Bíður eftir útsölum til að kaupa gleraugu á dætur sínar Hólmfríður Gísladóttir skrifar 12. desember 2020 09:03 Ása segist ekki skilja hvers vegna ríkið greiðir heyrnartæki að fullu en ekki gleraugu. Bæði séu nauðsynleg barninu til að geta tekið þátt í daglegu lífi og dafnað. „Dætur mínar geta ekki verið án gleraugna, þær verða að vera með þau til að geta lifað eðlilegu lífi.“ Þetta segir Ása Ingiþórsdóttir sem berst nú fyrir því að gleraugu barna verði að fullu niðurgreidd af ríkinu. Hún segir grófa mismunun felast í því að heyrnartæki barna séu niðurgreidd en gleraugu ekki. „Sjón eldri dóttur minnar, sem er fædd 2005, byrjaði að versna í 1. bekk og fyrstu tvö árin þurfti hún að fá ný gler tvisvar á ári. Kostnaðurinn var gríðarlegur. Fyrst þurfti ég að kaupa umgjörðina og svo ný gler og það þurfti að sérpanta þau og pressa,“ segir Ása. Dóttir hennar eldri þarf enn ný gler a.m.k. einu sinni á ári en sjón yngri dótturinnar virðist breytast hægar. Gleraugnakaup eru gríðarlega stór kostnaðarliður fyrir fjölskylduna, þar sem báðir foreldrarnir nota einnig gleraugu. Greiðir 40-60 þúsund krónur fyrir glerin Kostnaður við glerin getur hlaupið á 40-60 þúsund krónum og Ása segist jafnan haga málum þannig að þau séu keypt á haustin, þegar hún getur fengið þau á útsölu. Hún segir afar óréttlátt að gert sé upp á milli barna eftir því hvort þau glíma við sjónskerðingu eða heyrnaskerðingu og telur öll börn eiga rétt á nauðsynlegum hjálpartækjum, óháð efnahag foreldra. „Heyrnartæki barna eru greidd að fullu úr ríkissjóði en sjóngleraugu ekki. Þetta nær engri átt og skýtur skökku við.“ Hún segir bera á því að foreldrar sjái sér ekki annað fært en að versla gleraugu á netinu þar sem það er ódýrara en því fylgi áhætta þar sem í mörgum tilvikum þurfi að gera nákvæmar mælingar til að gleraugun gagnist barninu. Ása Ingiþórsdóttir á tvær dætur sem báðar nota gleraugu og önnur hefur stundum þurft að fá ný gler oftar en einu sinni á ári. „Þetta á ekki að vera svona“ „Þetta er ekki val, þetta er nauðsyn,“ segir Ása og bendir á að barn þurfi gleraugu til að geta tekið þátt í daglegu lífi og sinnt námi og tómstundum. Síðastnefnda er reyndar kapítuli útaf fyrir sig, þar sem sum börn þurfa sérstök gleraugu til að geta stundað íþróttir, t.d. sund. Það er viðbótarkostnaður og þá er ekki hægt að gera ráð fyrir öðru en að gleraugu geti orðið fyrir hnjaski þegar þau sitja á litlum og fjörugum nefjum. Sum stéttarfélög taka þátt í gleraugnakostnaði en eðli málsins samkvæmt þurfa foreldrarnir að vera á vinnumarkaði til að eiga þann rétt. „Það eru náttúrulega ekkert allir sem hafa efni á þessu,“ segir Ása um hin tíðu gleraugnakaup. „Þetta á ekki að vera svona. Og af hverju er þessi munur á milli sjónskertra og heyrnaskertra barna?“ Greiðsluþátttakan endurspeglar engan veginn kostnað Um þetta og fleira er rætt í lokuðum hóp á Facebook þar sem foreldrar „gleraugnabarna“ deila upplýsingum og reynslu. Þar hefur myndast umræða um kostnaðarþáttinn og á dögunum tók Ása sig til og sendi erindi á Silju Dögg Gunnarsdóttur, þingmann Framsóknarflokksins, sem nú hefur lagt fram þingsályktunartillögu um samræmingu þeirra regla sem gilda um niðurgreiðslu eða greiðsluþátttöku ríkisins vegna kaupa á gleraugum og heyrnartækjum fyrir börn. Í greinargerð með tillögunni kemur fram það sem Ása og fleiri hafa upplifað; greiðsluþátttakan í gleraugnakaupunum er í engum takti við raunverulegan kostnað. „Öll börn fram að 18 ára aldri eiga rétt á gleraugnaendurgreiðslum. Börn þriggja ára og yngri eiga rétt á endurgreiðslum tvisvar á ári, börn 4–8 ára eiga rétt á endurgreiðslum árlega og börn 9–17 ára eiga rétt á endurgreiðslum annað hvert ár. Upphæð endurgreiðslu miðast við styrk glerja og er frá 3.500 kr. á gler til 7.500 kr. á gler. Ef um er að ræða sterk sjónskekkjugler er viðbótargreiðsla eftir styrkleika frá 500 kr. til 1.500 kr. á gler,“ segir í greinargerðinni. Var til skoðunar í barnamálaráðuneytinu í fyrra Ofangreindar upphæðir hafa staðið óbreyttar í a.m.k. 15 ár en Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, sagði í samtali í fyrra að málið væri til skoðunar í ráðuneytinu. „Ég held að ástæða sé til að að flýta þeirri vinnu eins og kostur er. Ég mun beita mér fyrir því á næstu vikum og mánuðum að það verði gert og að við leitum leiða til að koma betur til móts við þau börn sem þarna um ræðir,“ sagði hann. Heilbrigðismál Félagsmál Börn og uppeldi Mest lesið Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Innlent Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Innlent Sögð vafin í ísraelska fánann og veifað um eins og verðlaunagrip Erlent Sótti kindabyssu eftir hótun um að skjóta fyrrverandi og fimm aðra Innlent Gekk berserksgang og beraði sig Innlent Síðasti fuglinn floginn Innlent Stjórnarformaður RÚV vill að Ísrael verði tafarlaust vikið úr Eurovision Innlent Kurr innan Samfylkingarinnar vegna brottvísunar ungbarna Innlent Fjögurra manna fjölskylda meðal látinna Erlent Símafrí en ekki símabann Innlent Fleiri fréttir Síðasti fuglinn floginn Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Ísrael sagt sig úr samfélagi siðaðra manna Símafrí en ekki símabann „Sjálfsíkveikja“ olli eldsvoða í þvottahúsi Síðbúnar hádegisfréttir Bylgjunnar: Áróður í Eurovision, nýtt landamærakerfi og „símafrí“ í skólum Sótti kindabyssu eftir hótun um að skjóta fyrrverandi og fimm aðra Leikskólamál, afnám hafta og Trump-isminn Stjórnarformaður RÚV vill að Ísrael verði tafarlaust vikið úr Eurovision Gekk berserksgang og beraði sig Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Eldur í þvottahúsi á Granda Prestur og prófastur bíður spenntur eftir Hrútaskránni Kurr innan Samfylkingarinnar vegna brottvísunar ungbarna Fokdýrar flugferðir, ögurstund á Gasa og óvenjulegt innbrot Boða íbúafundi vegna mögulegrar sameiningar sveitarfélaganna Alelda bíll á Reykjanesbraut Framkvæmdirnar komi eftir ákall frá íbúum Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Skrítin afstaða BSRB og ASÍ Tekist á um leikskólamál og árásir á Gasa Umfangsmikil flugslysaæfing á Reykjavíkurflugvelli Tætir í sig leikskólaplan borgarinnar: Segir Reykjavík taka skref aftur á bak Rannsaka mögulega stunguárás Göngu- og hjólabrýr yfir Elliðaár opnast „Af hverju ertu svona í framan?“ „Algjörlega alveg út í hött“ Umferðin færist inn á íbúðagötur Andar sem eru ekki hér en voru í myndinni þeir sveima og fylgjast með Dugar ekki lengur að dorga og nú þurfi að kasta út neti Sjá meira
„Sjón eldri dóttur minnar, sem er fædd 2005, byrjaði að versna í 1. bekk og fyrstu tvö árin þurfti hún að fá ný gler tvisvar á ári. Kostnaðurinn var gríðarlegur. Fyrst þurfti ég að kaupa umgjörðina og svo ný gler og það þurfti að sérpanta þau og pressa,“ segir Ása. Dóttir hennar eldri þarf enn ný gler a.m.k. einu sinni á ári en sjón yngri dótturinnar virðist breytast hægar. Gleraugnakaup eru gríðarlega stór kostnaðarliður fyrir fjölskylduna, þar sem báðir foreldrarnir nota einnig gleraugu. Greiðir 40-60 þúsund krónur fyrir glerin Kostnaður við glerin getur hlaupið á 40-60 þúsund krónum og Ása segist jafnan haga málum þannig að þau séu keypt á haustin, þegar hún getur fengið þau á útsölu. Hún segir afar óréttlátt að gert sé upp á milli barna eftir því hvort þau glíma við sjónskerðingu eða heyrnaskerðingu og telur öll börn eiga rétt á nauðsynlegum hjálpartækjum, óháð efnahag foreldra. „Heyrnartæki barna eru greidd að fullu úr ríkissjóði en sjóngleraugu ekki. Þetta nær engri átt og skýtur skökku við.“ Hún segir bera á því að foreldrar sjái sér ekki annað fært en að versla gleraugu á netinu þar sem það er ódýrara en því fylgi áhætta þar sem í mörgum tilvikum þurfi að gera nákvæmar mælingar til að gleraugun gagnist barninu. Ása Ingiþórsdóttir á tvær dætur sem báðar nota gleraugu og önnur hefur stundum þurft að fá ný gler oftar en einu sinni á ári. „Þetta á ekki að vera svona“ „Þetta er ekki val, þetta er nauðsyn,“ segir Ása og bendir á að barn þurfi gleraugu til að geta tekið þátt í daglegu lífi og sinnt námi og tómstundum. Síðastnefnda er reyndar kapítuli útaf fyrir sig, þar sem sum börn þurfa sérstök gleraugu til að geta stundað íþróttir, t.d. sund. Það er viðbótarkostnaður og þá er ekki hægt að gera ráð fyrir öðru en að gleraugu geti orðið fyrir hnjaski þegar þau sitja á litlum og fjörugum nefjum. Sum stéttarfélög taka þátt í gleraugnakostnaði en eðli málsins samkvæmt þurfa foreldrarnir að vera á vinnumarkaði til að eiga þann rétt. „Það eru náttúrulega ekkert allir sem hafa efni á þessu,“ segir Ása um hin tíðu gleraugnakaup. „Þetta á ekki að vera svona. Og af hverju er þessi munur á milli sjónskertra og heyrnaskertra barna?“ Greiðsluþátttakan endurspeglar engan veginn kostnað Um þetta og fleira er rætt í lokuðum hóp á Facebook þar sem foreldrar „gleraugnabarna“ deila upplýsingum og reynslu. Þar hefur myndast umræða um kostnaðarþáttinn og á dögunum tók Ása sig til og sendi erindi á Silju Dögg Gunnarsdóttur, þingmann Framsóknarflokksins, sem nú hefur lagt fram þingsályktunartillögu um samræmingu þeirra regla sem gilda um niðurgreiðslu eða greiðsluþátttöku ríkisins vegna kaupa á gleraugum og heyrnartækjum fyrir börn. Í greinargerð með tillögunni kemur fram það sem Ása og fleiri hafa upplifað; greiðsluþátttakan í gleraugnakaupunum er í engum takti við raunverulegan kostnað. „Öll börn fram að 18 ára aldri eiga rétt á gleraugnaendurgreiðslum. Börn þriggja ára og yngri eiga rétt á endurgreiðslum tvisvar á ári, börn 4–8 ára eiga rétt á endurgreiðslum árlega og börn 9–17 ára eiga rétt á endurgreiðslum annað hvert ár. Upphæð endurgreiðslu miðast við styrk glerja og er frá 3.500 kr. á gler til 7.500 kr. á gler. Ef um er að ræða sterk sjónskekkjugler er viðbótargreiðsla eftir styrkleika frá 500 kr. til 1.500 kr. á gler,“ segir í greinargerðinni. Var til skoðunar í barnamálaráðuneytinu í fyrra Ofangreindar upphæðir hafa staðið óbreyttar í a.m.k. 15 ár en Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, sagði í samtali í fyrra að málið væri til skoðunar í ráðuneytinu. „Ég held að ástæða sé til að að flýta þeirri vinnu eins og kostur er. Ég mun beita mér fyrir því á næstu vikum og mánuðum að það verði gert og að við leitum leiða til að koma betur til móts við þau börn sem þarna um ræðir,“ sagði hann.
Heilbrigðismál Félagsmál Börn og uppeldi Mest lesið Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Innlent Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Innlent Sögð vafin í ísraelska fánann og veifað um eins og verðlaunagrip Erlent Sótti kindabyssu eftir hótun um að skjóta fyrrverandi og fimm aðra Innlent Gekk berserksgang og beraði sig Innlent Síðasti fuglinn floginn Innlent Stjórnarformaður RÚV vill að Ísrael verði tafarlaust vikið úr Eurovision Innlent Kurr innan Samfylkingarinnar vegna brottvísunar ungbarna Innlent Fjögurra manna fjölskylda meðal látinna Erlent Símafrí en ekki símabann Innlent Fleiri fréttir Síðasti fuglinn floginn Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Ísrael sagt sig úr samfélagi siðaðra manna Símafrí en ekki símabann „Sjálfsíkveikja“ olli eldsvoða í þvottahúsi Síðbúnar hádegisfréttir Bylgjunnar: Áróður í Eurovision, nýtt landamærakerfi og „símafrí“ í skólum Sótti kindabyssu eftir hótun um að skjóta fyrrverandi og fimm aðra Leikskólamál, afnám hafta og Trump-isminn Stjórnarformaður RÚV vill að Ísrael verði tafarlaust vikið úr Eurovision Gekk berserksgang og beraði sig Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Eldur í þvottahúsi á Granda Prestur og prófastur bíður spenntur eftir Hrútaskránni Kurr innan Samfylkingarinnar vegna brottvísunar ungbarna Fokdýrar flugferðir, ögurstund á Gasa og óvenjulegt innbrot Boða íbúafundi vegna mögulegrar sameiningar sveitarfélaganna Alelda bíll á Reykjanesbraut Framkvæmdirnar komi eftir ákall frá íbúum Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Skrítin afstaða BSRB og ASÍ Tekist á um leikskólamál og árásir á Gasa Umfangsmikil flugslysaæfing á Reykjavíkurflugvelli Tætir í sig leikskólaplan borgarinnar: Segir Reykjavík taka skref aftur á bak Rannsaka mögulega stunguárás Göngu- og hjólabrýr yfir Elliðaár opnast „Af hverju ertu svona í framan?“ „Algjörlega alveg út í hött“ Umferðin færist inn á íbúðagötur Andar sem eru ekki hér en voru í myndinni þeir sveima og fylgjast með Dugar ekki lengur að dorga og nú þurfi að kasta út neti Sjá meira
Síðbúnar hádegisfréttir Bylgjunnar: Áróður í Eurovision, nýtt landamærakerfi og „símafrí“ í skólum