Elsti maðurinn til að hljóta Nóbelsverðlaun er látinn Atli Ísleifsson skrifar 27. júní 2023 10:23 John B. Goodenough starfaði við Texas-háskóla í 37 ár. AP Bandaríski eðlisfræðingurinn John B. Goodenough er látinn, hundrað ára að aldri. Goodenough var einn þriggja sem hlaut Nóbelsverðlaun í eðlisfræði árið 2019 fyrir þróun liþíumrafhlaða og varð þar með elsti maðurinn til að hljóta Nóbelsverðlaun. Bandarískir fjölmiðlar greina frá því að Goodenough hafi látist á hjúkrunarheimili í Austin í Texas á sunnudaginn. Goodenough, sem starfaði í 37 ár við Texas-háskóla, hlaut Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði ásamt hinum ensk-bandaríska M. Stanley Whittingham og hinum japanska Akira Yoshino. Þróun litþíumrafhlaða hafa valdið straumhvörfum en rafhlöðurnar geta geymt mikið rafmagn sem framleitt er úr sólar- og vindorku og geta þannig átt þátt í að stuðla að samfélagi sem sé ekki háð jarðefnaeldsneyti. Kosturinn við litínjónarafhlöður er að þær byggja ekki á efnaskiptum sem brjóta niður rafeindir, heldur liþíumjónum sem flæða fram og aftur milli plús- og mínusskauts. Hafa þær nýst til að knýja meðal annars farsíma, tölvur, gangráða og rafbíla með endurnýjanlegri orku. Upphaf slíkra rafhlaðna má rekja aftur til áttunda áratugarins þar sem Stanley Whittingham vann að því að þróa leiðir til að stuðla að jarðefnalausu samfélagi. Goodenough byggði svo á rannsóknum Whittingham og þróaði rafhlöðurnar á þann veg að endingartíminn tvöfaldaðist með nýtingu kóbaltoxíðs í plússkautinu. Andlát Nóbelsverðlaun Vísindi Bandaríkin Mest lesið „Þeir sem búa í glerhúsi ættu að spara grjótkastið“ Innlent Átta ára fangelsi í sögulegu fíkniefnamáli Innlent Skólaþorpið í Laugardal: Syðri innkeyrslunni lokað og 256 bílastæði fjarlægð Innlent „Hún er albesti vinur minn“ Innlent Einn rólegur, annar afar ósáttur Innlent Hvað vitum við um Leó páfa? Erlent „Svik við lögreglumannastéttina“ og slái hann „mjög illa“ Innlent Norðmenn undirbúi sig undir möguleg stríðsátök Erlent Lá alblóðugur á gangstétt eftir að hafa komist undan árás æskuvinarins Innlent Loftslagsmál sitji á hakanum vegna stríða og heimsfaraldurs Innlent Fleiri fréttir Hvað vitum við um Leó páfa? Norðmenn undirbúi sig undir möguleg stríðsátök „Þvílík spenna og þvílíkur heiður fyrir landið okkar“ Bíða með að stimpla AfD sem öfgasamtök Margrét Þórhildur lögð inn á sjúkrahús Samþykktu Trump-samninginn einróma Takmörkuð eftirspurn eftir ríkisstjórn með flokki Farage Gera enn árásir með drónum og eldflaugum Reyndi til hins síðasta að koma skikki á fjármál Vatíkansins Einhliða vopnahlé Rússa hafið Vesturlönd þurfa að borga milljarðatjón af árás Rússa á Tsjernobyl Heimila hernum að hefna fyrir árásirnar í gær Vaktin: Robert Francis Prevost er nýr páfi Herþota hrapaði til jarðar í Finnlandi Auka njósnir og eftirlit á Grænlandi Misstu aðra herþotu í sjóinn Segjast hafa skotið niður indverskar herþotur Indland gerir árás á Pakistan Trump um kaupin á Kanada: „Aldrei segja aldrei“ Merz náði kjöri í annarri tilraun Niðurlægjandi fyrir Merz og AfD krefst þingkosninga á ný Sakar Rússa um fordæmalaus afskipti af kosningum í Póllandi Kardinálarnir læstir inni á morgun Ríkisstjórn Rúmeníu liðast í sundur eftir sigur öfgahægrimanns Náði ekki kjöri í sögulegri atkvæðagreiðslu Fækkar herforingjum um fimmtung Lokuðu flugvöllum í Moskvu vegna dróna „Ástandið er að versna“ Íbúar Gasa verði fluttir á brott „í þágu eigin öryggis“ Páfabíll verður færanleg heilsugæsla fyrir börn á Gasa Sjá meira
Bandarískir fjölmiðlar greina frá því að Goodenough hafi látist á hjúkrunarheimili í Austin í Texas á sunnudaginn. Goodenough, sem starfaði í 37 ár við Texas-háskóla, hlaut Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði ásamt hinum ensk-bandaríska M. Stanley Whittingham og hinum japanska Akira Yoshino. Þróun litþíumrafhlaða hafa valdið straumhvörfum en rafhlöðurnar geta geymt mikið rafmagn sem framleitt er úr sólar- og vindorku og geta þannig átt þátt í að stuðla að samfélagi sem sé ekki háð jarðefnaeldsneyti. Kosturinn við litínjónarafhlöður er að þær byggja ekki á efnaskiptum sem brjóta niður rafeindir, heldur liþíumjónum sem flæða fram og aftur milli plús- og mínusskauts. Hafa þær nýst til að knýja meðal annars farsíma, tölvur, gangráða og rafbíla með endurnýjanlegri orku. Upphaf slíkra rafhlaðna má rekja aftur til áttunda áratugarins þar sem Stanley Whittingham vann að því að þróa leiðir til að stuðla að jarðefnalausu samfélagi. Goodenough byggði svo á rannsóknum Whittingham og þróaði rafhlöðurnar á þann veg að endingartíminn tvöfaldaðist með nýtingu kóbaltoxíðs í plússkautinu.
Andlát Nóbelsverðlaun Vísindi Bandaríkin Mest lesið „Þeir sem búa í glerhúsi ættu að spara grjótkastið“ Innlent Átta ára fangelsi í sögulegu fíkniefnamáli Innlent Skólaþorpið í Laugardal: Syðri innkeyrslunni lokað og 256 bílastæði fjarlægð Innlent „Hún er albesti vinur minn“ Innlent Einn rólegur, annar afar ósáttur Innlent Hvað vitum við um Leó páfa? Erlent „Svik við lögreglumannastéttina“ og slái hann „mjög illa“ Innlent Norðmenn undirbúi sig undir möguleg stríðsátök Erlent Lá alblóðugur á gangstétt eftir að hafa komist undan árás æskuvinarins Innlent Loftslagsmál sitji á hakanum vegna stríða og heimsfaraldurs Innlent Fleiri fréttir Hvað vitum við um Leó páfa? Norðmenn undirbúi sig undir möguleg stríðsátök „Þvílík spenna og þvílíkur heiður fyrir landið okkar“ Bíða með að stimpla AfD sem öfgasamtök Margrét Þórhildur lögð inn á sjúkrahús Samþykktu Trump-samninginn einróma Takmörkuð eftirspurn eftir ríkisstjórn með flokki Farage Gera enn árásir með drónum og eldflaugum Reyndi til hins síðasta að koma skikki á fjármál Vatíkansins Einhliða vopnahlé Rússa hafið Vesturlönd þurfa að borga milljarðatjón af árás Rússa á Tsjernobyl Heimila hernum að hefna fyrir árásirnar í gær Vaktin: Robert Francis Prevost er nýr páfi Herþota hrapaði til jarðar í Finnlandi Auka njósnir og eftirlit á Grænlandi Misstu aðra herþotu í sjóinn Segjast hafa skotið niður indverskar herþotur Indland gerir árás á Pakistan Trump um kaupin á Kanada: „Aldrei segja aldrei“ Merz náði kjöri í annarri tilraun Niðurlægjandi fyrir Merz og AfD krefst þingkosninga á ný Sakar Rússa um fordæmalaus afskipti af kosningum í Póllandi Kardinálarnir læstir inni á morgun Ríkisstjórn Rúmeníu liðast í sundur eftir sigur öfgahægrimanns Náði ekki kjöri í sögulegri atkvæðagreiðslu Fækkar herforingjum um fimmtung Lokuðu flugvöllum í Moskvu vegna dróna „Ástandið er að versna“ Íbúar Gasa verði fluttir á brott „í þágu eigin öryggis“ Páfabíll verður færanleg heilsugæsla fyrir börn á Gasa Sjá meira