Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar 7. ágúst 2025 07:31 Þann 16. júlí síðastliðinn tóku 13 ríki það sögulega skref að skuldbinda sig til þess að ráðast þegar í stað í aðgerðir til þess að rjúfa tengsl ríkja sinna við eyðileggingarherferð Ísraels gagnvart Palestínu. Þetta samkomulag ríkjanna var gert á vegum Haag hópsins svokallaða. Aðgerðirnar eru sex talsins og hafa það annars vegar að markmiði að stöðva vopnaflutninga og önnur hernaðargögn eða vörur sem hægt er að nota í hernaði til Ísraels og hins vegar að framfylgja alþjóðalögum gegn einstaklingum og fyrirtækjum sem fremja alþjóðlega glæpi gagnvart íbúum Palestínu. Algert lágmark Ef við höfum í huga skuldbindingu ríkja heims samkvæmt þjóðarrétti um að gera allt sem í þeirra valdi stendur að koma í veg fyrir þjóðarmorð mætti kalla þessar aðgerðir algert lágmark. En ef við lítum til þess hversu máttlaus, huglítil og jafnvel samsek stjórnvöld annarra ríkja hafa verið gagnvart gegndarlausum morðum og yfirstandandi þjóðarmorði Ísraels gagnvart Palestínu fram að þessu má réttlæta að kalla þessar aðgerðir sögulegar. Þannig hafa Kólumbía, Tyrkland, Bólivía, Líbía, Kúba, Indónesía, Írak, Óman, Malasía, Namibía, Níkaragúa, Saint Vincent og Grenadínur og Suður Afríka sýnt meira hugrekki og virðingu fyrir alþjóðlegum skuldbindingum sínum gagnvart Palestínsku þjóðinni en Ísland hefur gert fram að þessu. Íslandi var boðið að taka þátt í neyðarráðstefnu Haag hópsins þann 16. júlí síðastliðinn en afþakkaði boðið. Tækifæri ríkisstjórnarinnar til þess að sýna palestínsku þjóðinni lágmarkssamstöðu með því að taka þátt í aðgerðum Haag hópsins er þó ekki runnið henni úr greipum. Aðildarríkin þrettán hvetja nú aðrar þjóðir heims til þess að ganga til liðs við hópinn fyrir 20. september næstkomandi, þegar 80. Allsherjarþing Sameinuðu Þjóðanna hefst í New York. Tveggja ríkja lausnin Á nýlegri ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna um tveggja ríkja lausnina svokölluðu sagði Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, utanríkisráðherra: „Ástandið á Gaza og Vesturbakkanum hefur aldrei verið verra og það er á ábyrgð ríkja heimsins að standa saman og leggja sitt af mörkum til að enda hörmungarnar. Þar munum við halda áfram að beita okkur af fullum þunga.“ Hún lauk ræðu sinni með því að lýsa því yfir að tími aðgerða væri núna, ekki seinna, þegar fleiri mannslíf hefðu glatast eða fleiri veggir risið, heldur núna strax. Umrædd ráðstefna hefur þó verið gagnrýnd af mannréttindasamtökum eins og Amnesty International fyrir að hætt sé við að hún feli einungis í sér sýndarmennsku og innantóm orð um tveggja ríkja lausn á meðan Ísrael stundar þjóðarmorð á palestínsku þjóðinni. Þegar niðurstöðuskjal ráðstefnunnar er lesið er einmitt lítið sem ekkert að finna um afgerandi aðgerðir sem miða að því að stöðva yfirstandandi þjóðarmorð og engar beinar aðgerðir gagnvart Ísrael (sem sniðgekk ráðstefnuna um tveggja ríkja lausnina) eru boðaðar. Því mætti segja að alþjóðasamfélagið hafi byrst sig aðeins við Ísrael, en ekki gripið til neinna aðgerða til þess að stöðva þá í framkvæmd þjóðarmorðs. Það er af sem áður var. Ísland virðist þó ekki hafa undirritað niðurstöðuskjalið, ef marka má franska utanríkisráðuneytið. Tími aðgerða er núna Ef tími aðgerða er núna eins og utanríkisráðherra boðaði á fundinum í New York gæti hún framkvæmt þá mikilvægu aðgerð að gera Ísland að fyrsta Evrópuríkinu til þess að gangast til liðs við Haag hópinn. Ef tími aðgerða er núna er kominn tími til þess að tryggja það að engar vopnasendingar eða önnur hergögn á leið til Ísrael eigi viðkomu hér á landi. Ef tími aðgerða er núna, er kominn tími til að rifta öllum opinberum samningum sem gætu með einu eða öðru móti stutt við landtökubyggðir Ísraela á Vesturbakkanum eða yfirstandandi þjóðarmorð á Gasa. Ef tími aðgerða er núna verður íslenska ríkisstjórnin að grípa til tafarlausra aðgerða til þess að losa sig út úr viðskiptasambandi við Microsoft sem sér Ísraelsher fyrir innviðum til þess að stunda stríðsglæpi á áður óþekktum skala með hjálp gervigreindar og skýjaþjónustu. Sex sjálfsagðar aðgerðir Haag hópsins eru algert lágmark, prófsteinn á hvoru megin sögunnar við viljum standa. Ég vona að ríkisstjórnin hafi hugrekki til þess að stíga þetta mikilvæga skref og ég hvet okkur öll sem viljum að Ísland berjist gegn þessu þjóðarmorði til þess að sameinast um þessa einföldu kröfu: Að Ísland gangi í Haag hópinn og skuldbindi sig til þess að framkvæma þær aðgerðir sem hópurinn hefur sammælst um fyrir 20. September 2025. Að neðan má lesa einfaldaða þýðingu höfundar á aðgerðunum sex sem Haag hópurinn hefur skuldbundið sig til að ráðst í þegar í stað: Að stöðva afhendingu, sölu eða flutning vopna, skotfæra, eldsneytis til hernaðarnota, hergagna og tækja sem geta haft tvíþætt notagildi til Ísraels Að stöðva för farartækja um landhelgi landsins, neita þeim um að leggjast að bryggju eða fá þjónustu í höfnum eða flugvöllum ríkjanna í öllum tilvikum þar sem augljós hætta er á að farartækið verði notað til að flytja vopn, skotfæri, eldsneyti til hernaðarnota, hergögn og tvínota tæki til Ísraels. Að koma á banni við því að farartæki sem bera þjóðfána ríkjanna flytji vopn, skotfæri, eldsneyti til hernaðarnota, hergögn og tvínota tæki til Ísraels og tryggja örugga framkvæmd bannsins, þar með talið með afskráningu á brotlegu farartæki. Að hefja þegar í stað endurskoðun allra opinberra samninga, til að koma í veg fyrir að opinberar stofnanir og fjármunir ríkisins styðji ólögmæta hernámsstefnu Ísraels í Palestínu. Að ráðast í fullnægjandi ráðstafanir til að uppfylla alþjóðlegar skuldbindingar ríkisins samkvæmt þjóðarrétti um ábyrgð vegna alvarlegustu brota á mannúðarlögum og þjóðarrétti. Að framkvæma gegnsæjar, óhlutdrægar og sjálfstæðar rannsóknir og á slíkum brotum og stuðla að saksókn gagnvart brotlegum einstaklingum innanlands eða á alþjóðavettvangi. Að nýta allsherjarlögsögu (e. universal jurisdiction), þar sem við á innan réttarkerfa ríkjanna, til að tryggja réttlæti fyrir fórnarlömb alþjóðaglæpa sem framin eru á hernumdu palestínsku landsvæðunum. Höfundur er lögfræðingur og fyrrverandi þingmaður Pírata. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Palestína Átök í Ísrael og Palestínu Sameinuðu þjóðirnar Píratar Mest lesið Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson Skoðun Skoðun Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun Rýnt í stöðu kvenna með örorkulífeyri Huld Magnúsdóttir skrifar Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit á Drekasvæði - tilvistarleit Halldór Reynisson skrifar Skoðun Kosningar í september Guðveig Lind Eyglóardóttir skrifar Skoðun Þegar orkuöflun er sett á ís - dæmið frá Suður-Afríku Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans skrifar Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson skrifar Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar Skoðun Munar þig um 5-7 milljónir árlega? Jón Pétur Zimzen skrifar Skoðun Keldnaland – fjölmenn hverfi í mótun Þorsteinn R. Hermannsson skrifar Skoðun Eflum traustið Helgi Áss Grétarsson,Marta Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Sjá meira
Þann 16. júlí síðastliðinn tóku 13 ríki það sögulega skref að skuldbinda sig til þess að ráðast þegar í stað í aðgerðir til þess að rjúfa tengsl ríkja sinna við eyðileggingarherferð Ísraels gagnvart Palestínu. Þetta samkomulag ríkjanna var gert á vegum Haag hópsins svokallaða. Aðgerðirnar eru sex talsins og hafa það annars vegar að markmiði að stöðva vopnaflutninga og önnur hernaðargögn eða vörur sem hægt er að nota í hernaði til Ísraels og hins vegar að framfylgja alþjóðalögum gegn einstaklingum og fyrirtækjum sem fremja alþjóðlega glæpi gagnvart íbúum Palestínu. Algert lágmark Ef við höfum í huga skuldbindingu ríkja heims samkvæmt þjóðarrétti um að gera allt sem í þeirra valdi stendur að koma í veg fyrir þjóðarmorð mætti kalla þessar aðgerðir algert lágmark. En ef við lítum til þess hversu máttlaus, huglítil og jafnvel samsek stjórnvöld annarra ríkja hafa verið gagnvart gegndarlausum morðum og yfirstandandi þjóðarmorði Ísraels gagnvart Palestínu fram að þessu má réttlæta að kalla þessar aðgerðir sögulegar. Þannig hafa Kólumbía, Tyrkland, Bólivía, Líbía, Kúba, Indónesía, Írak, Óman, Malasía, Namibía, Níkaragúa, Saint Vincent og Grenadínur og Suður Afríka sýnt meira hugrekki og virðingu fyrir alþjóðlegum skuldbindingum sínum gagnvart Palestínsku þjóðinni en Ísland hefur gert fram að þessu. Íslandi var boðið að taka þátt í neyðarráðstefnu Haag hópsins þann 16. júlí síðastliðinn en afþakkaði boðið. Tækifæri ríkisstjórnarinnar til þess að sýna palestínsku þjóðinni lágmarkssamstöðu með því að taka þátt í aðgerðum Haag hópsins er þó ekki runnið henni úr greipum. Aðildarríkin þrettán hvetja nú aðrar þjóðir heims til þess að ganga til liðs við hópinn fyrir 20. september næstkomandi, þegar 80. Allsherjarþing Sameinuðu Þjóðanna hefst í New York. Tveggja ríkja lausnin Á nýlegri ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna um tveggja ríkja lausnina svokölluðu sagði Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, utanríkisráðherra: „Ástandið á Gaza og Vesturbakkanum hefur aldrei verið verra og það er á ábyrgð ríkja heimsins að standa saman og leggja sitt af mörkum til að enda hörmungarnar. Þar munum við halda áfram að beita okkur af fullum þunga.“ Hún lauk ræðu sinni með því að lýsa því yfir að tími aðgerða væri núna, ekki seinna, þegar fleiri mannslíf hefðu glatast eða fleiri veggir risið, heldur núna strax. Umrædd ráðstefna hefur þó verið gagnrýnd af mannréttindasamtökum eins og Amnesty International fyrir að hætt sé við að hún feli einungis í sér sýndarmennsku og innantóm orð um tveggja ríkja lausn á meðan Ísrael stundar þjóðarmorð á palestínsku þjóðinni. Þegar niðurstöðuskjal ráðstefnunnar er lesið er einmitt lítið sem ekkert að finna um afgerandi aðgerðir sem miða að því að stöðva yfirstandandi þjóðarmorð og engar beinar aðgerðir gagnvart Ísrael (sem sniðgekk ráðstefnuna um tveggja ríkja lausnina) eru boðaðar. Því mætti segja að alþjóðasamfélagið hafi byrst sig aðeins við Ísrael, en ekki gripið til neinna aðgerða til þess að stöðva þá í framkvæmd þjóðarmorðs. Það er af sem áður var. Ísland virðist þó ekki hafa undirritað niðurstöðuskjalið, ef marka má franska utanríkisráðuneytið. Tími aðgerða er núna Ef tími aðgerða er núna eins og utanríkisráðherra boðaði á fundinum í New York gæti hún framkvæmt þá mikilvægu aðgerð að gera Ísland að fyrsta Evrópuríkinu til þess að gangast til liðs við Haag hópinn. Ef tími aðgerða er núna er kominn tími til þess að tryggja það að engar vopnasendingar eða önnur hergögn á leið til Ísrael eigi viðkomu hér á landi. Ef tími aðgerða er núna, er kominn tími til að rifta öllum opinberum samningum sem gætu með einu eða öðru móti stutt við landtökubyggðir Ísraela á Vesturbakkanum eða yfirstandandi þjóðarmorð á Gasa. Ef tími aðgerða er núna verður íslenska ríkisstjórnin að grípa til tafarlausra aðgerða til þess að losa sig út úr viðskiptasambandi við Microsoft sem sér Ísraelsher fyrir innviðum til þess að stunda stríðsglæpi á áður óþekktum skala með hjálp gervigreindar og skýjaþjónustu. Sex sjálfsagðar aðgerðir Haag hópsins eru algert lágmark, prófsteinn á hvoru megin sögunnar við viljum standa. Ég vona að ríkisstjórnin hafi hugrekki til þess að stíga þetta mikilvæga skref og ég hvet okkur öll sem viljum að Ísland berjist gegn þessu þjóðarmorði til þess að sameinast um þessa einföldu kröfu: Að Ísland gangi í Haag hópinn og skuldbindi sig til þess að framkvæma þær aðgerðir sem hópurinn hefur sammælst um fyrir 20. September 2025. Að neðan má lesa einfaldaða þýðingu höfundar á aðgerðunum sex sem Haag hópurinn hefur skuldbundið sig til að ráðst í þegar í stað: Að stöðva afhendingu, sölu eða flutning vopna, skotfæra, eldsneytis til hernaðarnota, hergagna og tækja sem geta haft tvíþætt notagildi til Ísraels Að stöðva för farartækja um landhelgi landsins, neita þeim um að leggjast að bryggju eða fá þjónustu í höfnum eða flugvöllum ríkjanna í öllum tilvikum þar sem augljós hætta er á að farartækið verði notað til að flytja vopn, skotfæri, eldsneyti til hernaðarnota, hergögn og tvínota tæki til Ísraels. Að koma á banni við því að farartæki sem bera þjóðfána ríkjanna flytji vopn, skotfæri, eldsneyti til hernaðarnota, hergögn og tvínota tæki til Ísraels og tryggja örugga framkvæmd bannsins, þar með talið með afskráningu á brotlegu farartæki. Að hefja þegar í stað endurskoðun allra opinberra samninga, til að koma í veg fyrir að opinberar stofnanir og fjármunir ríkisins styðji ólögmæta hernámsstefnu Ísraels í Palestínu. Að ráðast í fullnægjandi ráðstafanir til að uppfylla alþjóðlegar skuldbindingar ríkisins samkvæmt þjóðarrétti um ábyrgð vegna alvarlegustu brota á mannúðarlögum og þjóðarrétti. Að framkvæma gegnsæjar, óhlutdrægar og sjálfstæðar rannsóknir og á slíkum brotum og stuðla að saksókn gagnvart brotlegum einstaklingum innanlands eða á alþjóðavettvangi. Að nýta allsherjarlögsögu (e. universal jurisdiction), þar sem við á innan réttarkerfa ríkjanna, til að tryggja réttlæti fyrir fórnarlömb alþjóðaglæpa sem framin eru á hernumdu palestínsku landsvæðunum. Höfundur er lögfræðingur og fyrrverandi þingmaður Pírata.
Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei Skoðun
Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar
Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar
Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar
Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei Skoðun
Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun