Aðalmeðferð málsins, þar sem fjórir karlmenn eru ákærðir fyrir aðild að innflutningi á hundrað kílóum af kókaíni af miklum styrkleika, lauk á miðvikudag, um sjö vikum eftir að hún hófst þann 19. janúar. Sigríður Elsa Kjartansdóttir, dómari í málinu, tók fram við þinghaldið að fjölmiðlabann ríkti þar til öllum skýrslutökum væri lokið í málinu.
Vísaði hún til 1. málsgreinar 11. greinar laga um meðferð sakamála. Þar segir:
„Óheimilt er öðrum en dómstólum að hljóðrita eða taka myndir í þinghaldi. Jafnframt er óheimilt að streyma hljóði eða mynd úr þinghaldi eða greina frá því sem sakborningur eða vitni skýrir frá við skýrslutöku meðan á henni stendur.“
Ritstjórn Vísis ákvað að birta ítarlega frétt um málið þann 3. mars og vísaði til þess að ritstjórnin teldi dómara í málinu ekki túlka með réttum hætti nýlega meginreglu, fyrrnefnda 1. málsgrein 11. greinar laga um meðferð sakamála. Það væri röng túlkun dómara á lögunum að ekki mætti fjalla um neitt fyrr en að öllum skýrslutökum í málinu í heild sé lokið. Reglan sneri að einstaka skýrslutöku yfir einstaka aðilum enda hafi frumvarpinu verið ætlað að takmarka samtímaendursögn úr dómsal.
Áður hafði Vísir fjallað um þessa nýlegu breytingu á lögunum sem dómari túlkaði þröngt að mati miðilsins.
Þá frétt má lesa hér að neðan.
Síðdegis þriðjudaginn 7. mars bárust ritstjóra Vísis og þeim blaðamanni sem skrifaði fréttina 3. mars tölvupóstur frá Héraðsdómi Reykjavíkur. Þar óskað eftir því að ritstjóri og blaðamaður mættu fyrir dóminn að morgni miðvikudagsins 8. mars. Reimar Pétursson, lögmaður Sýnar, mætti ásamt þeim Erlu Björgu Gunnarsdóttur ritstjóra og Margréti Björk Jónsdóttur blaðamanni í dómsal og óskaði eftir því að vera skipaður verjandi þeirra í málinu.
Sigríður Elsa Kjartansdóttir dómari sagði enga ákvörðun hafa verið tekna um hvort fjölmiðillinn yrði sektaður. Fulltrúum Vísis hefði verið boðið að gera grein fyrir sinni hlið málsins. Reimar óskaði eftir gögnum málsins og ræddi um tjáningarfrelsi í stjórnarskránni og þá meginreglu að þinghöld skyldu háð í heyranda hljóði.
Þá benti hann á að í reglum sem dómari hefur vísað til í málinu segði að ekki mætti greina frá því sem fram kæmi í skýrslutöku, í eintölu, fyrr en að henni lokinni. Ekki stæði í lögunum að bannað væri að greina frá því sem fram kæmi fyrr en öllum skýrslutökum í málinu væri lokið.
Þá sendi Blaðamannafélagið frá sér yfirlýsingu um ákvörðun dómarans að banna fréttaflutning af málinu og lýsti yfir þungum áhyggjum. Túlkun dómarans stangaðist á við ákvæði um tjáningarfrelsi í stjórnarskrá og mannréttindasáttmála, auk þess sem lög kveði skýrt á um að þinghald skuli háð í heyranda hljóði.
„Blaðamannafélagið telur augljóst að dómari sé með ákvörðun sinni að túlka þetta ákvæði mun þrengra en löggjafinn hafði áform um og fagnar því að fréttastofa Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar hafi ákveðið að láta reyna á túlkunina með því að brjóta gegn fyrirmælum dómarans. Félagið telur mikilvægt í ljósi almannahagsmuna að skorið verði úr um hvort túlkun dómarans sé réttmæt enda hefur þessi rangtúlkun haft þær alvarlegu afleiðingar að fleiri dómarar eru farnir að afbaka ákvæðið sem sama hætti og Sigríður Elsa,“ sagði í yfirlýsingu BÍ.
Lögmaður félagsins sendi Dómstólasýslunni, allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis auk dómsmálaráðherra bréf þar sem lagaleg hlið málsins var útskýrð.
Bréf barst í morgun
Það var svo í morgun sem Sigríður Elsa dómari sendi neðangreindan póst á saksóknara og verjendur í stóra kókaínmálinu, mál nr. S-4987/2022.
„Í þinghaldi í ofangreindu máli 8. mars sl. tilkynnti dómari að til skoðunar væri hvort brotið hefði verið gegn 1. mgr. 11. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 með fréttaflutningi af málinu 3. mars sl. á vefsíðunni Visir.is og þá hvort tilefni væri til að beita úrræðum XXXVII. kafla laganna af því tilefni. Í nefndri 1. mgr. 11. gr. kemur m.a. fram sú meginregla að óheimilt er að greina frá því sem sakborningur eða vitni skýrir frá við skýrslutöku meðan á henni stendur. Var viðkomandi fréttamanni og ábyrgðarmanni frétta á vefmiðlunum gefin kostur á að koma á framfæri sínum sjónarmiðum hvað þetta varðar. Að því gættu og atvikum er það ákvörðun dómsins að ekki séu forsendur til að taka þetta til frekari meðferðar.“
Reikna má með dómi í stóra kókaínmálinu eftir um fjórar vikur.
