Hugtakið „vanvirkar fjölskyldur“ var ekki til Matthildur Björnsdóttir skrifar 21. mars 2024 18:31 EN VIÐ SJÁUM ÞAÐ GREINILEGA Í HINNI BRESKU KONUNGSFJÖLSKYLDU Ég heyrði aldrei hugtakið „Vanvirkar fjölskyldur“ þegar ég var á Íslandi. Svo fór ég að heyra orðin „Dysfunctional families“ hér í Ástralíu, og vissi auðvitað að það hafði verið og var líka að gerast á Íslandi. Það orð á við þegar foreldrar hafa ekki haft eiginleika til að tengja á öllum sviðum huga, tilfinninga, áhugamála og gefinna eiginleika barna sinna í langtíma samtölum í gegn um árin. Ég hef séð og heyrt dæmi um það bæði á Íslandi og hér. Auðvitað veit ekkert foreldri í raun hver kemur þegar barn fæðist. En sum koma með uppskrift sem fellur inn í þann hóp sem þau koma til, og virðast hafa getað valið það fyrirfram. Sem þá er eins og bara hitta gamla vini eftir langan aðskilnað. Svo eru það aðrar sálir sem einstaklingar sem droppa inn þar sem kynlíf gerist án getnaðarvarna, og engin sérstök hugsun er í þeim sem eru að því. Það er þá stundum eins og slæma happdrættið fyrir bæði barnið og foreldrana. Það eru næg dæmi um, og sögur af slíku í heiminum. Síðan eru það efnisgæðalegu atriðin sem geta verið fín, eins og við sem lifðum við að heyra í dæminu um í fjölskyldu Michaels Jackson, versus meðferðina á honum. Flott heit á efnislega sviðinu eru blekkjandi í hugum margra sem skynja ekki inn í það sem er að baki. Við í heiminum erum nú einnig að vitna frægustu vanvirku fjölskyldu heims, sem er hin Breska Konungsfjölskylda. Hópur einstaklinga sem hefur að því virðist verið rekin um aldir með því forgangsatriði innan fjölskyldu og utan að skapa formúlu um hvernig fjölskyldan eigi að virka. Og það án áherslu á mikilvægi tilfinninga. Það er kaldhjartað viðhorf að ætla öllum að lifa formúlu lífi sem virkar ekki fyrir neinn í raun og virkaði ekki fyrir Harry prins, og virkar ekki í dag heldur. Það er athyglisvert að sjá togstreituna í því veldi, sem ég sé í efni frá enskum blöðum með fyrirsögnum um að, á einn veg eru smá merki Karls nú orðinn konungur um viðleitni til að vilja laga dæmið. En starfsfólkið og ýmsir aðrir í höllinni eru skíthrædd við að gefið sé inn í pláss í hjartanu, af því að þau sjá gömlu íhaldsformúluna sem mikilvæga. Tilfinningar séu bara í lagi fyrir nokkra persónulega hluti, en ekki fyrir alla að skynja og sjá. Ann og Edward systkini Karls konungs hafa þó séð fyrir börn sín frá reynslu sinni í því veldi, að þau séu betur sett með að þurfa ekki að bera konunglega titla. Meghan blessunin sá allt það kerfi í gegn um linsu Bandaríska kvikmynda-heimsins. Þess vegna náði hún ekki að hafa skilið andrúmslofts þyngdina í andrúmslofti og viðhorfum þessa margra alda kerfis, sem hið Breska Konungsveldi hefur haldið uppi. En ég skynjað í líkama mínum hvernig væri. Svo að ég hafði strax skilning og samkennd með bæði Díönu þegar hún tjáði sig í því fræga viðtali árið 1995. Tjáning hennar sem í raun lyfti hinu mikla loki af því Pandóru Boxi sem hafði verið haldið lokuðu þangað til þann daginn. Svo bætti bróðir hennar um betur í ræðu sinni við jarðarför hennar tveim árum síðar. Fyrir mér var það engla-sending til að færa kerfið á nýtt stig viðhorfa. Og með sonunum Vilhjálm og Harry. Harry er yngri og ég sé hann vera sál með þann tilgang sem sé að reyna að létta á þeirri orku. Ég tengi svo við þörfina fyrir í honum. Samkennd sem er mjög hugsanlega frá bæði þessu og svo fyrri lífum í því landi. Ég hef séð einstaklinga í öðrum löndum heims langa til að hafa svoleiðis kerfi hjá sér. Bókin „Spare“ sem ég las, sýnir þetta svart á hvítu. Við að koma úr umhverfi þar sem tilfinningar voru séðar sem óæskilegar eins og haldið var að mér á Íslandi, er ljúft að koma þangað sem sagt er við fólk að það sé betra að tjá þær en bæla. Það gefur þá langtíma bældum atriðum tækifæri til að rísa úr sínu sökkva ástandi á botni sella líkamans. Orð Thomas Hubl í nýju bókinni hans sem hefur titilinn „Attuned“, Að vera stilltur inn á, lýsir því sem í raun allar mannverur eiga skilið að fá. Það er að fá nægan „Internal structure“ sem ég til að nýja orðið Bakland eigi að veita, til að geta staðið upp fyrir sjálfu sér gegn því sem er rangt fyrir það. Ég galt þess á áhrifamikinn hátt að slíkt var ekki í viðhorfum í uppeldi á mínum tímum svo að ég heyrði. Fullyrðing fyrr á tímum um að það mætti ekki gagnrýna foreldra af því að þau væru fullkomin var bjöguð af því að auðvitað gátu foreldrar ekki veitt meira en var í þeim þekkingarlega og tilfinningalega fyrir það hlutverk. Krafa um „fyrir-gefningu“ hljómaði alltaf sem að það ætti að afneita sársauka og sópa öllu undir teppið sem ég sá sem gagnlaust. Ég sneri því orði svo við í: Hvað á að gefa fyrir þá hegðun“? Þá kom mun betri hugsun um hvernig maður ynni það og er að laga afleiðingar í sjálfum sér fyrst. Ferli sem getur auðvitað tekið langan tíma. Svo löngu seinna heyrði ég að það væri ekki lengur útskýrt þannig um að sópa heldur að aðskilja afleiðingar í sér frá geranda sem er sú leið sem ég kom að á minn hátt eftir að koma hingað og fá svo samkennd með geranda fyrir það sem viðkomandi hafði sjálfur verið þolandi að. Það eru fleiri en ein hlið í ferlinu að „alast upp“. Líkamlegu atriðin að fá að borða og föt að klæðast, þak yfir höfuðið og svo framvegis og það eru atriði sem flestir sjá sem eðlilegt. Svo eru það atriði algerra dýpri grunnþarfa sem aldrei mátti tala um. Og er það sem ég í ellinni sé að opnun sé komin á frá því að lesa ótal greinar frá þeirri hlið í unga fólkinu sem hefur ekki fengið þeim grunn atriðum sinnt. Það er ekki um vanþakklæti fyrir hina fletina bara að sýna það sem svo lengi hefur verið þaggað. Höfundur er Íslendingur sem hefur verið búsettur til langs tíma í Ástralíu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Matthildur Björnsdóttir Mest lesið Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Sjá meira
EN VIÐ SJÁUM ÞAÐ GREINILEGA Í HINNI BRESKU KONUNGSFJÖLSKYLDU Ég heyrði aldrei hugtakið „Vanvirkar fjölskyldur“ þegar ég var á Íslandi. Svo fór ég að heyra orðin „Dysfunctional families“ hér í Ástralíu, og vissi auðvitað að það hafði verið og var líka að gerast á Íslandi. Það orð á við þegar foreldrar hafa ekki haft eiginleika til að tengja á öllum sviðum huga, tilfinninga, áhugamála og gefinna eiginleika barna sinna í langtíma samtölum í gegn um árin. Ég hef séð og heyrt dæmi um það bæði á Íslandi og hér. Auðvitað veit ekkert foreldri í raun hver kemur þegar barn fæðist. En sum koma með uppskrift sem fellur inn í þann hóp sem þau koma til, og virðast hafa getað valið það fyrirfram. Sem þá er eins og bara hitta gamla vini eftir langan aðskilnað. Svo eru það aðrar sálir sem einstaklingar sem droppa inn þar sem kynlíf gerist án getnaðarvarna, og engin sérstök hugsun er í þeim sem eru að því. Það er þá stundum eins og slæma happdrættið fyrir bæði barnið og foreldrana. Það eru næg dæmi um, og sögur af slíku í heiminum. Síðan eru það efnisgæðalegu atriðin sem geta verið fín, eins og við sem lifðum við að heyra í dæminu um í fjölskyldu Michaels Jackson, versus meðferðina á honum. Flott heit á efnislega sviðinu eru blekkjandi í hugum margra sem skynja ekki inn í það sem er að baki. Við í heiminum erum nú einnig að vitna frægustu vanvirku fjölskyldu heims, sem er hin Breska Konungsfjölskylda. Hópur einstaklinga sem hefur að því virðist verið rekin um aldir með því forgangsatriði innan fjölskyldu og utan að skapa formúlu um hvernig fjölskyldan eigi að virka. Og það án áherslu á mikilvægi tilfinninga. Það er kaldhjartað viðhorf að ætla öllum að lifa formúlu lífi sem virkar ekki fyrir neinn í raun og virkaði ekki fyrir Harry prins, og virkar ekki í dag heldur. Það er athyglisvert að sjá togstreituna í því veldi, sem ég sé í efni frá enskum blöðum með fyrirsögnum um að, á einn veg eru smá merki Karls nú orðinn konungur um viðleitni til að vilja laga dæmið. En starfsfólkið og ýmsir aðrir í höllinni eru skíthrædd við að gefið sé inn í pláss í hjartanu, af því að þau sjá gömlu íhaldsformúluna sem mikilvæga. Tilfinningar séu bara í lagi fyrir nokkra persónulega hluti, en ekki fyrir alla að skynja og sjá. Ann og Edward systkini Karls konungs hafa þó séð fyrir börn sín frá reynslu sinni í því veldi, að þau séu betur sett með að þurfa ekki að bera konunglega titla. Meghan blessunin sá allt það kerfi í gegn um linsu Bandaríska kvikmynda-heimsins. Þess vegna náði hún ekki að hafa skilið andrúmslofts þyngdina í andrúmslofti og viðhorfum þessa margra alda kerfis, sem hið Breska Konungsveldi hefur haldið uppi. En ég skynjað í líkama mínum hvernig væri. Svo að ég hafði strax skilning og samkennd með bæði Díönu þegar hún tjáði sig í því fræga viðtali árið 1995. Tjáning hennar sem í raun lyfti hinu mikla loki af því Pandóru Boxi sem hafði verið haldið lokuðu þangað til þann daginn. Svo bætti bróðir hennar um betur í ræðu sinni við jarðarför hennar tveim árum síðar. Fyrir mér var það engla-sending til að færa kerfið á nýtt stig viðhorfa. Og með sonunum Vilhjálm og Harry. Harry er yngri og ég sé hann vera sál með þann tilgang sem sé að reyna að létta á þeirri orku. Ég tengi svo við þörfina fyrir í honum. Samkennd sem er mjög hugsanlega frá bæði þessu og svo fyrri lífum í því landi. Ég hef séð einstaklinga í öðrum löndum heims langa til að hafa svoleiðis kerfi hjá sér. Bókin „Spare“ sem ég las, sýnir þetta svart á hvítu. Við að koma úr umhverfi þar sem tilfinningar voru séðar sem óæskilegar eins og haldið var að mér á Íslandi, er ljúft að koma þangað sem sagt er við fólk að það sé betra að tjá þær en bæla. Það gefur þá langtíma bældum atriðum tækifæri til að rísa úr sínu sökkva ástandi á botni sella líkamans. Orð Thomas Hubl í nýju bókinni hans sem hefur titilinn „Attuned“, Að vera stilltur inn á, lýsir því sem í raun allar mannverur eiga skilið að fá. Það er að fá nægan „Internal structure“ sem ég til að nýja orðið Bakland eigi að veita, til að geta staðið upp fyrir sjálfu sér gegn því sem er rangt fyrir það. Ég galt þess á áhrifamikinn hátt að slíkt var ekki í viðhorfum í uppeldi á mínum tímum svo að ég heyrði. Fullyrðing fyrr á tímum um að það mætti ekki gagnrýna foreldra af því að þau væru fullkomin var bjöguð af því að auðvitað gátu foreldrar ekki veitt meira en var í þeim þekkingarlega og tilfinningalega fyrir það hlutverk. Krafa um „fyrir-gefningu“ hljómaði alltaf sem að það ætti að afneita sársauka og sópa öllu undir teppið sem ég sá sem gagnlaust. Ég sneri því orði svo við í: Hvað á að gefa fyrir þá hegðun“? Þá kom mun betri hugsun um hvernig maður ynni það og er að laga afleiðingar í sjálfum sér fyrst. Ferli sem getur auðvitað tekið langan tíma. Svo löngu seinna heyrði ég að það væri ekki lengur útskýrt þannig um að sópa heldur að aðskilja afleiðingar í sér frá geranda sem er sú leið sem ég kom að á minn hátt eftir að koma hingað og fá svo samkennd með geranda fyrir það sem viðkomandi hafði sjálfur verið þolandi að. Það eru fleiri en ein hlið í ferlinu að „alast upp“. Líkamlegu atriðin að fá að borða og föt að klæðast, þak yfir höfuðið og svo framvegis og það eru atriði sem flestir sjá sem eðlilegt. Svo eru það atriði algerra dýpri grunnþarfa sem aldrei mátti tala um. Og er það sem ég í ellinni sé að opnun sé komin á frá því að lesa ótal greinar frá þeirri hlið í unga fólkinu sem hefur ekki fengið þeim grunn atriðum sinnt. Það er ekki um vanþakklæti fyrir hina fletina bara að sýna það sem svo lengi hefur verið þaggað. Höfundur er Íslendingur sem hefur verið búsettur til langs tíma í Ástralíu.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun