Lentu sam­komu­lagi um losun frá flug­sam­göngum

Reglurnar skikka evrópsk flugfélög til þess að nota loftslagsvæn íblöndunarefni í flugvélaeldsneyti til þess að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Samkvæmt þeim þurfa tvö prósent eldsneytis á evrópskum flugvöllum að vera vistvæn árið 2025. Hlutfallið á að aukast upp í sjötíu prósent fyrir miðja öldina.

Viðræður á milli samninganefnda þingins og ráðsins stóðu yfir langt fram á gærkvöldið. Reuters-fréttastofan segir að samkomulagið hafi verið handsalað rétt fyrir miðnætti að evrópskum tíma. Áður en reglurnar geta tekið gildi þarf nefnd fastafulltrúar ráðherraráðsins og samgöngu- og ferðamálanefnd Evrópuþingsins að samþykkja þær fyrir sitt leyti og svo ráðherrarráðið og Evrópuþingið í heild.

Markmið reglnanna er að auka bæði framboð og eftirspurn á svonefndu vistvænu flugvélaeldsneyti sem veldur annað hvort engri losun gróðurhúsalofttegunda eða minni en steinolían sem nú er notuð til þess að knýja flugvélar. Lítið framboð er á slíku vistvænu flugvélaeldsneyti og það er mun dýrara en hefðbundið eldsneyti.

Samkomulagið er hluti af loftslagsáætlun Evrópusambandsins sem gerir ráð fyrir 55 prósent samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda fyrir árið 2030 og kolefnishlutleysi fyrir árið 2050. Til þess að þarfa að draga úr losun frá samgöngum um 90 prósent miðað við árið 1990.

Samkvæmt reglunum þarf 1,2 prósent flugvélaeldsneytis að vera efnaeldsneyti fyrir árið 2030. Efnaeldsneyti er framleitt með kolefni sem er fangað. Hlutfallið á að ná 35 prósentum árið 2050.

Telja reglurnar skaða hagsmuni sína

Ríkisstjórn Íslands hefur mótmælt nýju reglunum á þeim forsendum að þær skaði hagsmuni íslenskra flugfélaga og veiki samkeppninsstöðu þeirra og Keflavíkurflugvallar þegar kemur að tengiflugi yfir Atlantshafið. Ísland þyrfti að taka reglurnar upp í gegnum aðild sína að evrópska efnahagssvæðinu (EES).

Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir utanríkisráðherra hefur sagt að það liggi algjörlega fyrir, bæði hér heima og í Brussel, að íslensk stjórnvöld muni aldrei taka upp reglugerðir frá EES án þess að tekið sé til íslenskra aðstæðna.

Sum evrópsk flugfélög telja reglurnar skekkja samkeppnisstöðu sína gagnvart flugfélögum á lengri leiðum utan álfunnar.

„Verðhækkunin fyrir ferðalag í gegnum Istanbúl eða Dúbaí er lítil því það er enginn aukakostnaður við vistvænt eldsneyti þegar það er flogið í gegnum þær miðstöðvar,“ hefur Reuters eftir talsmanni þýska flugfélagsins Lufthansa.

Flugfélögin fá þó um tvo milljarða evra, jafnvirði um þrjú hundruð milljarða íslenskra króna, frá Evrópusambandinu til þess að hjálpa þeim að skipta yfir í vistvænna eldsneytið. Féð kemur frá kolefnismörkuðum sambandsins.