Meðalhóf í dýraníði Andrés Skúlason skrifar 12. janúar 2024 10:31 Langreyðin í myndbandinu frá MAST sem synti helsærð með fjóra skutla í skrokknum í 120 mín í dauðastríðinu hafði ekki stöðu til að verja sig fyrir umboðsmanni Alþingis, hvað þá gera kröfu um það fyrir dómi að sækja rétt sinn að fá að deyja eðlilegum dauðdaga. Um leið og undirritaður ber mikla virðingu fyrir störfum umboðsmanns Alþingis verður ekki framhjá því litið hversu hraksmánarlegt virðingarleysi virðist borið fyrir lögum um velferð dýra. Þegar við berum saman stöðu málleysingjans annarsvegar sem syndir stöku sinnum upp að yfirborðinu til að ná sér í súrefni og hinsvegar þess sem beitir kröftum sínum með skutulinn í skjóli pólitíkur og fjármagns hljómar umræða um meðalhóf vægt sagt sérkennilega. Álitið dregur það helst fram sem fellur að þeim sem sækir málið og þar skulu forréttindin trompa allt annað hér á jörð, rétti mannskepnunnar til athafna skulu ekki settar skorður sbr. skírskotun í álitið „Verður við slíkt heildarmat að ganga út frá því að þeir hagsmunir sem njóta verndar mannréttindareglna stjórnarskrár vegi þungt.“ Svo ég umorði, þá segir álitið að það séu stjórnarskrárvarin réttindi á grunni athafnafrelsis að brjóta lög og reglur um velferð dýra, þar með talið að ástunda það sem að áliti sérfræðinga kallast dýraníð með óboðlegum veiðiaðferðum sem standast enga skoðun. Af þessu tilefni er hollt að rifja upp að þær tegundir hvala sem verða mismörgum skutlum að bráð hér við land eru allar friðaðar samkvæmt alþjóðalögum. Íslensk stjórnvöld hafa hins vegar með krókaleiðum heimilað veiðar á langreyði og hrefnu og þar með ekki gengist undir alhliða alþjóðlegt bann við hvalveiðum í atvinnuskyni. Þess má geta að langreyður er á lista IUCN yfir dýr í útrýmingarhættu og langreyður er næst stærsta sjávarspendýrið, en aðeins steypireyður er stærri. Niðurstaða umboðsmanns um ákvörðun Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra að fresta hvalveiðum þann 20. júní á liðnu ári á grunni dýravelferðar er sú „að ekki hafi legið nægilega skýr lagastoð fyrir setningu reglugerðar“. Álitaefnið var einfaldlega hvort mennskan og dýravelferðin ætti roð í vel fjármagnaða sérhagsmuni sem byggðir eru á áhugamáli eins manns að drepa sjávarspendýr sem njóta alþjóðlegrar friðunar sem Ísland sniðgengur. Meðalhóf hvað? Öllum má vera ljóst að stórfelld brot á velferð dýra áttu sér stað við veiðar Hvals hf árið 2022. Má þá hverjum ljóst vera að matvælaráðherra tók af þeirri ástæðu ákvörðun um að málleysingjar skyldu fá að njóta vafans umfram svokallað athafnafrelsi á grunni laga um dýravelferð frá 2013. Þeir sem fara mikinn í yfirlýsingum nú um stundir meðal annars á pólitíska sviðinu sitja hinsvegar kolfastir í hinu mannmiðaða umhverfi sem felst í frelsi til athafna. Um það snýst þetta mál að mati undirritaðs, stendur þú með eða móti dýraníði og flóknara er það nú ekki í grunninn. Miðað við alla framgöngu forstjóra Hvals hf meðal annars opinberlega með óboðlegum hrokafullum ummælum í garð sérfræðinga og eftirlitsaðila með hvalveiðum má hverjum vera ljóst að þar var ekki gengið fram af neinu meðalhófi. Án vafa hefði forstjóri Hvals hf kært slík ummæli ef þau hefðu fallið í hans eigin garð. Í framhaldi er fullrar virði að spyrja hvenær er við hæfi að ræða meðalhóf almennt séð í umhverfi okkar. Hvernig skal mæla meðalhóf í tímalengd dauðastríðs hvala – hvar skulu þau mörk liggja?. Er það meðalhóf að draga mörk við að 15% af veiddum hvölum skuli þola langvarandi dauðastríð eins og einstakir þingmenn hafa viðrað? Hvar liggur meðalhóf í orðum, gjörðum og ábyrgð þess sem atvinnuréttinn hefur til hvalveiða ? Síðast en ekki síst, telja lesendur að það sé raunverulega hægt að tala um meðalhóf þegar verið er að fjalla um dýraníð? Í því sambandi er vert að spyrja sig: Hver hefðu viðbrögð verið við því ef matvælaráðherra hefði á því stigi hent niðurstöðu fagráðsins í pappírstætarann og heimilað veiðar undir slíkum kringumstæðum. Með því hefði ráðherra átt yfir höfði sér lögsókn fyrir að láta ekki málleysingja njóta vafans með slíkar og aðrar eins upplýsingar og ráðherra hafði í höndunum. Það er jafn líklegt að þeir pólitíkusar sem nú hrópa hæst hefðu umsvifalaust nýtt sér þær aðstæður og fordæmt matvælaráðherra fyrir að virða ekki umsvifalaust þá grafalvarlegu niðurstöðu sem fagráð hafði komist að auk þeirra sannana sem þegar lágu fyrir um hrikalega meðferð á þeim hvölum sem myndaðir voru og afhjúpuðu þær gífurlegu brotalamir sem eru á þessum veiðum. Sama hvað andstæðingar hafa reynt að gera sér mat úr því að ákvörðunin hafi verið pólitísk þá liggur það hinsvegar fyrir að ákvörðun Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra var fyrst og síðast byggð á faglegum grunni með ráðuneytið og aðra álitsgjafa að baki sér. Menn og málleysingjar Víst er að við lifum í mannmiðuðum heimi en hvalveiðar hafa engu að síður eins og önnur dýr sem njóta alþjóðlegrar friðunarákvæða um mjög langan tíma verið bitbein í íslensku samfélagi þar sem veiðum stórhvela er haldið áfram, ólíkt flestum öðrum þjóðum þar sem þessi starfsemi hefur verið aflögð um áratugaskeið. Það er engu líkara en að minni margra hafi gufað upp um þær óboðlegu veiðiaðferðir Hvals 8 sem voru opinberaðar af hálfu eftirlitsaðila árið 2022. Af þeim 148 langreyðum sem veiddar voru á 100 daga vertíð Hvals hf. árið 2022 þurfti að skjóta 36 þeirra tvisvar eða oftar, eða í um fjórðungi tilfella. Hvort skyldi nú vera mennskara að horfast í auga við dýraníðið eða skríða bak við borð í skjóli 75 ára gamalla laga sem sérhagsmunapólitíkin vill ekki uppfæra. Niðurstaða umboðsmanns er fyrst og fremst vitnisburður um að það þarf að leysa þjóðina úr viðjum fortíðar eins og langflestar sæmilega siðmenntaðar þjóðir hafa gert í þessum málum. Á grunni alls þessa verður tæplega álitið annað en fulltrúi Hvals hf hafi samkvæmt þessu óskorað og fullkomið frelsi til bæði athafna og orða sem hann hefur aldrei þurft að sæta ámæli fyrir meðal annars fyrir að ráðast heiftúðlega að þeim eftirlitsaðilum sem komu upp um dýraníðið með óumdeildum upptökum sem færðu sönnur á brotin. Starfsfólk eftirlitsins sem kom upp um verknaðinn er kölluð stimplaelítan að mati Kristjáns í hvalnum eins og hann hreytti út úr sér í Kastljósi og að hans mati veit þetta fólk ekkert í sinn haus. Það sem Kristjáni Loftsson virðist álíta alla sérfræðinga vanvita og stimplaelítu þá má hann alveg blása eins og hvalur, það vill nefnilega til að myndskeiðin ljúga ekki en telji forstjórinn það við hæfi að segja áfram að svart sé hvítt þá verður bara hver um sig að gera það upp við sig hvoru megin hryggjar hann vill vista samvisku sína. Lög um dýravelferð fótum troðin Um hvalveiðar gilda sérlög 1949 frá tíma þar sem þekking var af mjög skornum skammti, fæðuframboð þjóðar var sömuleiðis með öðrum hætti og almennt ekki velt fyrir sér að hvalir væru skyni gæddar lífverur. Því er áríðandi að fá skorið úr hvaða lög trompa hverju sinni sé óskýrleiki til staðar. Nú hefur það verið staðfest að þessi úreltu lög 1949 sem heimila veiðar á hvölum trompa mun yngri lög frá 2013 um dýravelferð. Í áliti umboðsmanns kemur vel að merkja fram að það megi taka tillit til þeirra en því aðeins að lögin um athafnafrelsi mannins séu látin óáreitt. Það eru áhrifin af þeirri skoðun umboðsmanns „að ekki hafi legið nægilega skýr lagastoð.“ Matvælaráðherra kaus að fara ekki í einhvern lagatæknilegan leik heldur hlustaði á nefnd sérfræðinga um dýravelferð, nefnd sérfræðinga sem starfar samkvæmt lögum og hefur skyldum að gegna. Velferð dýranna fékk því að njóta vafans vegna niðurstöðu fagráðsins, meðan farið var yfir allt verklag við veiðarnar á liðnu sumri. Ég er því ósammála þeirri nálgun umboðsmanns í álitinu hvert vægið er þar á milli dýravelferðar og frelsi til athafna. Það segir ekki að ég beri ekki virðingu fyrir störfum umboðsmanns, ég er einfaldlega bara á annarri skoðun sem er ekkert nýmæmi þegar álit eða úrskurðir falla. Af álitinu verður varla annað ráðið en að athafnafrelsi fylgi engin ábyrgð amk ekki þegar hvalveiðar eiga í hlut. Samfélagið almennt ber mikla virðingu fyrir rannsóknum og vísindum og því er það undirrituðum hulin ráðgáta hvernig það geti raunverulega staðist að réttur til athafna hér á landi gangi enn svo langt að hann nái út yfir gröf og dauða þegar kemur að því að ræða óumdeild og gróf brot á lögum um dýravelferð og dýravernd. Niðurstaðan er því vitnisburður um að það þarf að breyta lögum dýranna vegna, málleysingja sem eiga að njóta vafans þegar endurtekið brýtur á. Að öðru leyti eru lesendur hvattir til að kynna sér lög frá árinu 2013 um velferð dýra og bera saman við þau staðfestu dýraníðsbrot sem Hvalur hf hefur verið staðinn að. Það væri ekki síst ágætt fyrir pólitíska andstæðinga sem finnst við hæfi að vega með bíræfnum hætti að matvælaráðherra hvorutveggja persónulega og pólitískt fyrir að vilja standa vörð um þessi grundvallargildi sem lögin um velferð dýra innihalda. Rannsóknir, vísindi eftirlit eru álitin ógn við Hval hf Álit sérfræðinga þar með talið erlendra sem best til þekkja hafa staðfest að veiðiaðferðir sem notaðar eru hjá Hval hf standast ekki lög um velferð dýra og um þetta var Hvalur hf einnig upplýstur. Fulltrúum Hvals hf var því löngu ljóst fyrir frestun veiða þann 20.júní að þeir voru að beita aðferðum við veiðarnar sem brjóta gróflega gegn lögum um dýravelferð, en á grunni athafnafrelsis var haldið áfram þrátt fyrir að uppfærð vitneskja og staðreyndar rannsóknir hefðu legið fyrir. Nú rís pólitíkin svo upp úr ólíklegustu áttum með geislabauginn, forhneyksluð á að matvælaráðherra skuli hafa látið reyna á dýravelferðarlögin, jafnvel sömu þingmenn og öskruðu sig hása og grétu hástöfum yfir meðferðinni á blessuðum hvölunum þegar þeir sátu undir myndskeiði drápanna á nefndarfundum Alþingis. Nú standa þeir hinir sömu upp fyrir dýraníðingi til þess eins að koma pólitísku og persónulegu höggi á matvælaráðherra. Það er sömuleiðis horft fram hjá því að mánuðum saman stundaði fyrirtækið Hvalur hf tafaleiki þar sem því var meðal annars haldið fram af lögfræðingum þeirra að hvalir væru fiskar og því átti fyrirtækið sjálft drjúgan hlut að máli hversu álit fagráðsins barst seint í hendur ráðherra sem fær svo tilmæli að hafa ekki gengið fram af meðalhófi með engan tímaramma í höndunum vegna tafa á niðurstöðu fagráðsins sem Hvalur hf átti sök á. Sagan mun sýna að nálgun matvælaráðherra Svandísar Svavarsdóttur við þetta áratuga umdeilda mál þar sem umtalsverður meirihluti þjóðarinnar vill stöðva hvalveiðar, er fyrsta skrefið í átt til þess að stöðva þessi fullkomlega tilgangslausu hvaladráp og tómstundahobby eins manns. Almennt er fólk meðvitað í dag um mikilvægi og samspil sjávarpendýra sem hluta af vistkerfi sjávar og þökk sé rannsóknum og vísindum og þar með talið fagráði um velferð dýra. Þeir sem taka undir málstað Kristjáns Loftssonar forstjóra Hvals hf að þessi stimplaelíta sé að þvælast fyrir athafnafrelsi hans ættu kannski að hafa áhyggjur af því hvernig orðspor þeirra sjálfra verður skráð í sögubækurnar.. Það er með öðrum orðum algjörlega útilokað og sérstaklega ótrúverðugt þegar pólitíkin kýs að tala bara um aðra hlið þessa máls þ.e. það sem snýr að meintum brotum á athafnafrelsi. Það virtist hinsvegar ekki vega hátt þegar einstakir þingmenn horfðu á dýraníð á myndskeiðum á Alþingi, það er gleymt. Að lokum Hvalaskoðun veltir um 2,1 milljarði dollara árlega á heimsvísu. Hvalveiðar á móti velta um 31 milljón dollara árlega. Hvalur hf á því margfalt meiri tekjumöguleika á að breyta hvalveiðiskipum sínum í hvalaskoðunarskip sem væri góð nýting og um leið staðfestur vitnisburður um menningarsögu þjóðar sem afneitar ekki fornum atvinnuháttum. Hvalur hf á því frábært tækifæri, hvoru tveggja að afla tekna með hvalaskoðun og færa um leið Íslandi aðra og betri ímynd en þá þjóðarsmán ef halda á áfram á sömu braut. Undirritaður trúir því að það hilli undir endalok hvalveiða við Íslandsstrendur. Höfundur á sæti í stjórn VG. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hvalveiðar Hvalir Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Sjá meira
Langreyðin í myndbandinu frá MAST sem synti helsærð með fjóra skutla í skrokknum í 120 mín í dauðastríðinu hafði ekki stöðu til að verja sig fyrir umboðsmanni Alþingis, hvað þá gera kröfu um það fyrir dómi að sækja rétt sinn að fá að deyja eðlilegum dauðdaga. Um leið og undirritaður ber mikla virðingu fyrir störfum umboðsmanns Alþingis verður ekki framhjá því litið hversu hraksmánarlegt virðingarleysi virðist borið fyrir lögum um velferð dýra. Þegar við berum saman stöðu málleysingjans annarsvegar sem syndir stöku sinnum upp að yfirborðinu til að ná sér í súrefni og hinsvegar þess sem beitir kröftum sínum með skutulinn í skjóli pólitíkur og fjármagns hljómar umræða um meðalhóf vægt sagt sérkennilega. Álitið dregur það helst fram sem fellur að þeim sem sækir málið og þar skulu forréttindin trompa allt annað hér á jörð, rétti mannskepnunnar til athafna skulu ekki settar skorður sbr. skírskotun í álitið „Verður við slíkt heildarmat að ganga út frá því að þeir hagsmunir sem njóta verndar mannréttindareglna stjórnarskrár vegi þungt.“ Svo ég umorði, þá segir álitið að það séu stjórnarskrárvarin réttindi á grunni athafnafrelsis að brjóta lög og reglur um velferð dýra, þar með talið að ástunda það sem að áliti sérfræðinga kallast dýraníð með óboðlegum veiðiaðferðum sem standast enga skoðun. Af þessu tilefni er hollt að rifja upp að þær tegundir hvala sem verða mismörgum skutlum að bráð hér við land eru allar friðaðar samkvæmt alþjóðalögum. Íslensk stjórnvöld hafa hins vegar með krókaleiðum heimilað veiðar á langreyði og hrefnu og þar með ekki gengist undir alhliða alþjóðlegt bann við hvalveiðum í atvinnuskyni. Þess má geta að langreyður er á lista IUCN yfir dýr í útrýmingarhættu og langreyður er næst stærsta sjávarspendýrið, en aðeins steypireyður er stærri. Niðurstaða umboðsmanns um ákvörðun Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra að fresta hvalveiðum þann 20. júní á liðnu ári á grunni dýravelferðar er sú „að ekki hafi legið nægilega skýr lagastoð fyrir setningu reglugerðar“. Álitaefnið var einfaldlega hvort mennskan og dýravelferðin ætti roð í vel fjármagnaða sérhagsmuni sem byggðir eru á áhugamáli eins manns að drepa sjávarspendýr sem njóta alþjóðlegrar friðunar sem Ísland sniðgengur. Meðalhóf hvað? Öllum má vera ljóst að stórfelld brot á velferð dýra áttu sér stað við veiðar Hvals hf árið 2022. Má þá hverjum ljóst vera að matvælaráðherra tók af þeirri ástæðu ákvörðun um að málleysingjar skyldu fá að njóta vafans umfram svokallað athafnafrelsi á grunni laga um dýravelferð frá 2013. Þeir sem fara mikinn í yfirlýsingum nú um stundir meðal annars á pólitíska sviðinu sitja hinsvegar kolfastir í hinu mannmiðaða umhverfi sem felst í frelsi til athafna. Um það snýst þetta mál að mati undirritaðs, stendur þú með eða móti dýraníði og flóknara er það nú ekki í grunninn. Miðað við alla framgöngu forstjóra Hvals hf meðal annars opinberlega með óboðlegum hrokafullum ummælum í garð sérfræðinga og eftirlitsaðila með hvalveiðum má hverjum vera ljóst að þar var ekki gengið fram af neinu meðalhófi. Án vafa hefði forstjóri Hvals hf kært slík ummæli ef þau hefðu fallið í hans eigin garð. Í framhaldi er fullrar virði að spyrja hvenær er við hæfi að ræða meðalhóf almennt séð í umhverfi okkar. Hvernig skal mæla meðalhóf í tímalengd dauðastríðs hvala – hvar skulu þau mörk liggja?. Er það meðalhóf að draga mörk við að 15% af veiddum hvölum skuli þola langvarandi dauðastríð eins og einstakir þingmenn hafa viðrað? Hvar liggur meðalhóf í orðum, gjörðum og ábyrgð þess sem atvinnuréttinn hefur til hvalveiða ? Síðast en ekki síst, telja lesendur að það sé raunverulega hægt að tala um meðalhóf þegar verið er að fjalla um dýraníð? Í því sambandi er vert að spyrja sig: Hver hefðu viðbrögð verið við því ef matvælaráðherra hefði á því stigi hent niðurstöðu fagráðsins í pappírstætarann og heimilað veiðar undir slíkum kringumstæðum. Með því hefði ráðherra átt yfir höfði sér lögsókn fyrir að láta ekki málleysingja njóta vafans með slíkar og aðrar eins upplýsingar og ráðherra hafði í höndunum. Það er jafn líklegt að þeir pólitíkusar sem nú hrópa hæst hefðu umsvifalaust nýtt sér þær aðstæður og fordæmt matvælaráðherra fyrir að virða ekki umsvifalaust þá grafalvarlegu niðurstöðu sem fagráð hafði komist að auk þeirra sannana sem þegar lágu fyrir um hrikalega meðferð á þeim hvölum sem myndaðir voru og afhjúpuðu þær gífurlegu brotalamir sem eru á þessum veiðum. Sama hvað andstæðingar hafa reynt að gera sér mat úr því að ákvörðunin hafi verið pólitísk þá liggur það hinsvegar fyrir að ákvörðun Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra var fyrst og síðast byggð á faglegum grunni með ráðuneytið og aðra álitsgjafa að baki sér. Menn og málleysingjar Víst er að við lifum í mannmiðuðum heimi en hvalveiðar hafa engu að síður eins og önnur dýr sem njóta alþjóðlegrar friðunarákvæða um mjög langan tíma verið bitbein í íslensku samfélagi þar sem veiðum stórhvela er haldið áfram, ólíkt flestum öðrum þjóðum þar sem þessi starfsemi hefur verið aflögð um áratugaskeið. Það er engu líkara en að minni margra hafi gufað upp um þær óboðlegu veiðiaðferðir Hvals 8 sem voru opinberaðar af hálfu eftirlitsaðila árið 2022. Af þeim 148 langreyðum sem veiddar voru á 100 daga vertíð Hvals hf. árið 2022 þurfti að skjóta 36 þeirra tvisvar eða oftar, eða í um fjórðungi tilfella. Hvort skyldi nú vera mennskara að horfast í auga við dýraníðið eða skríða bak við borð í skjóli 75 ára gamalla laga sem sérhagsmunapólitíkin vill ekki uppfæra. Niðurstaða umboðsmanns er fyrst og fremst vitnisburður um að það þarf að leysa þjóðina úr viðjum fortíðar eins og langflestar sæmilega siðmenntaðar þjóðir hafa gert í þessum málum. Á grunni alls þessa verður tæplega álitið annað en fulltrúi Hvals hf hafi samkvæmt þessu óskorað og fullkomið frelsi til bæði athafna og orða sem hann hefur aldrei þurft að sæta ámæli fyrir meðal annars fyrir að ráðast heiftúðlega að þeim eftirlitsaðilum sem komu upp um dýraníðið með óumdeildum upptökum sem færðu sönnur á brotin. Starfsfólk eftirlitsins sem kom upp um verknaðinn er kölluð stimplaelítan að mati Kristjáns í hvalnum eins og hann hreytti út úr sér í Kastljósi og að hans mati veit þetta fólk ekkert í sinn haus. Það sem Kristjáni Loftsson virðist álíta alla sérfræðinga vanvita og stimplaelítu þá má hann alveg blása eins og hvalur, það vill nefnilega til að myndskeiðin ljúga ekki en telji forstjórinn það við hæfi að segja áfram að svart sé hvítt þá verður bara hver um sig að gera það upp við sig hvoru megin hryggjar hann vill vista samvisku sína. Lög um dýravelferð fótum troðin Um hvalveiðar gilda sérlög 1949 frá tíma þar sem þekking var af mjög skornum skammti, fæðuframboð þjóðar var sömuleiðis með öðrum hætti og almennt ekki velt fyrir sér að hvalir væru skyni gæddar lífverur. Því er áríðandi að fá skorið úr hvaða lög trompa hverju sinni sé óskýrleiki til staðar. Nú hefur það verið staðfest að þessi úreltu lög 1949 sem heimila veiðar á hvölum trompa mun yngri lög frá 2013 um dýravelferð. Í áliti umboðsmanns kemur vel að merkja fram að það megi taka tillit til þeirra en því aðeins að lögin um athafnafrelsi mannins séu látin óáreitt. Það eru áhrifin af þeirri skoðun umboðsmanns „að ekki hafi legið nægilega skýr lagastoð.“ Matvælaráðherra kaus að fara ekki í einhvern lagatæknilegan leik heldur hlustaði á nefnd sérfræðinga um dýravelferð, nefnd sérfræðinga sem starfar samkvæmt lögum og hefur skyldum að gegna. Velferð dýranna fékk því að njóta vafans vegna niðurstöðu fagráðsins, meðan farið var yfir allt verklag við veiðarnar á liðnu sumri. Ég er því ósammála þeirri nálgun umboðsmanns í álitinu hvert vægið er þar á milli dýravelferðar og frelsi til athafna. Það segir ekki að ég beri ekki virðingu fyrir störfum umboðsmanns, ég er einfaldlega bara á annarri skoðun sem er ekkert nýmæmi þegar álit eða úrskurðir falla. Af álitinu verður varla annað ráðið en að athafnafrelsi fylgi engin ábyrgð amk ekki þegar hvalveiðar eiga í hlut. Samfélagið almennt ber mikla virðingu fyrir rannsóknum og vísindum og því er það undirrituðum hulin ráðgáta hvernig það geti raunverulega staðist að réttur til athafna hér á landi gangi enn svo langt að hann nái út yfir gröf og dauða þegar kemur að því að ræða óumdeild og gróf brot á lögum um dýravelferð og dýravernd. Niðurstaðan er því vitnisburður um að það þarf að breyta lögum dýranna vegna, málleysingja sem eiga að njóta vafans þegar endurtekið brýtur á. Að öðru leyti eru lesendur hvattir til að kynna sér lög frá árinu 2013 um velferð dýra og bera saman við þau staðfestu dýraníðsbrot sem Hvalur hf hefur verið staðinn að. Það væri ekki síst ágætt fyrir pólitíska andstæðinga sem finnst við hæfi að vega með bíræfnum hætti að matvælaráðherra hvorutveggja persónulega og pólitískt fyrir að vilja standa vörð um þessi grundvallargildi sem lögin um velferð dýra innihalda. Rannsóknir, vísindi eftirlit eru álitin ógn við Hval hf Álit sérfræðinga þar með talið erlendra sem best til þekkja hafa staðfest að veiðiaðferðir sem notaðar eru hjá Hval hf standast ekki lög um velferð dýra og um þetta var Hvalur hf einnig upplýstur. Fulltrúum Hvals hf var því löngu ljóst fyrir frestun veiða þann 20.júní að þeir voru að beita aðferðum við veiðarnar sem brjóta gróflega gegn lögum um dýravelferð, en á grunni athafnafrelsis var haldið áfram þrátt fyrir að uppfærð vitneskja og staðreyndar rannsóknir hefðu legið fyrir. Nú rís pólitíkin svo upp úr ólíklegustu áttum með geislabauginn, forhneyksluð á að matvælaráðherra skuli hafa látið reyna á dýravelferðarlögin, jafnvel sömu þingmenn og öskruðu sig hása og grétu hástöfum yfir meðferðinni á blessuðum hvölunum þegar þeir sátu undir myndskeiði drápanna á nefndarfundum Alþingis. Nú standa þeir hinir sömu upp fyrir dýraníðingi til þess eins að koma pólitísku og persónulegu höggi á matvælaráðherra. Það er sömuleiðis horft fram hjá því að mánuðum saman stundaði fyrirtækið Hvalur hf tafaleiki þar sem því var meðal annars haldið fram af lögfræðingum þeirra að hvalir væru fiskar og því átti fyrirtækið sjálft drjúgan hlut að máli hversu álit fagráðsins barst seint í hendur ráðherra sem fær svo tilmæli að hafa ekki gengið fram af meðalhófi með engan tímaramma í höndunum vegna tafa á niðurstöðu fagráðsins sem Hvalur hf átti sök á. Sagan mun sýna að nálgun matvælaráðherra Svandísar Svavarsdóttur við þetta áratuga umdeilda mál þar sem umtalsverður meirihluti þjóðarinnar vill stöðva hvalveiðar, er fyrsta skrefið í átt til þess að stöðva þessi fullkomlega tilgangslausu hvaladráp og tómstundahobby eins manns. Almennt er fólk meðvitað í dag um mikilvægi og samspil sjávarpendýra sem hluta af vistkerfi sjávar og þökk sé rannsóknum og vísindum og þar með talið fagráði um velferð dýra. Þeir sem taka undir málstað Kristjáns Loftssonar forstjóra Hvals hf að þessi stimplaelíta sé að þvælast fyrir athafnafrelsi hans ættu kannski að hafa áhyggjur af því hvernig orðspor þeirra sjálfra verður skráð í sögubækurnar.. Það er með öðrum orðum algjörlega útilokað og sérstaklega ótrúverðugt þegar pólitíkin kýs að tala bara um aðra hlið þessa máls þ.e. það sem snýr að meintum brotum á athafnafrelsi. Það virtist hinsvegar ekki vega hátt þegar einstakir þingmenn horfðu á dýraníð á myndskeiðum á Alþingi, það er gleymt. Að lokum Hvalaskoðun veltir um 2,1 milljarði dollara árlega á heimsvísu. Hvalveiðar á móti velta um 31 milljón dollara árlega. Hvalur hf á því margfalt meiri tekjumöguleika á að breyta hvalveiðiskipum sínum í hvalaskoðunarskip sem væri góð nýting og um leið staðfestur vitnisburður um menningarsögu þjóðar sem afneitar ekki fornum atvinnuháttum. Hvalur hf á því frábært tækifæri, hvoru tveggja að afla tekna með hvalaskoðun og færa um leið Íslandi aðra og betri ímynd en þá þjóðarsmán ef halda á áfram á sömu braut. Undirritaður trúir því að það hilli undir endalok hvalveiða við Íslandsstrendur. Höfundur á sæti í stjórn VG.
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar