Velferð framar verðstöðugleika: Hvers vegna lífskjör ættu að vera aðalatriðið Eggert Sigurbergsson skrifar 14. febrúar 2025 14:03 Í umræðunni um efnahagsmál er oft lögð áhersla á verðstöðugleika sem mikilvægasta markmiðið. Verðstöðugleiki, þ.e. að halda verðbólgu í skefjum, er vissulega mikilvægur fyrir heilbrigðan efnahag. En er hann mikilvægari en velferð þjóðarinnar? Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, hefur ítrekað bent á að of mikil áhersla á verðstöðugleika geti leitt til þess að horft sé fram hjá öðrum mikilvægari þáttum, eins og atvinnu, hagvexti og félagslegum jöfnuði. Hann hefur bent á að velferð þjóðarinnar, þ.e. að bæta lífskjör og draga úr ójöfnuði, ætti að vera meginmarkmið efnahagsstjórnar. Hvers vegna skiptir velferð meira máli? Lífskjör: Velferð snýst um að bæta lífskjör fólks. Það felur í sér að hafa aðgang að góðri menntun, heilbrigðisþjónustu, húsnæði og öðrum nauðsynjum. Það felur einnig í sér að hafa tækifæri til að vinna og taka þátt í samfélaginu. Félagslegur jöfnuður: Velferð snýst einnig um að draga úr ójöfnuði í samfélaginu. Það felur í sér að tryggja að allir hafi jöfn tækifæri, óháð bakgrunni þeirra. Hagvöxtur: Þegar velferð er í fyrirrúmi getur það einnig stuðlað að hagvexti. Fólk sem hefur góð lífskjör er líklegra til að vera afkastamikið og taka þátt í efnahagslífinu. Hvað með verðstöðugleika? Verðstöðugleiki er vissulega mikilvægur. Há verðbólga getur rýrt kaupmátt fólks og gert það erfiðara fyrir fyrirtæki að skipuleggja starfsemi sína. En það þýðir ekki að verðstöðugleiki ætti að vera eini mælikvarðinn á árangur efnahagsstjórnar. Niðurstaða Það er mikilvægt að muna að efnahagsstjórn á að þjóna fólkinu, ekki öfugt. Velferð þjóðarinnar á að vera aðalatriðið. Verðstöðugleiki er mikilvægur, en hann ætti ekki að vera á kostnað annarra mikilvægra þátta, eins og atvinnu, hagvaxtar og félagslegs jöfnuðar. Við þurfum að horfa á heildarmyndina og setja velferð fólks í fyrsta sæti. Það er ekki bara rétt, heldur er það líka besta leiðin til að tryggja langtíma velgengni og hamingju samfélagsins. Höfundur lærði Viðskipta- og sjávarútvegsfræði við Háskólann á Akureyri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kjaramál Mest lesið Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra „iðnaðarmanna“: Áhrif á húskaupendur Kristinn R Guðlaugsson Skoðun Loftslagsverkfallið krefst aðgerða strax! Tinna Hallgrímsdóttir Skoðun Látum draumana rætast, á kostnað hverra? Takmarkanir menntastefnu Reykjavíkurborgar Ingólfur Dan Þórisson,Margrét Dan Þórisdóttir,Ana Victoria Cate,Helga Dögg Yngvadóttir Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Sjá meira
Í umræðunni um efnahagsmál er oft lögð áhersla á verðstöðugleika sem mikilvægasta markmiðið. Verðstöðugleiki, þ.e. að halda verðbólgu í skefjum, er vissulega mikilvægur fyrir heilbrigðan efnahag. En er hann mikilvægari en velferð þjóðarinnar? Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, hefur ítrekað bent á að of mikil áhersla á verðstöðugleika geti leitt til þess að horft sé fram hjá öðrum mikilvægari þáttum, eins og atvinnu, hagvexti og félagslegum jöfnuði. Hann hefur bent á að velferð þjóðarinnar, þ.e. að bæta lífskjör og draga úr ójöfnuði, ætti að vera meginmarkmið efnahagsstjórnar. Hvers vegna skiptir velferð meira máli? Lífskjör: Velferð snýst um að bæta lífskjör fólks. Það felur í sér að hafa aðgang að góðri menntun, heilbrigðisþjónustu, húsnæði og öðrum nauðsynjum. Það felur einnig í sér að hafa tækifæri til að vinna og taka þátt í samfélaginu. Félagslegur jöfnuður: Velferð snýst einnig um að draga úr ójöfnuði í samfélaginu. Það felur í sér að tryggja að allir hafi jöfn tækifæri, óháð bakgrunni þeirra. Hagvöxtur: Þegar velferð er í fyrirrúmi getur það einnig stuðlað að hagvexti. Fólk sem hefur góð lífskjör er líklegra til að vera afkastamikið og taka þátt í efnahagslífinu. Hvað með verðstöðugleika? Verðstöðugleiki er vissulega mikilvægur. Há verðbólga getur rýrt kaupmátt fólks og gert það erfiðara fyrir fyrirtæki að skipuleggja starfsemi sína. En það þýðir ekki að verðstöðugleiki ætti að vera eini mælikvarðinn á árangur efnahagsstjórnar. Niðurstaða Það er mikilvægt að muna að efnahagsstjórn á að þjóna fólkinu, ekki öfugt. Velferð þjóðarinnar á að vera aðalatriðið. Verðstöðugleiki er mikilvægur, en hann ætti ekki að vera á kostnað annarra mikilvægra þátta, eins og atvinnu, hagvaxtar og félagslegs jöfnuðar. Við þurfum að horfa á heildarmyndina og setja velferð fólks í fyrsta sæti. Það er ekki bara rétt, heldur er það líka besta leiðin til að tryggja langtíma velgengni og hamingju samfélagsins. Höfundur lærði Viðskipta- og sjávarútvegsfræði við Háskólann á Akureyri.
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra „iðnaðarmanna“: Áhrif á húskaupendur Kristinn R Guðlaugsson Skoðun
Látum draumana rætast, á kostnað hverra? Takmarkanir menntastefnu Reykjavíkurborgar Ingólfur Dan Þórisson,Margrét Dan Þórisdóttir,Ana Victoria Cate,Helga Dögg Yngvadóttir Skoðun
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra „iðnaðarmanna“: Áhrif á húskaupendur Kristinn R Guðlaugsson Skoðun
Látum draumana rætast, á kostnað hverra? Takmarkanir menntastefnu Reykjavíkurborgar Ingólfur Dan Þórisson,Margrét Dan Þórisdóttir,Ana Victoria Cate,Helga Dögg Yngvadóttir Skoðun