Óvinsæl færsla miðaldra manns, ómenntaður, ómarktækur og neikvæður Gunnar Dan Wiium skrifar 30. október 2023 09:00 Stundum fer ég í sjálfan mig og hef ekkert að segja. Oft tengt langvarandi álagi, ég einhvernvegin bara dett í svona auto-gír og trukka áfram fram að jólum. Ég er nefnilega trukkur, lítill trukkur. En eins og stelpan mín segir oft, work smart not hard, mottó sem ég er að reyna að tileinka mér þessa dagana. Og ég er oft með skoðanir á svona samfélagspólitík en hef mis mikinn áhuga á að miðla þeim. Samt er ég bara svona búðarkall með sveinspróf sem ég kláraði um tvítugt, fór aldrei í skóla eftir það, bara lagði gólf og setti upp eldhúsinnréttingar eða byggði grindverk. En það er einhvern vegin þannig að ég lít i kringum mig og spegla mig í því sem ég sé og mynda mér skoðun út frá íhugun og miðla svo í kjölfarið. Við gerum þetta öll en erum með mismikla þörf fyrir að segja öðrum frá hvar við stöndum. Hvað sé ég þessa dagana þegar ég les eða horfi á áróðursvélar hinna ýmsu hagsmunaafla annað en fjöldamorð í beinni? Fjöldamorð sem ráðamenn taka óbeint afstöðu með þó svo þeim finnist óþægilegt að horfa upp á limlest meðvitundarlaus börn á sjónvarpsskjánum. Skiljanlega, það er mjög óþægilegt að horfa upp á aðra þjást því þjáning annara er manns eigin þó svo að bara okkar innsti kjarni skynji það. En hvað sé ég? Ég sé pólareseringu og reiði sem gefur til til kynna visst fjöldageðrof, ástand verður að fá að renna sitt skeið með tilheyrandi flugeldasýningum, ekkert nýtt af nálinni þar. Við manneskjan gerum þetta með jöfnu millibili. Við töpum áttum í þessari jafnvægislist efnis og anda því landamærin eru í raun engin. Andinn er burðarstoð alls efnis en við neitum að horfast í augu við það. Við festumst í óttablendinni örvæntingu um að geta útskýrt allt og skilið. Ég segi óttablendinni því ákveðið element í okkur óttast dauðan, að eitthvað endi og fyrir okkur að skilja ekki með hugviti felur í sér stjórnleysi sem í vissum skilning er ákveðin dauði. Við tölum um listina að lifa en sjáum ekki að listin í að lifa felst í listinni í að deyja, listinni að skilja ekki en treysta á hið ó-haldbæra. Við fjarlægumst trúarbrögðin sem gera einstaklinginn vanmáttugan en valdeflir okkur sem hóp, trúarbrögð sem virkir samkennd það er að segja ef trúarleiðtoginn sem leiðir okkur er ekki síkópati og graðfoli. Við sækjumst eftir séreinkennum og í kringum séreinkennin sköpum við landamæri og litla hópa innan hópsins sem við öll í raun tilheyrum. Ég´ið vill verða séð sem einstakt, hins-segin en ekki eins og heldur different then others. Vinnumarkaður hins vestræna heims öskrar á jafnvægi og kvóta sem eykur á álag í takt við aukið upplýsingaflæði og stafrænan aðgang að einstaklingnum. Við erum dregin í hringiðju stórfyrirtækja sem gefa okkur brauðmylsnur fyrir að fórna allri okkar orku yfir dagtíman með tilheyrandi kulnun á öðrum sviðum. Ábyrgðarhlutverk sem snúa að fjölskyldu fer að verða tálmi á þeirri leið sem okkur er sagt að sé þroski. Hugtak eins og meðvirkni er kynnt fyrir okkur og við förum að setja okkur sjálf í fyrsta sæti á kostnað óeigingjarnar þjónustu. Hugmyndir um fjölskyldu taka algjörum stakkaskiptum og börnin hírast á stofnunum frá morgni til kvölds og á “viðeigandi” lyfjagjöf við ástandi sem skapast hefur í tilfinningarlegu tengslarofi. Ástandið er reyndar skýrt eitthvað annað eins og um sjúkdóm barnsins sé að ræða en ekki afleiðingar fársjúkrar samfélagsgerðar. Aldraðir foreldrar okkar sitja saman í lyfjamóki yfir sjónvarpsmarkaðnum en fá oftast stuttar heimsóknir um helgar þegar mikilvæg börnin þeirra gefa sér tuttugu mínútur á leið sinni á Huppu eða á crossfit æfingu. Einhver sagði mér um daginn að á undan öllum þeim samfélagslegu skriðum síðustu alda og árþúsunda tökumst við líka á um kynhneigð og kynvitund. Þar erum við einmitt núna, við rífumst um fjölda kynja og kynhneigða og heimtum rétt einstaklingsins til að ákveða sjálf eða sjálft það sem áður var ákvarðað af náttúrunni. Ég er ekkert að segja að neinar af þessum sveiflum séu rangar og óviðeigandi heldur bara að lýsa því sem ég sé og geri ég auðvitað fastlega ráð fyrir að allt sé í samræmi við gefnar forsendur. Í bókinni Brave New World eftir Aldous Huxley sem skrifuð var árið 1932 fengum við innsýn í heim sem var undir stjórn ofur kapítalískra afla í formi fámennri ofur-elítu. Barneignir voru orðnar að framleiðslu og stýrð eftir týpu einstaklingsins sem kerfið fór fram á til að vihalda skilvirkri framleiðslu og heims stjórn. Heimskir og smávaxnir voru framleiddir fyrir störf í verksmiðjum, aðgengi að súrefni var einfaldlega skert á meðgöngu sem gerði þá heimska og smávaxna. Orð eða hugtak eins og móðir var orðið að skítugu klámyrði og engin átti fjölskyldur, bara óttablendin falsk dýrkun á kúgaran sem vaktaði hverju einustu hreyfingu, hvert einasta orð og hverja einustu hugsun. Soma var mokað í mannskapinn í töfluformi og í þeirri vímu gat stjórnin viðhaldið fullkomnu valdi á stéttar skiptum múgnum sem sá ýmist um framboðið eða eftirspurnina. Stýrð stéttaskipting er mikilvæg fyrir stjórn sem Huxley lýsir í bók sinni, hún kemur í veg fyrir uppreisn því múgnum er talin trú um að hann hafi möguleika á velmegun og hagvexti, einnig er falskri ásýnd um frjálsan heim sköpuð á þann hátt, tálsýnin um að þú hafir eitthvað um nokkuð að segja hvernig þér vegnar í kapítalískum uber-kommúnisma, stökkbreyttri hugmyndafræði. Svo spurning er hvort ég raunverulega hafi ekkert að segja á þessum tímum þar sem við virðumst eiga fullt en erum óhamingjusöm. Þessum tíma er að ljúka því brátt munt þú ekkert eiga en þú munt verða hamingjusamur, hamingjusöm, hamingjusamt. Höfundur starfar sem verslunarstjóri og þáttarstjórnandi Þvottahússins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Dan Wiium Mest lesið Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Samkeppnin tryggir hag neytenda Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Stóðhryssur ekki moldvörpur Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Við getum gert betur Einar Bárðarson skrifar Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Ábyrg stefna í útlendingamálum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Týndu hermennirnir okkar Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Gerist þetta aftur á morgun? Ísak Hilmarsson skrifar Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson skrifar Skoðun Að reikna veiðigjald af raunverulegum aflaverðmætum Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Fréttir af baggavélum og lömbum Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Auglýsingaskrum Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar Sjá meira
Stundum fer ég í sjálfan mig og hef ekkert að segja. Oft tengt langvarandi álagi, ég einhvernvegin bara dett í svona auto-gír og trukka áfram fram að jólum. Ég er nefnilega trukkur, lítill trukkur. En eins og stelpan mín segir oft, work smart not hard, mottó sem ég er að reyna að tileinka mér þessa dagana. Og ég er oft með skoðanir á svona samfélagspólitík en hef mis mikinn áhuga á að miðla þeim. Samt er ég bara svona búðarkall með sveinspróf sem ég kláraði um tvítugt, fór aldrei í skóla eftir það, bara lagði gólf og setti upp eldhúsinnréttingar eða byggði grindverk. En það er einhvern vegin þannig að ég lít i kringum mig og spegla mig í því sem ég sé og mynda mér skoðun út frá íhugun og miðla svo í kjölfarið. Við gerum þetta öll en erum með mismikla þörf fyrir að segja öðrum frá hvar við stöndum. Hvað sé ég þessa dagana þegar ég les eða horfi á áróðursvélar hinna ýmsu hagsmunaafla annað en fjöldamorð í beinni? Fjöldamorð sem ráðamenn taka óbeint afstöðu með þó svo þeim finnist óþægilegt að horfa upp á limlest meðvitundarlaus börn á sjónvarpsskjánum. Skiljanlega, það er mjög óþægilegt að horfa upp á aðra þjást því þjáning annara er manns eigin þó svo að bara okkar innsti kjarni skynji það. En hvað sé ég? Ég sé pólareseringu og reiði sem gefur til til kynna visst fjöldageðrof, ástand verður að fá að renna sitt skeið með tilheyrandi flugeldasýningum, ekkert nýtt af nálinni þar. Við manneskjan gerum þetta með jöfnu millibili. Við töpum áttum í þessari jafnvægislist efnis og anda því landamærin eru í raun engin. Andinn er burðarstoð alls efnis en við neitum að horfast í augu við það. Við festumst í óttablendinni örvæntingu um að geta útskýrt allt og skilið. Ég segi óttablendinni því ákveðið element í okkur óttast dauðan, að eitthvað endi og fyrir okkur að skilja ekki með hugviti felur í sér stjórnleysi sem í vissum skilning er ákveðin dauði. Við tölum um listina að lifa en sjáum ekki að listin í að lifa felst í listinni í að deyja, listinni að skilja ekki en treysta á hið ó-haldbæra. Við fjarlægumst trúarbrögðin sem gera einstaklinginn vanmáttugan en valdeflir okkur sem hóp, trúarbrögð sem virkir samkennd það er að segja ef trúarleiðtoginn sem leiðir okkur er ekki síkópati og graðfoli. Við sækjumst eftir séreinkennum og í kringum séreinkennin sköpum við landamæri og litla hópa innan hópsins sem við öll í raun tilheyrum. Ég´ið vill verða séð sem einstakt, hins-segin en ekki eins og heldur different then others. Vinnumarkaður hins vestræna heims öskrar á jafnvægi og kvóta sem eykur á álag í takt við aukið upplýsingaflæði og stafrænan aðgang að einstaklingnum. Við erum dregin í hringiðju stórfyrirtækja sem gefa okkur brauðmylsnur fyrir að fórna allri okkar orku yfir dagtíman með tilheyrandi kulnun á öðrum sviðum. Ábyrgðarhlutverk sem snúa að fjölskyldu fer að verða tálmi á þeirri leið sem okkur er sagt að sé þroski. Hugtak eins og meðvirkni er kynnt fyrir okkur og við förum að setja okkur sjálf í fyrsta sæti á kostnað óeigingjarnar þjónustu. Hugmyndir um fjölskyldu taka algjörum stakkaskiptum og börnin hírast á stofnunum frá morgni til kvölds og á “viðeigandi” lyfjagjöf við ástandi sem skapast hefur í tilfinningarlegu tengslarofi. Ástandið er reyndar skýrt eitthvað annað eins og um sjúkdóm barnsins sé að ræða en ekki afleiðingar fársjúkrar samfélagsgerðar. Aldraðir foreldrar okkar sitja saman í lyfjamóki yfir sjónvarpsmarkaðnum en fá oftast stuttar heimsóknir um helgar þegar mikilvæg börnin þeirra gefa sér tuttugu mínútur á leið sinni á Huppu eða á crossfit æfingu. Einhver sagði mér um daginn að á undan öllum þeim samfélagslegu skriðum síðustu alda og árþúsunda tökumst við líka á um kynhneigð og kynvitund. Þar erum við einmitt núna, við rífumst um fjölda kynja og kynhneigða og heimtum rétt einstaklingsins til að ákveða sjálf eða sjálft það sem áður var ákvarðað af náttúrunni. Ég er ekkert að segja að neinar af þessum sveiflum séu rangar og óviðeigandi heldur bara að lýsa því sem ég sé og geri ég auðvitað fastlega ráð fyrir að allt sé í samræmi við gefnar forsendur. Í bókinni Brave New World eftir Aldous Huxley sem skrifuð var árið 1932 fengum við innsýn í heim sem var undir stjórn ofur kapítalískra afla í formi fámennri ofur-elítu. Barneignir voru orðnar að framleiðslu og stýrð eftir týpu einstaklingsins sem kerfið fór fram á til að vihalda skilvirkri framleiðslu og heims stjórn. Heimskir og smávaxnir voru framleiddir fyrir störf í verksmiðjum, aðgengi að súrefni var einfaldlega skert á meðgöngu sem gerði þá heimska og smávaxna. Orð eða hugtak eins og móðir var orðið að skítugu klámyrði og engin átti fjölskyldur, bara óttablendin falsk dýrkun á kúgaran sem vaktaði hverju einustu hreyfingu, hvert einasta orð og hverja einustu hugsun. Soma var mokað í mannskapinn í töfluformi og í þeirri vímu gat stjórnin viðhaldið fullkomnu valdi á stéttar skiptum múgnum sem sá ýmist um framboðið eða eftirspurnina. Stýrð stéttaskipting er mikilvæg fyrir stjórn sem Huxley lýsir í bók sinni, hún kemur í veg fyrir uppreisn því múgnum er talin trú um að hann hafi möguleika á velmegun og hagvexti, einnig er falskri ásýnd um frjálsan heim sköpuð á þann hátt, tálsýnin um að þú hafir eitthvað um nokkuð að segja hvernig þér vegnar í kapítalískum uber-kommúnisma, stökkbreyttri hugmyndafræði. Svo spurning er hvort ég raunverulega hafi ekkert að segja á þessum tímum þar sem við virðumst eiga fullt en erum óhamingjusöm. Þessum tíma er að ljúka því brátt munt þú ekkert eiga en þú munt verða hamingjusamur, hamingjusöm, hamingjusamt. Höfundur starfar sem verslunarstjóri og þáttarstjórnandi Þvottahússins.
Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín Skoðun
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar
Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar
Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar
Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín Skoðun