Stefnumótun matvælaráðuneytisins byggir á kjaftasögum Sigurjón Þórðarson skrifar 17. febrúar 2023 12:17 Stefnumótun Svandísar Svavarsdóttur, ráðherra Vg, undir því kaldhæðnislega slagorði „Auðlindin okkar“ verður í framtíðinni líklega notuð sem kennslubókardæmi í háskólum, í opinberri stjórnsýslu, um stefnumótun stjórnvalda í þágu almennings sem getur snúist upp í andhverfu sína þegar fram líða stundir. Yfirlýst markmið starfsins var að koma með tillögur um breytingar á stjórn fiskveiða með það að markmiði að þjóðin yrði sáttari við kvótakerfið sem sært hefur réttlætiskennd þjóðarinnar. Einn helsti fyrirliðinn í starfi Auðlindarinnar okkar, fyrrum forstjóra HB Granda, hefur reynt að toga og teygja þetta einfalda og skýra markmið með einhverju orðasalati um að það sé afar óljóst hvert markmið starfsins ætti að vera. Þessi leikaraskapur gaf til kynna að starfið yrði ekki upp á marga fiska fyrir eiganda auðlindarinnar, þ.e. þjóðina. Engu að síður kemur áhugasömum í opna skjöldu á hve veikum grunni bráðabirgðatillögur Auðlindarinnar okkar byggja og að þær séu án alls rökstuðnings. Öll framsetning tillagnanna minnir á auglýsingabækling þar sem boðskapurinn er að lesandinn kaupi núverandi kerfi, þar sem heldur er hert á óréttlætinu gagnvart þjóðinni. Stór hluti af 60 bráðabirgðatillögunum nefndastarfsins byggir á hreinum kjaftasögum sem er búið að lepja í nefndarmenn Auðlindarinnar okkar sem ekki er nokkur leið að rökstyðja. Mikið púður fer í að sverta þann afla sem er eftirsóknarverðastur á fiskmörkuðum, þ.e. frá dagróðrabátum, og gefið í skyn að hann sé verri en fiskur veiddur af togurum. Eru íslensk sjávarútvegsfyrirtæki í samkeppni? Aðrar tillögur eiga uppruna sinn í áróðri frá SFS, sem nefndarmenn hafa ekki haft fyrir að kanna nánar. Í skýrslunni er endurtekin sú mantra að íslenskur sjávarútvegur eigi í gríðarlega mikilli samkeppni við erlendan sjávarútveg og megi ráða að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki séu að tækla það með því að vera þau bestu í heimi. Allir vita að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki – kvótaþegar – eru ekki í neinni samkeppni á Íslandsmiðum og að íslenskur sjávarútvegur hefur hvorki staðið sig í markaðssetningu né því að viðhalda sérstöðu á alþjóðamörkuðum. Vörumerkið fiskur frá Íslandi var vel þekkt fyrir nokkrum áratugum. Ísland hefur dregist langt aftur úr Norðmönnum þegar kemur að markaðssetningu á fiski, sem er jafnan lykill að háu verði. Í bráðabirgðatillögum Auðlindarinnar okkar er sagt frá því berum orðum að íslenskur fiskur sé lítt þekktur á neytendamarkaði og að hann sé lítið brot af framboðinu á heimsvísu. Þessi niðurstaða verður ekki skilin öðruvísi en svo að íslenskur fiskur sé vara á hrávörumarkaði. Íslenskur fiskur er því hvorki ráðandi né með sérstöðu á markaði heldur þiggur það verð sem markaðurinn gefur. Það að halda því fram að íslenskur fiskur sé í gríðarlegri alþjóðlegri samkeppni er eins og að halda því fram að norsk olíuframleiðsla sé í mikilli samkeppni við breska olíuframleiðslu á hrávörumörkuðum. Staðreyndin er að allur olíuiðnaður lýtur sömu lögmálum á uppboðsmörkuðum olíu. Ekki er að sjá á niðurstöðum í ársreikningum íslenskra stórútgerða sem hafa einokun á nýtingu fiskimiðanna umfram aðra landsmenn að hin meinta „samkeppni“ erlendra aðila hafi skaðað rekstur fyrirtækjanna. Síður en svo, enda er hér um innantóman frasa að ræða sem ekki verður efnismeiri við sífellda endurtekningu. Hvergi er að finna umfjöllun um rannsóknarvinnu starfshópa Auðlindarinnar okkar sem gefi til kynna að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki skili svipuðu eða hærra skilaverði á afurðum til Íslands en norsk fyrirtæki skila til Noregs á sambærilegum mörkuðum. Ástæðan fyrir skorti á umfjöllun getur varla verið önnur en sú að við stöndum Norðmönnum langt að baki. Engar tillögur um nýliðun eða heiðarlega viðskiptahætti! Það sætir mikilli furðu í vinnu Auðlindarinnar okkar að ekki séu skoðaðir þættir sem tryggja frjálsa samkeppni, nýliðun og heiðarlega viðskiptahætti. Skortur á samkeppni sem leitt hefur af sér ofsagróða er farinn að hafa óeðlileg áhrif á íslenskt viðskiptaumhverfi. Ýmsar tillögur nefndarinnar ganga frekar út á að koma í veg fyrir þá litlu nýliðun sem á sér stað í strandveiðikerfinu og gera lítið úr eða fjalla ekki um þá forgjöf sem þeir stóru fá umfram þá smáu í kerfinu. Má þar benda á þrefaldar vigtarreglur, tvöfalda verðlagningu á fiski og einfaldara eftirlit fyrir stórútgerðina. Svarið við spurningunni um hvort íslensk sjávarútvegsfyrirtæki séu í mikilli samkeppni við erlend er augljóslega nei. Engin gögn eða úttektir sýna heldur fram á að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki séu að gera betur en norsk svo nærtækt dæmi sé tekið. Við þurfum ekki svona kjaftasögur, heldur staðreyndir og svo bitastæðar tillögur. Höfundur er fyrrverandi alþingismaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Matvælaframleiðsla Sjávarútvegur Sigurjón Þórðarson Mest lesið Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson Skoðun Er skynsemi Sigmundar Davíðs o.fl. skynsamleg? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Viðreisn er Samfylkingin Júlíus Viggó Ólafsson Skoðun Sjálfskaparvíti Samfylkingar og Viðreisnar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Alvöru aðgerðir í húsnæðismálum – x við V Svandís Svavarsdóttir Skoðun Baráttan um Ísland og sjálfstæði þjóðar Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Er heilbrigði besta lausnin? Lukka Pálsdóttir Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hverjir myrða konur? Auður Önnu Magnúsdóttir skrifar Skoðun „Það sé ykkur til fæðu“ - hugleiðing um jólamat Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Ferðafrelsið er dýrmætt Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn er Samfylkingin Júlíus Viggó Ólafsson skrifar Skoðun Mannúðleg innflytjendastefna Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Hvað er vandamálið á húsnæðismarkaðinum og hvernig leysum við það Ómar Ingþórsson skrifar Skoðun Er heilbrigði besta lausnin? Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir skrifar Skoðun Sjálfskaparvíti Samfylkingar og Viðreisnar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Evrópudagur sjúkraliða Sandra B. Franks skrifar Skoðun Baráttan um Ísland og sjálfstæði þjóðar Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Alvöru aðgerðir í húsnæðismálum – x við V Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Er skynsemi Sigmundar Davíðs o.fl. skynsamleg? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju kýs ég Samfylkinguna? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Uppeldi, færni til framtíðar - fór í skúffu stjórnvalda! Una María Óskarsdóttir skrifar Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar Skoðun Hvar eru málefni barna og ungs fólks? Gunnar E. Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Þetta með verðgildin Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar Skoðun Ég á ‘etta, ég má ‘etta Jón Ármann Steinsson skrifar Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar Skoðun Viljum við sósíalisma? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Rjúfum kyrrstöðu í vegaframkvæmdum um allt land G.Svana Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bænda Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyri? Inn eða út? Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Glasið er hálffullt Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Stefnumótun Svandísar Svavarsdóttur, ráðherra Vg, undir því kaldhæðnislega slagorði „Auðlindin okkar“ verður í framtíðinni líklega notuð sem kennslubókardæmi í háskólum, í opinberri stjórnsýslu, um stefnumótun stjórnvalda í þágu almennings sem getur snúist upp í andhverfu sína þegar fram líða stundir. Yfirlýst markmið starfsins var að koma með tillögur um breytingar á stjórn fiskveiða með það að markmiði að þjóðin yrði sáttari við kvótakerfið sem sært hefur réttlætiskennd þjóðarinnar. Einn helsti fyrirliðinn í starfi Auðlindarinnar okkar, fyrrum forstjóra HB Granda, hefur reynt að toga og teygja þetta einfalda og skýra markmið með einhverju orðasalati um að það sé afar óljóst hvert markmið starfsins ætti að vera. Þessi leikaraskapur gaf til kynna að starfið yrði ekki upp á marga fiska fyrir eiganda auðlindarinnar, þ.e. þjóðina. Engu að síður kemur áhugasömum í opna skjöldu á hve veikum grunni bráðabirgðatillögur Auðlindarinnar okkar byggja og að þær séu án alls rökstuðnings. Öll framsetning tillagnanna minnir á auglýsingabækling þar sem boðskapurinn er að lesandinn kaupi núverandi kerfi, þar sem heldur er hert á óréttlætinu gagnvart þjóðinni. Stór hluti af 60 bráðabirgðatillögunum nefndastarfsins byggir á hreinum kjaftasögum sem er búið að lepja í nefndarmenn Auðlindarinnar okkar sem ekki er nokkur leið að rökstyðja. Mikið púður fer í að sverta þann afla sem er eftirsóknarverðastur á fiskmörkuðum, þ.e. frá dagróðrabátum, og gefið í skyn að hann sé verri en fiskur veiddur af togurum. Eru íslensk sjávarútvegsfyrirtæki í samkeppni? Aðrar tillögur eiga uppruna sinn í áróðri frá SFS, sem nefndarmenn hafa ekki haft fyrir að kanna nánar. Í skýrslunni er endurtekin sú mantra að íslenskur sjávarútvegur eigi í gríðarlega mikilli samkeppni við erlendan sjávarútveg og megi ráða að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki séu að tækla það með því að vera þau bestu í heimi. Allir vita að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki – kvótaþegar – eru ekki í neinni samkeppni á Íslandsmiðum og að íslenskur sjávarútvegur hefur hvorki staðið sig í markaðssetningu né því að viðhalda sérstöðu á alþjóðamörkuðum. Vörumerkið fiskur frá Íslandi var vel þekkt fyrir nokkrum áratugum. Ísland hefur dregist langt aftur úr Norðmönnum þegar kemur að markaðssetningu á fiski, sem er jafnan lykill að háu verði. Í bráðabirgðatillögum Auðlindarinnar okkar er sagt frá því berum orðum að íslenskur fiskur sé lítt þekktur á neytendamarkaði og að hann sé lítið brot af framboðinu á heimsvísu. Þessi niðurstaða verður ekki skilin öðruvísi en svo að íslenskur fiskur sé vara á hrávörumarkaði. Íslenskur fiskur er því hvorki ráðandi né með sérstöðu á markaði heldur þiggur það verð sem markaðurinn gefur. Það að halda því fram að íslenskur fiskur sé í gríðarlegri alþjóðlegri samkeppni er eins og að halda því fram að norsk olíuframleiðsla sé í mikilli samkeppni við breska olíuframleiðslu á hrávörumörkuðum. Staðreyndin er að allur olíuiðnaður lýtur sömu lögmálum á uppboðsmörkuðum olíu. Ekki er að sjá á niðurstöðum í ársreikningum íslenskra stórútgerða sem hafa einokun á nýtingu fiskimiðanna umfram aðra landsmenn að hin meinta „samkeppni“ erlendra aðila hafi skaðað rekstur fyrirtækjanna. Síður en svo, enda er hér um innantóman frasa að ræða sem ekki verður efnismeiri við sífellda endurtekningu. Hvergi er að finna umfjöllun um rannsóknarvinnu starfshópa Auðlindarinnar okkar sem gefi til kynna að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki skili svipuðu eða hærra skilaverði á afurðum til Íslands en norsk fyrirtæki skila til Noregs á sambærilegum mörkuðum. Ástæðan fyrir skorti á umfjöllun getur varla verið önnur en sú að við stöndum Norðmönnum langt að baki. Engar tillögur um nýliðun eða heiðarlega viðskiptahætti! Það sætir mikilli furðu í vinnu Auðlindarinnar okkar að ekki séu skoðaðir þættir sem tryggja frjálsa samkeppni, nýliðun og heiðarlega viðskiptahætti. Skortur á samkeppni sem leitt hefur af sér ofsagróða er farinn að hafa óeðlileg áhrif á íslenskt viðskiptaumhverfi. Ýmsar tillögur nefndarinnar ganga frekar út á að koma í veg fyrir þá litlu nýliðun sem á sér stað í strandveiðikerfinu og gera lítið úr eða fjalla ekki um þá forgjöf sem þeir stóru fá umfram þá smáu í kerfinu. Má þar benda á þrefaldar vigtarreglur, tvöfalda verðlagningu á fiski og einfaldara eftirlit fyrir stórútgerðina. Svarið við spurningunni um hvort íslensk sjávarútvegsfyrirtæki séu í mikilli samkeppni við erlend er augljóslega nei. Engin gögn eða úttektir sýna heldur fram á að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki séu að gera betur en norsk svo nærtækt dæmi sé tekið. Við þurfum ekki svona kjaftasögur, heldur staðreyndir og svo bitastæðar tillögur. Höfundur er fyrrverandi alþingismaður.
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun
Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar
Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar
Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar
Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar
Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun