Þú ert númer eitt í röðinni Sigurþóra Bergsdóttir skrifar 1. júní 2022 14:00 Þegar rætt er um geðheilbrigðisþjónustu koma biðlistar fyrst upp í hugann. Samkvæmt nýrri skýrslu Ríkisendurskoðunar er meðalbiðtími í heilsugæslu eftir sálfræðiþjónustu 16,4 vikur fyrir börn og 23,4 vikur hjá fullorðnum. Biðtími er frá einu ári til þriggja í öll teymi LSH sem sérhæfa sig í geðröskunum. Ég hvet áhugasama um þessi mál að lesa skýrsluna sem í raun segir að biðlistar og skortur á samhæfingu og samfellu í þjónustu sé meginvandi þessa kerfis. Margir hafa bent á að við þurfum nýja hugsun og aðferðir þegar kemur að geðheilbrigðisþjónustu, sérstaklega við börn og ungmenni þar sem áhersla á snemmtæka íhlutun ætti að vera forgangsmál. En er hægt að reka geðheilbrigðisþjónustu án biðlista? Bergið headspace veitir ungu fólki 12-25 ára ókeypis ráðgjöf og stuðning án skilyrða. Ráðgjöf Bergsins er veitt af fagaðilum með mikla þekkingu og reynslu úr klínísku starfi. Við hittum um og yfir 50 ungmenni í hverri viku og fer þeim hratt fjölgandi. Samtals hafa um 1.050 ungmenni sótt um þjónustu hjá okkur, þar af 230 á þessu ári. Hjá Berginu er meðalbiðtími eftir fyrsta viðtali frá umsókn um 8 dagar og enginn biðlisti. Ef erindið er brýnt fæst nær alltaf viðtal fyrr. Hvernig má það vera gæti einhver spurt? Þarf ekki að takmarka og búa til reglur og kassa til að veita svona þjónustu? Stutta svarið er nei. Við leggjum upp úr því að geta tekið á móti öllum. Fagfólk Bergsins headspace hlustar fyrst, metur svo og getur veitt bæði beina þjónustu en einnig aðstoðað ef viðkomandi þarf sérhæfðari þjónustu annars staðar í kerfunum. Það er samt sjaldnar en hitt. Í yfir 80% tilfella er nóg fyrir ungmenni að hitta okkar fagfólk, fá hlustun og hlýju, ráðgjöf og bjargráð og finna hvernig það sjálft getur unnið að því að líða betur. Í flestum tilfellum nægja 3-5 viðtöl. Þetta unga fólk er oft á biðlistum annars staðar og fer af þeim. Eða er á leiðinni að lenda á öðrum biðlistum, jafnvel inn á spítölum sem hvorki þau né kerfið vilja. Ungmennin koma oftast af eigin frumkvæði en eru líka send til okkar alls staðar að úr kerfunum okkar. Frá heilsugæslu, félagsþjónustu og barnavernd, Landsspítala og fleira. Bergið er að sýna sig sem mjög mikilvægur hlekkur í allri þjónustukeðjunni. Gögn um árangur Bergsins sýna að ungmennum líður marktækt betur við það að koma í viðtöl til ráðgjafa. Við erum að sinna mikilvægu starfi í snemmtækri íhlutun án tafa, sem skv. rannsóknum ætti að spara gríðarlega fjármuni seinna meir. Sambærilegar þjónustur fá umtalsverðan stuðning frá hinu opinbera í mörgum löndum sem við berum okkur saman við. Eins og Headspace í Ástralíu og í Danmörku, Jigsaw á Írlandi og Foundry í Kanada. Þessi úrræði eru á undan okkur í árum en eru að sýna sig sem gríðarlega mikilvæg í að efla geðheilsu ungs fólks á sínum svæðum. Við erum að sýna fram á árangur, við erum til staðar fyrir ungt fólk á Íslandi og við viljum halda því áfram. Eins og staðan er núna höfum við enga tryggingu fyrir stuðningi frá hinu opinbera og höfum rekið okkur á fjármagni sem inn kemur frá ári til árs, mest frá einstaklingum en einnig frá opinberum aðilum. Til þess að Bergið geti dafnað og aukið enn á þjónustu þurfum við skuldbindingu frá ríkisstjórn um meiri stuðning og til lengri tíma í senn. Að öðrum kosti er hætta á að okkar góða starf geti ekki haldið áfram. Með samstarfi við hið opinbera getum við stækkað og eflst og tryggt ráðgjöf og stuðning til ungmenna um allt land. Þannig getur Bergið orðið enn sterkari hlekkur í því að stuðla að betri geðheilsu og líðan ungs fólks á Íslandi, okkur öllum til heilla. Höfundur er framkvæmdastjóri Bergsins Headspace. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Geðheilbrigði Sigurþóra Bergsdóttir Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Sjá meira
Þegar rætt er um geðheilbrigðisþjónustu koma biðlistar fyrst upp í hugann. Samkvæmt nýrri skýrslu Ríkisendurskoðunar er meðalbiðtími í heilsugæslu eftir sálfræðiþjónustu 16,4 vikur fyrir börn og 23,4 vikur hjá fullorðnum. Biðtími er frá einu ári til þriggja í öll teymi LSH sem sérhæfa sig í geðröskunum. Ég hvet áhugasama um þessi mál að lesa skýrsluna sem í raun segir að biðlistar og skortur á samhæfingu og samfellu í þjónustu sé meginvandi þessa kerfis. Margir hafa bent á að við þurfum nýja hugsun og aðferðir þegar kemur að geðheilbrigðisþjónustu, sérstaklega við börn og ungmenni þar sem áhersla á snemmtæka íhlutun ætti að vera forgangsmál. En er hægt að reka geðheilbrigðisþjónustu án biðlista? Bergið headspace veitir ungu fólki 12-25 ára ókeypis ráðgjöf og stuðning án skilyrða. Ráðgjöf Bergsins er veitt af fagaðilum með mikla þekkingu og reynslu úr klínísku starfi. Við hittum um og yfir 50 ungmenni í hverri viku og fer þeim hratt fjölgandi. Samtals hafa um 1.050 ungmenni sótt um þjónustu hjá okkur, þar af 230 á þessu ári. Hjá Berginu er meðalbiðtími eftir fyrsta viðtali frá umsókn um 8 dagar og enginn biðlisti. Ef erindið er brýnt fæst nær alltaf viðtal fyrr. Hvernig má það vera gæti einhver spurt? Þarf ekki að takmarka og búa til reglur og kassa til að veita svona þjónustu? Stutta svarið er nei. Við leggjum upp úr því að geta tekið á móti öllum. Fagfólk Bergsins headspace hlustar fyrst, metur svo og getur veitt bæði beina þjónustu en einnig aðstoðað ef viðkomandi þarf sérhæfðari þjónustu annars staðar í kerfunum. Það er samt sjaldnar en hitt. Í yfir 80% tilfella er nóg fyrir ungmenni að hitta okkar fagfólk, fá hlustun og hlýju, ráðgjöf og bjargráð og finna hvernig það sjálft getur unnið að því að líða betur. Í flestum tilfellum nægja 3-5 viðtöl. Þetta unga fólk er oft á biðlistum annars staðar og fer af þeim. Eða er á leiðinni að lenda á öðrum biðlistum, jafnvel inn á spítölum sem hvorki þau né kerfið vilja. Ungmennin koma oftast af eigin frumkvæði en eru líka send til okkar alls staðar að úr kerfunum okkar. Frá heilsugæslu, félagsþjónustu og barnavernd, Landsspítala og fleira. Bergið er að sýna sig sem mjög mikilvægur hlekkur í allri þjónustukeðjunni. Gögn um árangur Bergsins sýna að ungmennum líður marktækt betur við það að koma í viðtöl til ráðgjafa. Við erum að sinna mikilvægu starfi í snemmtækri íhlutun án tafa, sem skv. rannsóknum ætti að spara gríðarlega fjármuni seinna meir. Sambærilegar þjónustur fá umtalsverðan stuðning frá hinu opinbera í mörgum löndum sem við berum okkur saman við. Eins og Headspace í Ástralíu og í Danmörku, Jigsaw á Írlandi og Foundry í Kanada. Þessi úrræði eru á undan okkur í árum en eru að sýna sig sem gríðarlega mikilvæg í að efla geðheilsu ungs fólks á sínum svæðum. Við erum að sýna fram á árangur, við erum til staðar fyrir ungt fólk á Íslandi og við viljum halda því áfram. Eins og staðan er núna höfum við enga tryggingu fyrir stuðningi frá hinu opinbera og höfum rekið okkur á fjármagni sem inn kemur frá ári til árs, mest frá einstaklingum en einnig frá opinberum aðilum. Til þess að Bergið geti dafnað og aukið enn á þjónustu þurfum við skuldbindingu frá ríkisstjórn um meiri stuðning og til lengri tíma í senn. Að öðrum kosti er hætta á að okkar góða starf geti ekki haldið áfram. Með samstarfi við hið opinbera getum við stækkað og eflst og tryggt ráðgjöf og stuðning til ungmenna um allt land. Þannig getur Bergið orðið enn sterkari hlekkur í því að stuðla að betri geðheilsu og líðan ungs fólks á Íslandi, okkur öllum til heilla. Höfundur er framkvæmdastjóri Bergsins Headspace.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun