Erlent

Heilög á svört vegna skólps og úrgangs

Samúel Karl Ólason skrifar
Bagmati áin er sú mengaðasta í Nepal en hún er sömuleiðis álitin heilög. Gíurlega mikið rusl og skólp er í ánni.
Bagmati áin er sú mengaðasta í Nepal en hún er sömuleiðis álitin heilög. Gíurlega mikið rusl og skólp er í ánni. AP/Niranjan Shrestha

Hin heilaga Bagmati-á í Nepal hefur lengi verið talin búin þeim mætti að geta hreinsað sálir fólks. Uppruni árinnar er í Himalæjafjöllum og þykir áin einstaklega tær þar. Þegar neðar er komið er áin hins vegar orðin svört á lit og full af skólpi og sorpi.

Áin er nú sú mest mengaða í landinu og er mengunin að breyta lifnaðarháttum fólks sem býr nærri henni í Katmandú-dalnum þar sem höfuðborg Nepal má finna.

Ekki er hægt að drekka vatn úr ánni eða nota það til hreinsunar. Þegar flæðið í ánni minnkar, ber hræðilega lykt frá henni.

Kona biður á bökkum Bagmati í Katmandú.AP/Niranjan Shrestha

Hindúar hafa lengi fylkt liði á bökkum Bagmati til að biðja við skríni eða taka þátt í hátíðum. Konur dýfa sér í ánna til að þvo syndir sínar á brott og fjölskyldur hafa lengi þvegið fætur líka fjölskyldumeðlima í ánni.

Þau telja að það tryggi leið viðkomandi í himnaríki og líkin eru svo brennd á bökkum árinnar og ösku þeirra kastað útí.

Mithu Lama, 59, segir að á árum áður hafi fólk drukkið vatn úr ánni. Það sé ekki lengur hægt og hún býst ekki við að það verði hægt aftur.AP/Niranjan Shrestha

Drukku vatnið á árum áður

Þetta hefur nú breyst, samkvæmt AP fréttaveitunni. Fólk kemur enn með lík ástvina sinna og brennir þau enn á bökkum árinnar en þau eru þvegin með hreinsuðu vatni sem selt er í búðum.

Ein kona sem blaðamenn fréttaveitunnar ræddu við hefur búið allt sitt líf á bökkum Bagmati. Hún heitir Lama og sagði frá því að á árum áður hefði fólk notað vatn úr ánni til eldamennsku, baðað sig í því og jafnvel drukkið það. Nú sé búið að dæla skólpi og sorpi í ánna í áratugi og hún býst ekki við að ástandið muni batna á næstunni.

Nokkrum sinnum hafi verið farið í átaka til að hreinsa ánna en það hafi aldrei gengið eftir. Of margir væru að menga ánna.

„Fólk er vandamálið,“ sagði konan.

Fundu lík barns

Mala Kharel er kona sem hefur tekið þátt í hreinsunarstarfi í ánni um helgar um nokkuð skeið. Hún er einn af stjórnendum opinberrar nefndar sem fjallar um ánna og segir að mikill árangur hafi náðst í að hreinsa rusl úr ánni.

Hundruð manna koma saman til að hreinsa rusl úr ánni um hverja helgi. Í gegnum árin hafa þau fundið allskonar úrgang, eins og dýrshræ og jafnvel lík barna sem hefur verið kastað í ánna. Átak þetta hefur þó ekki skilað nægum árangri samkvæmt frétt AP.

Það er að miklu leyti rakið til þess að sorphirða þykir ekki nægjanlega góð í Katmandú og því sé stór hluti íbúa sem kasti sínu sorpi í ánna. Þá hafi þúsundir byggt ólögleg hús og kofa á bökkum árinnar og neita að fara.

Hundruð sjálfboðaliða koma reglulega saman til að týna rusl úr Bagmati. Það dugar þó ekki til.AP/Niranjan Shrestha

Binda vonir við stíflur

Verið er að reisa tvær stíflur ofarlega í ánni sem vonast er til að hægt verði að nota til að safna vatni yfir rigningartímabilið. Það vatn sé svo hægt að nota til að hreinsa árfarveginn þegar þurrt er og rusl hefur safnast saman.

Búist er við því að smíði stíflnanna ljúki brátt. Sérfræðingar eru þó ekki sammála um það hvort stíflurnar muni nýtast eins og vonast er til

Leiðsla þar sem vatn rennur út í Bagmati.AP/Niranjan Shrestha

Yfirvöld í Nepal hafa einnig unnið að gerð skurða og leiðslna sem ætlað er að taka við skólpi og bera það frá ánni. Sú vinna byrjaði árið 2013 en ekki sér fyrir endann á henni enn. Þá er einnig verið að skoða það að reisa hreinsistöð til að hreinsa vatn árinnar.

Einn sérfræðingur sem rætt var við segir að ekki sé svo auðvelt að hreinsa náttúrlegan farveg árinnar. Þá sé búið að vinna svo mikinn skaða á ánni að þó að hægt sé að hreinsa hana, þá verði hún aldrei eins og hún var.

Við upptök Bagmati rennur hluti árinnar úr líkneski í Shivapuri þjóðgarðinum í Nepal.AP/Niranjan Shrestha

Áin nálgast Katmandú og verður fljótt brún.AP/Niranjan Shrestha

Bagmati áin er sú mengaðasta í Nepal.AP/Niranjan Shrestha

Rusl á bökkum Bagmati í Katmandú.AP/Niranjan Shrestha

Skólprör sem leiðir út í Bagmati.AP/Niranjan Shrestha

Stúlkur fylgjsat með Bagmati renna í gegnum Katmandú.AP/Niranjan Shrestha

Rusl í ánni.AP/Niranjan Shrestha

Hindúar flykkjast að bökkum Bagmati.AP/Niranjan Shrestha

Karfa full af rusli í ánni í Katmandú.AP/Niranjan Shrestha

Kona gengur yfir rör þar sem vatn rennur út í Bagmati-á. Mikið rusl er sýnilegt á myndinni.AP/Niranjan Shrestha

Hér má sjá mynd frá Guheswori hreinsistöðinni þar sem vatn úr Bagmati er hreinsað.AP/Niranjan Shrestha

Hluti af vatninu í Bagmati er hreinsað í Guheswori, áður en það rennur að Pashupatinath hofi í Katmandú.

Brenndum líkamsleifum er reglulega kastað í Bagmati ánna við Pashpupatinath-hofið í Katmandú. Það er á minjaskrá UNESCO.AP/Niranjan Shrestha

Maður skoðar mjög mengaða ánna nærri Pashupatinath hofinu í Katmandú.AP/Niranjan Shrestha

Vonir eru bundnar við að stíflur muni geta safnað rigningarvatni og notað það seinna meir til að hreinsa árfarveginn.AP/Niranjan Shrestha

Þegar Bagmati rennur frá Katmandú er hún orðin svört.AP/Niranjan Shrestha




Fleiri fréttir

Sjá meira


×