Innlent

Vonir um bjartari tíma framundan eftir tvö ár af óvissu

Fanndís Birna Logadóttir skrifar
Blaðamannafundur almannavarna um stöðu mála þann 26. febrúar 2020 átti eftir að verða sá fyrsti af mörgum.
Blaðamannafundur almannavarna um stöðu mála þann 26. febrúar 2020 átti eftir að verða sá fyrsti af mörgum. Vísir/Vilhelm

Tvö ár eru nú liðin frá því að óvissustigi almannavarna var lýst yfir hér á landi vegna kórónuveirufaraldursins. Óvissan hefur svo sannarlega verið mikil frá upphafi og er hún það enn í dag. Vonir eru þó uppi um að endalok faraldursins sé í nánd en hvort það reynist rétt getur tíminn einn leitt í ljós. 

Þann 27. janúar 2020 tók ríkislögreglustjóri í samráði við sóttvarnalækni og embætti landlæknis þá ákvörðun að lýsa yfir óvissustigi almannavarna vegna kórónuveirunnar og eru því tvö ár liðin frá því að almannavarnir voru virkjaðar vegna faraldursins.

„Í lok desember 2019 bárust fregnir af alvarlegum lungnasýkingum í Wuhan-borg í Kína. Í kjölfarið var staðfest að um áður óþekkt kórónaveiruafbrigði er að ræða, sem nú kallast 2019-nCoV. Staðfest er að veiran smitast á milli manna og að hún getur valdið alvarlegum veikindum,“ sagði í drungalegri tilkynningu frá almannavörnum þann dag.

Óvissustig var heldur betur réttnefni þar sem enginn vissi á þeim tíma hvað þessi nýja veira bæri í skauti sér. Tveimur dögum eftir að óvissustigi var lýst yfir hér á landi lýsti Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin yfir neyðarástandi á heimsvísu vegna veirunnar. Þá voru þó enn flestir smitaðir í Kína en ljóst var að veiran væri á faraldsfæti. 

Fyrsta tilfellið mánuði seinna

Fyrsta tilfelli kórónuveirunnar hér á landi greindist rúmum mánuði síðar, þann 28. febrúar, en þá hafði veiran náð að dreifa sér til sífellt fleiri landa utan Asíu. Þann 6. mars var síðan neyðarstigi almannavarna lýst yfir hér á landi en þá höfðu tveir greinst með veiruna.

Fyrstu einstaklingarnir sem greindust smitaðir hér á landi höfðu nýverið verið á ferðalagi í Austurríki eða Norður-Ítalíu, þar sem veiran reyndist sérstaklega skæð.

Smátt og smátt fjölgaði tilfellum hér á landi og ekki leið á löngu þar sem fólk fór að smitast sín á milli innanlands. Þegar mest á lét, í því sem átti eftir að reynast vera fyrsta bylgja faraldursins af mörgum, greindust rúmlega hundrað smitaðir á einum degi.

Gripið til hertra ráðstafana

Þann 13. mars, sléttri viku eftir að greint var frá fyrstu tilfellunum, var gripið til þeirrar fordæmalausu ráðstöfunar að grípa til samkomubanns hér á landi til að stemma stigu við útbreiðslu veirunnar en þá höfðu 126 greinst með veiruna.

Með samkomubanninu máttu aðeins hundrað manns koma saman, háskólum og framhaldsskólum var lokað, og fjarlægðarmörkum milli fólks komið á. Þær aðgerðir áttu að gilda í fjórar vikur en voru síðan framlengdar í fjórar vikur til viðbótar.

Næstu mánuði tóku við hæðir og lægðir í faraldrinum en veiran fann sér alltaf nýjar leiðir þegar landsmenn voru loksins byrjaðir að sjá fyrir endann á faraldrinum.

Þegar mest á lét voru tíu manna samkomutakmörk í gildi hér á landi auk þess sem miklar takmarkanir voru á ferðalögum milli landa. Bylgjurnar komu og fóru, sem og veiruafbrigðin, og við kynntumst þríeyki sóttvarnalæknis, landlæknis og lögreglu á hátt í 200 upplýsingafundum. 

Viðvörunarstig almannavarna og Landspítala flakkaði milli neyðarstigs og hættustigs nokkrum sinnum. Harðar samkomutakmarkanir voru settar á og þeim síðan aflétt til skiptis.

Loksins á leiðinni út?

Í dag er neyðarstig almannavarna í gildi en það tók gildi í fjórða sinn frá upphafi faraldursins þann 11. Janúar. Landspítali er sömuleiðis á neyðarstigi, 45 hafa látist eftir að hafa smitast, og daglega greinast yfir þúsund manns með veiruna.

Getgátur um að endalok faraldursins kunni vera í nánd minna á þessum tímapunkti eflaust á söguna um Pétur og úlfinn en það virðist þó vera staðan að mati sérfræðinga. Margir binda vonir við að ómíkron afbrigði veirunnar kunni að vera leiðin út úr faraldrinum fyrir heimsbyggðina alla, þar á meðal Ísland.

Á morgun mun ríkisstjórnin kynna afléttingaráætlun og segir Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir er bjartsýnn á að það styttist í að landsmenn fari að sjá fyrir endann á faraldrinum.

Hvort að sú verði raunin er þó engin leið að vita.


Tengdar fréttir

Lang­þráð hjarðó­næmi geti náðst eftir um tvo mánuði

„Spurningin sem á öllum brennur þessa stundina er hvenær getum við búist við að faraldrinum muni ljúka eða að minnsta kosti hvenær fer að draga verulega úr honum. Þessu er auðvitað ekki hægt að svara með neinni vissu en þó er hægt að segja að með þessum útbreiddu smitum í samfélaginu sem við erum nú að sjá þá styttist í að við förum að sjá fyrir endann á honum.“

Segir ljós við enda ganganna þrátt fyrir að mjög erfið staða blasi við

Víðir Reynisson segist uggandi yfir þeim breytingum sem voru kynntar í dag en telur engu að síður að um stórt og mikilvægt skref hafi verið að ræða. Gera má ráð fyrir að fleiri muni greinast smitaðir á næstunni og þarf fólk að vera undir það búið. Hann sér þó fram á bjartari tíma í vor. 

Miklar breytingar á sóttkví

Heilbrigðisráðherra hefur ákveðið að gera breytingar á sóttkví hér á landi. Frá og með miðnætti mun fólk sem verður útsett fyrir smitum utan heimilis ekki sæta sóttkví heldur fara í smitgát. Börn og unglingar verða algjörlega undanþegin reglum um smitgát.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×