Ég get horft í augun á ykkur og sagt Kristófer Már Maronsson skrifar 24. janúar 2025 10:02 Stefna foreldra snýst ekki um að mótmæla kjaradeilu kennara, ekki að því að svipta kennara verkfallsrétti og er ekki aðför gegn kennurum. Ég hef reynt að tjá mig sem minnst um verkfallsaðgerðir KÍ undanfarna mánuði enda erfitt að koma orðum að svo viðkvæmu máli án þess að þau verði toguð úr samhengi eða misskilin. Nú get ég ekki lengur orða bundist. Formaður félags leikskólakennara telur hóp foreldra verða sér til skammar og minnkunnar með stefnu sem hann segir aðför að kennurum og tilraun til þess að svipta kennurum þeim lagalega neyðarrétti að geta barist fyrir bættum kjörum. Lengra frá sannleikanum gætu staðreyndir málsins ekki verið og ég vona að það sé ekki einbeittur brotavilji formannsins að reyna að etja saman kennurum og foreldrum. Kennarar og foreldrar eru saman í liði, en þó geta liðsmenn deilt. Til allrar hamingju búum við í réttarríki þar sem hægt er að fá skorið úr því fyrir dómstólum hvort lögum sé fylgt. Nú er verið að láta reyna á lögmæti verkfallsaðgerða KÍ í fjórum leikskólum, því margt bendir til þess að ekki sé yfir allan vafa hafið að rétt hafi verið staðið að verkfallinu. Í fyrstu málsgrein 18. gr. laga um kjarasamninga opinberra starfsmanna segir: „Boðað verkfall tekur til allra starfsmanna í viðkomandi stéttarfélagi hjá þeim vinnuveitendum sem verkfall beinist gegn, annarra en þeirra sem óheimilt er að leggja niður störf samkvæmt lögum þessum.“ Í greinargerð með frumvarpinu sem varð að lögum gerir löggjafinn nánari grein fyrir vilja sínum og þar segir m.a.: „Fyrri málsgrein þessarar greinar kveður á um að verkfall taki til allra starfsmanna, þ.e. að allsherjarverkfall verði í viðkomandi stéttarfélagi.” Starfsfólk opinberra leik- og grunnskóla er alla jafna með vinnuveitendasamband við sveitarfélagið sem það starfar í, ólíkt ríkisstofnunum þar sem sambandið er beint við stofnunina sem einnig hefur eigin kennitölu. Á þetta er m.a. verið að láta reyna fyrir dómstólum - hvort sveitarfélögin séu vinnuveitendur eða einstaka starfsstöðvar þeirra. Til þessarar stefnu ætti ekki að þurfa að koma af hálfu foreldra. Samband íslenskra sveitarfélaga hefur brugðist með því að láta ekki sjálf reyna á þetta. Þess má geta að SÍS er einnig stefnt, ekki eingöngu KÍ. Það er öflugur hópur fólks sem lagði mikinn tíma og undirbúningsvinnu í þetta mál og þau eiga heiður skilið fyrir að taka af skarið fyrir nokkrum mánuðum. Stefnan er nefnilega engin aðför gegn kennurum, ég væri ekki tilbúinn að taka þátt í slíkri aðför. Stefnunni fylgir heldur engin heift foreldra í garð kennara. Oft er mikilvægt að láta skera úr um vafamál. Ég tel þetta vera eitt af þeim málum því niðurstaðan hefur fordæmisgildi. Okkur foreldrum ber frumskylda að hugsa um börnin okkar. Það er ekki réttlætanlegt að börn í 4 leikskólum af 270, og nú bráðlega í 14 af 270, þurfi að bera skaðann af kjaradeilu sem þau hafa enga aðkomu að. Reynt er á hvort það sé andstætt lögum. Foreldrar vilja öfluga leikskóla og skóla, með öflugum mannauð sem er ánægður með sín kjör. Öflugt menntakerfi er einn af hornsteinum samfélaga. Án kennara verður ekkert menntakerfi. Það liggur í augum uppi að ná þarf samningum. Kennaraskortur á öllum skólastigum bendir til þess að þegar kemur að kjörum séu þau ekki fullnægjandi til að framboð og eftirspurn nái jafnvægi. Það á við um fleiri stéttir, sérstaklega á opinberum markaði. Það er eðlilegt að aðilar í kjaradeilum beiti þvingunarúrræðum, s.s. verkföllum, þegar ekki nást samningar. Það er lýðræðislegur réttur borgaranna að fá úr því skorið hvort verið sé að ganga á rétt sinn eða hvort aðrir beiti rétti sínum gagnvart þeim með löglegum hætti. Það að tala niður til fólks sem nýtir sér þann rétt er grafalvarlegt og grefur undan réttarríkinu og lýðræðinu ef það fær að viðgangast óátalið. Í menntakerfinu okkar starfar einnig mikið af öflugu og kláru fólki sem eru ekki meðlimir í KÍ. Þau bera einnig skaða af verkföllum, því þau vilja vinna með börnunum okkar. Ég veit líka að verkföllin eru ekki endilega auðveld fyrir þá kennara sem leggja niður störf og ég geri ekki þá kröfu að þeir þekki lögin inn og út þegar þeir kjósa um verkfall. Eðlilega treysta kennarar upplýsingum sem þeir fá frá sínu stéttarfélagi og kjósa í góðri trú um að þeir séu löglega að berjast fyrir kröfum sínum. Með stefnunni er engan veginn verið að gefa annað í skyn. Það er ekki gerð sú krafa að kennarar fái ekki kjarabætur eða að deilan hætti. Fallist dómstólar á kröfur okkar þýðir það heldur ekki að kennarar eða aðrir opinberir starfsmenn missi sinn verkfallsrétt. Rétturinn til verkfalls er skýr, en það er ekki sama hvernig vopninu er beitt. Krafan er að vopninu sé beitt með réttmætum hætti. Ég tel ekki að KÍ hafi ætlað sér að brjóta lög, verði það niðurstaðan. Það er margoft sem venjulegt fólk brýtur lög án ásetnings, í góðri trú. Gleymum því ekki að enginn er fullkominn - ekki einu sinni verkalýðsleiðtogar. Ég er gríðarlega þakklátur fyrir þá kennara og annað starfsfólk sem hefur tekið börnunum mínum opnum örmum, fyrst á Regnboganum í Ártúnsholti og nú á Ársölum og í Árskóla á Sauðárkróki. Þið eruð stórkostleg og börnin mín væru ekki þau sem þau eru án ykkar. Það sama á við um mína kennara í gegnum tíðina. Ég get horft í augun á ykkur og sagt: Ég er að gera það sem ég tel réttast til að verja hagsmuni barnanna minna, en á sama tíma þá vona ég að þið fáið niðurstöðu í ykkar kjaradeilu sem þið eruð sátt við - það eru sömuleiðis hagsmunir barnanna minna. Frá mínum bæjardyrum séð er undirliggjandi krafa kennara þjóðarsátt um kaupmáttaraukningu umfram aðra samfélagshópa og ég tel tímabært að forsvarsmenn kennara viðurkenni það. Ég tel slíka kröfu ekki innistæðulausa, en það eru mörg horn sem þarf að líta í samhliða. Um þjóðarsátt verður þó ekki samið milli KÍ og SÍS. Ótímabundin verkföll í nokkrum leikskólum breyta engu þar um. Stjórnvöld, stéttarfélög og atvinnulíf þurfa að eiga það samtal, helst í gær. Höfundur er þriggja barna faðir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leikskólar Kristófer Már Maronsson Kennaraverkfall 2024-25 Mest lesið Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenska stóðhryssan og Evrópa Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – Skyldur ráðherra og réttur samfélagsins Eggert Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Norska leiðin er fasismi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Höfum alla burði til þess Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Tímabær rannsókn dómsmálaráðuneytisins Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Umsókn krefst ákvörðunar – ekki ákalls Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hjálp, barnið mitt spilar Roblox! Kristín Magnúsdóttir skrifar Skoðun Líkindi með guðstrú og djöflatrú Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar skrifar Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson skrifar Skoðun Reynisfjara og mannréttindasáttmáli Evrópu Róbert R. Spanó skrifar Skoðun Að hlúa að foreldrum: Forvörn sem skiptir máli Áróra Huld Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ákall til íslenskra stjórnmálamanna Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Þurfum við virkilega „leyniþjónustu”? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Byrjað á öfugum enda! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Sjá meira
Stefna foreldra snýst ekki um að mótmæla kjaradeilu kennara, ekki að því að svipta kennara verkfallsrétti og er ekki aðför gegn kennurum. Ég hef reynt að tjá mig sem minnst um verkfallsaðgerðir KÍ undanfarna mánuði enda erfitt að koma orðum að svo viðkvæmu máli án þess að þau verði toguð úr samhengi eða misskilin. Nú get ég ekki lengur orða bundist. Formaður félags leikskólakennara telur hóp foreldra verða sér til skammar og minnkunnar með stefnu sem hann segir aðför að kennurum og tilraun til þess að svipta kennurum þeim lagalega neyðarrétti að geta barist fyrir bættum kjörum. Lengra frá sannleikanum gætu staðreyndir málsins ekki verið og ég vona að það sé ekki einbeittur brotavilji formannsins að reyna að etja saman kennurum og foreldrum. Kennarar og foreldrar eru saman í liði, en þó geta liðsmenn deilt. Til allrar hamingju búum við í réttarríki þar sem hægt er að fá skorið úr því fyrir dómstólum hvort lögum sé fylgt. Nú er verið að láta reyna á lögmæti verkfallsaðgerða KÍ í fjórum leikskólum, því margt bendir til þess að ekki sé yfir allan vafa hafið að rétt hafi verið staðið að verkfallinu. Í fyrstu málsgrein 18. gr. laga um kjarasamninga opinberra starfsmanna segir: „Boðað verkfall tekur til allra starfsmanna í viðkomandi stéttarfélagi hjá þeim vinnuveitendum sem verkfall beinist gegn, annarra en þeirra sem óheimilt er að leggja niður störf samkvæmt lögum þessum.“ Í greinargerð með frumvarpinu sem varð að lögum gerir löggjafinn nánari grein fyrir vilja sínum og þar segir m.a.: „Fyrri málsgrein þessarar greinar kveður á um að verkfall taki til allra starfsmanna, þ.e. að allsherjarverkfall verði í viðkomandi stéttarfélagi.” Starfsfólk opinberra leik- og grunnskóla er alla jafna með vinnuveitendasamband við sveitarfélagið sem það starfar í, ólíkt ríkisstofnunum þar sem sambandið er beint við stofnunina sem einnig hefur eigin kennitölu. Á þetta er m.a. verið að láta reyna fyrir dómstólum - hvort sveitarfélögin séu vinnuveitendur eða einstaka starfsstöðvar þeirra. Til þessarar stefnu ætti ekki að þurfa að koma af hálfu foreldra. Samband íslenskra sveitarfélaga hefur brugðist með því að láta ekki sjálf reyna á þetta. Þess má geta að SÍS er einnig stefnt, ekki eingöngu KÍ. Það er öflugur hópur fólks sem lagði mikinn tíma og undirbúningsvinnu í þetta mál og þau eiga heiður skilið fyrir að taka af skarið fyrir nokkrum mánuðum. Stefnan er nefnilega engin aðför gegn kennurum, ég væri ekki tilbúinn að taka þátt í slíkri aðför. Stefnunni fylgir heldur engin heift foreldra í garð kennara. Oft er mikilvægt að láta skera úr um vafamál. Ég tel þetta vera eitt af þeim málum því niðurstaðan hefur fordæmisgildi. Okkur foreldrum ber frumskylda að hugsa um börnin okkar. Það er ekki réttlætanlegt að börn í 4 leikskólum af 270, og nú bráðlega í 14 af 270, þurfi að bera skaðann af kjaradeilu sem þau hafa enga aðkomu að. Reynt er á hvort það sé andstætt lögum. Foreldrar vilja öfluga leikskóla og skóla, með öflugum mannauð sem er ánægður með sín kjör. Öflugt menntakerfi er einn af hornsteinum samfélaga. Án kennara verður ekkert menntakerfi. Það liggur í augum uppi að ná þarf samningum. Kennaraskortur á öllum skólastigum bendir til þess að þegar kemur að kjörum séu þau ekki fullnægjandi til að framboð og eftirspurn nái jafnvægi. Það á við um fleiri stéttir, sérstaklega á opinberum markaði. Það er eðlilegt að aðilar í kjaradeilum beiti þvingunarúrræðum, s.s. verkföllum, þegar ekki nást samningar. Það er lýðræðislegur réttur borgaranna að fá úr því skorið hvort verið sé að ganga á rétt sinn eða hvort aðrir beiti rétti sínum gagnvart þeim með löglegum hætti. Það að tala niður til fólks sem nýtir sér þann rétt er grafalvarlegt og grefur undan réttarríkinu og lýðræðinu ef það fær að viðgangast óátalið. Í menntakerfinu okkar starfar einnig mikið af öflugu og kláru fólki sem eru ekki meðlimir í KÍ. Þau bera einnig skaða af verkföllum, því þau vilja vinna með börnunum okkar. Ég veit líka að verkföllin eru ekki endilega auðveld fyrir þá kennara sem leggja niður störf og ég geri ekki þá kröfu að þeir þekki lögin inn og út þegar þeir kjósa um verkfall. Eðlilega treysta kennarar upplýsingum sem þeir fá frá sínu stéttarfélagi og kjósa í góðri trú um að þeir séu löglega að berjast fyrir kröfum sínum. Með stefnunni er engan veginn verið að gefa annað í skyn. Það er ekki gerð sú krafa að kennarar fái ekki kjarabætur eða að deilan hætti. Fallist dómstólar á kröfur okkar þýðir það heldur ekki að kennarar eða aðrir opinberir starfsmenn missi sinn verkfallsrétt. Rétturinn til verkfalls er skýr, en það er ekki sama hvernig vopninu er beitt. Krafan er að vopninu sé beitt með réttmætum hætti. Ég tel ekki að KÍ hafi ætlað sér að brjóta lög, verði það niðurstaðan. Það er margoft sem venjulegt fólk brýtur lög án ásetnings, í góðri trú. Gleymum því ekki að enginn er fullkominn - ekki einu sinni verkalýðsleiðtogar. Ég er gríðarlega þakklátur fyrir þá kennara og annað starfsfólk sem hefur tekið börnunum mínum opnum örmum, fyrst á Regnboganum í Ártúnsholti og nú á Ársölum og í Árskóla á Sauðárkróki. Þið eruð stórkostleg og börnin mín væru ekki þau sem þau eru án ykkar. Það sama á við um mína kennara í gegnum tíðina. Ég get horft í augun á ykkur og sagt: Ég er að gera það sem ég tel réttast til að verja hagsmuni barnanna minna, en á sama tíma þá vona ég að þið fáið niðurstöðu í ykkar kjaradeilu sem þið eruð sátt við - það eru sömuleiðis hagsmunir barnanna minna. Frá mínum bæjardyrum séð er undirliggjandi krafa kennara þjóðarsátt um kaupmáttaraukningu umfram aðra samfélagshópa og ég tel tímabært að forsvarsmenn kennara viðurkenni það. Ég tel slíka kröfu ekki innistæðulausa, en það eru mörg horn sem þarf að líta í samhliða. Um þjóðarsátt verður þó ekki samið milli KÍ og SÍS. Ótímabundin verkföll í nokkrum leikskólum breyta engu þar um. Stjórnvöld, stéttarfélög og atvinnulíf þurfa að eiga það samtal, helst í gær. Höfundur er þriggja barna faðir.
Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar