Skógar Reykjavíkur séu hundruð milljarða króna virði Árni Sæberg skrifar 15. apríl 2025 16:47 Minna er um tré í Reykjavík en í flestum öðrum borgum Evrópu. Vísir/Arnar Samkvæmt fyrstu heildarúttektinni á vistkerfi skóga í Reykjavík er lítill skógur í Reykjavík miðað við flestar aðrar evrópskar borgir. Samt sem áður er heildarvirði skóga borgarinnar metið á 576 milljarða króna. Í tilkynningu á vef Lands og skógar er fjallað um úttektina, sem var kynnt í nýrri grein í tímaritinu Arboricultural Journal. Þar segir að niðurstöður rannsóknarinnar geti nýst til að þróa trjáverndarstefnu fyrir íslenskt þéttbýli og alhliða aðferðir til ræktunar og umhirðu trjáa í borg og bæ. Innan við tíu prósenta krónuþekja Þeir Aaron Shearer, sérfræðingur hjá Landi og skógi, og Duncan Slater hafi framkvæmt rannsóknina. Eins og enskur titill greinar þeirra beri með sér, Characteristics and benefits of Reykjavik’s urban forest, Iceland, sé þar fjallað um einkenni og kosti trjágróðurs í Reykjavík. Þeir hafi beitt lagskiptu tilviljanakenndu úrtaki þar sem teknir voru út 278 fjögur hundruð fermetra reitir í hverfum borgarinnar, almennisgörðum, kirkjugörðum og skóglendi. Þannig hafi grunngögnum verið safnað um tré og skóga í borgarlandinu og tilheyrandi vistkerfisþjónustu. Greining þeirra hafi leitt í ljós að heildarkrónuþekja í borginni væri 8,7 prósent, með ±0,9 prósenta staðalfráviki, marktækt minni en gengur og gerist í þéttbýli á norðurhveli jarðar. Algengt sé í borgum að krónuþekjan sé fimmtán til tuttugu prósent. „Þetta þýðir með öðrum orðum að trjágróður í Reykjavík telst lítill miðað við flestar evrópskar borgir, þótt mikilvægi þeirrar vistkerfisþjónustu sem tré og skógar veita sé síst minna í þessari norðlægu borg en öðrum suðlægari.“ 350 þúsund stykki Út frá úrtaki rannsóknarinnar hafi verið metið að fjöldi trjáa í Reykjavík væri um 350 þúsund, ±40.000 staðalfrávik, og þéttleikinn 71 tré á hektara. Greinarhöfundar taki til þess hversu takmörkuð tegundafjölbreytni trjánna reyndist. Einungis nítján trjátegundir hafi fundist innan sýnareitanna og þar af hafi fjórar tegundir ríkjandi verið ríkjandi með 78 prósenta hlutfall af heildinni. Þessar tegundir séu ilmbjörk, 35 prósent, alaskaösp, 19 prósent, sitkagreni, þrettán prósent, og reyniviður, 11 prósent. Þessi takmarkaða tegundafjölbreytni bendi til þess að borgarskóglendið skorti seiglu gagnvart vaxandi ógnum, bæði líffræðilegum ógnum eins og meindýrum eða sjúkdómum og annars konar ógnum eins og breyttu loftslagi. Fimmtíu tegundir í görðum Jafnvel þótt einungis hafi nítján trjátegundir lent innan úttektarreitanna hafi fundist fimmtíu tegundir til viðbótar í vettvangskönnun, aðallega þó í húsagörðum og skrúðgörðum. Slík svæði geti þjónað sem eins konar tilraunir með tegundir eða sýnidæmi um hvaða tegundir geti verið álitlegar til notkunar. Einnig megi fá þar vísbendingar um hvernig standa megi að hraðaðri aðlögun trjátegunda að loftslagsbreytingum. Þannig geti yfirvöld trjá- og skógarmála í borgum og bæjum fengið dýrmætt veganesti í viðleitni sinni við að efla mótstöðu byggðarinnar gegn loftslagsbreytingum og tryggja heilbrigði lífkerfanna. Betri vitneskja nýtist einnig til leiðbeiningar um val á tegundum eða uppruna þeirra tegunda sem teknar eru til ræktunar út frá því hvaða eiginleikum er sóst eftir til að efla seiglu við hlýnandi aðstæður. Fjörutíu þúsund tonn af kolefni í trjánum Áberandi munur eða fjölbreytni hafi reynst vera á milli reita hvað landnotkun varðaði. Hæsti þéttleiki trjáa hafi mælst í skóglendi, 380 tré á hektara, og kirkjugörðum, 163 tré á hektara, en í íbúðabyggð hafi meðalþéttleikinn verið 49 tré á hektara. Tiltölulega stutt sé síðan farið var að rækta tré og skóga í þéttbýli á Íslandi og það hafi endurspeglast vel í niðurstöðum rannsóknarinnar. Mæling á þvermáli trjáa í brjósthæð hafi sýnt að 74 prósent mældra trjáa hafi verið grennri en 30 sentímetrar í brjósthæð, miðgildi 19 sentimetrar, sem gefi til kynna ungan aldur þeirra. Við mat á vistkerfisþjónustu með hjálp i-Tree Eco hugbúnaðar sé áætlað að þéttbýlisskógur í Reykjavík geymi nú 39.800 tonn, ±4.600 staðalfrávik, af kolefni, bindi 2.100 tonn árlega, ±200 staðalfrávik, og hreinsi 19,7 tonn af mengandi efnum úr andrúmsloftinu á hverju ári. Þá hafi svokallaðri CAVAT-aðferðafræði, Capital Asset Value for Amenity Trees, verið beitt til að áætla heildarverðmæti þéttbýlisskógarins og það hafi reynst nema 576 milljörðum króna, með endurnýjunarvirði upp á 32 milljarða króna. Það segi höfundar undirstrika að verðmæti skóganna sé umtalsvert fyrir sveitarfélagið, í þessu tilfelli Reykjavíkurborg. Reykjavík Skógrækt og landgræðsla Umhverfismál Loftslagsmál Mest lesið Leið yfir nýja ráðherrann á fyrsta fundi Erlent Ísraelar gera loftárásir á Katar Erlent Fámenn mótmæli við þingsetningu: „Afætur! Aumingjar! Rasistar!“ Innlent Gera loftárásir á háhýsi og vara við yfirvofandi innrás Erlent Ráðstöfun séreignarsparnaðar inn á húsnæðislán bara tímabundin Innlent Gefa grænt ljós á handtökur á grundvelli kynþáttar og málnotkunar Erlent Kínversk ferðaskrifstofa fær ekki áheyrn hjá Hæstarétti Innlent Útsending komin í lag Innlent Opinbera bréf Trumps til Epsteins Erlent Ruddust inn til manns og mölbrutu í honum tennurnar Innlent Fleiri fréttir Ráðstöfun séreignarsparnaðar inn á húsnæðislán bara tímabundin Útsending komin í lag Forseti biðlar til þingmanna og ólíkleg þátttaka í Eurovision Skipar ekki nýjan vararíkissaksóknara Teppa vegna minniháttar umferðarslyss á Kringlumýrarbraut Fámenn mótmæli við þingsetningu: „Afætur! Aumingjar! Rasistar!“ Skipar nefnd um jafnrétti karla Hvatti þingmenn til að halda ekki áfram að setja met í málþófi Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis „Við munum reyna að bæta öll mál“ „Er þetta allt sem Ísland getur gert?“ Bókun 35 verði keyrð í gegnum þingið Ríkisstjórnin sýnir á spilin og Alþingi sett í dag Ekki útgangspunktur að beita ákvæðinu Mikill meirihluti hlynntur Hvammsvirkjun Ruddust inn til manns og mölbrutu í honum tennurnar Boða 157 mál á 157. löggjafaþingi og hér er það helsta Kínversk ferðaskrifstofa fær ekki áheyrn hjá Hæstarétti Gagnrýnir hæstu ríkisútgjöld sögunnar í fjárlagafrumvarpi Svona var kynning ríkisstjórnar á þingmálum vetrarins Reyksprengju kastað inn á pall í Hafnarfirði Verið ættleiddur af Íslendingum Fyrsti dagur Kvikmyndaskólans: „Það besta sem hefur gerst fyrir skólann síðan í apríl“ Hækka hámarksgreiðslur um hundrað þúsund krónur Uppfæra ekki fríverslunarsamning og banna tvo ráðherra Tveir fluttir til aðhlynningar eftir árekstur á Suðurlandsvegi Tekist á um fjárlög, lykkjumálið og aleigan í rafmynt Einn bílstjóri án leyfis og skráningar „Sultaról rithöfunda enn hert“ í fjárlögum Óásættanlegt að almennir starfsmenn séu beittir óeðlilegum þrýstingi Sjá meira
Í tilkynningu á vef Lands og skógar er fjallað um úttektina, sem var kynnt í nýrri grein í tímaritinu Arboricultural Journal. Þar segir að niðurstöður rannsóknarinnar geti nýst til að þróa trjáverndarstefnu fyrir íslenskt þéttbýli og alhliða aðferðir til ræktunar og umhirðu trjáa í borg og bæ. Innan við tíu prósenta krónuþekja Þeir Aaron Shearer, sérfræðingur hjá Landi og skógi, og Duncan Slater hafi framkvæmt rannsóknina. Eins og enskur titill greinar þeirra beri með sér, Characteristics and benefits of Reykjavik’s urban forest, Iceland, sé þar fjallað um einkenni og kosti trjágróðurs í Reykjavík. Þeir hafi beitt lagskiptu tilviljanakenndu úrtaki þar sem teknir voru út 278 fjögur hundruð fermetra reitir í hverfum borgarinnar, almennisgörðum, kirkjugörðum og skóglendi. Þannig hafi grunngögnum verið safnað um tré og skóga í borgarlandinu og tilheyrandi vistkerfisþjónustu. Greining þeirra hafi leitt í ljós að heildarkrónuþekja í borginni væri 8,7 prósent, með ±0,9 prósenta staðalfráviki, marktækt minni en gengur og gerist í þéttbýli á norðurhveli jarðar. Algengt sé í borgum að krónuþekjan sé fimmtán til tuttugu prósent. „Þetta þýðir með öðrum orðum að trjágróður í Reykjavík telst lítill miðað við flestar evrópskar borgir, þótt mikilvægi þeirrar vistkerfisþjónustu sem tré og skógar veita sé síst minna í þessari norðlægu borg en öðrum suðlægari.“ 350 þúsund stykki Út frá úrtaki rannsóknarinnar hafi verið metið að fjöldi trjáa í Reykjavík væri um 350 þúsund, ±40.000 staðalfrávik, og þéttleikinn 71 tré á hektara. Greinarhöfundar taki til þess hversu takmörkuð tegundafjölbreytni trjánna reyndist. Einungis nítján trjátegundir hafi fundist innan sýnareitanna og þar af hafi fjórar tegundir ríkjandi verið ríkjandi með 78 prósenta hlutfall af heildinni. Þessar tegundir séu ilmbjörk, 35 prósent, alaskaösp, 19 prósent, sitkagreni, þrettán prósent, og reyniviður, 11 prósent. Þessi takmarkaða tegundafjölbreytni bendi til þess að borgarskóglendið skorti seiglu gagnvart vaxandi ógnum, bæði líffræðilegum ógnum eins og meindýrum eða sjúkdómum og annars konar ógnum eins og breyttu loftslagi. Fimmtíu tegundir í görðum Jafnvel þótt einungis hafi nítján trjátegundir lent innan úttektarreitanna hafi fundist fimmtíu tegundir til viðbótar í vettvangskönnun, aðallega þó í húsagörðum og skrúðgörðum. Slík svæði geti þjónað sem eins konar tilraunir með tegundir eða sýnidæmi um hvaða tegundir geti verið álitlegar til notkunar. Einnig megi fá þar vísbendingar um hvernig standa megi að hraðaðri aðlögun trjátegunda að loftslagsbreytingum. Þannig geti yfirvöld trjá- og skógarmála í borgum og bæjum fengið dýrmætt veganesti í viðleitni sinni við að efla mótstöðu byggðarinnar gegn loftslagsbreytingum og tryggja heilbrigði lífkerfanna. Betri vitneskja nýtist einnig til leiðbeiningar um val á tegundum eða uppruna þeirra tegunda sem teknar eru til ræktunar út frá því hvaða eiginleikum er sóst eftir til að efla seiglu við hlýnandi aðstæður. Fjörutíu þúsund tonn af kolefni í trjánum Áberandi munur eða fjölbreytni hafi reynst vera á milli reita hvað landnotkun varðaði. Hæsti þéttleiki trjáa hafi mælst í skóglendi, 380 tré á hektara, og kirkjugörðum, 163 tré á hektara, en í íbúðabyggð hafi meðalþéttleikinn verið 49 tré á hektara. Tiltölulega stutt sé síðan farið var að rækta tré og skóga í þéttbýli á Íslandi og það hafi endurspeglast vel í niðurstöðum rannsóknarinnar. Mæling á þvermáli trjáa í brjósthæð hafi sýnt að 74 prósent mældra trjáa hafi verið grennri en 30 sentímetrar í brjósthæð, miðgildi 19 sentimetrar, sem gefi til kynna ungan aldur þeirra. Við mat á vistkerfisþjónustu með hjálp i-Tree Eco hugbúnaðar sé áætlað að þéttbýlisskógur í Reykjavík geymi nú 39.800 tonn, ±4.600 staðalfrávik, af kolefni, bindi 2.100 tonn árlega, ±200 staðalfrávik, og hreinsi 19,7 tonn af mengandi efnum úr andrúmsloftinu á hverju ári. Þá hafi svokallaðri CAVAT-aðferðafræði, Capital Asset Value for Amenity Trees, verið beitt til að áætla heildarverðmæti þéttbýlisskógarins og það hafi reynst nema 576 milljörðum króna, með endurnýjunarvirði upp á 32 milljarða króna. Það segi höfundar undirstrika að verðmæti skóganna sé umtalsvert fyrir sveitarfélagið, í þessu tilfelli Reykjavíkurborg.
Reykjavík Skógrækt og landgræðsla Umhverfismál Loftslagsmál Mest lesið Leið yfir nýja ráðherrann á fyrsta fundi Erlent Ísraelar gera loftárásir á Katar Erlent Fámenn mótmæli við þingsetningu: „Afætur! Aumingjar! Rasistar!“ Innlent Gera loftárásir á háhýsi og vara við yfirvofandi innrás Erlent Ráðstöfun séreignarsparnaðar inn á húsnæðislán bara tímabundin Innlent Gefa grænt ljós á handtökur á grundvelli kynþáttar og málnotkunar Erlent Kínversk ferðaskrifstofa fær ekki áheyrn hjá Hæstarétti Innlent Útsending komin í lag Innlent Opinbera bréf Trumps til Epsteins Erlent Ruddust inn til manns og mölbrutu í honum tennurnar Innlent Fleiri fréttir Ráðstöfun séreignarsparnaðar inn á húsnæðislán bara tímabundin Útsending komin í lag Forseti biðlar til þingmanna og ólíkleg þátttaka í Eurovision Skipar ekki nýjan vararíkissaksóknara Teppa vegna minniháttar umferðarslyss á Kringlumýrarbraut Fámenn mótmæli við þingsetningu: „Afætur! Aumingjar! Rasistar!“ Skipar nefnd um jafnrétti karla Hvatti þingmenn til að halda ekki áfram að setja met í málþófi Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis „Við munum reyna að bæta öll mál“ „Er þetta allt sem Ísland getur gert?“ Bókun 35 verði keyrð í gegnum þingið Ríkisstjórnin sýnir á spilin og Alþingi sett í dag Ekki útgangspunktur að beita ákvæðinu Mikill meirihluti hlynntur Hvammsvirkjun Ruddust inn til manns og mölbrutu í honum tennurnar Boða 157 mál á 157. löggjafaþingi og hér er það helsta Kínversk ferðaskrifstofa fær ekki áheyrn hjá Hæstarétti Gagnrýnir hæstu ríkisútgjöld sögunnar í fjárlagafrumvarpi Svona var kynning ríkisstjórnar á þingmálum vetrarins Reyksprengju kastað inn á pall í Hafnarfirði Verið ættleiddur af Íslendingum Fyrsti dagur Kvikmyndaskólans: „Það besta sem hefur gerst fyrir skólann síðan í apríl“ Hækka hámarksgreiðslur um hundrað þúsund krónur Uppfæra ekki fríverslunarsamning og banna tvo ráðherra Tveir fluttir til aðhlynningar eftir árekstur á Suðurlandsvegi Tekist á um fjárlög, lykkjumálið og aleigan í rafmynt Einn bílstjóri án leyfis og skráningar „Sultaról rithöfunda enn hert“ í fjárlögum Óásættanlegt að almennir starfsmenn séu beittir óeðlilegum þrýstingi Sjá meira