Skoðun

Sósíal­ista­flokkurinn aug­lýsir eftir fólki

Gunnar Smári Egilsson skrifar

Þegar Sósíalistaflokkurinn var stofnaður fyrir rúmum fjórum árum var markmiði hans sagt vera að byggja upp sterka alþýðuhreyfingu, vekja á ný stéttabaráttu á Íslandi, endurreisa verkalýðslýðshreyfinguna og stofna til nýrra almannasamtaka til að skipuleggja frelsisbaráttu þeirra hópa sem verða fyrir mestum órétti. Í stuttu máli að vekja fólk, virkja og skipuleggja baráttu þess.

Sigrar hafa unnist

Flokkurinn er byggður upp í kringum þessi markmið. Strúktúr hans er flatur og valddreifður. Stefna hans er mótuð af grasrótinni beint af slembivöldum hópum félaga. Innan flokksins er rými fyrir baráttuhópa fyrir hagsmunum einstakra hópa og til að berjast fyrir tilteknum aðgerðum, sjónarmiðum eða málefnum. Og innan úr flokknum hefur myndast samstaða milli einstaklinga sem unnið hafa að einstökum markmiðum. Þannig kviknaði framboð B-lista Sólveigar Önnu Jónsdóttir í kosningunum í Eflingu meðal félaga í flokknum. Framboðið og kosningabarátta var rekin sem grasrótarhreyfing, sem byggði upp tengsl við fólk utan Sósíalistaflokksins, samfylking þeirra sem vildu endurreisa verkalýðshreyfinguna. Niðurstaðan varð stórkostlegur sigur og stórt skref að markmiðinu um endurreisn verkalýðshreyfingarinnar; að virkja hreyfinguna aftur sem baráttutæki almennings fyrir réttlæti og jöfnuði.

Í borgarstjórnarkosningunum 2018 náði Sósíalistaflokkurinn í gegnum sextán framboð með því að bjóða fram fulltrúa þeirra hópa sem minnst völd hafa í borginni, skuggaverur hennar; fátækt fólk, leigjendur, öryrkjar, innflytjendur, láglaunafólk, fátækt eftirlaunafólk o.s.frv. Krafan var um að þessi hópar fengju rödd við borðið, að á þá væri hlustað. Sanna Magdalena Mörtudóttir og hennar fólk fékk góða kosningu, betri en margir flokkar með lengri sögu; Framsókn, VG, Flokkur fólksins og Miðflokkurinn.

Samhliða þessu stóð flokkurinn fyrir öflugri umræðu í samfélaginu; kynnti á ný hugtök á borð við sósíalisma, arðrán, stéttabaráttu, auðvald og önnur nauðsynleg orð til að halda utan um vitræna umræðu um samfélagið. Spjallsvæði flokksins á Facebook er líflegasta samfélagsumræðan á Netinu, hávært og opið torg þar sem allskyns sjónarmið heyrast. En flokksfélagar hafa haft áhrif langt út fyrir þann hóp í gegnum greinarskrif, viðtöl, þátttöku og aðgerðir. Meðan mótmæli voru heimil og sættu ekki takmörkunum vegna sóttvarna voru Sósíalistar virkir í stjórnmálum götunnar.

Andstaðan hefur harðnað

En Sósíalistar unnu ekki allar orrustur.

Árangur Sósíalista í Eflingu vakti upp þau öfl sem vildu verja óbreytt kerfi. Þegar félagar í Sósíalistaflokknum studdu framboð Heiðveigar Maríu Einarsdóttur til formanns Sjómannafélags Íslands var framboðinu svarað af svívirðilegri hörku og brotum á lögum; gamla stjórnin kom í veg fyrir að almennir félagar gætu valið sér forustu. Heiðveig María var rekin úr félaginu. Því miður eru engar varnir á Íslandi gegn slíkri misnotkun valds. Hin sterku komst upp með þetta.

Félagar í Sósíalistaflokknum stóðu að endurreisn Leigjendasamtakana, sem mikil þörf er á að byggja upp og efla. En aðstöðu- og peningaleysið varð þess valdandi að starfsemin komst ekki á skrið. Það er því enn eitt af verkefnum dagsins fyrir Sósíalista og aðra sem berjast fyrir réttlæti; að endurvekja samtök leigjenda.

Fjölmiðlun á tíma faraldurs

Kórónafaraldurinn hafði áhrif á félagsuppbyggingu Sósíalista. Stjórnmál eru félagsstarf. Þau eru kenningar og stefna, en fyrst og fremst eru þau félagsstarf sem byggist upp á tengslum milli fólks og reynslu þessu af að vinna saman, sigra saman og tapa saman. Það er úr þessum tengslum sem hreyfing er byggð upp.

Í faraldrinum stofnuðu félagar í Sósíalistaflokknum til Samstöðvarinnar, sem er vísis af róttækum fjölmiðli og mótvægi við meginstraumsmiðlana sem ætíð útvarpa fyrst og fremst sjónarmiðum og áherslum hinna auðugu og valdamiklu. Samstöðin hélt utan um þá deiglu sem endursköpun sósíalismans þarf að vera, dró inn í umræðuna nýjar hugmyndir og nýjar raddir og styrkti tengslin út í samfélagið.

Sósíalismi sem valkostur við nýfrjálshyggju

Þingframboð flokksins byggði á þessu starfi. Flokkurinn lagði fram breiða og veigamikla stefnuskrá, raunverulegan valkost við þá nýfrjálshyggju sem hér hefur verið rekin hvíldarlaust frá 1991. Markmiðið var að kynna sannfæringu flokksfélaga um að það er enginn annar valkostur en sósíalismi við linnulausa færslu fjár, valda, eigna og auðlinda frá almenningi til hinna fáu ríku. Flokkurinn lagði áherslu á nauðsyn þess að losa ríkisvaldið undan áhrifum auðvaldsins, að almenningur mætti, gæti og ætti að taka völdin og móta samfélagið eftir eigin hagsmunum, vonum og væntingum.

Þetta erindi hafði áhrif á samfélagsumræðuna framan af kosningabaráttunni, en síðustu vikuna, tíu daga, varð þetta erindi undir auglýsingaflóði, vel fjármögnuðum kosningamaskínum flokkanna og undarlegum áherslum meginstraumsmiðlanna. Niðurstaðan varð 4,1% atkvæða og enginn þingmaður þar sem þröskuldurinn í íslensku kosningalögunum er hærri en nokkurs staðar í okkar heimshluta. Þetta er hluti hinna ytri skýringa, en það eru líka innri skýringar á Sósíalistaflokkurinn komst ekki í gegnum þessa þröskulda. Flokkurinn er enn ungur og þarf öflugri félagsuppbyggingu hinnar sósíalísku hreyfingar til að komast í gegnum múrinn.

Nýr kafli baráttunnar

En þessi árangur gefur flokknum einmitt tækifæri til þess. Samkvæmt lögum mun flokkurinn fá hlut af þeim fjármunum sem stjórnmálaflokkarnir skammta sjálfum sér. Miðað við reglurnar í ár fær Sósíalistaflokkurinn 120 m.kr. á kjörtímabilinu ef Sjálfstæðisflokkurinn ætlar aftur að skammt sér 720 m.kr.

Í kosningabaráttunni lýsti Sósíalistaflokkurinn því yfir að þeir styrkir sem hann fengi færu í að byggja upp róttæka fjölmiðlun með Alþýðufélaginu í gegnum Samstöðina og til að styrkja Vorstjörnuna, sem er stuðningssjóður fyrir frelsis- og hagsmunabaráttu hópa sem ekki hafa fjárhagslegt bolmagn til að reka öfluga baráttu; leigjendur, fátækt eftirlaunafólk, innflytjendur, flóttafólk, fátækt fólk, heimilislaust, skuldugt og bjargarlaust.

Uppbygging slíkra alþýðuhreyfinga er forsenda árangurs af starfi Sósíalistaflokksins. Án hreyfingar er flokkurinn tilgangslaus. Þess vegna ráðgerir flokkurinn að verja þeim styrk sem hann fær til að byggja upp hreyfinguna, en ætlar flokknum sjálfum að lifa af félagsgjöldum sem fyrr.

Fólk óskast

Og þá kem ég að tilefni þessa skrifa. Sósíalistaflokknum og þeirri hreyfingu sem hann starfar fyrir vantar fólk sem vill taka þátt í að byggja upp ný alþýðustjórnmál. Viltu taka þátt í endurreisn verkalýðshreyfingarinnar eða leigjendasamtaka, forma hagsmunabaráttu innflytjenda eða fátæks eftirlaunafólks, byggja upp andspyrnu gegn græðgi fjármálakerfisins eða taka þátt í byggja upp róttæka fjölmiðlun, viltu skipuleggja aðgerðir og mótmæli eða kennslu og valdeflingu; þá er fyrsta skrefið að ganga í Sósíalistaflokkinn. Þú getur skráð þig hér: Skráning nýrra félaga.

Ef þú vilt létta undir uppbyggingu Samstöðvarinnar getur þú valið að láta lága mánaðarlega upphæð renna frá Alþýðufélaginu til dagskrár stöðvarinnar. Það má gera hér: Skráningarsíða Alþýðufélagsins. Ef þú vilt styðja Vorstjörnunar til að efla hagsmunabaráttu þeirra hópa sem standa verst þá má gera það hér: Styrkja Vorstjörnuna.

Fram undan er nýr kafli í stuttri sögu Sósíalistaflokksins, kafli uppbyggingar og þroska. Markmiðið er sem fyrr að vekja fólk, virkja og skipuleggja baráttu þess.

Höfundur er félagi í Sósíalistaflokki Íslands.




Skoðun

Sjá meira


×