Fjölmiðlafrumvarp og breytingar á lögum um RÚV meðal frumvarpa sem dreift var á Alþingi í dag Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 30. nóvember 2020 23:25 Lilja Alfreðsdóttir á Alþingi. Vísir/Vilhelm Nýtt frumvarp mennta- og menningarmálaráðherra um stuðning við einkarekna fjölmiðla var birt á vef Alþingis í kvöld. Auk fjölda annarra frumvarpa sem dreift var á Alþingi í dag, hefur sömuleiðis verið birt frumvarp um breytingar á lögum um Ríkisútvarpið sem varða upplýsingarétt almennings um tiltekin atriði er varða starfsmenn Ríkisútvarpsins. Samkvæmt heimildum fréttastofu er nýja frumvarpið um stuðning við einkarekna fjölmiðla samið í samvinnu með fulltrúum allra stjórnarflokkanna, Vinstri Grænna og Sjálfstæðisflokks auk Framsóknarflokks, ólíkt því sem átti við um fyrra frumvarp um sama efni, þar sem fulltrúar VG og Sjálfstæðisflokks komu ekki að vinnunni. Samhliða stendur yfir frekari vinna í þágu minni- og staðbundna fjölmiðla sem kynnt verður á næstunni. Þingmenn Sjálfstæðisflokksins munu þó gera nokkra fyrirvara við frumvarpið. Umfang og fjöldi umsókna um styrk frá ríkinu vegna fjölmiðlareksturs á einkamarkaði mun ráða því hvernig stuðningur dreifist endanlega milli fjölmiðla samkvæmt frumvarpinu. Gert er ráð fyrir að stuðningurinn verði í formi styrkja sem miðist við allt að 25% af stuðningshæfum rekstarakostnaði viðkomandi fjölmiðils og getur stuðningur til hvers umsækjenda ekki orðið hærri en sem nemur fjórðungi af fjárveitingu til verkefnisins. Gert er ráð fyrir að árlegur kostnaður ríkissjóðs vegna þessa verði um 400 milljónir á ári. Fari heildarfjárhæð samþykktra umsókna um stuðningshæfan rekstrarkostnað umfram fjárveitingar til verkefnisins, skerðist stuðningur til allra fjölmiðla sem sækja um styrk í jöfnum hlutföllum. Þannig verði úthlutun styrkja háttað með sambærilegum hætti og gert var samkvæmt bráðabirgðaákvæði sem stuðst var við í tengslum við sérstakan stuðning við einkarekna fjölmiðla, sem samþykktur var með lögum í sumar sem hluti af aðgerðum ríkisstjórnarinnar vegna áhrifa af völdum kórónuveirufaraldursins. „Úthlutun á grundvelli reglugerðarinnar gaf góða raun, og því var ákveðið að taka mið af henni við útfærslu á varanlegu úrræði sem mundi mæta rekstrarvanda einkarekinna fjölmiðla,“ segir í greinargerð með nýja frumvarpinu. Fór ekki í samráðsgátt Markmið frumvarpsins er að veita einkareknum fjölmiðlum stuðning í formi endurgreiðslu á hluta kostnaðar sem fellur til við að afla og miðla fréttum, fréttatengdu efni og umfjöllun um samfélagsleg málefni hér á landi og þurfa þeir fjölmiðlar sem eiga rétt á styrk að uppfylla ýmis skilyrði. „Nokkrar athugasemdir bárust frá hagaðilum vegna úthlutunar á sérstökum stuðningi til einkarekinna fjölmiðla vegna heimsfaraldurs kórónuveiru. Meðal annars var gerð athugasemd við þröng skilyrði reglugerðar mennta- og menningarmálaráðherra, og þá var einnig gerð athugasemd við það skilyrði að fjölmiðli bæri að hafa efnistök sín fjölbreytt. Þá hefur einnig komið fram í samtölum við framkvæmdastjóra fjölmiðlanefndar að flókið hafi verið að meta hvort efnistök fjölmiðils væru sannanlega fjölbreytt og hefðu breiða skírskotun,“ segir í greinargerðinni. Tekið hafi verið mið af athugasemdum sem fram hafi komið við úthlutun styrkja í tengslum við aðgerðir vegna áhrifa kórónuveirufaraldursins. Ekki hafi aftur á móti gefist ráðrúm til að kynna frumvarpið í samráðsgátt stjórnvalda þar sem lagt er til að breytingarnar sem frumvarpið kveður á um taki gildi innan skamms tíma. Gert er ráð fyrir að lögin taki gildi um áramótin en nauðsynlegt er að samþykki ESA, eftirlitsstofnunar EFTA, liggi fyrir áður en þau koma til framkvæmda. Tregða við birtingu lista yfir umsækjendur um stöðu útvarpsstjóra kveikjan að RÚV-frumvarpinu Um frumvarpið sem varðar breytingar á lögum um Ríkisútvarpið segir í greinargerð að það feli í sér „skýrari upplýsingarétt almennings er varðar málefni Ríkisútvarpsins og tekur af skarið um að réttur almennings nær til upplýsinga um málefni starfsmanna Ríkisútvarpsins líkt og um starfsmenn stjórnvalda í skilningi upplýsingalaga. Er það til þess fallið að auka gagnsæi í starfsemi Ríkisútvarpsins. Frumvarpið hefur ekki sérstök áhrif að öðru leyti á stjórnsýslu ríkisins, enda er ekki um grundvallarbreytingu að ræða.“ Tilefni frumvarpsins er athugasemd umboðsmanns Alþingis til mennta- og menningarmálaráðherra þar sem umboðsmaður gerði margvíslegar athugasemdir í framhaldi af úrskurði úrskurðarnefndar um upplýsingamál „þar sem staðfest var ákvörðun Ríkisútvarpsins ohf. um að synja beiðni kvartanda um aðgang að upplýsingum um umsækjendur um starf útvarpsstjóra hjá félaginu.“ Samkvæmt greinargerð með frumvarpinu er það til þess fallið „að auka gagnsæi í starfsemi Ríkisútvarpsins. Frumvarpið hefur ekki sérstök áhrif að öðru leyti á stjórnsýslu ríkisins, enda er ekki um grundvallarbreytingu að ræða,“ Fjölmiðlar Alþingi Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ Innlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Innlent Fleiri fréttir Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Byggt og byggt á Suðurlandi og það þarf að byggja enn meira KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Bein útsending: Hvar eru umhverfis- og loftslagsmálin í kosningabaráttunni? Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu „Dapurlegt“ útspil kennara og opnun Bláa lónsins Sigmundur fjarverandi allar atkvæðagreiðslur Styrkja möstrin með möl eftir góða vinnu í nótt Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Braut rúðu í lögreglubíl Stöðugt gos og engir skjálftar „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík Sjá meira
Samkvæmt heimildum fréttastofu er nýja frumvarpið um stuðning við einkarekna fjölmiðla samið í samvinnu með fulltrúum allra stjórnarflokkanna, Vinstri Grænna og Sjálfstæðisflokks auk Framsóknarflokks, ólíkt því sem átti við um fyrra frumvarp um sama efni, þar sem fulltrúar VG og Sjálfstæðisflokks komu ekki að vinnunni. Samhliða stendur yfir frekari vinna í þágu minni- og staðbundna fjölmiðla sem kynnt verður á næstunni. Þingmenn Sjálfstæðisflokksins munu þó gera nokkra fyrirvara við frumvarpið. Umfang og fjöldi umsókna um styrk frá ríkinu vegna fjölmiðlareksturs á einkamarkaði mun ráða því hvernig stuðningur dreifist endanlega milli fjölmiðla samkvæmt frumvarpinu. Gert er ráð fyrir að stuðningurinn verði í formi styrkja sem miðist við allt að 25% af stuðningshæfum rekstarakostnaði viðkomandi fjölmiðils og getur stuðningur til hvers umsækjenda ekki orðið hærri en sem nemur fjórðungi af fjárveitingu til verkefnisins. Gert er ráð fyrir að árlegur kostnaður ríkissjóðs vegna þessa verði um 400 milljónir á ári. Fari heildarfjárhæð samþykktra umsókna um stuðningshæfan rekstrarkostnað umfram fjárveitingar til verkefnisins, skerðist stuðningur til allra fjölmiðla sem sækja um styrk í jöfnum hlutföllum. Þannig verði úthlutun styrkja háttað með sambærilegum hætti og gert var samkvæmt bráðabirgðaákvæði sem stuðst var við í tengslum við sérstakan stuðning við einkarekna fjölmiðla, sem samþykktur var með lögum í sumar sem hluti af aðgerðum ríkisstjórnarinnar vegna áhrifa af völdum kórónuveirufaraldursins. „Úthlutun á grundvelli reglugerðarinnar gaf góða raun, og því var ákveðið að taka mið af henni við útfærslu á varanlegu úrræði sem mundi mæta rekstrarvanda einkarekinna fjölmiðla,“ segir í greinargerð með nýja frumvarpinu. Fór ekki í samráðsgátt Markmið frumvarpsins er að veita einkareknum fjölmiðlum stuðning í formi endurgreiðslu á hluta kostnaðar sem fellur til við að afla og miðla fréttum, fréttatengdu efni og umfjöllun um samfélagsleg málefni hér á landi og þurfa þeir fjölmiðlar sem eiga rétt á styrk að uppfylla ýmis skilyrði. „Nokkrar athugasemdir bárust frá hagaðilum vegna úthlutunar á sérstökum stuðningi til einkarekinna fjölmiðla vegna heimsfaraldurs kórónuveiru. Meðal annars var gerð athugasemd við þröng skilyrði reglugerðar mennta- og menningarmálaráðherra, og þá var einnig gerð athugasemd við það skilyrði að fjölmiðli bæri að hafa efnistök sín fjölbreytt. Þá hefur einnig komið fram í samtölum við framkvæmdastjóra fjölmiðlanefndar að flókið hafi verið að meta hvort efnistök fjölmiðils væru sannanlega fjölbreytt og hefðu breiða skírskotun,“ segir í greinargerðinni. Tekið hafi verið mið af athugasemdum sem fram hafi komið við úthlutun styrkja í tengslum við aðgerðir vegna áhrifa kórónuveirufaraldursins. Ekki hafi aftur á móti gefist ráðrúm til að kynna frumvarpið í samráðsgátt stjórnvalda þar sem lagt er til að breytingarnar sem frumvarpið kveður á um taki gildi innan skamms tíma. Gert er ráð fyrir að lögin taki gildi um áramótin en nauðsynlegt er að samþykki ESA, eftirlitsstofnunar EFTA, liggi fyrir áður en þau koma til framkvæmda. Tregða við birtingu lista yfir umsækjendur um stöðu útvarpsstjóra kveikjan að RÚV-frumvarpinu Um frumvarpið sem varðar breytingar á lögum um Ríkisútvarpið segir í greinargerð að það feli í sér „skýrari upplýsingarétt almennings er varðar málefni Ríkisútvarpsins og tekur af skarið um að réttur almennings nær til upplýsinga um málefni starfsmanna Ríkisútvarpsins líkt og um starfsmenn stjórnvalda í skilningi upplýsingalaga. Er það til þess fallið að auka gagnsæi í starfsemi Ríkisútvarpsins. Frumvarpið hefur ekki sérstök áhrif að öðru leyti á stjórnsýslu ríkisins, enda er ekki um grundvallarbreytingu að ræða.“ Tilefni frumvarpsins er athugasemd umboðsmanns Alþingis til mennta- og menningarmálaráðherra þar sem umboðsmaður gerði margvíslegar athugasemdir í framhaldi af úrskurði úrskurðarnefndar um upplýsingamál „þar sem staðfest var ákvörðun Ríkisútvarpsins ohf. um að synja beiðni kvartanda um aðgang að upplýsingum um umsækjendur um starf útvarpsstjóra hjá félaginu.“ Samkvæmt greinargerð með frumvarpinu er það til þess fallið „að auka gagnsæi í starfsemi Ríkisútvarpsins. Frumvarpið hefur ekki sérstök áhrif að öðru leyti á stjórnsýslu ríkisins, enda er ekki um grundvallarbreytingu að ræða,“
Fjölmiðlar Alþingi Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ Innlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Innlent Fleiri fréttir Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Byggt og byggt á Suðurlandi og það þarf að byggja enn meira KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Bein útsending: Hvar eru umhverfis- og loftslagsmálin í kosningabaráttunni? Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu „Dapurlegt“ útspil kennara og opnun Bláa lónsins Sigmundur fjarverandi allar atkvæðagreiðslur Styrkja möstrin með möl eftir góða vinnu í nótt Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Braut rúðu í lögreglubíl Stöðugt gos og engir skjálftar „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík Sjá meira