Hættum að segja „Flýttu þér“ Einar Sverrisson skrifar 4. mars 2025 14:32 Gefum börnunum okkar betri byrjun á deginum Hugsið ykkur dæmigerðan morgun á íslensku heimili. Klukkan hringir, allir stökkva á fætur, flýta sér inní eldhús, Hvar er nesti? Hvar er pokinn? hvar eru skórnir? Á augabragði verður morguninn að hraðskreiðu kapphlaupi þar sem allir reyna að koma sér út um dyrnar í tæka tíð. Í öllu þessu er eitt lítið barn sem lærir að hraðinn sé eðlilegur og að morgnarnir eigi að vera svona. Það trúir því að lífið gangi út á að flýta sér, að stressið sé óhjákvæmilegt. Í grunnskólanum sem ég var að kenna í var einu sinni lögð fyrir könnun þar sem börn fengu tækifæri til að tjá sig um líðan sína í skólanum. Þeirri könnun fylgdu óvænt svör. Aftur og aftur kom fram sú ósk barna að foreldrarnir hættu að segja: „Flýttu þér.“ Þessi einföldu orð lýsa því áreiti sem börn finna fyrir strax að morgni dags. Á aðeins 60 mínútum þarf allt að gerast – vakna, klæða sig, borða, bursta tennur, pakka í tösku, klæða sig í útiföt og komast út. Á milli þess að foreldrar reyna að koma börnum sínum í skóla og sjálfum sér í vinnu verður stressið nánast óumflýjanlegt. En hvað gerist þegar börnin byrja daginn svona? Þau mæta í skólann þreytt, svöng og andlega óstöðug. Ef morguninn einkennist af hraða og álagi, hvernig á dagurinn þá að ganga vel? Hvernig eiga þau að læra, vera einbeitt og skapa sér jákvæða skólaupplifun ef þau eru þegar komin út af sporinu áður en dagurinn hefst fyrir alvöru? Við getum breytt þessu. Það er á okkar valdi að skapa betri morgna fyrir börnin okkar. Í stað þess að hvetja þau stöðugt til að flýta sér, getum við sýnt þeim umhyggju og öryggi með einföldum orðum eins og: „Vantar þig eitthvað?“ Við getum veitt þeim nægan tíma til að vakna á rólegum nótum, borða næringarríkan morgunmat og undirbúa sig fyrir daginn á þeirra hraða. Þó að það krefjist aga og skipulags að breyta rútínunni, þá er það þess virði. Einfaldar aðgerðir geta gert stórkostlegan mun. Að vakna fyrr, þó það geti verið áskorun, getur skilað rólegri og ánægjulegri byrjun á deginum. Góður svefn skiptir sköpum, því börn sem fá nægan svefn eru betur í stakk búin til að takast á við verkefni dagsins. Morgunverkefnin þurfa ekki að vera á herðum foreldra eingöngu. Börn geta lært að undirbúa nesti, velja föt og jafnvel tekið þátt í að búa til morgunmat. Með skipulagi kvöldið áður er hægt að forðast álagið að finna föt, pakka í tösku og ákveða morgunmat í morgunrugginu. Það skiptir líka máli að velja næringarríkan morgunmat sem gefur orku og stöðugan blóðsykur frekar en skyndilausnir eins og svala eða jógúrt, sem oft innihalda mikinn sykur. En jafn mikilvæg og næringin er, þá skiptir andlegi undirbúningurinn ekki minna máli. Morgnarnir þurfa ekki að vera kapphlaup. Eitt djúpt andardrátt, eitt bros, ein róleg kveðja getur skipt sköpum fyrir líðan barnsins áður en það stígur út í daginn. Börnin okkar eru framtíðin, og þau eiga skilið að byrja daginn á réttum nótum – ekki í stressi, heldur í jafnvægi. Ef við gefum þeim þessa gjöf mun það ekki aðeins bæta dag þeirra heldur líka fjölskyldulífið í heild sinni. Hlutverk samfélagsins í þessu ferli er einnig mikilvægt. Áherslan hefur verið á foreldra, en skólar og samfélagið í heild sinni geta einnig hjálpað til við að skapa umhverfi sem styður við betri morgunrútínu. Seinkun á skólatíma fyrir yngri börn, meiri fræðsla um svefn og næringu, og stuðningur við fjölskyldur í gegnum samfélagsverkefni gæti skipt sköpum í þessari þróun. Því spyr ég: Erum við tilbúin að hætta að segja „Flýttu þér!“ og byrja að segja „Hvernig get ég hjálpað þér?“ Við getum breytt þessu – og við verðum að gera það. Fyrir börnin okkar. Fyrir framtíðina. Á morgun getum við öll prófað að byrja daginn á rólegum nótum, með einni spurningu, einu brosi, og breytt morgninum úr kapphlaupi í tíma til samveru og undirbúnings. Höfundur er töframaður og kennari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Börn og uppeldi Mest lesið Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Halldór 26.07.2025 Halldór Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Sjá meira
Gefum börnunum okkar betri byrjun á deginum Hugsið ykkur dæmigerðan morgun á íslensku heimili. Klukkan hringir, allir stökkva á fætur, flýta sér inní eldhús, Hvar er nesti? Hvar er pokinn? hvar eru skórnir? Á augabragði verður morguninn að hraðskreiðu kapphlaupi þar sem allir reyna að koma sér út um dyrnar í tæka tíð. Í öllu þessu er eitt lítið barn sem lærir að hraðinn sé eðlilegur og að morgnarnir eigi að vera svona. Það trúir því að lífið gangi út á að flýta sér, að stressið sé óhjákvæmilegt. Í grunnskólanum sem ég var að kenna í var einu sinni lögð fyrir könnun þar sem börn fengu tækifæri til að tjá sig um líðan sína í skólanum. Þeirri könnun fylgdu óvænt svör. Aftur og aftur kom fram sú ósk barna að foreldrarnir hættu að segja: „Flýttu þér.“ Þessi einföldu orð lýsa því áreiti sem börn finna fyrir strax að morgni dags. Á aðeins 60 mínútum þarf allt að gerast – vakna, klæða sig, borða, bursta tennur, pakka í tösku, klæða sig í útiföt og komast út. Á milli þess að foreldrar reyna að koma börnum sínum í skóla og sjálfum sér í vinnu verður stressið nánast óumflýjanlegt. En hvað gerist þegar börnin byrja daginn svona? Þau mæta í skólann þreytt, svöng og andlega óstöðug. Ef morguninn einkennist af hraða og álagi, hvernig á dagurinn þá að ganga vel? Hvernig eiga þau að læra, vera einbeitt og skapa sér jákvæða skólaupplifun ef þau eru þegar komin út af sporinu áður en dagurinn hefst fyrir alvöru? Við getum breytt þessu. Það er á okkar valdi að skapa betri morgna fyrir börnin okkar. Í stað þess að hvetja þau stöðugt til að flýta sér, getum við sýnt þeim umhyggju og öryggi með einföldum orðum eins og: „Vantar þig eitthvað?“ Við getum veitt þeim nægan tíma til að vakna á rólegum nótum, borða næringarríkan morgunmat og undirbúa sig fyrir daginn á þeirra hraða. Þó að það krefjist aga og skipulags að breyta rútínunni, þá er það þess virði. Einfaldar aðgerðir geta gert stórkostlegan mun. Að vakna fyrr, þó það geti verið áskorun, getur skilað rólegri og ánægjulegri byrjun á deginum. Góður svefn skiptir sköpum, því börn sem fá nægan svefn eru betur í stakk búin til að takast á við verkefni dagsins. Morgunverkefnin þurfa ekki að vera á herðum foreldra eingöngu. Börn geta lært að undirbúa nesti, velja föt og jafnvel tekið þátt í að búa til morgunmat. Með skipulagi kvöldið áður er hægt að forðast álagið að finna föt, pakka í tösku og ákveða morgunmat í morgunrugginu. Það skiptir líka máli að velja næringarríkan morgunmat sem gefur orku og stöðugan blóðsykur frekar en skyndilausnir eins og svala eða jógúrt, sem oft innihalda mikinn sykur. En jafn mikilvæg og næringin er, þá skiptir andlegi undirbúningurinn ekki minna máli. Morgnarnir þurfa ekki að vera kapphlaup. Eitt djúpt andardrátt, eitt bros, ein róleg kveðja getur skipt sköpum fyrir líðan barnsins áður en það stígur út í daginn. Börnin okkar eru framtíðin, og þau eiga skilið að byrja daginn á réttum nótum – ekki í stressi, heldur í jafnvægi. Ef við gefum þeim þessa gjöf mun það ekki aðeins bæta dag þeirra heldur líka fjölskyldulífið í heild sinni. Hlutverk samfélagsins í þessu ferli er einnig mikilvægt. Áherslan hefur verið á foreldra, en skólar og samfélagið í heild sinni geta einnig hjálpað til við að skapa umhverfi sem styður við betri morgunrútínu. Seinkun á skólatíma fyrir yngri börn, meiri fræðsla um svefn og næringu, og stuðningur við fjölskyldur í gegnum samfélagsverkefni gæti skipt sköpum í þessari þróun. Því spyr ég: Erum við tilbúin að hætta að segja „Flýttu þér!“ og byrja að segja „Hvernig get ég hjálpað þér?“ Við getum breytt þessu – og við verðum að gera það. Fyrir börnin okkar. Fyrir framtíðina. Á morgun getum við öll prófað að byrja daginn á rólegum nótum, með einni spurningu, einu brosi, og breytt morgninum úr kapphlaupi í tíma til samveru og undirbúnings. Höfundur er töframaður og kennari.
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar