Rauður dregill er ekki það sem Strætó þarf Jónas Elíasson skrifar 13. apríl 2021 15:01 Baráttu borgarlínusinna er stjórnað af félagi sem kallar sig Félag um bíllausan lífsstíl eða eitthvað álíka. Félagið hefur þegar fengið tilfærslur á nokkrum strætóbiðstöðvum framgengt til að tefja enn frekar fyrir bílaumferð en orðið er. Að öðru leyti hefur því orðið lítið ágengt í tafaaðgerðum. Nú stendur hins vegar til að taka stærri og metnaðarfyllri skref í þá veru með borgarlínunni. Borgarlína „lite“ með einni undantekningu Samkvæmt samþykkt borgarstjórnar frá 18. september 2018 gengur borgarlínan út á „hágæðakerfi almenningssamgangna“ og hefur sem kunnugt er verið kynnt sem nýtt og byltingarkennt kerfi með það hátt þjónustustig fyrir notendur að það standist samkeppnina við einkabílinn. Kerfið hefur sætt umtalsverðri gagnrýni og lögðu samtök áhugafólks um samgöngur fyrir alla (ÁS, samgongurfyriralla.com) fyrir nokkru fram tillögu að BRT-lite almenningssamgöngukerfinu sem ódýrari, raunhæfari og skilvirkari valkost við borgarlínuna. Nú ber hins vegar svo við að borgarlínan, eins og henni er lýst í frummatsskýrslu vegna 1. áfanga, er orðin eins og BRT-lite kerfið að því undanskildu að enn er haldið fast við hinn svonefnda „rauða dregil“ – en svo hefur fyrirhugað sérrými fyrir strætó í umferðinni verið nefnt. Stjórnvöld virðast því hafa fallið frá fyrri áætlunum um að keppa um hylli almennings á grundvelli gæða og þjónustu. Þess í stað verður þrengt enn frekar að almennri umferð með því að leggja tvær miðjuakgreinar undir strætó á þeim akbrautum sem því verður við komið, s.s. á Miklubraut og Suðurlandsbraut. Váleg tíðindi fyrir skattgreiðendur Tillaga ÁS gerir ráð að sérrými fyrir Strætó verði lagt á hægri hlið akbrauta eftir því sem þörf krefur, eins og gert hefur verið á Miklubraut. Slík er þó ofurtrú bíllausa félagsins á rauða dregilinn, að þessum miðjuakreinum er ætlað að koma í stað mislægra gatnamóta. Má í þessu sambandi nefna, að Miklubraut væri nú án umferðarljósa, hefðu upphaflegar skipulagsáætlanir um mislæg gatnamót gengið eftir. Bílaumferð þar væri því að verulegu leyti laus undan þeim miklu töfum sem hafa í vaxandi mæli einkennt Miklubraut á undanförnum árum. Varlega áætlað kostar dregillinn 40 milljarða króna. Hér eru því váleg tíðindi á ferð fyrir skattgreiðendur, en ekki aðeins mun þessi rándýra framkvæmd hafa auknar umferðartafir í för með sér, heldur mun svigrúm Strætó bs til að veita betri þjónustu skerðast að verulegu leyti. Hin svokallaða „lausn“ eykur því enn frekar á vandann, sem er ærlegur fyrir. Strætó bs sett í vonlausa stöðu Í skýrslunni Borgarlínan - 1. lota forsendur og frumdrög (október 2020) hefst umfjöllun um BRT sem almenningssamgöngukerfi í opinberunarstíl, en endar á því að gömlu vagnarnir, mest olíuvagnar sem eyða 45 l/100km, verði áfram í notkun. Rauði dregillinn hafi verið settur í forgang og annað bíði betri tíma. Þetta er vonlaus staða fyrir Strætó og samkeppnina við einkabílinn. Tilgangslaus offjárfesting í rauðum dregli fyrir 40-80 milljarða króna breytir engu þar um, ekki nema auknum umferðartöfum sé í raun og veru ætlað að verða almenningi hvatning til að skilja bílinn eftir heima og taka strætó? Það sem Strætó vantar sárlega er fjármagnsinnspýting svo koma megi rekstrinum í viðunandi horf og hefja kaup á nýjum og hagkvæmari rafmagnsvögnum. Deila má um hversu mikil þessi innspýting í bæjarsamlagið þarf að vera, en 800 milljónir króna gæti verið nærri lagi. Það eina sem eftir stendur Borgarlína bíllausa félagsins hefur verið 10 ár í undirbúningi með litlum sem engum árangri fyrir almenning en margs konar kvalræði fyrir Reykjavíkurborg. Sem dæmi um það má nefna samskipti borgaryfirvalda og Vegagerðarinnar á árunum 2010 – 2014, þegar mislæg gatnamót voru felld út úr gildandi skipulagi í algjörri andstöðu við Vegagerðina. Óþolinmæði borgaryfirvalda nú er skiljanleg en ekki skynsamleg. Sú hætta gæti því raunverulega verið til staðar að rokið verði af stað án frekari umhugsunar. Kjarni málsins er sá, að rauði dregillinn er það eina sem stendur eftir af upphaflegu borgarlínunni. Án hans verður ekkert úr borgarlínunni - ekkert hryggjarstykki hágæða almenningssamgangna, ekkert vörumerki, engin slagæð eða annar dýrðarljómi úr frumdragaskýrslunni - bara sami gamli díseloílustrætóinn og áður. Varðhundur skattgreiðenda? Bara 1. lota dregilsins mun, sem dæmi, rýra flutningsgetu á A-V ási þjóðvegakerfis höfuðborgarsvæðisins um 10-15%. Sú rýrnun leiðir svo aftur af sér um 30% hækkun á tafakostnaði á þessari leið, sem jafngildir um 6 milljarða króna kostnaði fyrir einstaklinga og atvinnulíf á ári. Heildarumferðatafir nema því líklega um 30-50 milljörðum króna á ári, eða meir. Því miður virðist nýráðinn framkvæmdastjóri Betri Samgangna ohf. hafa mislesið heldur hressilega stöðu mála, ef marka má nýlegt viðtal í Morgunblaðinu (8. apríl sl.). Ömurlegar afleiðingar rauða dregilisins í auknum umferðartöfum munu éta upp þessa sögulegu offjárfestingu á aðeins einu ári, nái þessar áætlanir fram að ganga. Glæsilegur árangur hjá „varðhundum skattgreiðenda“ á Betri samgöngum ohf. Höfundur er rannsóknarprófessor H.Í. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Strætó Samgöngur Borgarlína Mest lesið Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson Skoðun Er skynsemi Sigmundar Davíðs o.fl. skynsamleg? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Sjálfskaparvíti Samfylkingar og Viðreisnar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun Alvöru aðgerðir í húsnæðismálum – x við V Svandís Svavarsdóttir Skoðun Baráttan um Ísland og sjálfstæði þjóðar Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir Skoðun Er heilbrigði besta lausnin? Lukka Pálsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun „Það sé ykkur til fæðu“ - hugleiðing um jólamat Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Ferðafrelsið er dýrmætt Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn er Samfylkingin Júlíus Viggó Ólafsson skrifar Skoðun Mannúðleg innflytjendastefna Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Hvað er vandamálið á húsnæðismarkaðinum og hvernig leysum við það Ómar Ingþórsson skrifar Skoðun Er heilbrigði besta lausnin? Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir skrifar Skoðun Sjálfskaparvíti Samfylkingar og Viðreisnar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Evrópudagur sjúkraliða Sandra B. Franks skrifar Skoðun Baráttan um Ísland og sjálfstæði þjóðar Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Alvöru aðgerðir í húsnæðismálum – x við V Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Er skynsemi Sigmundar Davíðs o.fl. skynsamleg? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju kýs ég Samfylkinguna? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Uppeldi, færni til framtíðar - fór í skúffu stjórnvalda! Una María Óskarsdóttir skrifar Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar Skoðun Hvar eru málefni barna og ungs fólks? Gunnar E. Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Þetta með verðgildin Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar Skoðun Ég á ‘etta, ég má ‘etta Jón Ármann Steinsson skrifar Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar Skoðun Viljum við sósíalisma? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Rjúfum kyrrstöðu í vegaframkvæmdum um allt land G.Svana Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bænda Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyri? Inn eða út? Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Glasið er hálffullt Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Skilvirkari og einfaldari stjórnsýsla í þágu almennings Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Sjá meira
Baráttu borgarlínusinna er stjórnað af félagi sem kallar sig Félag um bíllausan lífsstíl eða eitthvað álíka. Félagið hefur þegar fengið tilfærslur á nokkrum strætóbiðstöðvum framgengt til að tefja enn frekar fyrir bílaumferð en orðið er. Að öðru leyti hefur því orðið lítið ágengt í tafaaðgerðum. Nú stendur hins vegar til að taka stærri og metnaðarfyllri skref í þá veru með borgarlínunni. Borgarlína „lite“ með einni undantekningu Samkvæmt samþykkt borgarstjórnar frá 18. september 2018 gengur borgarlínan út á „hágæðakerfi almenningssamgangna“ og hefur sem kunnugt er verið kynnt sem nýtt og byltingarkennt kerfi með það hátt þjónustustig fyrir notendur að það standist samkeppnina við einkabílinn. Kerfið hefur sætt umtalsverðri gagnrýni og lögðu samtök áhugafólks um samgöngur fyrir alla (ÁS, samgongurfyriralla.com) fyrir nokkru fram tillögu að BRT-lite almenningssamgöngukerfinu sem ódýrari, raunhæfari og skilvirkari valkost við borgarlínuna. Nú ber hins vegar svo við að borgarlínan, eins og henni er lýst í frummatsskýrslu vegna 1. áfanga, er orðin eins og BRT-lite kerfið að því undanskildu að enn er haldið fast við hinn svonefnda „rauða dregil“ – en svo hefur fyrirhugað sérrými fyrir strætó í umferðinni verið nefnt. Stjórnvöld virðast því hafa fallið frá fyrri áætlunum um að keppa um hylli almennings á grundvelli gæða og þjónustu. Þess í stað verður þrengt enn frekar að almennri umferð með því að leggja tvær miðjuakgreinar undir strætó á þeim akbrautum sem því verður við komið, s.s. á Miklubraut og Suðurlandsbraut. Váleg tíðindi fyrir skattgreiðendur Tillaga ÁS gerir ráð að sérrými fyrir Strætó verði lagt á hægri hlið akbrauta eftir því sem þörf krefur, eins og gert hefur verið á Miklubraut. Slík er þó ofurtrú bíllausa félagsins á rauða dregilinn, að þessum miðjuakreinum er ætlað að koma í stað mislægra gatnamóta. Má í þessu sambandi nefna, að Miklubraut væri nú án umferðarljósa, hefðu upphaflegar skipulagsáætlanir um mislæg gatnamót gengið eftir. Bílaumferð þar væri því að verulegu leyti laus undan þeim miklu töfum sem hafa í vaxandi mæli einkennt Miklubraut á undanförnum árum. Varlega áætlað kostar dregillinn 40 milljarða króna. Hér eru því váleg tíðindi á ferð fyrir skattgreiðendur, en ekki aðeins mun þessi rándýra framkvæmd hafa auknar umferðartafir í för með sér, heldur mun svigrúm Strætó bs til að veita betri þjónustu skerðast að verulegu leyti. Hin svokallaða „lausn“ eykur því enn frekar á vandann, sem er ærlegur fyrir. Strætó bs sett í vonlausa stöðu Í skýrslunni Borgarlínan - 1. lota forsendur og frumdrög (október 2020) hefst umfjöllun um BRT sem almenningssamgöngukerfi í opinberunarstíl, en endar á því að gömlu vagnarnir, mest olíuvagnar sem eyða 45 l/100km, verði áfram í notkun. Rauði dregillinn hafi verið settur í forgang og annað bíði betri tíma. Þetta er vonlaus staða fyrir Strætó og samkeppnina við einkabílinn. Tilgangslaus offjárfesting í rauðum dregli fyrir 40-80 milljarða króna breytir engu þar um, ekki nema auknum umferðartöfum sé í raun og veru ætlað að verða almenningi hvatning til að skilja bílinn eftir heima og taka strætó? Það sem Strætó vantar sárlega er fjármagnsinnspýting svo koma megi rekstrinum í viðunandi horf og hefja kaup á nýjum og hagkvæmari rafmagnsvögnum. Deila má um hversu mikil þessi innspýting í bæjarsamlagið þarf að vera, en 800 milljónir króna gæti verið nærri lagi. Það eina sem eftir stendur Borgarlína bíllausa félagsins hefur verið 10 ár í undirbúningi með litlum sem engum árangri fyrir almenning en margs konar kvalræði fyrir Reykjavíkurborg. Sem dæmi um það má nefna samskipti borgaryfirvalda og Vegagerðarinnar á árunum 2010 – 2014, þegar mislæg gatnamót voru felld út úr gildandi skipulagi í algjörri andstöðu við Vegagerðina. Óþolinmæði borgaryfirvalda nú er skiljanleg en ekki skynsamleg. Sú hætta gæti því raunverulega verið til staðar að rokið verði af stað án frekari umhugsunar. Kjarni málsins er sá, að rauði dregillinn er það eina sem stendur eftir af upphaflegu borgarlínunni. Án hans verður ekkert úr borgarlínunni - ekkert hryggjarstykki hágæða almenningssamgangna, ekkert vörumerki, engin slagæð eða annar dýrðarljómi úr frumdragaskýrslunni - bara sami gamli díseloílustrætóinn og áður. Varðhundur skattgreiðenda? Bara 1. lota dregilsins mun, sem dæmi, rýra flutningsgetu á A-V ási þjóðvegakerfis höfuðborgarsvæðisins um 10-15%. Sú rýrnun leiðir svo aftur af sér um 30% hækkun á tafakostnaði á þessari leið, sem jafngildir um 6 milljarða króna kostnaði fyrir einstaklinga og atvinnulíf á ári. Heildarumferðatafir nema því líklega um 30-50 milljörðum króna á ári, eða meir. Því miður virðist nýráðinn framkvæmdastjóri Betri Samgangna ohf. hafa mislesið heldur hressilega stöðu mála, ef marka má nýlegt viðtal í Morgunblaðinu (8. apríl sl.). Ömurlegar afleiðingar rauða dregilisins í auknum umferðartöfum munu éta upp þessa sögulegu offjárfestingu á aðeins einu ári, nái þessar áætlanir fram að ganga. Glæsilegur árangur hjá „varðhundum skattgreiðenda“ á Betri samgöngum ohf. Höfundur er rannsóknarprófessor H.Í.
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun
Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar
Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar
Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar
Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar
Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun
Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir Skoðun