Hvítþvottur veðmálastarfseminnar Sigurður Kjartansson skrifar 31. ágúst 2024 08:30 Það hefur færst gríðarlega í aukanna að íslenskir „áhrifavaldar“ séu að auglýsa veðmálastarfsemi hvort sem það sé á samfélagsmiðlum, hlaðvarpsþáttum eða hreinlega í sjónvarpi (sjá hér), þar sem einn vinsælasti íþróttafréttamaður landsins tísti um málið en minnist ekki einu orði á að þetta væri ekki löglegt. Það sem er undarlegast í þessu öllu er að Páll Viðar þjálfari þórs mætti með derhúfu merkta veðmálasíðu rétt rúmum mánuði eftir að leikmenn Þórs voru sakaðir um að veðja á eigin leik og kom frá sér eftirfarandi: Mesti glæpurinn er náttúrlega ef veðmálin hafa bein áhrif á gagn leiksins og úrslit. Það má ekki gerast að fótboltinn fari að snúast um eitthvað svona rugl. Eftir að þessu var sjónvarpað sektaði Aga- og úrskurðarnefnd KSÍ, Þór um 50.000. kr. þrátt fyrir að auglýst veðmálasíðu sem er vitaskuld gegn lögum landsins. Þessi dómur þykir ansi mildur og sýnir í raun að KSÍ gerir ekkert í svona málum, þetta er keppni á þeirra vegum og þarna er verið að brjóta lög. Það er hærri sekt hjá KSÍ að tefla fram ólöglegum leikmanni heldur en að fara þvert gegn lögunum (sjá hér) Með þessu er verið að normalisera veðmál og ýta undir hættuna sem henni fylgir, rétt eins og Milt Champion framkvæmdastjóri eftirlitsstofnunar með Fjárhættuspilum í Maine tjáði Kevin Hart, a pitchman for DraftKings, who starred in the movie “Jumanji” normalizing sports betting for kids like my grandson, who’s now what, 11, 12 years old, he likes ‘Jumanji,’ and so when he sees Kevin Hart on the ads, he’s thinking ‘Jumanji,’ and so on, Kevin Hart says, it (betting) is good. Börnin okkar sem horfa, hlusta og lesa allt sem vellur upp úr þessum áhrifavöldum trúa því þá og þegar að veðmál séu af hinu góða þar sem fyrirmyndir þeirra eru að veðja og auglýsa veðmál. Börnin líta upp til þessara einstaklinga og vilja vera þeim lík. Þar sem hin góða og gilda ríkisstjórn okkar er ekki að fara hafa afskipti af svona málum frekar en öðrum þá er þessi grein ekki til þess að vekja athygli á lagabreytingu (eða jú ef þeim er ekki framfylgt) þar sem lögin eru vissulega til staðar, heldur að vekja athygli á þessu. Vissulega má auglýsa veðmálastarfsemi á Íslandi ef fyrirtækin hafa þar til gerð leyfi hins vegar er lögunum ekki framfylgt eins og þau standa en stranglega bannað er samkvæmt . b-lið, 1. mgr. 11. laga um happdræti að „af ásetningi eða stórfelldu gáleysi auglýsir, kynnir eða miðlar hvers konar upplýsingum um happdrætti sem ekki hefur verið veitt leyfi fyrir samkvæmt lögum þessum eða uppfyllir ekki skilyrði laganna, [óháð því hvort starfsemi þess er rekin hérlendis eða erlendis]“. Þá segir jafnframt í a-lið, 3. mgr. 11. gr. sömu laga að „Það varðar sektum ef maður af ásetningi eða stórfelldu gáleysií atvinnuskyni og án heimildar happdrættisleyfishafa auglýsir, kynnir, miðlar eða stuðlar að þátttöku í happdrætti sem rekið er samkvæmt lögum þessum“. Má því túlka það sem svo að sá sem miðlar þessum upplýsingum og er að fá verktakagreiðslur fyrir sé í raun og veru að gera það í atvinnuskyni. Þá er það einnig tekið skírt fram í 1. mgr. 183. gr. almennra hegningarlaga að „Sá, sem gerir sér fjárhættuspil eða veðmál að atvinnu eða það að koma öðrum til þátttöku í þeim, skal sæta sektum … 1) eða fangelsi allt að 1 ári, ef miklar sakir eru“. Auðvitað er sönnunarbyrðin erfið og líklega ómöguleg í þessu tilfelli. Hins vegar þarf einnig að horfa á þetta frá samfélagslegu sjónarmiði og má það vel vera að „áhrifavaldar“ íslensks samfélags hugsi ekki út í þessar afleiðingar, ég meina hver les lög um happdræti sér til gamans eða fróðleiks? Það ætti hins vegar að vera heilnæm skynsemi að hafa vit á að auglýsa ekki ólöglega starfsemi, hægt er að staldra við og hugsa sig tvisvar um áður en við auglýsum veðmálastarfsemi í hlaðvörpum, samfélagsmiðlum eða í sjónvarpi. Veðmál hafa færst gríðarlega í aukanna í Bretlandi hafa en um 8.3% fullorðinna stundað veðmál sl. ár og þá hafa rannsóknir sýnt að veðmál eru mun vinsælli hjá yngri kynslóðinni en 21.9% allra ungmenna á árunum 2018 og 2019 höfðu stundað veðmál af einhverjum toga og 31.9% ungra karlmanna Árið 2023 frömdu 496 einstaklingar sjálfsmorð í Bretlandi sem beintengt var við veðmálavanda og um 80.000 börn undir 18 ára aldri eru búin að þróa með sér veðmálafíkn, Þá hafa einnig ótal rannsóknir sýnt fram á skaðsemi þeirra undanfarin ár, sjá t.d. hér og hér. Síðan að Hæstiréttur Bandaríkjanna snéri við dómi þess efnis að banna og takmarka veðmálaauglýsingar hefur símtölum fjölgað um að meðaltali 45% á ári í fjárhættuhjálparlínuna the National Problem Gambling Helpline Network og voru um 270.000 árið 2021. Þá sýndi norsk rannsókn það að aukin útsetning fyrir Veðmálaauglýsingum (self-report & proxy measures) ýtir undir veðmálaþáttöku. Eins og rakið er í rannsóknunum í hlekk að ofan má sjá beintengingu á milli veðmálaauglýsinga og jákvæða ímynd þess að veðja hjá yngri kynslóðinni. Vitaskuld hefur engin rannsókn verið framkvæmd á Íslandi um áhrif þess sem „áhrifavaldar“ hafa á veðmálastarfsemi, fyrir utan þá rannsókn sem Dr. Daníel Þór Ólason gerði um þáttöku íslendinga í veðmálum (sjá hér) en ætla má að það haldist í hendur við þessar rannsóknir raknar að ofan. Mörg Evrópu ríki hafa þegar farið í herferð gegn veðmálaauglýsingum og má þar helst nefna Tyrkland, Pólland, Holland, Belgía, Ítalía og Spánn. Þorkell Máni og formaður samtaka áhugafólks um spilafíkn vöktu athygli á veðmálastarfsemi fyrr á árinu (hér) og (hér), Síðan þá hefur nákvæmlega ekkert gerst og þetta færst í aukanna sem segir sitt lítið af hverju um ráðamenn þessa lands. Ef lög þessa lands um málefni þetta er bara eitthvert skraut er um að gera að fella þau á brott, hið sama gildir um regluverk KSÍ. Vekja þarf athygli á alvarleikanum sem þetta getur haft í för með sér. Höfundur er lögfræðingur með sérhæfingu í íþróttarétti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fjárhættuspil Mest lesið Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Villa um fyrir bæjarbúum Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Olíufyrirtækin vissu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Bullandi hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Það hefur færst gríðarlega í aukanna að íslenskir „áhrifavaldar“ séu að auglýsa veðmálastarfsemi hvort sem það sé á samfélagsmiðlum, hlaðvarpsþáttum eða hreinlega í sjónvarpi (sjá hér), þar sem einn vinsælasti íþróttafréttamaður landsins tísti um málið en minnist ekki einu orði á að þetta væri ekki löglegt. Það sem er undarlegast í þessu öllu er að Páll Viðar þjálfari þórs mætti með derhúfu merkta veðmálasíðu rétt rúmum mánuði eftir að leikmenn Þórs voru sakaðir um að veðja á eigin leik og kom frá sér eftirfarandi: Mesti glæpurinn er náttúrlega ef veðmálin hafa bein áhrif á gagn leiksins og úrslit. Það má ekki gerast að fótboltinn fari að snúast um eitthvað svona rugl. Eftir að þessu var sjónvarpað sektaði Aga- og úrskurðarnefnd KSÍ, Þór um 50.000. kr. þrátt fyrir að auglýst veðmálasíðu sem er vitaskuld gegn lögum landsins. Þessi dómur þykir ansi mildur og sýnir í raun að KSÍ gerir ekkert í svona málum, þetta er keppni á þeirra vegum og þarna er verið að brjóta lög. Það er hærri sekt hjá KSÍ að tefla fram ólöglegum leikmanni heldur en að fara þvert gegn lögunum (sjá hér) Með þessu er verið að normalisera veðmál og ýta undir hættuna sem henni fylgir, rétt eins og Milt Champion framkvæmdastjóri eftirlitsstofnunar með Fjárhættuspilum í Maine tjáði Kevin Hart, a pitchman for DraftKings, who starred in the movie “Jumanji” normalizing sports betting for kids like my grandson, who’s now what, 11, 12 years old, he likes ‘Jumanji,’ and so when he sees Kevin Hart on the ads, he’s thinking ‘Jumanji,’ and so on, Kevin Hart says, it (betting) is good. Börnin okkar sem horfa, hlusta og lesa allt sem vellur upp úr þessum áhrifavöldum trúa því þá og þegar að veðmál séu af hinu góða þar sem fyrirmyndir þeirra eru að veðja og auglýsa veðmál. Börnin líta upp til þessara einstaklinga og vilja vera þeim lík. Þar sem hin góða og gilda ríkisstjórn okkar er ekki að fara hafa afskipti af svona málum frekar en öðrum þá er þessi grein ekki til þess að vekja athygli á lagabreytingu (eða jú ef þeim er ekki framfylgt) þar sem lögin eru vissulega til staðar, heldur að vekja athygli á þessu. Vissulega má auglýsa veðmálastarfsemi á Íslandi ef fyrirtækin hafa þar til gerð leyfi hins vegar er lögunum ekki framfylgt eins og þau standa en stranglega bannað er samkvæmt . b-lið, 1. mgr. 11. laga um happdræti að „af ásetningi eða stórfelldu gáleysi auglýsir, kynnir eða miðlar hvers konar upplýsingum um happdrætti sem ekki hefur verið veitt leyfi fyrir samkvæmt lögum þessum eða uppfyllir ekki skilyrði laganna, [óháð því hvort starfsemi þess er rekin hérlendis eða erlendis]“. Þá segir jafnframt í a-lið, 3. mgr. 11. gr. sömu laga að „Það varðar sektum ef maður af ásetningi eða stórfelldu gáleysií atvinnuskyni og án heimildar happdrættisleyfishafa auglýsir, kynnir, miðlar eða stuðlar að þátttöku í happdrætti sem rekið er samkvæmt lögum þessum“. Má því túlka það sem svo að sá sem miðlar þessum upplýsingum og er að fá verktakagreiðslur fyrir sé í raun og veru að gera það í atvinnuskyni. Þá er það einnig tekið skírt fram í 1. mgr. 183. gr. almennra hegningarlaga að „Sá, sem gerir sér fjárhættuspil eða veðmál að atvinnu eða það að koma öðrum til þátttöku í þeim, skal sæta sektum … 1) eða fangelsi allt að 1 ári, ef miklar sakir eru“. Auðvitað er sönnunarbyrðin erfið og líklega ómöguleg í þessu tilfelli. Hins vegar þarf einnig að horfa á þetta frá samfélagslegu sjónarmiði og má það vel vera að „áhrifavaldar“ íslensks samfélags hugsi ekki út í þessar afleiðingar, ég meina hver les lög um happdræti sér til gamans eða fróðleiks? Það ætti hins vegar að vera heilnæm skynsemi að hafa vit á að auglýsa ekki ólöglega starfsemi, hægt er að staldra við og hugsa sig tvisvar um áður en við auglýsum veðmálastarfsemi í hlaðvörpum, samfélagsmiðlum eða í sjónvarpi. Veðmál hafa færst gríðarlega í aukanna í Bretlandi hafa en um 8.3% fullorðinna stundað veðmál sl. ár og þá hafa rannsóknir sýnt að veðmál eru mun vinsælli hjá yngri kynslóðinni en 21.9% allra ungmenna á árunum 2018 og 2019 höfðu stundað veðmál af einhverjum toga og 31.9% ungra karlmanna Árið 2023 frömdu 496 einstaklingar sjálfsmorð í Bretlandi sem beintengt var við veðmálavanda og um 80.000 börn undir 18 ára aldri eru búin að þróa með sér veðmálafíkn, Þá hafa einnig ótal rannsóknir sýnt fram á skaðsemi þeirra undanfarin ár, sjá t.d. hér og hér. Síðan að Hæstiréttur Bandaríkjanna snéri við dómi þess efnis að banna og takmarka veðmálaauglýsingar hefur símtölum fjölgað um að meðaltali 45% á ári í fjárhættuhjálparlínuna the National Problem Gambling Helpline Network og voru um 270.000 árið 2021. Þá sýndi norsk rannsókn það að aukin útsetning fyrir Veðmálaauglýsingum (self-report & proxy measures) ýtir undir veðmálaþáttöku. Eins og rakið er í rannsóknunum í hlekk að ofan má sjá beintengingu á milli veðmálaauglýsinga og jákvæða ímynd þess að veðja hjá yngri kynslóðinni. Vitaskuld hefur engin rannsókn verið framkvæmd á Íslandi um áhrif þess sem „áhrifavaldar“ hafa á veðmálastarfsemi, fyrir utan þá rannsókn sem Dr. Daníel Þór Ólason gerði um þáttöku íslendinga í veðmálum (sjá hér) en ætla má að það haldist í hendur við þessar rannsóknir raknar að ofan. Mörg Evrópu ríki hafa þegar farið í herferð gegn veðmálaauglýsingum og má þar helst nefna Tyrkland, Pólland, Holland, Belgía, Ítalía og Spánn. Þorkell Máni og formaður samtaka áhugafólks um spilafíkn vöktu athygli á veðmálastarfsemi fyrr á árinu (hér) og (hér), Síðan þá hefur nákvæmlega ekkert gerst og þetta færst í aukanna sem segir sitt lítið af hverju um ráðamenn þessa lands. Ef lög þessa lands um málefni þetta er bara eitthvert skraut er um að gera að fella þau á brott, hið sama gildir um regluverk KSÍ. Vekja þarf athygli á alvarleikanum sem þetta getur haft í för með sér. Höfundur er lögfræðingur með sérhæfingu í íþróttarétti.
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun