Innlent

Ör­nefna­nefnd mælir með þremur nöfnum á sam­einuðu sveitar­fé­lagi

Atli Ísleifsson skrifar
Frá Mývatni. Íbúar Skútustaðahrepps og Þingeyjarsveitar samþykktu síðasta sumar að sameina sveitarfélögin.
Frá Mývatni. Íbúar Skútustaðahrepps og Þingeyjarsveitar samþykktu síðasta sumar að sameina sveitarfélögin. Vísir/Vilhelm

Örnefnanefnd telur að þrjár af þeim tillögum sem bárust nefndinni til umsagnar um nafn á sameinuðu sveitarfélagi Skútustaðahrepps og Þingeyjarsveitar, falla best að nafngiftahefð í landinu. Það eru nöfnin Suðurþing, Laxárþing og Goðaþing.

Þetta kemur fram í áliti nefndarinnar sem sent hefur verið undirbúningsstjórn um sameiningu sveitarfélaganna, en íbúar þar samþykktu sameiningu í kosningu síðasta sumar.

Alls barst örnefnanefnd átta tillögur til umsagnar; Goðaþing, Þingeyjarsveitir, Laxárþing, Andaþing, Mýþing, Hraunborg, Suðurþing og Fossaþing. Var það gert í kjölfar rafrænnar hugmyndasöfnunar um nýtt nafn og fór undirbúningsstjórnin yfir tillögurnar og sendi nefndinni þær til umsagnar.

Nefndin taldi Suðurþing, Laxárþing og Goðaþing falla best að íslenskri nafngiftahefð í landinu. Nefndin lagðist þó ekki gegn nöfnunum Fossaþing, Mýþing og Þingeyjarsveitir. Það átti þó ekki við þegar kom að tveimur nafnanna, en nefndin lagðist gegn nöfnunum Andaþing og Hraunborg.

Það mun koma til kasta nýrrar sveitarstjórnar sem tekur við að loknum sveitarstjórnarkosningum að taka ákvörðun um hvaða sveitarfélagið muni heita. Helgi Héðinsson, oddviti Skútustaðahrepps og formaður undirbúningsstjórnar, sagði samtali við Vísi í gær að í næsta mánuði verði þó nokkrar tillögur sendar áfram í ráðgefandi skoðanakönnun á meðal íbúa um hvað sveitarfélagið eigi að heita.

Tillögur sem örnefnanefnd mælir með og falla best að nafngiftahefð

  • Suðurþing: Í rökstuðningi með tillögunni segir að nafnið vísi til staðsetningar hins nýja sveitarfélags sem sé að öllu leyti innan marka gömlu Suður-Þingeyjarsýslu. Þá kallist það á við nafn nágrannasveitarfélagisns Norðurþings.
  • Laxárþing: Í rökstuðningi með tillögu kemur fram að nafnið vísi til þekkts kennileitis í sveitarfélaginu, Laxár í Aðaldal/Láxárdal sem eigi upptök sín í Mývatni í Skútustaðahreppi og renni til sjávar í Þingeyjarsveit.
  • Goðaþing: Í rökstuðningi með tillögunni segir að nafnið feli í sér þríþætta vísum – Þorgeirs Ljósvetningagoða, Goðafoss sem sé nokkurn veginn í miðju sameinaðs sveitarfélags og svo einkennisfugls Mývatns, flórgoðans.

Tillögur sem örnefnanefnd leggst ekki gegn

  • Þingeyjarsveitir: Í tillögunni er vísað til til þeirrar hefðar að kenna svæðið við Þingey í Skjálfandafljóti og þar sem sameinað sveitarfélag sé myndað úr mörgum sveitum sé fleirtölumyndin lýsandi. Nefndin bendir þó á að ekki sé hefð fyrir því að fleirtölumyndin sveitir myndi eftirlið í nöfnum sveitarfélaga og nafnið Þineyjarsveitir sé ekki í samræmi við meginsjónarmið örnafnanefndar um nöfn sveitarfélaga.
  • Mýþing: Í rökstuðningi með tillögunni kemur frma að nafnið vísi til Mývatns og mýsins sem þar þrífst og til orðsins þing. Nefndin segir þó ekki hefð fyrir því að nöfn sveitarfélaga séu leidd af nafni dýrategunda á þann hátt sem hér um ræðir.
  • Fossaþing: Nefndin telur nafnið ekki sérkennandi fyrir byggðarlag fremur en mörg önnur. Í rökstuðningi með tillögunni segir að í sameinuðu sveitarfélagi séu margir af fegustu og þekktustu fossum landsins – Dettifoss, Hafragilsfoss, Selfoss, Goðagoss, Aldeyjarfoss, Ullarfoss og Hrafnabjargarfoss.

Tillögur sem örnefnanefnd leggst gegn

  • Andaþing: Í rökstuðningi með tillögunni segir að nafnið vísi til þess að mikill fjöldi andafugla hafist við á Mývatni á sumrun. Þá sé vísaði í kvæðið Sveitin mín eftir Sigurð Jónsson frá Arnarvatni þar sem fyrir koma vísuorðin Hér á andinn óðul sín/öll sem verða á jörðu fundin. Nefndin segir ekki hefð vera fyrir því að nöfn sveitarfélaga séu leidd af nafni dýratefunda og þá þyki nafnið heldur ekki sérkennandi fyrir sveitarfélag fremur en mörg önnur.
  • Hraunborg: Í rökstuðningi með tillögunni segir að nafnið vísi til „eldfjallalandslagsins í hinu sameinaða sveitarfélagi sem myndaðist af stórum basalthraungosum fyrir um 2300 árum“. Þá sé einnig vísað til Ódáðahrauns. Nefndin segir ekki vera hefð fyrir því að leiða nafn sveitarfélags, eða byggðanöfn yfirhöfuð, beint af nafnorði eins og hraunborg (klettamyndanir úr hrauni), það er stærðfræðilegu samnefni. Í meginsjónarmiðum örnefnanefndar um nöfn sveitarfélaga er mælt með að eftirliðurinn -borg sé aðeins hafður um mjög stórt samfellt þéttbýilissvæði. Því komi ekki til greina að mæla með að eftirliðurinn -borg sé hafður um dreifbýlissveitarfélag.

Tæplega tveir af hverjum þremur samþykktu sameininguna í Þingeyjarsveit og rúmlega þrír af hverjum fórum í Skútustaðahreppi.


Tengdar fréttir

Ekki gert ráð fyrir sveitar­stjóra í nýju sveitar­fé­lagi

Ekki er gert ráð fyrir að sveitarstjóri verði ráðinn þegar sameining Skútustaðahrepps og Þingeyjarsveitar tekur gildi. Þrír sviðsstjórar og einn kjörinn fulltrúi munu þess í stað mynda framkvæmdastjórn sveitarfélagsins, sem verður víðfeðmasta sveitarfélag landsins.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×