Velferð framar verðstöðugleika: Hvers vegna lífskjör ættu að vera aðalatriðið Eggert Sigurbergsson skrifar 14. febrúar 2025 14:03 Í umræðunni um efnahagsmál er oft lögð áhersla á verðstöðugleika sem mikilvægasta markmiðið. Verðstöðugleiki, þ.e. að halda verðbólgu í skefjum, er vissulega mikilvægur fyrir heilbrigðan efnahag. En er hann mikilvægari en velferð þjóðarinnar? Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, hefur ítrekað bent á að of mikil áhersla á verðstöðugleika geti leitt til þess að horft sé fram hjá öðrum mikilvægari þáttum, eins og atvinnu, hagvexti og félagslegum jöfnuði. Hann hefur bent á að velferð þjóðarinnar, þ.e. að bæta lífskjör og draga úr ójöfnuði, ætti að vera meginmarkmið efnahagsstjórnar. Hvers vegna skiptir velferð meira máli? Lífskjör: Velferð snýst um að bæta lífskjör fólks. Það felur í sér að hafa aðgang að góðri menntun, heilbrigðisþjónustu, húsnæði og öðrum nauðsynjum. Það felur einnig í sér að hafa tækifæri til að vinna og taka þátt í samfélaginu. Félagslegur jöfnuður: Velferð snýst einnig um að draga úr ójöfnuði í samfélaginu. Það felur í sér að tryggja að allir hafi jöfn tækifæri, óháð bakgrunni þeirra. Hagvöxtur: Þegar velferð er í fyrirrúmi getur það einnig stuðlað að hagvexti. Fólk sem hefur góð lífskjör er líklegra til að vera afkastamikið og taka þátt í efnahagslífinu. Hvað með verðstöðugleika? Verðstöðugleiki er vissulega mikilvægur. Há verðbólga getur rýrt kaupmátt fólks og gert það erfiðara fyrir fyrirtæki að skipuleggja starfsemi sína. En það þýðir ekki að verðstöðugleiki ætti að vera eini mælikvarðinn á árangur efnahagsstjórnar. Niðurstaða Það er mikilvægt að muna að efnahagsstjórn á að þjóna fólkinu, ekki öfugt. Velferð þjóðarinnar á að vera aðalatriðið. Verðstöðugleiki er mikilvægur, en hann ætti ekki að vera á kostnað annarra mikilvægra þátta, eins og atvinnu, hagvaxtar og félagslegs jöfnuðar. Við þurfum að horfa á heildarmyndina og setja velferð fólks í fyrsta sæti. Það er ekki bara rétt, heldur er það líka besta leiðin til að tryggja langtíma velgengni og hamingju samfélagsins. Höfundur lærði Viðskipta- og sjávarútvegsfræði við Háskólann á Akureyri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kjaramál Mest lesið Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Sjá meira
Í umræðunni um efnahagsmál er oft lögð áhersla á verðstöðugleika sem mikilvægasta markmiðið. Verðstöðugleiki, þ.e. að halda verðbólgu í skefjum, er vissulega mikilvægur fyrir heilbrigðan efnahag. En er hann mikilvægari en velferð þjóðarinnar? Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, hefur ítrekað bent á að of mikil áhersla á verðstöðugleika geti leitt til þess að horft sé fram hjá öðrum mikilvægari þáttum, eins og atvinnu, hagvexti og félagslegum jöfnuði. Hann hefur bent á að velferð þjóðarinnar, þ.e. að bæta lífskjör og draga úr ójöfnuði, ætti að vera meginmarkmið efnahagsstjórnar. Hvers vegna skiptir velferð meira máli? Lífskjör: Velferð snýst um að bæta lífskjör fólks. Það felur í sér að hafa aðgang að góðri menntun, heilbrigðisþjónustu, húsnæði og öðrum nauðsynjum. Það felur einnig í sér að hafa tækifæri til að vinna og taka þátt í samfélaginu. Félagslegur jöfnuður: Velferð snýst einnig um að draga úr ójöfnuði í samfélaginu. Það felur í sér að tryggja að allir hafi jöfn tækifæri, óháð bakgrunni þeirra. Hagvöxtur: Þegar velferð er í fyrirrúmi getur það einnig stuðlað að hagvexti. Fólk sem hefur góð lífskjör er líklegra til að vera afkastamikið og taka þátt í efnahagslífinu. Hvað með verðstöðugleika? Verðstöðugleiki er vissulega mikilvægur. Há verðbólga getur rýrt kaupmátt fólks og gert það erfiðara fyrir fyrirtæki að skipuleggja starfsemi sína. En það þýðir ekki að verðstöðugleiki ætti að vera eini mælikvarðinn á árangur efnahagsstjórnar. Niðurstaða Það er mikilvægt að muna að efnahagsstjórn á að þjóna fólkinu, ekki öfugt. Velferð þjóðarinnar á að vera aðalatriðið. Verðstöðugleiki er mikilvægur, en hann ætti ekki að vera á kostnað annarra mikilvægra þátta, eins og atvinnu, hagvaxtar og félagslegs jöfnuðar. Við þurfum að horfa á heildarmyndina og setja velferð fólks í fyrsta sæti. Það er ekki bara rétt, heldur er það líka besta leiðin til að tryggja langtíma velgengni og hamingju samfélagsins. Höfundur lærði Viðskipta- og sjávarútvegsfræði við Háskólann á Akureyri.
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar