Árás á lýðræðið á Íslandi og Bandaríkjunum Elliði Vignisson skrifar 10. janúar 2021 20:01 Hinn ömurlegi atburður í Wasingthon þar sem skríll réðst inn í þinghúsið hefur vakið heimsathygli. Það er eðlilegt enda flestu skynsömu fólki ljós sú hætta sem lýðræðinu er búið þegar múgurinn tekur völdin í sínar hendur. Hér á Íslandi sáum við þetta skýrt eftir fjármálahrunið þegar friðsöm og sjálfsögð mótmæli snérustu upp í ofbeldi gegn kjörnum fulltrúum, innrás í þinghúsið, árásir á lögregluna og önnur skrílslæti. Nú boða talsmenn Stjórnarskrárfélagsins byltingu þar sem yfirtaka skal Alþingi og breyta leikreglum samfélagsins í þá átt sem þau telja heppilegri. Það er í eðli okkar að bregðast við þegar við erum misrétti beitt Í Bandaríkjunum var skrílinn augljóslega undir áhrifum fráfarandi forseta sem taldi þeim trú um stuðningmenn hans og hann sjálfur, væru órétti beitt. Þegar slík hughrif hafa átt sér stað og fólk upplifir órétt þá er í raun auðvelt fyrir þannig þenkjandi aðila að beita þeim til óhæfuverka. Það er í eðli mannsins að bregðast við óréttlæti og miska með reiði og heift. Stjórna í krafti reiðinnar Það er hvorki ný né óreynd aðferð að ná tökum á fólki með því að höfða til þessara þátta í mannlegu eðli. Það er margreynd og árangursrík aðferð. Hitler taldi Þjóðverjum trú um að þjóðin væri misrétti beitt og atti henni þannig í hroðaverk, Trump taldi stuðningsmönnum sínum trú um kosningasvik og sendu skríl til árásar við þinghúsið, vinstrimenn á Íslandi héldu því á lofti að Alþingi bæri höfuðorsök á hruninu og breyttu annars réttmætri reiði í heift sem leiddi til ofbeldis. Dæmin eru víða, misalvarleg en eiga það sammerkt að notfæra sér grunnhvatir svo sem reiði til stjórnunar á hóphegðun. Forsvarsmenn Stjórnarskrárfélagsins nota sömu aðferð og Trump Það skyldi enginn halda að þessi aðferð sé á undanhaldi. Sem fyrr segir eru nýjustu dæmin um þetta að finna í baráttu talsmanna Stjórnarskrárfélagsins. Þar er þetta reyndar svo áberandi að athygli vekur að fjölmiðlar hafi ekki sett það í samhengi við framgöngu Trump og hvernig hann hefur búið til heift á forsendum meints óréttlætis til að hindra lýðræðislegan framgang. Í þessu samhengi er áhugavert að velta því fyrir sér hvort Trump hefði ekki breytt stjórnarskránni hefði hann haft til þess vald. Trump og Katrín Oddsdóttir Katrín Oddsdóttir, lögfræðingur og formaður Stjórnarskrárfélagsins, flutti ræðu á Austurvelli í hrunástandinu 22. nóvember 2008. Þar boðaði hún að réttkjörin stjórnvöld yrðu sett af með góðu eða illu. Orðrétt sagði hún að þetta yrði gert: „...með því að brjóta þau landslög sem þið hafið sett.... og með því að bera ykkur út úr þeim opinberu byggingum sem þið felið ykkur í ef þess þarf.“ Stuttu síðar var ráðist á þinghúsið, lögreglustöðina og fl. Nú stýrir þessi annars ágæta kona samtökum sem ætla sér að stjórna gerð stjórnarskrárinnar sem ver grunnréttindi okkar og viðheldur reglum samfélagsins. Þeir sem gagnrýna framgöngu Trump geta vart stutt framgöngu Katrínar. Trump og Ragnar Aðalsteinsson Annar forsvarsmaður Stjórnarskrárfélagsins, Ragnar Aðalasteinsson var í viðtali við Kristján Kristjánsson í þættinum „Sprengisandur“ í október sl. Þar lýsti Ragnar því fjálglega að valdarán væri ein möguleg leið til að hann og hans fólk næðu markmiðum um að breyta réttarríkinu í þá átt sem þau telja gæfulega. Orðrétt sagði Ragnar: „Þess vegna verðum við að ná þessu valdi, verðum að ná þessu af þinginu. Ná þessu valdi af stjórnmálamönnunum.“ Og stuttu síðar „ ...ef þjóðin er áköf um að ná til sín þessu valdi sem hún hefur eðli málsins til þess þá verður hún að taka völdin“ og svo: „Það er valdarán, það þarf að sjálfsögðu ekki að vera neitt blóðugt“. Kristján sagði þá: „Þú ert sem sagt að tala um það [valdrán]“ og því mótmælti Ragnar ekki. Þeir sem gagnrýna framgöngu Trump geta vart stutt framgöngu Ragnars. Reiðin réttlætir aldrei ofbeldi Það er aðdáunarvert þegar fólk berst fyrir hugsjónum sínum. Fólkið sem mætti á Austurvöll var almennt til fyrirmyndar. Hið sama má segja um þá rúmlega 74 milljónir kjósenda sem studdu Trump og lang flesta þeirra sem vilja gera breytingu á stjórnarskránni. Það er hinsvegar afar hættulegt þegar leiðtogar eins og Donald Trump, Ragnar Aðalsteinsson, Katrín Oddsdóttir og aðrir popúlistar tala fyrir byltingu, valdaráni og árásum á hornsteina lýðræðissamfélagsins. Þegar þau snúa reiði í heift á forsendum meints óréttlætis og byrja að skilgreina hvenær óréttlætið sé með þeim hætti að ofbeldi sé réttlætanlegt. Þegar þau hvetja til ofbeldis og árása á lýðræðið. Slíkt ber að fordæma. Ekkert réttlætir slíka framgöngu, sama hvert hugarefnið er og sama hvaðan reiðin er runninn. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Árás á bandaríska þinghúsið Stjórnarskrá Elliði Vignisson Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Sjá meira
Hinn ömurlegi atburður í Wasingthon þar sem skríll réðst inn í þinghúsið hefur vakið heimsathygli. Það er eðlilegt enda flestu skynsömu fólki ljós sú hætta sem lýðræðinu er búið þegar múgurinn tekur völdin í sínar hendur. Hér á Íslandi sáum við þetta skýrt eftir fjármálahrunið þegar friðsöm og sjálfsögð mótmæli snérustu upp í ofbeldi gegn kjörnum fulltrúum, innrás í þinghúsið, árásir á lögregluna og önnur skrílslæti. Nú boða talsmenn Stjórnarskrárfélagsins byltingu þar sem yfirtaka skal Alþingi og breyta leikreglum samfélagsins í þá átt sem þau telja heppilegri. Það er í eðli okkar að bregðast við þegar við erum misrétti beitt Í Bandaríkjunum var skrílinn augljóslega undir áhrifum fráfarandi forseta sem taldi þeim trú um stuðningmenn hans og hann sjálfur, væru órétti beitt. Þegar slík hughrif hafa átt sér stað og fólk upplifir órétt þá er í raun auðvelt fyrir þannig þenkjandi aðila að beita þeim til óhæfuverka. Það er í eðli mannsins að bregðast við óréttlæti og miska með reiði og heift. Stjórna í krafti reiðinnar Það er hvorki ný né óreynd aðferð að ná tökum á fólki með því að höfða til þessara þátta í mannlegu eðli. Það er margreynd og árangursrík aðferð. Hitler taldi Þjóðverjum trú um að þjóðin væri misrétti beitt og atti henni þannig í hroðaverk, Trump taldi stuðningsmönnum sínum trú um kosningasvik og sendu skríl til árásar við þinghúsið, vinstrimenn á Íslandi héldu því á lofti að Alþingi bæri höfuðorsök á hruninu og breyttu annars réttmætri reiði í heift sem leiddi til ofbeldis. Dæmin eru víða, misalvarleg en eiga það sammerkt að notfæra sér grunnhvatir svo sem reiði til stjórnunar á hóphegðun. Forsvarsmenn Stjórnarskrárfélagsins nota sömu aðferð og Trump Það skyldi enginn halda að þessi aðferð sé á undanhaldi. Sem fyrr segir eru nýjustu dæmin um þetta að finna í baráttu talsmanna Stjórnarskrárfélagsins. Þar er þetta reyndar svo áberandi að athygli vekur að fjölmiðlar hafi ekki sett það í samhengi við framgöngu Trump og hvernig hann hefur búið til heift á forsendum meints óréttlætis til að hindra lýðræðislegan framgang. Í þessu samhengi er áhugavert að velta því fyrir sér hvort Trump hefði ekki breytt stjórnarskránni hefði hann haft til þess vald. Trump og Katrín Oddsdóttir Katrín Oddsdóttir, lögfræðingur og formaður Stjórnarskrárfélagsins, flutti ræðu á Austurvelli í hrunástandinu 22. nóvember 2008. Þar boðaði hún að réttkjörin stjórnvöld yrðu sett af með góðu eða illu. Orðrétt sagði hún að þetta yrði gert: „...með því að brjóta þau landslög sem þið hafið sett.... og með því að bera ykkur út úr þeim opinberu byggingum sem þið felið ykkur í ef þess þarf.“ Stuttu síðar var ráðist á þinghúsið, lögreglustöðina og fl. Nú stýrir þessi annars ágæta kona samtökum sem ætla sér að stjórna gerð stjórnarskrárinnar sem ver grunnréttindi okkar og viðheldur reglum samfélagsins. Þeir sem gagnrýna framgöngu Trump geta vart stutt framgöngu Katrínar. Trump og Ragnar Aðalsteinsson Annar forsvarsmaður Stjórnarskrárfélagsins, Ragnar Aðalasteinsson var í viðtali við Kristján Kristjánsson í þættinum „Sprengisandur“ í október sl. Þar lýsti Ragnar því fjálglega að valdarán væri ein möguleg leið til að hann og hans fólk næðu markmiðum um að breyta réttarríkinu í þá átt sem þau telja gæfulega. Orðrétt sagði Ragnar: „Þess vegna verðum við að ná þessu valdi, verðum að ná þessu af þinginu. Ná þessu valdi af stjórnmálamönnunum.“ Og stuttu síðar „ ...ef þjóðin er áköf um að ná til sín þessu valdi sem hún hefur eðli málsins til þess þá verður hún að taka völdin“ og svo: „Það er valdarán, það þarf að sjálfsögðu ekki að vera neitt blóðugt“. Kristján sagði þá: „Þú ert sem sagt að tala um það [valdrán]“ og því mótmælti Ragnar ekki. Þeir sem gagnrýna framgöngu Trump geta vart stutt framgöngu Ragnars. Reiðin réttlætir aldrei ofbeldi Það er aðdáunarvert þegar fólk berst fyrir hugsjónum sínum. Fólkið sem mætti á Austurvöll var almennt til fyrirmyndar. Hið sama má segja um þá rúmlega 74 milljónir kjósenda sem studdu Trump og lang flesta þeirra sem vilja gera breytingu á stjórnarskránni. Það er hinsvegar afar hættulegt þegar leiðtogar eins og Donald Trump, Ragnar Aðalsteinsson, Katrín Oddsdóttir og aðrir popúlistar tala fyrir byltingu, valdaráni og árásum á hornsteina lýðræðissamfélagsins. Þegar þau snúa reiði í heift á forsendum meints óréttlætis og byrja að skilgreina hvenær óréttlætið sé með þeim hætti að ofbeldi sé réttlætanlegt. Þegar þau hvetja til ofbeldis og árása á lýðræðið. Slíkt ber að fordæma. Ekkert réttlætir slíka framgöngu, sama hvert hugarefnið er og sama hvaðan reiðin er runninn.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun