Fáum peningana aftur heim, skattaða í drasl! Kristinn Karl Brynjarsson skrifar 27. mars 2023 10:31 Hugmyndir þeirra Ragnars Þórs Ingólfssonar formanns VR og Ásthildar Lóu Þórsdóttur þingmanns Flokks fólksins og formanns Hagsmunasamtaka heimilana um sérstakan þrepaskiptan skyldusparnað á laun fólks, til þess að slá á einkaneyslu og kæmu í staðinn fyrir vaxtahækkanir Seðlabankans, eru á margan hátt athyglisverðar en ekki endilega góðar þegar aðeins er reynt að kafa ofan í málið. Sá sem þetta skrifar mun þó síðastur manna gera lítið úr því, að ákveðinn fjöldi heimila á í miklum erfiðleikum með að standa í skilum með sín húsnæðislán , eins og vaxtastigið er í dag. Auk þess á ákveðinn fjöldi heimila í erfiðleikum með að standa skil á húsaleigu sem einnig hefur hækkað töluvert hjá mörgum eins og afborgarnir lána. Umfang vandans hlýtur þó alltaf að miðast við það um hversu stóran hluta heimila er að ræða. Ef að miðað er við mig, þá er ég ekki með húsnæðislán heldur er ég á leigumarkaði og ræð vel við að greiða húsaleigu af þeim launum sem ég hef. Ég get meira að segja lagt fyrir hluta af launum mínum og geri það. Heildarlaun mín með orlofi eru alla jafna á bilinu 900 þús kr. til milljón á mánuði. Væri mér því alla jafna gert að spara á bilinu 90 til 100 þús á mánuði, jafnvel 150 þús ef ég vinn nokkra tíma aukalega á mánuði, ef þessi skyldusparnaðartillaga yrði að veruleika. Ef við reiknum með því að ég haldi mér undir milljóninni þá væri ég að láta af hendi 1080-1200 þús á ári af mínum ráðstöfunartekjum í þennan sparnað. Semsagt árlegar ráðstöfunartekjur mínar myndu að minnsta kosti minnka um þessa upphæð. Gætu minnkað meira, ef sá hluti launanna sem í skyldusparnaðinn fara verður með í skattstofni tekjuskatts og útsvars. Ég væri þá mögulega þvingaður til þess að hætta þeim sparnaði sem að ég er með í dag. Samkvæmt vef Hagstofunnar voru ca. 2/3 launamanna með 700 þús eða meira í heildartekjur árið 2021 (ekki til nýrri upplýsingar). Ef að miðað er við 10% skyldusparnað er upphæðin ca. 2/3 af inngreiðslum í lífeyrissjóði þeirra sem undir sparnaðinn yrðu settir. Heimili hjóna þar sem hvor aðilinn um sig er með 700þús í heildarlaun verður af af ráðstöfunartekjum að upphæð 1680 þús á ári. Vísast til nálægt þeirri upphæð sem að þau Ásthildur Lóa og Ragnar Þór hafa hvort um sig í laun á mánuði. Enn á þá eftir að svara hver á að ávaxta sparnaðinn og með hvaða hætti verður hann ávaxtaður? Verður hann verðtryggður? Hver verður skattaleg meðferð þessara gríðarlegu fjármuna? Því varla fara ríkissjóður og sveitarfélög að afsala sér skatttekjum af þessari upphæð sem að öllum líkindum myndi slá vel í 200 milljarða á ári (15-20% af fjárlögum) ef ekki meira. Ef skyldusparnaðurinn verður hluti af skattstofni tekjuskatts og útsvars, þá lækka útborguð laun að minnsta kosti um þá upphæð sem fer í skyldusparnaðinn. Ef að taka á tekjuskatt og útsvar af útgreiðslu sparnaðarins, þá þurrkast út vextir og verðtrygging sparnaðarins og vel það. Þannig að fólk fengi þá minna til baka en það lagði til skyldusparnaðarins. Velflestar útgreiðslur myndu þá væntanlega falla undir hæsta tekjuskattsþrepið. Enda persónuafsláttur fullnýttur staðgreiðslu tekjuskatts og útsvars. Svo má auðvitað velta því fyrir sér, úr því að um tímabundinn skyldusparnað er að ræða. Hvað gerist í hagkerfinu okkar, þegar að minnsta kosti 200 milljarðar koma til útgreiðslu á einu bretti? Ef miðað er við að sparnaðurinn vari í eitt ár. Sú upphæð margfaldast svo með fjölda ára ef sparnaðurinn varir lengur en eitt ár. Þó svo að fjármálaráðherra hafi sagt þessa leið mögulega og jafnvel einnig virka, þá er útfærsla þeirra að öllum líkindum flókin og afar tímafrek. Ætla má að vegna hugsanlegra breytinga á lögum og jafnvel setningu nýrra laga ásamt fleiri útfærsluatriðum vegna þessa skyldusparnaðar, að hann gæti í fyrsta lagi hafist um næstu áramót. Eða eftir rúma átta mánuði. Hvert verður vaxtastigið þá og hver verður verðbólgan þá? Varla mun Seðlabankinn halda að sér höndum á meðan unnið yrði að lagabreytingum og annarri útfærslu, því væntanlega myndi verðbólgan grassera á meðan unnið að þessum breytingum. Ekki yrði hægt að stöðva tímann á meðan að unnið væri að útfærslu. Þessi leið er því, í fljótu bragði ekki líkleg til þess að leysa nokkurn vanda. Heldur mögulega auka hann. Fyrst og fremst vegna þess hversu seint hún kæmist í framkvæmd. Aðrar aðgerðir, hverjar sem þær yrðu, til þess að taka á vanda þeirra sem eiga í miklum eða töluverðum vanda, tækju vissulega einnig tíma. En við þær aðgerðir væri kannski hægt að spara sér tíma með því að leita í smiðju fyrri aðgerða sem hafa virkað og taka þannig á vandanum. Höfundur er formaður Verkalýðsráðs Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristinn Karl Brynjarsson Sjálfstæðisflokkurinn Stéttarfélög Kjaramál Fjármál heimilisins Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Húsnæðis- og skipulagsmál Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson skrifar Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Skattlögð þegar við þénum, eigum og eyðum Aron H. Steinsson skrifar Sjá meira
Hugmyndir þeirra Ragnars Þórs Ingólfssonar formanns VR og Ásthildar Lóu Þórsdóttur þingmanns Flokks fólksins og formanns Hagsmunasamtaka heimilana um sérstakan þrepaskiptan skyldusparnað á laun fólks, til þess að slá á einkaneyslu og kæmu í staðinn fyrir vaxtahækkanir Seðlabankans, eru á margan hátt athyglisverðar en ekki endilega góðar þegar aðeins er reynt að kafa ofan í málið. Sá sem þetta skrifar mun þó síðastur manna gera lítið úr því, að ákveðinn fjöldi heimila á í miklum erfiðleikum með að standa í skilum með sín húsnæðislán , eins og vaxtastigið er í dag. Auk þess á ákveðinn fjöldi heimila í erfiðleikum með að standa skil á húsaleigu sem einnig hefur hækkað töluvert hjá mörgum eins og afborgarnir lána. Umfang vandans hlýtur þó alltaf að miðast við það um hversu stóran hluta heimila er að ræða. Ef að miðað er við mig, þá er ég ekki með húsnæðislán heldur er ég á leigumarkaði og ræð vel við að greiða húsaleigu af þeim launum sem ég hef. Ég get meira að segja lagt fyrir hluta af launum mínum og geri það. Heildarlaun mín með orlofi eru alla jafna á bilinu 900 þús kr. til milljón á mánuði. Væri mér því alla jafna gert að spara á bilinu 90 til 100 þús á mánuði, jafnvel 150 þús ef ég vinn nokkra tíma aukalega á mánuði, ef þessi skyldusparnaðartillaga yrði að veruleika. Ef við reiknum með því að ég haldi mér undir milljóninni þá væri ég að láta af hendi 1080-1200 þús á ári af mínum ráðstöfunartekjum í þennan sparnað. Semsagt árlegar ráðstöfunartekjur mínar myndu að minnsta kosti minnka um þessa upphæð. Gætu minnkað meira, ef sá hluti launanna sem í skyldusparnaðinn fara verður með í skattstofni tekjuskatts og útsvars. Ég væri þá mögulega þvingaður til þess að hætta þeim sparnaði sem að ég er með í dag. Samkvæmt vef Hagstofunnar voru ca. 2/3 launamanna með 700 þús eða meira í heildartekjur árið 2021 (ekki til nýrri upplýsingar). Ef að miðað er við 10% skyldusparnað er upphæðin ca. 2/3 af inngreiðslum í lífeyrissjóði þeirra sem undir sparnaðinn yrðu settir. Heimili hjóna þar sem hvor aðilinn um sig er með 700þús í heildarlaun verður af af ráðstöfunartekjum að upphæð 1680 þús á ári. Vísast til nálægt þeirri upphæð sem að þau Ásthildur Lóa og Ragnar Þór hafa hvort um sig í laun á mánuði. Enn á þá eftir að svara hver á að ávaxta sparnaðinn og með hvaða hætti verður hann ávaxtaður? Verður hann verðtryggður? Hver verður skattaleg meðferð þessara gríðarlegu fjármuna? Því varla fara ríkissjóður og sveitarfélög að afsala sér skatttekjum af þessari upphæð sem að öllum líkindum myndi slá vel í 200 milljarða á ári (15-20% af fjárlögum) ef ekki meira. Ef skyldusparnaðurinn verður hluti af skattstofni tekjuskatts og útsvars, þá lækka útborguð laun að minnsta kosti um þá upphæð sem fer í skyldusparnaðinn. Ef að taka á tekjuskatt og útsvar af útgreiðslu sparnaðarins, þá þurrkast út vextir og verðtrygging sparnaðarins og vel það. Þannig að fólk fengi þá minna til baka en það lagði til skyldusparnaðarins. Velflestar útgreiðslur myndu þá væntanlega falla undir hæsta tekjuskattsþrepið. Enda persónuafsláttur fullnýttur staðgreiðslu tekjuskatts og útsvars. Svo má auðvitað velta því fyrir sér, úr því að um tímabundinn skyldusparnað er að ræða. Hvað gerist í hagkerfinu okkar, þegar að minnsta kosti 200 milljarðar koma til útgreiðslu á einu bretti? Ef miðað er við að sparnaðurinn vari í eitt ár. Sú upphæð margfaldast svo með fjölda ára ef sparnaðurinn varir lengur en eitt ár. Þó svo að fjármálaráðherra hafi sagt þessa leið mögulega og jafnvel einnig virka, þá er útfærsla þeirra að öllum líkindum flókin og afar tímafrek. Ætla má að vegna hugsanlegra breytinga á lögum og jafnvel setningu nýrra laga ásamt fleiri útfærsluatriðum vegna þessa skyldusparnaðar, að hann gæti í fyrsta lagi hafist um næstu áramót. Eða eftir rúma átta mánuði. Hvert verður vaxtastigið þá og hver verður verðbólgan þá? Varla mun Seðlabankinn halda að sér höndum á meðan unnið yrði að lagabreytingum og annarri útfærslu, því væntanlega myndi verðbólgan grassera á meðan unnið að þessum breytingum. Ekki yrði hægt að stöðva tímann á meðan að unnið væri að útfærslu. Þessi leið er því, í fljótu bragði ekki líkleg til þess að leysa nokkurn vanda. Heldur mögulega auka hann. Fyrst og fremst vegna þess hversu seint hún kæmist í framkvæmd. Aðrar aðgerðir, hverjar sem þær yrðu, til þess að taka á vanda þeirra sem eiga í miklum eða töluverðum vanda, tækju vissulega einnig tíma. En við þær aðgerðir væri kannski hægt að spara sér tíma með því að leita í smiðju fyrri aðgerða sem hafa virkað og taka þannig á vandanum. Höfundur er formaður Verkalýðsráðs Sjálfstæðisflokksins.
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar