir látnir eftir skotárás á Manhattan Erlent Maxwell biðlar til Hæstaréttar Erlent Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns Innlent „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Innlent Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Innlent Íhuga að greiða sextíu milljarða til að friðþægja Trump Erlent Ungir menn staðnir að því að skjóta gelkúlum á vegfarendur Innlent Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Innlent Mögulegur fyrirboði um goslok Innlent Fleiri fréttir Neyðarástand á Gasa og ágengir túristar angra kirkjugesti Dóttirin í Súlunesi ákærð Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Rannsaka áhrif samfélagsmiðla á heilastarfsemi barna Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Gat ekki sannað að verkstæðið tjónaði vélina Mögulegur fyrirboði um goslok Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Ungir menn staðnir að því að skjóta gelkúlum á vegfarendur Enn gýs úr einum megingíg og virknin nokkuð stöðug Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Styttist í háþróuð gervigreindarsvindl á íslensku Setja þurfi meiri þunga í hagsmunagæslu gagnvart ESB Neyðast til að endurbyggja grunnskólann vegna myglu Bílar fullir af bensínbrúsum séu úti um alla borg Áhyggjur af tollum ESB, olíuþjófur gómaður og fífldjarfir ferðamenn „Í minningu sonar - og allra þeirra sem aldrei komu heim“ MBA-nemi kvartaði og kveinaði en beið lægri hlut Hjólreiðamaður slasaður við Kerlingarfjöll Árekstur í Öxnadal Ung stúlka varð fyrir húsbíl og hljóp af vettvangi Vilja að ríkisstjórnin leggi allt kapp í að afstýra tollunum Sagði sig úr þingmannahóp: „Ég læt ekki nota mig í slíkum tilgangi“ Ekkert hægt að gera nema húseigendur kæri Segir afkomu hundraða ógnað með beinum hætti Mikil umferð á gosstöðvunum og óvissa á Grundartanga Gripinn glóðvolgur í skjóli nætur við að tappa af bílnum Sóttu veikan ferðamann í Loðmundarfjörð Óteljandi skiptin sem lögregla hefur þurft að vísa sömu mönnum út Sjá meira