Lyfjaleifar og kynhormón fundust í íslensku vatni Kristín Ólafsdóttir skrifar 27. nóvember 2018 11:28 Mynd frá sýnatökum í sumar. Mynd/Umhverfisstofnun Ýmsar tegundir lyfja fundust við sýnatökur Umhverfisstofnunar á íslensku vatni í sumar. Sýni voru bæði tekin úr sjó og ferskvatni en á meðal efna sem fundust voru bólgueyðandi lyf, geðlyf og kynhormónið estrógen. Umhverfisstofnun stóð í sumar fyrir sýnatökum í vatni í þeim tilgangi að kortleggja útbreiðslu efna sem talin eru ógn við vatnaumhverfi í Evrópu. Sýni voru tekin í hafinu við Klettagarða þar sem er að finna stærstu skólpútrásir höfuðborgarsvæðisins, í Varmá neðan Hveragerðis og við bakka Mývatns við Reykjahlíð. Um er að ræða efni sem eru á sérstökum Vaktlista Evrópusambandsins og hefur m.a. að geyma lyfjaleifar, kynhormón og varnarefni. Að auki var kannað hvort hér á landi fyndust lyfjaleifar sem eru á sérstökum vaktlista í Svíþjóð. Niðurstöður mælinganna á sýnunum eru þær að í íslensku umhverfi er að finna fjögur efni af sextán á vaktlista Evrópusambandsins. Efnin sem um ræðir eru Clarithomycin, Diclofenac og Erythromycin sem eru efni sem finnast í sýkla- og bólgueyðandi lyfjum. Að auki fannst kynhormónið estrógen í sýnunum sem voru tekin. Engin varnarefni (skordýra eða plöntuvarnarefni) af listanum var að finna í íslensku sýnunum. Af þeim tuttugu efnum sem eru á sænska vaktlistanum yfir lyfjaleifar fundust fimmtán í sýnunum sem voru tekin hér á landi. Um er að ræða efni sem finnast m.a. í geðlyfjum, hjarta- og blóðþrýstingslyfjum, sýklalyfjum, verkjastillandi og lyfjum sem tekin eru við sveppasýkingum og kynsjúkdómum. Niðurstöðurnar benda til að töluvert magn lyfja berist út í umhverfið með frárennsli. Lyfin geta borist í frárennsliskerfin með ýmsum hætti, eins og frá búfjárhaldi, með útskilnaði frá fólki eða þegar fólk losar sig við lyf í frárennsliskerfið. Fráveitur á Íslandi búa ekki yfir búnaði til að hreinsa lyfjaleifar úr fráveituvatninu. Því er mikilvægt að skila inn til apóteka öllum lyfjaafgöngum sem falla til á heimilum til að þeim verði fargað á réttan hátt og endi ekki í umhverfinu. Rannsóknir í Evrópu sýna að lyfjaleifar finnast orðið víða í umhverfinu, m.a. í drykkjarvatni og í vatnalífverum. Skútustaðahreppur Umhverfismál Mest lesið Íslenskir ráðamenn verið skammaðir fyrir að senda Trump batakveðju Erlent „Ég ætti að vera dauður“ Erlent Katrínu tekið fagnandi á Wimbledon Erlent Ungir menn sem veðja stjórnlaust hafi varann á Innlent Ávarpaði þjóðina og hvatti menn til að „kæla“ orðræðuna Erlent Handtekinn grunaður um rán og frelsissviptingu Innlent Kourani dæmdur í átta ára fangelsi Innlent Lárus skuli fyrst taka til í „eigin veðmálastarfsemi“ Innlent Hinn látni slökkviliðsmaður sem fórnaði sér fyrir fjölskylduna Erlent Raðmorðingi játar að hafa myrt allt að 42 konur Erlent Fleiri fréttir Ákærður vegna andlátsins í Naustahverfi Kourani dæmdur í átta ára fangelsi Lárus skuli fyrst taka til í „eigin veðmálastarfsemi“ Tekjur mestar í Vestmannaeyjum og minnstar í Tjörneshreppi Of lítið fjármagn til viðhalds hafi kostað mannslíf Handtekinn grunaður um rán og frelsissviptingu Ungir menn sem veðja stjórnlaust hafi varann á Stúlkan er fundin Morðtilræði gegn Trump, úrslitaleikur EM og fjárhættuspil „Það er allt búið að vera á floti hérna“ Hjólreiðamaður með opið beinbrot í Þórsmörk Utanríkisráðherra segir árásina hörmulega Miklar tafir vegna slyss norðan Hvalfjarðargangna Tveimur vísað úr Þórsmörk eftir líkamsárás „Það hefur í raun og veru ekkert sumar komið hjá okkur“ Leysingar hugsanleg orsök E.coli bakteríu Bustarfellsdagurinn í glæsilegum torfbæ Skotárás gegn Trump, baktería í neysluvatni og veðmálastarfsemi Fræðir áhugasama um mannát Veðmálastarfsemi, Carbfix og stefnuleysi stjórnvalda Leituðu að manni í sjónum í nótt Ölvaður ökumaður velti bíl í Breiðholti Sami einstaklingur vann milljón tvisvar á sama staðnum Sjóða þurfi neysluvatn á Siglufirði vegna E.coli Aspir fjarlægðar á Selfossi vegna umferðaröryggis Segir „óeðlilegan hagsmunaárekstur“ við mat á sakhæfi áhyggjuefni Starfsmaður verslunar réðst á „þjóf“ sem reyndist saklaus Myndband af glannalegum framúrakstri á Seltjarnarnesi Sæmdur gullmerki í síðustu opinberu heimsókninni Biskupsbústaðurinn brátt falur Sjá meira
Ýmsar tegundir lyfja fundust við sýnatökur Umhverfisstofnunar á íslensku vatni í sumar. Sýni voru bæði tekin úr sjó og ferskvatni en á meðal efna sem fundust voru bólgueyðandi lyf, geðlyf og kynhormónið estrógen. Umhverfisstofnun stóð í sumar fyrir sýnatökum í vatni í þeim tilgangi að kortleggja útbreiðslu efna sem talin eru ógn við vatnaumhverfi í Evrópu. Sýni voru tekin í hafinu við Klettagarða þar sem er að finna stærstu skólpútrásir höfuðborgarsvæðisins, í Varmá neðan Hveragerðis og við bakka Mývatns við Reykjahlíð. Um er að ræða efni sem eru á sérstökum Vaktlista Evrópusambandsins og hefur m.a. að geyma lyfjaleifar, kynhormón og varnarefni. Að auki var kannað hvort hér á landi fyndust lyfjaleifar sem eru á sérstökum vaktlista í Svíþjóð. Niðurstöður mælinganna á sýnunum eru þær að í íslensku umhverfi er að finna fjögur efni af sextán á vaktlista Evrópusambandsins. Efnin sem um ræðir eru Clarithomycin, Diclofenac og Erythromycin sem eru efni sem finnast í sýkla- og bólgueyðandi lyfjum. Að auki fannst kynhormónið estrógen í sýnunum sem voru tekin. Engin varnarefni (skordýra eða plöntuvarnarefni) af listanum var að finna í íslensku sýnunum. Af þeim tuttugu efnum sem eru á sænska vaktlistanum yfir lyfjaleifar fundust fimmtán í sýnunum sem voru tekin hér á landi. Um er að ræða efni sem finnast m.a. í geðlyfjum, hjarta- og blóðþrýstingslyfjum, sýklalyfjum, verkjastillandi og lyfjum sem tekin eru við sveppasýkingum og kynsjúkdómum. Niðurstöðurnar benda til að töluvert magn lyfja berist út í umhverfið með frárennsli. Lyfin geta borist í frárennsliskerfin með ýmsum hætti, eins og frá búfjárhaldi, með útskilnaði frá fólki eða þegar fólk losar sig við lyf í frárennsliskerfið. Fráveitur á Íslandi búa ekki yfir búnaði til að hreinsa lyfjaleifar úr fráveituvatninu. Því er mikilvægt að skila inn til apóteka öllum lyfjaafgöngum sem falla til á heimilum til að þeim verði fargað á réttan hátt og endi ekki í umhverfinu. Rannsóknir í Evrópu sýna að lyfjaleifar finnast orðið víða í umhverfinu, m.a. í drykkjarvatni og í vatnalífverum.
Skútustaðahreppur Umhverfismál Mest lesið Íslenskir ráðamenn verið skammaðir fyrir að senda Trump batakveðju Erlent „Ég ætti að vera dauður“ Erlent Katrínu tekið fagnandi á Wimbledon Erlent Ungir menn sem veðja stjórnlaust hafi varann á Innlent Ávarpaði þjóðina og hvatti menn til að „kæla“ orðræðuna Erlent Handtekinn grunaður um rán og frelsissviptingu Innlent Kourani dæmdur í átta ára fangelsi Innlent Lárus skuli fyrst taka til í „eigin veðmálastarfsemi“ Innlent Hinn látni slökkviliðsmaður sem fórnaði sér fyrir fjölskylduna Erlent Raðmorðingi játar að hafa myrt allt að 42 konur Erlent Fleiri fréttir Ákærður vegna andlátsins í Naustahverfi Kourani dæmdur í átta ára fangelsi Lárus skuli fyrst taka til í „eigin veðmálastarfsemi“ Tekjur mestar í Vestmannaeyjum og minnstar í Tjörneshreppi Of lítið fjármagn til viðhalds hafi kostað mannslíf Handtekinn grunaður um rán og frelsissviptingu Ungir menn sem veðja stjórnlaust hafi varann á Stúlkan er fundin Morðtilræði gegn Trump, úrslitaleikur EM og fjárhættuspil „Það er allt búið að vera á floti hérna“ Hjólreiðamaður með opið beinbrot í Þórsmörk Utanríkisráðherra segir árásina hörmulega Miklar tafir vegna slyss norðan Hvalfjarðargangna Tveimur vísað úr Þórsmörk eftir líkamsárás „Það hefur í raun og veru ekkert sumar komið hjá okkur“ Leysingar hugsanleg orsök E.coli bakteríu Bustarfellsdagurinn í glæsilegum torfbæ Skotárás gegn Trump, baktería í neysluvatni og veðmálastarfsemi Fræðir áhugasama um mannát Veðmálastarfsemi, Carbfix og stefnuleysi stjórnvalda Leituðu að manni í sjónum í nótt Ölvaður ökumaður velti bíl í Breiðholti Sami einstaklingur vann milljón tvisvar á sama staðnum Sjóða þurfi neysluvatn á Siglufirði vegna E.coli Aspir fjarlægðar á Selfossi vegna umferðaröryggis Segir „óeðlilegan hagsmunaárekstur“ við mat á sakhæfi áhyggjuefni Starfsmaður verslunar réðst á „þjóf“ sem reyndist saklaus Myndband af glannalegum framúrakstri á Seltjarnarnesi Sæmdur gullmerki í síðustu opinberu heimsókninni Biskupsbústaðurinn brátt falur Sjá meira