Á krossgötum Þórarinn Ingi Pétursson og Stefán Vagn Stefánsson skrifa 11. júní 2023 12:31 Nú er 153. löggjafarþingi lokið, staðan í samfélaginu er vissulega snúin þessa dagana og ekki alveg á þeim stað sem við myndum helst vera. Verkefnið er þó ekki óvinnandi, það krefst þó af okkur aga, ráðdeild og samheldni. Í þeim stormi sem við stöndum í núna megum við þó ekki gleyma þeirri góðu stöðu sem við höfum búið við í samfélaginu síðustu misseri. Ísland þrátt fyrir allt stendur vel sig vel í alþjóðlegum samanburði og heildar- og ráðstöfunartekjur Íslendinga hafa hækkað síðustu ár. Þrátt fyrir að samfélagið hafi svo gott sem stöðvast vegna heimsfaraldurs komumst við í gegnum allar þær áskoranir sem blöstu við, það var vegna þess að ríkissjóður stóð vel og hann stendur vel. Afkoma ríkissjóðs hefur stórbatnað langt umfram fyrri spár, og er um 90 milljarða betri en búist var við þegar fjárlögin fyrir yfirstandandi ár voru samþykkt. Þessi góða staða gerir okkur kleift að takast á við núverandi áskoranir með markvissum hætti. Aðgerðir gegn verðbólgu Samkvæmt efnahagsforsendum fjármálaáætlunar er gert ráð fyrir því að verðbólga verði ekki komin að verðbólgumarkmiði um 2,5% fyrr en á árinu 2026. Stjórnvöld hafa því í fjármálaáætlun birt stefnu um ná tökum á ástandinu með markvissum aðgerðum þannig er mögulegt verði að kveða niður verðbólgudrauginn og lækka vexti. Beita á ráðstöfunum á tekjuhliðinni m.a. með því að sækja nýjar tekjur til sterkra atvinnugreina. Þá verður afkoma ríkissjóðs bætt um 36,2 milljarða króna á næsta ári með sparnaði í rekstri ríkisins, hluti af því eða 3,5 milljarðar eru vegna tímabundinni frestun á framkvæmdum til þess að draga úr þenslu. Auk þess munu fjármálareglur sem stuðla að aðhaldi og ráðdeild verða virkjaðar ári fyrr en gert var ráð fyrir þegar þeim var vikið tímabundið til hliðar. Til þess að ganga fram með fordæmi hefur lögum verið breytt þannig að laun þjóðkjörinna fulltrúa og æðstu embættismanna ríkisins hækka um 2,5% í stað 6% þann 1. júlí nk. Með þessum aðgerðum er tryggt að laun æðstu embættismanna skapi ekki aukin verðbólguþrýsting. Auk þess til að verja kaupmátt örorku- og ellilífeyrisþega hefur lífeyrir almannatrygginga verið hækkaður um 2,5% frá miðju ári, til viðbótar við 7,4% hækkun í upphafi árs. Þá er unnið að lagabreytingum sem munu bæta réttarstöðu leigjenda á húsnæðismarkaði og mun starfshópur skila tillögum sínum þar að lútandi fyrir 1. júlí næstkomandi. Rétt forgangsröðun Í tíð núverandi ríkisstjórnar hefur markvisst verið forgangsraðað í þágu velferðar með auknu fjárframlagi, þannig hefur rekstrargrunnur Landspítala, Sjúkrahússins á Akureyri og heilsugæslunnar verið styrktur umtalsvert, nú síðast á fjárlögum 2023. Þá hefur viðbótar fjármagni verið veitt til Sjúkratryggingar Íslands til kaupa á heilbrigðisþjónustu fyrir hönd ríkisins í þeim tilgangi að stytta biðtíma eftir þjónustu. Þrátt fyrir aðhald í ríkisfjármálum verður ekki dregið úr fjármagni til heilbrigðiskerfisins. Velferðin og heilbrigðiskerfið þar á meðal á ekki að vera háð hagsveiflum. Stjórnvöld ætla á komandi mánuðum að styrkja húsnæðismarkaðinn enda vitum þau hversu mikilvægt það er að halda áfram við að byggja fleiri íbúðir í takt við aukin fólksfjölda. Það verður gert með því að byggja fleiri íbúðir í almenna kerfinu. Stofnframlög til uppbyggingar leiguíbúða innan almenna íbúðakerfisins verða tvöfölduð og framlög til hlutdeildarlána verða aukin enn frekar þannig að í stað þess að 500 íbúðir verði byggðar árlega árin 2024 og 2025 með stuðningi ríkisins verða þær 1000 á ári. Auk þess verður 250 nýjum íbúðum bætt við fyrri áætlanir þessa árs og verða þá samtals tæplega 800. Þessar aðgerðir koma til með að styðja við framboð á húsnæðismarkaði og veita hinu tekjulægri möguleika á að eignast heimili. Rétta leiðin Við stöndum á krossgötum þessi misserin, því skiptir máli að rétt leið sé valin. Þessar krossgötur tákna þá stöðu sem mun móta ferða okkar áfram og ákvarða áfangastaðinn. Stjórnvöld hafa lagt upp með skynsamlega leið til þess að ná niður verðbólgu og ef vel á að takast til þurfa fyrirtæki, fjármálastofnanir, verkalýðsfélög og almenningur í landinu að ganga þann veg með stjórnvöldum. Rétta leiðin er ekki alltaf sú auðveldasta. Það getur krafist hugrekkis, seiglu og þrautseigju að ganga þá leið en á endanum skilar hún betri ávinningi. Þórarinn Ingi Pétursson, þingmaður Framsóknar og nefndarmaður í fjárlaganefnd og atvinnuveganefnd. Stefán Vagn Stefánsson, þingmaður Framsóknar, formaður atvinnuveganefndar og nefndarmaður í fjárlaganefnd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórarinn Ingi Pétursson Stefán Vagn Stefánsson Framsóknarflokkurinn Mest lesið $€tjum í$lensku á (mat) $€ðilinn! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Kynjuð vísindi, leikskólaráð á villigötum, klámsýki, svipmyndir frá Norður-Kóreu Fastir pennar Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir Skoðun Minna tal, meiri uppbygging Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun $€tjum í$lensku á (mat) $€ðilinn! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Minna tal, meiri uppbygging Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Ný nálgun – sama markmið: Heimili fyrir fólkið í borginni Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson skrifar Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar Skoðun Þjóðkirkjan engu svarar – hylur sig í fræðilegri þoku Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Borgarstefna kallar á aðgerðir og fjármagn Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Skjáheimsókn getur dimmu í dagsljós breytt Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru álverin á Íslandi útlensk? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Öryggisgæslu í Mjódd, núna, takk fyrir! Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Erum við ennþá hrædd við Davíð Oddsson? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Saman getum við komið í veg fyrir slag Alma D. Möller skrifar Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar Skoðun Blóðtaka er ekki landbúnaður Guðrún Scheving Thorsteinsson,Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Svar til stjórnunarlegs ábyrgðarmanns frá Keflavík Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin ræðst gegn launafólki og atvinnulausum Finnbjörn A. Hermannson skrifar Skoðun 764/O9A: Kannt þú að vernda barnið á netinu? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Opinberir starfsmenn kjósa síður áminningarskyldu Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Einkavæðing orkunnar, skattasniðganga og lífeyrissjóðir Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Er gervigreindarprestur trúlaus eða trúaður? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Skattaferðalandið Ísland Björn Ragnarsson skrifar Skoðun Til hamingju Víkingur Heiðar! Halla Hrund Logadóttir skrifar Sjá meira
Nú er 153. löggjafarþingi lokið, staðan í samfélaginu er vissulega snúin þessa dagana og ekki alveg á þeim stað sem við myndum helst vera. Verkefnið er þó ekki óvinnandi, það krefst þó af okkur aga, ráðdeild og samheldni. Í þeim stormi sem við stöndum í núna megum við þó ekki gleyma þeirri góðu stöðu sem við höfum búið við í samfélaginu síðustu misseri. Ísland þrátt fyrir allt stendur vel sig vel í alþjóðlegum samanburði og heildar- og ráðstöfunartekjur Íslendinga hafa hækkað síðustu ár. Þrátt fyrir að samfélagið hafi svo gott sem stöðvast vegna heimsfaraldurs komumst við í gegnum allar þær áskoranir sem blöstu við, það var vegna þess að ríkissjóður stóð vel og hann stendur vel. Afkoma ríkissjóðs hefur stórbatnað langt umfram fyrri spár, og er um 90 milljarða betri en búist var við þegar fjárlögin fyrir yfirstandandi ár voru samþykkt. Þessi góða staða gerir okkur kleift að takast á við núverandi áskoranir með markvissum hætti. Aðgerðir gegn verðbólgu Samkvæmt efnahagsforsendum fjármálaáætlunar er gert ráð fyrir því að verðbólga verði ekki komin að verðbólgumarkmiði um 2,5% fyrr en á árinu 2026. Stjórnvöld hafa því í fjármálaáætlun birt stefnu um ná tökum á ástandinu með markvissum aðgerðum þannig er mögulegt verði að kveða niður verðbólgudrauginn og lækka vexti. Beita á ráðstöfunum á tekjuhliðinni m.a. með því að sækja nýjar tekjur til sterkra atvinnugreina. Þá verður afkoma ríkissjóðs bætt um 36,2 milljarða króna á næsta ári með sparnaði í rekstri ríkisins, hluti af því eða 3,5 milljarðar eru vegna tímabundinni frestun á framkvæmdum til þess að draga úr þenslu. Auk þess munu fjármálareglur sem stuðla að aðhaldi og ráðdeild verða virkjaðar ári fyrr en gert var ráð fyrir þegar þeim var vikið tímabundið til hliðar. Til þess að ganga fram með fordæmi hefur lögum verið breytt þannig að laun þjóðkjörinna fulltrúa og æðstu embættismanna ríkisins hækka um 2,5% í stað 6% þann 1. júlí nk. Með þessum aðgerðum er tryggt að laun æðstu embættismanna skapi ekki aukin verðbólguþrýsting. Auk þess til að verja kaupmátt örorku- og ellilífeyrisþega hefur lífeyrir almannatrygginga verið hækkaður um 2,5% frá miðju ári, til viðbótar við 7,4% hækkun í upphafi árs. Þá er unnið að lagabreytingum sem munu bæta réttarstöðu leigjenda á húsnæðismarkaði og mun starfshópur skila tillögum sínum þar að lútandi fyrir 1. júlí næstkomandi. Rétt forgangsröðun Í tíð núverandi ríkisstjórnar hefur markvisst verið forgangsraðað í þágu velferðar með auknu fjárframlagi, þannig hefur rekstrargrunnur Landspítala, Sjúkrahússins á Akureyri og heilsugæslunnar verið styrktur umtalsvert, nú síðast á fjárlögum 2023. Þá hefur viðbótar fjármagni verið veitt til Sjúkratryggingar Íslands til kaupa á heilbrigðisþjónustu fyrir hönd ríkisins í þeim tilgangi að stytta biðtíma eftir þjónustu. Þrátt fyrir aðhald í ríkisfjármálum verður ekki dregið úr fjármagni til heilbrigðiskerfisins. Velferðin og heilbrigðiskerfið þar á meðal á ekki að vera háð hagsveiflum. Stjórnvöld ætla á komandi mánuðum að styrkja húsnæðismarkaðinn enda vitum þau hversu mikilvægt það er að halda áfram við að byggja fleiri íbúðir í takt við aukin fólksfjölda. Það verður gert með því að byggja fleiri íbúðir í almenna kerfinu. Stofnframlög til uppbyggingar leiguíbúða innan almenna íbúðakerfisins verða tvöfölduð og framlög til hlutdeildarlána verða aukin enn frekar þannig að í stað þess að 500 íbúðir verði byggðar árlega árin 2024 og 2025 með stuðningi ríkisins verða þær 1000 á ári. Auk þess verður 250 nýjum íbúðum bætt við fyrri áætlanir þessa árs og verða þá samtals tæplega 800. Þessar aðgerðir koma til með að styðja við framboð á húsnæðismarkaði og veita hinu tekjulægri möguleika á að eignast heimili. Rétta leiðin Við stöndum á krossgötum þessi misserin, því skiptir máli að rétt leið sé valin. Þessar krossgötur tákna þá stöðu sem mun móta ferða okkar áfram og ákvarða áfangastaðinn. Stjórnvöld hafa lagt upp með skynsamlega leið til þess að ná niður verðbólgu og ef vel á að takast til þurfa fyrirtæki, fjármálastofnanir, verkalýðsfélög og almenningur í landinu að ganga þann veg með stjórnvöldum. Rétta leiðin er ekki alltaf sú auðveldasta. Það getur krafist hugrekkis, seiglu og þrautseigju að ganga þá leið en á endanum skilar hún betri ávinningi. Þórarinn Ingi Pétursson, þingmaður Framsóknar og nefndarmaður í fjárlaganefnd og atvinnuveganefnd. Stefán Vagn Stefánsson, þingmaður Framsóknar, formaður atvinnuveganefndar og nefndarmaður í fjárlaganefnd.
Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun
Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar
Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar
Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar
Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun
Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun